Kpss Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Test ve Deneme Soruları
TEST-1
1. Yargı: Devletlerin kurulma ve güçlenme aşamalarında, siyasi egemenliğin konumu ve ekonomik etkinlik be-lirleyicidir.
Durum; Osmanlı Devleti, daha Kuruluş Dönemi’nden itibaren tüm yetki ve otoriteyi tek elde toplamaya başlaması ve ticaret yollarına hakim olması ile kendi farkını ortaya koymuştur. Buna göre;
I. Osmanlı Devleti’nin uzun süre varlığını koruyabil-
mesinde merkeziyetçilik politikası belirleyicidir,
II. Osmanlı ekonomisinin güçlenmesinde ticari faali yetler etkilidir,
III. Osmanlı Kuruluş Dönemi, Yükselme Dönemi’ne göre daha gelişmiştir,
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
2. Osmanlı Devleti’nde hukuk, iki temel etkene bağlıydı. İslama dayalı kurallara Şer-i Hukuk, geleneklere dayalı kurallara ise Örfi Hukuk denilmekteydi.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesi-dir?
A) Toplumun kendine göre hukuk kuralı oluşturduğu nun
B) Hukukta birlik sağlanamadığının
C) Şer-i Hukuk’un toplumu yönlendirmede kullanıl madığının
D) Azınlıklara Şer-i Hukuk kuralları uygulandığının
E) Örfi Hukuk kurallarının zaman içerisinde uygulana maz hale geldiğinin
3. İlk kez Orhan Bey zamanında oluşturulan Divan ku-rulunda her konunun ayrı uzmanı bulunur ve devlet meseleleri görüşülürdü. Fakat tüm görüşmelerden sonra karar verme yetkisi sadece padişaha aitti. Buna göre;
I.Divan’ın sadece Kuruluş Dönemi’nde toplandığı
II.Divan’ın esas görevinin padişaha danışmanlık yapmak olduğu
III.Divan’ın padişahları seçmek gibi bir yetkisinin olduğu
IV.devlette esas yetkinin padişaha ait olduğu
yargılarından hangilerine ulaşılır?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) II ve IV E) I ve III
4. XIV. yüzyıldan itibaren bir uç beyliği olarak tarih sahnesine çıkan Osmanlılarda yönetim, ilk zamanlar beylik geleneklerine göre düzenleniyordu. Fakat, ele geçirilen toprakların artması ile birlikte birçok yeni kurum ortaya çıkmış ve yönetim anlayışı da değişmeye başlamıştır.
Buna göre yönetim anlayışının zaman içerisinde değişmesindeki esas etken aşağıdakilerden hangisi-dir?
A) Yeni ihtiyaçların ortaya çıkması
B) Hristiyan toplumlar ile iyi geçinme düşüncesi
C) Uçbeyliği geleneklerinin İslam gelenekleriyle ör- tüşmemesi
D) Haçlı Seferleri’nin meydana getirdiği olumsuz et ki
E) İç ayaklanmalar sonucu devlet otoritesinin bozul ması
5. Osmanlı Devleti’nde;
-Merkeze Bağlı Eyaletler ve Bağlı Hükümetler genel likle tımara ayrılmış ve buralarda Tımarlı Sipahi as kerleri oluşturulmuştur.
-uzak eyaletlerdeki topraklar ise tımara ayrılmayıp a- çık artırma yöntemi olan iltizam sistemine göre yö netilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenebilir?
A)Anadolu topraklarından daha fazla verim alındığı
B)Tımarlı Sipahiler’in, ordular içerisindeki en modern ordu olduğu
C)Yıllık vergi uygulamasının devlet ekonomisine katkı sağlamadığı
D)Uzak eyaletlerde devlet otoritesinin zamanla zayıf ladığı
E) Toprakların her yerde aynı şekilde yönetilmediği
6. I. Durum: Selçuklularda şehzadeler sancaklara vali olarak atanmış, yanlarına da eğitmen olarak Atabeyler verilmiştir. Atabeyler ve şehzadeler bulundukları bölgede içişlerinde bağımsız olmuşlardır. II Durum: Osmanlı Devleti’nde sancaklara gönderilen şehzade ve eğitmenleri Lalalar’a içişlerinde serbest olma hakkı verilmemiştir. Bu iki durum karşılaştırıldığında;
I. Osmanlı şehzadelerinin daha tecrübeli oldukları
II. Osmanlılarda merkeziyetçilik anlayışının kuvvetli
olduğu
III. Selçuklu Atabeyleri’nin bağımsız olma ihtimali olduğu
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
7. Osmanlı Devleti’nin ilk yıllarında Balkanlar’da ele geçirilen bölgelerde, bölgenin eski yöneticisi bölgeye yönetici olarak yeniden atanırdı. Bu uygulamada, yöneticiden devlete bağlılık istenirdi.
Bu uygulama ile aşağıdakilerden hangisi hedeflenmiş olabilir?
