Kpss Tarih Osmanlı Duraklama Devri Soruları
TEST -1
1. Osmanlı Devleti’nde şehzadeler küçük yaşlardan itibaren ülkenin değişik bölgelerine yönetici olarak a-tanmışlardır. Bu uygulama ile, şehzadelerin küçük yaşlardan itibaren devlet ve ordu konularında tecrübe kazanmaları amaçlanmıştır. XVII. yüzyıl başlarından itibaren şehzadeler sancaklara gönderilmemiş, saray içerisinde gözetim altında tutulmuşlardır. Buna göre;
I. Osmanlı Devleti’nde halkın eğitimine önem verildiği
II. şehzadelerin sancaklara gönderilmelerinin bir nevi stajyerlik görevi olduğu
III. XVII. yüzyıldan itibaren deneyimsiz padişahlar devrinin başlayacağı
IV. eğitim politikasının yalnız Müslümanlar üzerinde uygulandığı
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız IV B) II ve III C) III ve IV
D) I ve III E) I ve IV
2. Osmanlı Devleti’nde Yükselme Dönemi, en ihtişamlı ve en güçlü olunan dönemdir. Bu dönemde doğuda ve batıda önemli savaşlar yapılmış ve devletin üstünlüğünün göstergesi olan antlaşmalar imzalanmıştır. Duraklama Dönemi’nde ise Yükselme Dönemi’ne oranla toprak kazanımlan azalmış ve iç politikada bazı isyanlarla uğraşılmak durumunda kalınmıştır. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi ileri sürülemez?
A) Yükselme Dönemi, devletin siyasal üstünlüğü ala-
nında zirvedir.
B) Duraklama Dönemi’nde genişleme politikası sürdü rülmüştür.
C) Duraklama Dönemi’nde birlik ve beraberlikte sorunlar yaşanmıştır.
D) Duraklama Dönemi’nde ekonomik kaynaklı ayak lanmalar son bulmuştur.
E) Duraklama Dönemi fetihleri Yükselme Dönemi’ne göre daha sönük kalmıştır.
3. Osmanlı Devleti’nde, XVII. yüzyıldan itibaren şehzadelerin eğitim amacıyla sancaklara gönderilmesi uygulamasına son verilmiştir. Bunun yerine sarayda e-ğitilmeleri ve kapalı bir hayat yaşamaları ilkesi getirilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu uygulamanın sonuçları arasında değerlendirilemez?
A) İmparatorluk içinde azınlık isyanlarının artması
B) Şehzadelerin yönetim tecrübesinden yoksun kalma ları
C) Merkezi otoritenin zayıflamaya başlaması
D) Padişah adaylarının halktan kopuk bir yaşantı içi ne girmeleri
E) Şehzadelerin pratik eğitim alamamaları
4. Sultan I. Ahmet’in getirdiği “Ekber ve Erşed” yasası ile hanedanın en yaşlı ve en aklı başında, olgun olanının tahta geçmesi kuralı benimsenmiştir. Buna göre; I. tahta geçiş, belli bir kurala bağlanmıştır,
II. veraset yasasında önemli değişiklikler yapılmıştır,
III. toplumsal isyanlar kesin olarak bastırılmıştır,
IV. tahta geçiş sistemindeki belirsizlikler ortadan kal dırılmıştır,
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve II
D) I ve III E) III ve IV
5. Osmanlı Duraklama Dönemi’nde Yeniçeriler;
– istemedikleri padişahı tahttan indirmişler,
– kimi sadrazam ve devlet adamlarını idam etmişler,
– sürekli ayaklanarak isteklerini yerine getirtmeye ça lışmışlardır.
Bu durum Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisinin oluşmaya başladığının bir kanıtıdır?