A)Doğudan gelen Müslüman Türkler’e yeni yurt bul ma isteği
B)Ele geçirilen bölge halkının devlete güveninin sağlanmak istenmesi
C)Katolik – Ortodoks Dünyası’nm Osmanlı Devleti’ne karşı birleşmesinin engellenmek istenmesi
D)Bölgeye yerleştirilen Türkmenlerin Hristiyanlar’a karışmasının engellenmek istenmesi
E) Toprakların verimli bir şekilde kullanılmasının sağ lanmak istenmesi
8. Osmanlı Devleti’nde;
-esnaflar arasındaki dayanışmayı sağlamak
-kaliteli mal ve hizmet üretilmesini sağlamak
-devlet ile esnaf arasındaki ilişkiyi düzenlemek
-çırak yetiştirilmesini sağlamak
-yoksul halka yardım etmek amacıyla Lonca Teşkilatı kurulmuştur.
Buna göre;
I. mesleki eğitime önem verildiği
II.merkezi otoritenin güçlenmesine katkı sağlandığı
III.toplumsal dayanışmaya katkıda bulunulduğu
IV.meslek ahlakının oluşmasına çalışıldığı
V.toprağın verimli bir şekilde kullanılmasının sağlan-
dığı
VI. ordu ve donanmanın güçlendirildiği
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I, II ve III B) IV, V ve VI C) II, III ve VI D) I, III ve IV E) II, IV ve V
9. Osmanlı Devleti’nde;
-toprağını bir yıl ekmeyen çiftçiden çiftbozan adlı vergi alınırdı,
-çiftçi toprağını ekmemeye devam ederse toprağı e- linden alınırdı.
Buna göre bu uygulamaların amacı aşağidakilerden hangisi olamaz?
A)Ekonomik canlılığın kaybolmasının önlenmesi
B)Toprağın amacına uygun bir şekilde kullanılmasının sağlanması
C)Üretimde sürekliliğin sağlanması
D)Tarımsal vergilerde düşüş yaşanmamasına çalışılma sı
E) Osmanlı gümrük gelirlerinin artırılmaya çalışılması
10. I. Durum: Osmanlı Devleti’nde zengin ve güçlü ailelerin ortaya çıkmasını engellemek amacıyla aşın zenginleşen kişilerin mallarına devletçe el konulmuştur. II. Durum: II. Mahmut döneminde, kişilerin mallarına devletçe el konulması sistemi olan Müsadere Sistemi kaldırılmıştır. Buna göre;
I.azınlıklarla Müslümanlar arasındaki eşitsizliklerin giderildiği
II.toplumun tüm kesiminin yönetime katılabildiği
III.özel mülkiyetin gelişmesinin önündeki engellerin ortadan kaldırıldığı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
11. I. Durum: Selçuklu hükümdarı Alparslan, Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’yu fethe gönderdiği komu-tanlara, fethettikleri yerlerde beylik kurma izni vermiştir.
II. Durum: Osmanlı padişahları ele geçirilen bölgelerde beylik kurulmasına müsaade etmemiş ve çoğunlukla buralara merkezden yönetici tayin etmişlerdir.
Bu iki durum karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisinin doğruluğu savunulamaz?
A)Osmanlı devlet yönetiminde demokratik öğeler bulunduğunun
B)Büyük Selçuklularda fetih hareketlerinin özendirildi ğinin
C)Büyük Selçuklu Devleti’nin feodal bir anlayışa sa hip olduğunun
D)Osmanlı Devleti’nde yönetimin merkezileştirilmeye çalışıldığının
E) Selçuklu devlet yapısının Osmanlılara göre parçalan maya daha müsait olduğunun
12. Osmanlı Devleti’nde savaşlarda elde edilen ganimetlerin büyük bir kısmı savaşa katılan askerlere dağıtılmıştır.
Bu durumun amaçları arasında;
I. savaşlara katılımı artırmak
II.askerlerin maddi açıdan rahatlamasını sağlamak
III.savaşlardaki başarıyı artırmak
IV.halkın devlete karşı ayaklanmasını önlemek V. sınırların güvenliğini sağlamak
yargılarından hangileri yer almaz?
A) IV ve V B) I, II ve III C) III, IV ve V
D) II, III ve V E) I, IV ve V
13. Yükselme Dönemi’nin sonlanna doğru Yeniçeri Ocağı’na, devşirme sisteminden gelmeyen ve askerlikle ilgisi olmayan kişiler alınmaya başlanmıştır. Bu durum, kısa sürede Yeniçeri Ocağı’nın bozulmasına yol açmış ve bu bozulma da İstanbul İsyanları şeklinde kendini göstermiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ortaya çıkar-dığı önemli bir sonuçtur?
A)Tımarlı Sipahi ordusunun bozulmaya başlaması
B)Tımar vergilerinin toplanamaması
C)Osmanlı devlet otoritesinin bozulması
D)Medrese sisteminin eski önemini kaybetmesi
E) Merkeze uzak eyaletlerde devlete karşı başkaldırıla rın başlaması
14. I. Divan toplantılarına padişahın başkanlık etmesi
II. Divan kararlarının padişah olmadan uygulanama-
ması /
III.Meclis-i Mebusan kararlarının padişah onayı olma dan yürürlüğe girememesi
IV.Padişahın ordunun başında sefere çıkması ■
V.Padişah çocuklarının sancaklara vali olarak gönde rilmesi
VI.Yenilik yapmak isteyen kimi padişahların tahttan indirilmesi
Bu gelişmelerden hangileri Osmanlı padişahlarının devlette en etkili kişiler olduklarının göstergesidir?