A) Islahat hareketlerinde Avrupa Devletleri’nin örnek
alındığının
B) Yeniçeriler’in, toplumu yönlendiren tek otorite ol duğunun
C) Yeniçeriler’in devlet otoritesini sarsmaya başladık larının
D) Anadolu ayaklanmalarının tımar sistemini bozmaya başladığının
E) Padişahların, devlet yönetiminde annelerinin etkisin de kaldıklarının
6. Osmanlı Devleti, XVII. yüzyıldan itibaren;
– tımar sisteminin bozulması
– tarımsal vergilerin toplanamaması
– saray harcamalarının artması
– İpek ve Baharat yollarının yön değiştirmesi gibi ne denlerden dolayı Duraklama Dönemi’ne girmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Devletin duraklamasında en önemli etkenin ekono mik olumsuzluklar olduğu
B) Ticaret yollarının yön değiştirmesinin tarımsal ver gileri etkilediği
C) Kapitülasyonlarla birlikte Osmanlı dış satımının, dış alımından fazla olduğu
D) Tımarlı Sipahilerin, yönetim üzerinde etkili olmaya başladığı
E) Osmanlı sanayi mallarının yurt dışında satılmaya başlandığı
7. I. Durum: Osmanlı Devleti’nde bütün yetki ve otorite padişahta toplanmıştır. Bundan dolayı devlet; yetenekli padişahlar döneminde güçlü kuvvetli, tecrübesiz ve yetersiz padişahlar döneminde ise etkisiz politikalarla yönetilmiştir.
II. Durum: Duraklama Dönemi padişahları, sancaklarda eğitim görmedikleri için tecrübesiz ve devlet işlerine yabancı kalmışlardır.
Yukarıdaki I. ve II. Durum birlikte değerlendirildi-ğinde aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
A) Devlet işlerinde etkili olabilmek için tecrübeli sad razamlar gerektiği anlaşılmıştır.
B) Duraklama Dönemi, padişahların genel özelliklerin den dolayı yenilikçi bir dönem olmuştur.
C) Duraklama Dönemi’nde merkezi otorite bozulmuş ve padişahlar etkisiz kalmıştır.
D) Duraklama Dönemi’nde yapılan yenilikler, Gerile me Dönemi’ni olumlu etkilemiştir.
E) Şehzade sancağı sisteminin kaldırılması devleti o- lumsuz etkilememiştir.
8. Osmanlı Duraklama Dönemi’nde Tımar sisteminin bozulmaya başlaması ile, köylüler köylerini ve topraklarını terkederek şehirlere göç etmişlerdir. Bu durumun;
I. Osmanlı sanayi üretiminde artış meydana gelmesi
II. Yeniçeri sayısında artış yaşanması
III. şehirlerde yaşayan nüfusun artmaya başlaması
IV. Tımarlı Sipahilerin sayıca azalması
gelişmelerinden hangilerine doğrudan neden olduğu savunulamaz?
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) II ve III
D) I ve III E) I ve II
9. Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi’ne girme-sinde etkili olan;
I. güçlü devletlere komşu olunması
II. maliyenin bozulması
III. ordu ve donanmanın bozulması
IV. devletin doğal sınırlara ulaşması V. merkezi otoritenin bozulması
VI. Avrupalı Devletler’in Haçlı anlayışı ile hareket etmeye başlaması
gibi gelişmeler iç ve dış nedenler olarak sıralanırsa aşağidakilerden hangisi doğru olur?
10. I. Durum: Osmanlı Kuruluş ve Yükselme dönemlerinde, padişahın ölümünden sonra tahta kimin geçeceği belli değildir.
II. Durum: Duraklama Devri’nde I. Ahmet, tahta ailenin en olgun ve yaşlı olanının geçmesi kuralını getirmiştir.
Yukarıdaki iki durum birlikte değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Duraklama Dönemi’nde tahta geçiş, belirli bir sis teme bağlanmıştır.
B) Duraklama Devri’nde kut anlayışı ortadan kalkmış tır.
C) Duraklama Dönemi’nde ilk ayrıntılı veraset yasası hazırlanmıştır.
D) Yükselme Dönemi’nde tahta geçiş sisteminde be lirsizlik vardır.
E) Duraklama Dönemi’nde taht kavgaları önlenmeye çalışılmıştır.
11. Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi’ne girmesinde ekonomik bozulmaların önemi büyüktür. Son denk bütçe Sokullu Mehmet Paşa zamanında hazırlanmış olup, daha sonraki bütçeler hep açık vermiştir.
Bu durumun oluşmasında aşağıdakilerden hangisi-nin etkisinden söz edilemez?