A) II ve III B) III ve IV C) II ve V
D) V ve VI E) I, III ve VI
15. Osmanlı Devleti’nde Divan;
-devletin önemli meselelerinin görüşüldüğü,
-büyük davaların karara bağlandığı,
-askeri ve siyasal planların yapıldığı bir kuruldur. Buna göre Divan’ın;
I.yürütme organı olduğu
II.devlet sorunlarını çözmeye çalıştığı
III. yargı gücüne sahip olduğu
özelliklerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
16. Fatih döneminden itibaren devşirmeler, devlet yöneti-minde daha etkili duruma gelmişlerdir. Bu durumun oluşmasında;
I. padişaha sadık olmaları,
II. Türk ailelerden gelmemeleri,
III. sonradan Müslüman olmaları
yargılarından hangileri etkilidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
17. Eski Türk devletlerindeki geleneği sürdüren Osmanlı Devleti, orduya Kuruluş Devri ‘nden itibaren önem vermiştir. Bu durum Osmanlı Devleti’nde askeri, eko-nomik ve yönetim sistemlerinin içice girmesine sebep olmuştur. Bu durum;
I. bu sistemlerin birbirini tamamlaması
II. ordunun, otoriteyi sağlamada gerekli olması III. yönetimin zamanla bozulması
yargılarından hangileri ile ilgilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
18. Osmanlı Devleti’nde şehzadelerin sancak valiliğine gönderilmeleriyle;
I.yönetim tecrübesi kazandırmak,
II.devlet yönetiminde bozulmaları engellemek,
III. taht kavgalarını azaltmak,
özelliklerinden hangileri arasında bir ilişki vardır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
l.B
2. B
3. D
4. A
5. E
6. E
7.B
8. D
9. E
10. C
11. A
12. A
13. C
14. A
15. E
16. B
17. C
18. C
TEST -2
1. Osmanlı Devleti birçok konuda kendinden önce kurulan Türk – İslam devletlerinin kültürel, askeri, ekonomik özelliklerini devam ettirmiştir. Fakat, daha önce kurulan Türk devletleri kadar kısa ömürlü olmamıştır.
Bu durumun oluşmasındaki temel etken aşağıdaki-lerden hangisidir?
A)Yetki ve otoritenin padişahta toplanması
B)Cihat politikasının uygulanması
C)Sancağa çıkma sisteminin uygulanması
D)Düzenli bir fetih politikası izlenmesi
E) Adalete önem verilmesi
2. Osmanlı Devleti’nde şehzadeler küçük yaşlardan itibaren sancaklara vali olarak atanmışlardır. Böylece yönetim tecrübesi kazanmaları sağlanmıştır. Bu durum;
I. yönetimde tecrübeye önem verildiği II. padişah seçiminde yaşa önem verildiği III. yönetimde halk iradesinin ön plana çıkarıldığı
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
3. Osmanlı Devleti, kervanların geçtiği yollara kervansa-raylar inşa etmiş ve buralarda yaşayan halktan, yolların güvenliğini sağlaması karşılığında vergi almamıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisine kanıt olarak ileri sürülemez?
A)Ticaretin geliştirilmeye çalışıldığı
B)Yolların güvenliğine önem verildiği
C)Toplumun bazı kesimlerinin vergiden muaf tutuldu ğu
D)Tüccarlara kolaylıklar sağlandığı
E) Tarımsal gelirlerin önemli bir yer tuttuğu
4. Başlangıçta, padişahın başkanlığında “karar organı” niteliğinde olan Divan-ı Hümayun, aşağıdaki geliş-melerden hangisiyle “Danışma Organı” haline dönüş-müştür?
A)Toplantı sayısının haftada iki güne indirilmesi
B)Divan başkanlığının Sadrazam’a bırakılması
C)Savaş zamanı toplanmaya başlaması
D)Önemli davaların Divan’da gündeme gelmesi
E) Şeyhülislam’m Divan’a doğal üye olarak alınması
5. Osmanlılarda;
-Osman Bey döneminde, ülke hanedanın ortak malıdır, -1, Murat döneminde, ülke padişah ve oğullarınındır,
-it. Mehmet jföneminde, ülke sadece padişahındır, anlayışlai’i geçerli olmuştur.
Buftagöre;
I, yönetimde merkezileşmeye doğru gidildiği
II. hakimiyetin zamanla kutsallaştırıldığı
III. Kuruluş Devri’nde, merkeziyetçiliğin Yükselme Devri’ne oranla zayıf olduğu
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
6. Ülke meselelerinin görüşüldüğü, Padişahın danışma meclisi durumundaki Divan;
-barış zamanında İstanbul’da kubbe altına toplanmış
-savaş zamanında at üzerinde toplanmış ve “Ayak Divanı” adını almıştır.
Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisine kanıttır?
A)Padişahın danışmaya önem verdiğine
B)Savaşlarda Divan toplantıları yapılmadığına
C)Divan’ın sadece başkentte toplandığına
D)Sadrazam’ın Divan’da etkili olmadığına
E) Genellikle barış ortamının yaşandığına
7. Fatih devrinde;
-yayımlanan Kanunname-i Al-i Osman ile kardeş katli yasallaştırılmıştır,
-Divan başkanlığı sadrazama bırakılmıştır.
Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olamaz?