A) Savaşların yenilgiyle sonuçlanması ve savaş gani metlerinin azalması
B) Tımar sisteminin bozulması ile ordu bulundurma nın daha masraflı hale gelmesi
C) Yeniçerilerin sık sık ayaklanarak cülus bahşişi al maları
D) Saray masraflarının zaman içerisinde önemli ölçüde artması
E) Avarız vergisinin daha sık toplanmaya başlanması
12. Osmanlı Duraklama Devri’nde “Beşik Ulemalığı” denilen bir uygulama başlamış ve bu uygulama ile Mü-derris’in oğlu Müderris, Müftü’nün oğlu Müftü yapılmıştır. Kişilerin herhangi bir göreve getirilmelerinde zeka ve beceri yerine iltimas etkili olmuştur. Bu duruma göre;
I. eğitim sisteminde önemli aksamaların oluşması II. yetenekli kişilerin hak ettikleri yere gelememesi III. ulema sınıfına duyulan güvenin sarsılması
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve III
D) I ve II E) I, II ve III
13. Osmanlı Duraklama Dönemi’ndeki;
– vergilerin düzenli olarak toplanamaması
– halkın can ve mal güvenliğinin sağlanamaması
– Yeniçeriler’in sürekli olarak ayaklanmaları
– köyden kente göçün hızlanması
gibi gelişmeler aşağıdakilerden hangisinde etkili olmamıştır?
A) Toplumsal huzursuzluğun artmasında
B) Şehirlerde nüfus artışı meydana gelmesinde
C) Halkın devlete olan güveninin sarsılmasında
D) Avrupa ile olan ilişkilerin gelişmeye başlamasında
E) Ekonominin bozulmaya başlamasında
14. Osmanlı Devleti’nde;
– merkezdeki Yeniçeri ayaklanmalarında, Yeniçeriler’in tüm istekleri karşılanmış ve ayaklanmalar bu şekilde bastırılabilmiştir.
– Celali Ayaklanmalarımda ise şiddete başvurularak yüzlerce Celali isyancısı öldürülmüş ve isyanlar bu şekilde bastırılmıştır.
Bu açıklamalara göre aşağıdakilerden hangisi yan-lıştır?
A) İsyanların bastırılmasında farklı yöntemler izlendiği
B) Celali ayaklanmalarında kesinlikle taviz verilmediği
C) Islahat hareketlerinin başarılı sonuçlar verdiği
D) Yeniçeriler’in, kendi güçlerinin farkına vardıkları
E) Ayaklanmaların sadece Anadolu’da meydana gel mediği
15. Yükselme Dönemi’nde sadrazam olan kişiler uzun süre görevlerini sürdürürken, Duraklama Dönemi’nde sadrazamlar sık sık değişmiştir. Bu durum;
I. Duraklama Dönemi sadrazamlarının merkeziyetçiliği engellediği
II. bozulmaların sebebi olarak sadrazamların görüldü ğü
III. sadrazamların yürütme görevine son verildiği
yargılarından hangilerine kanıttır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
D) I ve III E) I, II ve III
16. Duraklama Dönemi iç isyanlarında Safeviler etkili i-ken, Dağılma Dönemi isyanlarında Rusya etkili olmuştur.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesi-dir?
A) Komşu ülkelerin Osmanlı üzerinde amaçlan olduğu nun
B) Osmanlı Devleti’nin ayaklanmaları bastıramadığının
C) Osmanlı Duraklama Dönemi’nin isyanlarla geçti ğinin
D) Halkın isyanlara katılmadığının
E) Adaletli yönetimin bozulduğunun
17. Duraklama Dönemi’nde;
– şehzadelerin sancaklara gönderilmesi uygulamasına son verilmiş,
– şehzadelerin kafes hayatı yaşamaları sağlanmış,
– saray kadınları devlet işlerine kanşabilmişlerdir. Bu gelişmeler;
I. siyasi
II. kültürel III. askeri
gibi alanların hangilerinde doğrudan bozulmalara sebep olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
18. – Savaşların uzun sürmesi
– Halktan ağır vergiler alınması
– Anadolu’da can güvenliğinin sağlanamaması
– Yerel yöneticilerin halka baskı yapması
Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisine neden ol-muştur?
A) Islahatların amacına ulaşmasına
B) Din adamlarının güçlenmesine
C) Sınırların daralmasına
D) Ekonominin canlanmasına
E) İç huzursuzlukların artmasına
1. E
2. D
3. A
4. A
5. C
6. A
7.C
8.E
9.D
10. B
11. E
12. E
13.D
14.C
15.B
16. A
17. A
18. E
TEST-2
1. Osmanlı Devleti, kültür-medeniyet açısından en parlak dönemini Yükselme Devri’nde yaşamış olmasına rağmen, en geniş sınırlarına bu dönemde ulaşamamıştır. 1590 Ferhat Paşa Antlaşması ‘yla doğuda, 1672 Bucaş Antlaşması’yla batıda en geniş sınırlara ulaşıldığında, Osmanlı Devleti çoktan Duraklama Dönemi’ne girmiştir.