A)Padişahın kanun yapma yetkisi olduğunun
B)Ülke bütünlüğüne önem verildiğinin
C)Sadrazamın yürütme yetkisinin arttığının
D)Taht kavgalarının önlenmek istendiğinin
E) Fetih politikasında gelişmeler olduğunun
8. Osmanlı kültürünün kavranabilmesi, kendisinden önceki üç temel unsurun anlaşılmasından geçer. Bunlardan ilki Orta Asya göçebe geleneği, diğeri İslam kültür ve medeniyeti, üçüncüsü ise Doğu-Roma (Bizans) etkisidir. Bu açıklama dikkate alındığında;
I. Osmanlı kültürünün coğrafi, dinsel ve geleneksel etkileşimlerle şekillendiği
II. Osmanlı kültürünün temelini, Antik Çağ kültürünün oluşturduğu
III. Osmanlı kültürünün, karma kültür özelliği gösterdiği
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
9. Osmanlı Devleti’nde padişahlar;
-Divan toplantılarına önem vermişler
-dönemin bilginlerine fikir danışmışlar
-karar alırken çoğunluğun görüşüne önem vermişlerdir.
Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisiyle açıklana-bilir?
A)Eğitim kurumlarının devletin ihtiyaçlarına cevap veremediği
B)Padişahların, demokratik faaliyetlere önem verdikle ri
C)Bilim adamlarının İstanbul’da toplandığı
D)Divan’ın danışma organı olduğu
E) Eşitlik anlayışının geliştirildiği
10. Duraklama Dönemi’nden itibaren şehzadelerin “Sancağa Çıkma” uygulamasına son verilmiş ve sarayda “Kafes Hayatı” uygulamasına geçilmiştir. Bu durumun;
I. şehzadelerin tecrübe kazanamaması
II.Kut anlayışının kaldırılması
III.yönetimde bozulmaların başlaması
yargılarından hangilerine neden olduğu ileri sürü-lebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
11. XV. yüzyılın başlarında Anadolu’da Bizans ile Selçuklu Devleti’nin yıkıntıları arasında kurulan Osmanlı Devleti, sınırlarını kısa sürede genişletmiş ve Viyana’dan Hazar Denizi’ne, Afrika’nın kuzeyinden Rus steplerine kadar olan bölgeye yayılmıştır. Bu geniş coğrafyada şeriatın yanı sıra egemenlik altına alınmış halkların geleneklerine de saygılı olan bir siyasal sistem oluşturulmuştur.
Bu bilgilere dayanılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A)Fethedilen bölgede hoşgörü politikası uygulandığı
B)Siyasal sistemin temelinde İslam hukuku ve yaşanı lan bölgenin kurallarının etkili olduğu
C)Sınırların genişlemesiyle, ülke içinde kültürel birlik oluşturulduğu
D)Devletin zamanla imparatorluk aşamasına geçtiği
E) Üç kıtada birden hüküm sürüldüğü
12. Osmanlılarda, devlet kadrolarında görev alabilmenin ilk ve en önemli koşulu Müslüman olmaktır.
Bu durum Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğunu gösterir?
A)Teokratik anlayışın
B)Eşitlikçi düşüncenin
C)Veraset yasasının
D)Diplomatik ilişkilerin
E) Milliyetçilik düşüncesinin
13. Osmanlılarda savaşlardan elde edilen esirler ile Hristi-yan ailelerden gönüllü olarak alınan gençler, Türk kültürü ile yetiştirilerek Müslümanlaştırılmışlardır. Bunlardan asker olacaklar Acemioğlanlar Ocağı’na gönderilmiş, en yetenekli olanlar ise saray içerisinde özel eğitime tabi tutulmuşlardır. Saray içerisindeki e-ğitimi bitirenler önemli memurluklara atanmışlardır.
Bu uygulama aşağidakilerden hangisinin göstergesi olamaz?
A)Devşirme sistemiyle asker ihtiyacının karşılanmaya çalışıldığı
B)Yönetimde Müslüman olmaya önem verildiği
C)Hristiyan gençlerin devşirildiği
D)Sarayda devlet kadrolarına dönük eğitim verildiği
E) Devşirme sisteminin tımardan daha yaygın uygulan dığı
14. Osmanlı Devleti’nde II. Mehmet (Fatih) döneminden itibaren, “Ülke padişahındır.” anlayışı hakim olmuştur.
Aşağıdaki uygulamalardan hangisi bu anlayışın en önemli sonucudur?
A)Yönetimde devşirmelerin etkili olması
B)Şeyhülislam’ın Divan’a üye olması
C)Taht kavgalarının yaşanması
D)Merkezi otoritenin güçlenmesi
E) Ticaretten vergi alınması
15. Osmanlı Devleti’nde toprakların önemli bir kısmı tımara ayrılmış ve bu toprakların vergi geliriyle asker yetiştirilmesi sağlanmıştır. Bu durum;
I. devletin orduya çok önem verdiği II. toprak gelirleriyle asker yetiştirildiği III. ordu ihtiyaçlarının tamamen toprak gelirleriyle karşılandığı
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
16. Osmanlı Devleti’nde mimari ve sanat alanında İslami anlayış etkili olmuştur. Bunun sonucunda resim ve heykel sanatı Osmanlı Devleti’nde gelişmemiştir. Bu durum;
I. hat ve minyatür sanatlarının gelişmesi
II.cami yapımının önemli hale gelmesi
III.farklı inanışlara hoşgörü ile yaklaşılması
yargılarından hangilerine neden olmamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
17. Osmanlı Devleti’nde;
I.kapitülasyonların verilmesi
II.halktan üretim vergisi alınması
III.Asya ticaretinin yön değiştirmesi
IV.ticaret yollarından gümrük vergisi alınması
gelişmelerinden hangileri, ekonomik alanda Avru-pa’nın gerisinde kalınmasına neden olmuştur?
A) I ve III B) I ve IV C) I ve II
D) II ve III E) II ve IV
18. XVI.yüzyılda, Şeyhülislam’ın Divan’a doğal üye olarak alınmasıyla;
I. tam bir teokratik yönetime geçilmesi
II. İslamiyet’in doğru olarak yayılması III. çok uluslu yapının pekişmesi
yargılarından hangileri arasında bir ilişkiden söz edilemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
1. A
2. A
3. E
4. B
5. B
6. A
7. E
8.B
9.B
10. C
11. C
12. A
13. E
14. D
15. B
16. C
17. A
18. E
SONRAKİ SAYFAYA GEÇİNİZ
TEST -3
1. Osmanlıların, fethettikleri bölgelerde halka din ay-rımı gözetmeksizin toprak dağıtması ve hoşgörülü davranması aşağıdakilerden hangisinin oluşumuna zemin hazırlamamıştır?
A)Adaletli bir yönetim anlayışının hakim olmasına
B)Halkın devlete sadık kalmasına
C)Üretimin artması ve ekonominin canlanmasına
D)Azınlıkların devlete bağlanmasına
E) Halka, yönetimde temsil hakkının verilmesine
2. Osmanlı Devleti ‘nde ele geçirilen ve merkeze çok u-zak olmayan topraklar komutanlara ve devlet adamlarına maaş karşılığı dağıtılmış ve buralardan toplanan vergi ile asker yetiştirilmiştir. Buna göre;
I. ordu ve toprak sisteminin içice olduğu II. devşirme sisteminin uygulandığı III. ticaret yollarının güvenliğinin sağlandığı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
D) I ve II E) I, II ve III
3. Fatih devrinden itibaren padişahlar divan toplantılarından çekilmiş ve divan başkanlığını sadrazamlara bırakmışlardır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A)Divan üyelerine, düşüncelerini özgürce söyleyebilme hakkının verilmesiyle
B)Devşirmelerin önem kaybettiğiyle
C)Halkın devlete olan güveninin sarsılmasıyla
D)Divan’in karar meclisine dönüşmesiyle
E) Sadrazamların, en yetkili kişiler haline gelmeleriyle
4. Fatih Sultan Mehmet’e kadar, Osmanlılarda yüksek öğrenim seviyesine gelmiş öğrenciler Bağdat, Şam, Kahire gibi İslam şehirlerine giderek öğrenimlerini devam ettirmişlerdir. Fatih döneminde açılan Sahn-ı Seman Medresesi’yle birlikte dışarıya gönderilen öğren-cilerin sayısında büyük oranda azalma gözlenmiştir. Buna göre;
I. diğer İslam devletlerindeki medreseler Osmanlı medreselerine örnek teşkil etmiştir,
II.Fatih devrine kadar Osmanlı medreseleri yüksek öğretim düzeyinde değildir,
III.Osmanlı Devleti, Yükselme Devri’nden itibaren eğitime büyük önem vermiştir,
gibi yargılardan hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
5. Osmanlılarda esnaf arasında dayanışma amacıyla oluş-turulan Ahilik ve Lonca Teşkilatı ‘na Müslüman olmayanlar alınmamıştır. Bu durum;
I. ekonomik hayatta dinsel ayırımlar yapıldığı II. halkın, devlet politikalarını desteklediği III. Hristiyanlarm ticari faaliyetlerinin engellenmeye çalışıldığı
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
6. Osmanlı Devleti’nde Fatih’ten itibaren sadrazam atama-sında Türkler’e çok fazla görev verilmemiş ve ağırlıklı olarak devşirmeler tercih edilmiştir.
Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangi-sidir?
A)Türkler’in yeterli eğitim alamaması
B)Hristiyanlann daha yetenekli olması
C)Türk ailelerinin güçlenmesinin önlenmek istenmesi
D)Taht kavgalarının önlenmeye çalışılması
E) Devşirmeler ile Türkler arasındaki rekabeti sona erdirme düşüncesi
7. Osmanlılarda, devlet adamı yetiştirmek amacıyla yerli Müslümanlar Medreseler’de, devşirme Müslümanlar ise Enderun’da eğitime tabi tutulmuşlardır. Buna göre;
I. eğitimde laiklik ilkesinin benimsendiği
II. devlet adamlığının Müslümanlar’a özgü olduğu III. Enderun’da devlet adamı yetiştirildiği
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
8. Osmanlı Devleti’nde mülkiyeti devlete ait olan topraklara “Miri Arazi” denirdi ve bu topraklar ekip biçmeleri karşılığında köylülere verilirdi. Toprağını üç yıl üst üste ekmeyen köylüden Çiftbozan denilen ağır miktardaki vergi alınırdı. Buna göre;
I. üretim sürekliliğinin hedeflendiği
II.azınlıkların devlete bağlılıklarının sağlandığı
III.halk arasındaki sorunların çözüme kavuşturulduğu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
9. Osmanlı Devleti’nde devlet işlerinin görüşüldüğü yer Divan-ı Hümayun adı verilen bir kuruldur. Bu kurul, Kuruluş Devri’nde padişahın başkanlığında toplanır, devlet meselelerini ele alırdı; fakat son söz padişaha bırakılırdı.