Buna göre;
I. sanayileşememenin olumsuz sonuçlarının bu dö-nemde ortaya çıkmış olması
II.genişlemenin kısa süreli olması ve devletin hemen her alanında bozukluklar görülmesi
III.Osmanlı tahtına, hanedanın en yaşlısının geçeceği nin belirtilmesi
yargılarından hangileri bu döneme Duraklama Dönemi denilmesinin sebebidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
2. Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda birçok iç ve dış etkenle uğraşmak durumunda kalmış ve bu etkenlerden dolayı Duraklama Dönemi’ne girmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi devletin duraklamaya gir-mesinde etkili olan bir olay değildir?
A) Toprak gelirlerinden vergi alınması
B) Tımar sisteminin bozulması
C) İlmiye sınıfının bozulması
D) Doğal sınırlara ulaşılması
E) Coğrafi Keşifler sonucunda ticaret yollarının yön değiştirmesi
3. Yükselme Dönemi’nin en önemli eğitim kurumlarından olan medreseler, XVII.yüzyıldan itibaren sadece dini konuların öğretildiği bir okul haline gelmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ortaya çıkar-dığı sonuçlar arasında yer almaz?
A) Ulemanın kendi çıkarlarım ön planda tutması
B) Pozitif bilimlerin gerileme göstermesi
C) Medreselere olan ilginin azalması
D) Devletin eğitim ve bilim politikalarının geçersizleş mesi
E) Devşirme sisteminin bozulması
4. Osmanlı Devleti’nde “Sancağa Çıkma” uygulaması-nın kaldırılması ile;
I. şehzadelerin yönetim tecrübesi kazanamaması
II. devlet otoritesinin bozulması III. gümrük gelirlerinin azalması
yargılarından hangileri arasında bir ilişki yoktur?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
5. Osmanlı Devleti, Duraklama Dönemi’nde Avrupa’daki gelişmelere kayıtsız kalmış ve sorunların çözümünde genellikle şiddete başvurmuştur. Bu durumun göstergesi olarak; I. Batı’dan yararlanma yoluna gidilmemesi
II. ıslahatlarda, Yükselme Dönemi’nin örnek alınması
III. isyanların sert şekilde bastırılması
yargılarından hangileri ileri sürülebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
6. Osmanlı Devleti’nde, devletin gidişatı padişahlara göre değişiklik göstermiştir. Güçlü padişahlar döneminde birçok sorunun çözümlendiği görülürken, zayıf yönetimli padişahlar döneminde sorunların arttığı gözlenmektedir.
Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Yetki ve otoritenin kullanılış tarzıyla
B) Divan toplantılarının toplanış şıklığıyla
C) İsyanların çokluğuyla
D) Halktan toplanan vergilerle
E) Ekonomik ıslahatlarla
7. Osmanlı Devleti’nde XVII. yy’da savaşların uzun sürmesi ve istenilen başarının yakalanamaması ekonominin bozulmasına, huzursuzluğa ve birçok insanın toprağını terketmesine sebep olmuştur. Buna göre;
I. toprak bütünlüğü bozulmuştur, II. sosyo-ekonomik yapı değişmiştir, III. devletin saygınlığı azalmıştır,
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
8. Duraklama Dönemi’nde Ekber ve Erşed Yasası’yla birlikte, hanedanın en yaşlı ve en olgun olanının başa geçmesi gerektiği sistemi benimsendiği halde IV. Murat ve IV. Mehmet çocuk yaşta padişah olmuşlardır.
Bu durum;
I. Ekber ve Erşed sisteminin aksaklıklar doğurduğu II. Divan’ın etkili olmaya başladığı III. deneyimsiz kişilerin padişah olduğu
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) 1, II ve III
9. – Devşirme sisteminin bozulması
– Tımarların haketmeyen kişilere rüşvet karşılığı veril mesi
– Askerlikle ilgisi olmayan kişilerin Yeniçeri Ocağı’na alınması
Duraklama Dönemi’nde görülen bu gelişmeler aşa-ğıdakilerden hangisi üzerinde etkili olmamıştır?