Bu durum aşağıdakilerden hangisine bir kanıt ola-rak değerlendirilebilir?
A)Divan’ın danışma organı olduğuna
B)Padişahların devlet yönetimi ile ilgilenmediklerine
C)Yönetim yapısının teokrasi olduğuna
D)Halkın haklarının kısıtlandığına
E) Avrupa’dan etkilenildiğine
10. Osmanlı Devleti’nde memurlar merkezden tayinle gö-revlendirilirken, Kadılar’in tayini Kazaskerler tarafindan gerçekleştirilmiştir. Bu uygulamayla;
I. medreselerin güçlendirilmesi
II. yargı bağımsızlığının sağlanması III. rüşvet ve iltimasın önlenmesi
gibi seçeneklerden hangilerinin amaçlandığı söylene-bilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I ve III
11. Osmanlı İmparatorluğu’nun geniş bir bölümünde uygu-lanan Tımar Sistemi; devletin bir idarecisine, yapacağı hizmetlere karşılık bir bölgenin yönetiminin ve vergi gelirinin verilmesidir. Buna göre, Tımar Beyi merkezden atanmış olduğu bu bölgeye padişahın otoritesini taşır, vergilerin düzenli ve adaletli bir şekilde toplanması için uğraşırdı. Halktan topladığı bu vergilerle de belirli bir oranda asker yetiştirirdi. Buna göre tımar sisteminin bozulması;
I. ekonomik
II. idari
III.askeri
IV.
dini
gibi alanların hangilerinin bozulmasına sebep ola-caktır?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) II ve IV E) I, II ve III
12. Osmanlı Devleti’nde yüksek öğrenim görmek isteyenler, Kuruluş Dönemi’nde Mısır’a ve Suriye’ye giderken, Yükselme Dönemi’nde buralardaki öğrenciler eğitim görmek amacıyla İstanbul’a gelmişlerdir.
Bu bilgiler aşağıdakilerden hangisine kanıt olabilir?
A)Kuruluş Dönemi’nde eğitimde ileri olunduğu
B)Yükselme Dönemi’nde İstanbul’un bilim ve kültür merkezi olduğu
C)Halkın eğitim ve bilimle ilgilenmediği
D)Osmanlıların, Bizans kültürünü devam ettirdiği
E) Osmanlı kültürünün, Orta Doğu kültürüne temel olduğu
13. Osmanlı Devleti’nde vakfiyeler medeniyet belgesiydi. Toplumun neye ihtiyacı varsa vakıflar buna cevap ve rirdi. İbadet için camisi, kilisesi, havrası; yemek için imareti; barınmak ve dinlenmek için ise hanı, kervansara yı hep vakıf yolu ile kurulurdu.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)Osmanlı Devleti sosyal içerikli bir devlettir.
B)Vakıflar, halkın refah seviyesini yükseltmeye yönelik çalışmalarda bulunmuştur.
C)Vakıflar, dini ayırım yapmadan halkın ihtiyaçlarına cevap vermeyi amaçlamıştır.
D)Vakıflar, toplumsal ihtiyaçlara göre hareket etmişler dir.
E) Vakıflar, Osmanlı Devleti’nin önemli gelir kaynaklan arasındadır.
14. Osmanlı Devleti, Kuruluş Devri’nden itibaren fethettiği topraklarda hoşgörü politikası uygulamıştır. Dinsel inançta kimseyi zorlamamalan, topraksız köylüye top rak vermek ve üzerinde denetim kurmak suretiyle feo dal düzeni yıkmaları sonucunda üretken ve hür bir toplum yapısı ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti’nin 600 seneden fazla ayakta kalabilmiş olmasının sebebini merkezi yönetim dışında işte bu ayrıntılarda bulmak mümkündür.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)Osmanlı Devleti, ülke içerisinde merkeziyetçi bir politika izlemiştir.
B)Osmanlı Devleti, “Sosyal Devlet” niteliğindedir.
C)Osmanlı Devleti, “Kut” anlayışını uygulamamıştır.
D)Hoşgörü politikası Osmanlı Devleti’nin uzun ömürlü olmasında etkili olmuştur.
E) Osmanlı padişahları, halkın devlete olan bağlılığını artırabilmek için birtakım uygulamalar yapmışlardır.
15. Osmanlı hükümdarları, siyasi güçlerini dinsel güç ile desteklemek istemişlerdir. Buna göre;
I. Osman Bey’in Ahi Şeyhi Edebali’nin kızıyla evlen-
mesi
II.Yavuz’un halifeliği devralması
III.Fatih’in Ortodokslar’a ayrıcalık tanıması
gelişmelerinden hangileri bu amaca yöneliktir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
16. – Padişahlara kardeşlerini öldürebilme yetkisi verilmesi
-Devşirmelere yönetimde öncelik verilmesi
-Sancak beylerinin yetkilerinin kısıtlanması
Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisini gerçekleş-tirmeye yöneliktir?
A)Halkı yönetime katmayı
B)Sınırları genişletmeyi
C)Merkezi otoriteyi güçlendirmeyi
D)Tarım ve ticaret politikalarını yeniden düzenlemeyi
E) Şeriat’ı tam olarak uygulamayı
17. Osmanlı Devleti’nde Örfi Hukuk ile Şer-i Hukuk birlikte uygulanmıştır. Bu bilgiler;
I.devlette hukuk birliğinin sağlanamadığı
II.dinsel hukuk kurallarının da geçerli olduğu
III. töre hukukunun tam olarak terkedilmediği
yargılarından hangilerine kanıttır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
18. Osmanlı Devleti’nde 1603-17 yıllan arasında hükümdarlık yapmış olan I. Ahmet’e kadar, diğer Türk devletlerinde olduğu gibi ayrıntılı bir veraset sistemi uygulanmamıştır; ancak bu tarihten itibaren Ekber-i Erşed Yasası çı-kartılarak hanedanın en yaşlı ve akıllısının başa geçmesi uygun görülmüştür. Buna göre;
I.hakimiyetin bir soya bağlı kalması sistemi değişti rilmiştir,
II.taht kavgaları önlenmek istenmiştir,
III.veliaht sayısında artış meydana gelecektir,
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
l.E
2. A
3. A
4. A
5. A
6.C
7. D
8. A
9. A
10. B
11. E
12. B
13. E
14. C
15. B
16. C
17. E
18. E
TEST-4
1. Osmanlı Devleti, İslamiyet’i kabul etmiş ve halifeliği devralmış olmasına rağmen törelere dayanan Örfi Hu-kuk’u da devam ettirmiştir. Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde Örfi Hukuk kapsa-mında yeni kanun ve düzenlemeler yapılmıştır. Bu bilgilere göre;
I.Osmanlılarda gelenek hukukunun devam ettirildiği
II.İslam hukukunun padişah otoritesinin üzerinde olduğu
III. Osmanlılarda zamana göre yeni düzenlemeler ya-pıldığı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
2. Osmanlı Devleti’nin merkeze uzak olan eyaletlerde uyguladığı “İltizam Sistemi”, bir bölgenin açık artırma yoluyla üç yıllığına kiraya verilmesidir. En fazla ücreti ödeyerek o bölgenin yönetimini alan “Mültezimler”, devlete peşin olarak ödedikleri parayı üç yıl boyunca halktan toplama hakkına sahip olmuşlardır. Buna göre;
I.iltizam sistemiyle devlet, nakit para ihtiyacını kar şılamıştır,
II.iltizam sistemiyle devletin merkeziyetçiliği güçlen miştir,
III.iltizam sistemiyle büyük ve güçlü bir orduya sahip olunmuştur,
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) I ve III E) I, II ve III
3. Mülkiyeti Osmanlı Devleti’ne ait olan Miri arazilerden bir bölümü olan Dirlik topraklar, yıllık gelirleri dikkate alınarak Has, Zeamet ve Tımar olmak üzere üç bölüme ayrılmıştır.
Buna göre bir Tımar beyinin Zeamet ve Has toprak-ları yönetebilmesi; I. devşirme kökenden gelmesi II. fetih çalışmalarında bulunabilmesi III. bir üst göreve terfi edebilmesi
gibi durumlardan hangilerine bağlıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız ffl
D) I ve II E) I, II ve III
4. Fatih Sultan Mehmet, çıkarmış olduğu Kanunname-i Al-i Osman isimli kanunnamesinde;
-kardeş katlini yasallaştırmış
-hanedana mensup prenseslerin beylerbeyleri gibi üst düzey yöneticilerle evlenmelerini yasaklamış
-şehzadelerin sancaklara vali olarak gönderileceğini belirtmiştir.
Buna göre;
I.şehzadelerin yönetim tecrübesi kazanmalarının a- maçlandığı
II.ülke bütünlüğünün korunmaya çalışıldığı
III. farklı Türk ailelerinin güç kazanmasının önlendiği
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
5. Osmanlı Devleti ‘nde, devşirme sistemine göre yetiştirilen Yeniçeriler’in evlenmeleri ve başka işte çalışmaları yasaktı. Buna göre; I. savaşlara katılım oranlarının azalmasını önlemek
II. askerlik dışında işlerle ilgilenmelerine engel olmak
III. toprak gelirlerinin azalmasını önlemek
gibi yargılardan hangilerinin amaçlandığı söylene-mez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
6. I. Ülke, padişah ve oğullarının malıdır II. Hanedanın en yaşlı üyesi tahta geçer
III.Ülke, hanedanın ortak malıdır
IV.Ülke sadece padişahındır
Osmanlı Devleti’nde bu anlayışların ortaya çıkış sıralamaları aşağidakilerden hangisidir?
A)II, I, IV, III
B)IV, III, I, II
C)I, II, III, IV
D)III, II, I, IV
E) III, I, IV, II
7. Osmanlı padişahları tarafından Örfi Hukuk’a göre ha-zırlanan kanunnameler, başkanı Şeyhülislam olan Şer’ iye Vekaleti’ne onaylanması amacıyla gönderilirdi. Buna göre;
I. Osmanlı padişahlarının eski Türk törelerine bağlı kaldıkları
II. kanunların din denetimine tabi tutulduğu III. Osmanlı hukukunda birlik olduğu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
8. Osmanlı Devleti’nde eyaletler, merkezden atanan bey-lerbeylerince yönetilmekteydi. Beylerbeyleri eyaletlerdeki tüm atama ye terfi işlerinden sorumluydu. Yalnız Eyalet Kadısı, Beylerbeyi’nin denetimi altında olmayıp doğrudan merkeze bağlıydı.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A)Örfi Hukuk, Şer’i Hukuk’un üzerine çıkarılmak istenmiştir.
B)Yargının denetim altına girmesi önlenmek istenmiştir.
C)Şer’i kuralların tam ve eksiksiz uygulanması isten miştir.
D)Hukukta birlik oluşturulmak istenmiştir.
E) Eyaletlerde merkeziyetçilik oluşturulmak istenmiştir
9. Osmanlı gelirleri arasında; savaşlardan elde edilen ga-nimetler, bağlı devletlerden alınan vergiler, uzak eya-letlerden alınan vergiler, maden, orman ve tuzla gelirleri önemli yer tutmaktadır. Buna göre;
I. doğal kaynaklardan hazineye gelir sağlandığı
II. gelir gider dengesinin muhafaza edildiği III. savaş ganimetlerinden gelir sağlandığı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
10. Kapıkulu Askerleri’nin temeli olan Yeniçeriler’le ilgili;
I.devşirme sistemi ile yetiştirildikleri
II.üç ayda bir maaş aldıkları
III.Tımar Sistemi ile oluşturuldukları
IV.merkez ordusu olarak görev yaptıkları
bilgilerinden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
11. Osmanlı Devleti’nde en yüksek dini görevli olan Şey-hülislam Yükselme Dönemi’nden itibaren Divan’ın doğal üyeleri arasında yerini almıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
A)Şer-i Hukuk’un öneminin azaldığının
B)Teokratik yapılanmanın tamamlandığının
C)Halkın yönetime katıldığının
D)Padişah yetkilerinin kısıtlandığının
E) Merkezi otoritenin bozulduğunun
12. Osmanlı Devleti’nin uzak eyaletlerde uyguladığı iltizam sisteminde, açık artırma yoluyla bir bölgenin yönetimini alan mültezimler ceplerinden çıkan peşin parayı, üç yıl boyunca halktan topladıkları vergiyle karşılamışlardır. Ancak, bir süre sonra bu sistemin bazı topraklarda üç yıldan ömür boyuna uzatıldığı gözümüze çarpmaktadır. Bu durum;
I.üretimde sürekliliğin sağlanması
II.merkezi otoritenin zayıflaması
III. Ayan denilen derebeylerin türemesi
gibi gelişmelerden hangilerine sebep olduğu söyle-nemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
13. Osmanlı Devleti’nde bazı topraklar Tımar Sistemi da-hilinde komutanlara dağıtılmış ve onlardan topladıkları vergi karşılığında asker yetiştirmeleri istenmiştir. Bu uygulama ile;
I. üretimi denetlemek
II. devlete asker yetiştirmek III. toprakları değerlendirmek
yargılarından hangileri amaçlanmıştır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
14.
I. Yönetim kademelerine devşirmelerin atanması
II.Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması
III.Vergi toplanması
IV.Ticaretin özendirilmesi
Osmanlı Devleti’nde gözümüze çarpan bu gelişme-lerden hangileri ile merkezi otoritenin güçlendirilmesi hedeflenmiştir?
A) I ve III B) II ve IV C) I ve II
D) II ve III E) I ve IV
15. Orhan Bey döneminde devlet işlerinde padişaha yardımcı olunması amacıyla vezirlik makamı oluşturulmuş, I. Murat döneminde de vezir sayısı üçe çıkartılarak bunlardan bir tanesi başvezir olarak atanmıştır.
Bu durum aşağidakilerden hangisinin göstergesidir?
A)Sınırların genişlediğinin
B)Devletin teokratik yapıya büründüğünün
C)Padişah otoritesinin azaldığının
D)Teşkilatlanma çalışmalarının tamamlandığının
E) Demokratik yönetim şekline geçildiğinin
16. Osmanlı Devleti’nde Duraklama Dönemi’nden itibaren, şehzadelerin sancaklara düzenli olarak atanması uygu-lamasına son verilmiştir. Bu durumun;
I.padişahların tecrübe kazanamaması
II.merkezi otoritenin sarsılması
III. saray kadınlarının yönetime karışabilmesi
yargılarından hangilerine neden olduğu savunula-bilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
17. Duraklama Dönemi’nden itibaren hazinenin açık ver-mesi üzerine halka yeni ağır vergiler getirilmiştir. Bu durumun;
I. ayaklanmalar çıkması
II. huzursuzlukların artması
III.devlet otoritesinin sarsılması
IV.toprakların terkedilmesi
yargılarından hangilerine neden olduğu ileri sürü-lebilir?
A) I ve II B) II ve III C) II, III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
18. Osmanlı Devleti’nin en önemli gelir kaynaklarından olan gümrük gelirleri;
I. Coğrafi Keşifler II. Tımar Sistemi’nin bozulması III. kapitülasyonlar
gibi etmenlerden hangileriyle birlikte azalmaya başlamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
l.C
2. A
3. C
4. E
5.C
6. E
7.C
8.B
9.C
10. B
11. B
12. A
13. E
14. C
15. A
16. E
17. E
18. D