A) Devlete olan güvenin sarsılmasında
B) Eğitim kurumlarının bozulmasında
C) Askeri alanda ıslahatlar yapılmasında
D) Yeniçeriler’in işlevini kaybetmesinde
E) Tımarlı Sipahi ordusunun bozulmasında
10. Osmanlı Devleti’nde Duraklama Dönemi’nden itibaren saray kadınları ve padişah anneleri yönetimde etkili olmaya başlamışlardır. Bu durumun oluşmasında; I. padişahların çocuk yaşta tahta geçmeleri
II. başa geçen padişahların, devlet yönetiminde tecrü besiz olmaları
III. başa geçecek hükümdarın ayrıntılı şekilde belirtil mesi
yargılarından hangileri etkilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
11. Osmanlı Devleti’nde Sokullu Mehmet Paşa’nın 1579′ daki ölümüyle 1699 Karlofça Antlaşması arasındaki dönem Duraklama Dönemi’dir.
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Duraklama Döne-mi’nin genel özellikleri arasında yer almaz?
A) Tecrübesiz ve yeteneksiz padişahların tahta çıkması
B) Otoriteyi sağlamak ve ayaklanmaları bastırmak amacıyla şiddete başvurulması
C) Duraklamaya neden olan sorunların tam olarak a-
raştırılmaması
D) Avrupa uygarlığının örnek alınarak devlet kurumla rında ıslahat yapılması
E) Ordu ve donanmanın eski gücünü korumaktan uzak olması
12. Osmanlı tarihindeki Yeniçeri ayaklanmaları incelendiğinde
genellikle kişilerin hedef alındığı, istenmeyen kişi ya da padişah değişikliğinde ayaklanmaların sona erdiği görülmüştür. Buna göre;
I. ayaklanmaların rejimi hedef almadığı II. yeni bir toplumsal düzen hedeflendiği III. halkın sorunlarının çözümlenmeye çalışıldığı
yargılarından hangileri ileri sürülebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
13. Duraklama Dönemi’nde, IV. Murat ve Köprülüler Dönemleri “Duraklama içinde bir Yükselme Devri” olarak adlandırılmaktadır.
Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Var olan gidişattan farklı bir politika izlenmesi
B) Bazı topraklar kazanılması
C) Sorunlara baskıcı çözüm önerileri getirilmesi
D) Yeniçeri isyanlarının bastırılarak ordunun düzenlen-
mesi
E) Devlet hazinesinin güçlendirilmesi
14. – Avusturya’nın her yıl ödediği vergi kalkacak; ancak
bir defaya mahsus savaş tazminatı ödeyecek – Avusturya Arşidükü, protokol bakımından Osmanlı padişahına denk sayılacak
1606’da Osmanlı Devleti’yle Avusturya arasında imzalanmış olan Zitvatoruk Antlaşmasının bu maddelerine dayanılarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?
A) Osmanlı Devleti, ekonomik üstünlüğünü ispat et miştir.
B) Osmanlı Devleti, Avrupa’nın üstünlüğünü kabul etmiştir.
C) Osmanlı Devleti, askeri ıslahatlara başlayacaktır.
D) Osmanlı Devleti, Avusturya’yla eşit hale gelmiştir.
E) Osmanlı ülkesinde iç isyanlar başlayacaktır.
15. Osmanlı Devleti, Duraklama Devri’nde;
– 1590 Ferhat Paşa Antlaşması ile doğuda
-1672 Bucaş Antlaşması ile batıda en geniş sınırlarına
ulaşmıştır. Buna göre;
I. Gerileme Dönemi’nde bu sınırların aşılamadığı
II. yeni toprak kazanımmın son antlaşmalarla gerçek leştiği
III. kalıcı barış dönemine girildiği
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
16. – Tımar sisteminin bozulması
– Üretimin düşmesi
– Vergilerin artırılması
– Anadolu’da güvenliğin bozulması
Bu gelişmelerin ortaya çıkardığı sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yeniçeri isyanları
B) Uzun süren savaşlar
C) Celali ayaklanmaları
D) Ulema sınıfının bozulması
E) Azınlık ayaklanmaları
17. XVII. yy’da Osmanlı devlet adamları siyasi, askeri, ekonomik ve sosyal alanda birtakım yenilikler yapmaya çalışmışlardır.
Osmanlı yönetimini böyle bir uygulamaya iten te; mel sebep aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çöküntüyü durdurup, devleti Yükselme Devri’ndeki güçlü konumuna getirmek
B) Avrupa ülkelerine bu alanlarda yetişmek
C) Avrupa Devletleri’nin Osmanlı içişlerine karışma larına engel olmak
D) İçeride huzur ve güvenliği sağlamak
E) Savaşlarda uğranılan yenilgilere son vermek
18. XVII. yy’da Osmanlı Devleti’nde;
– İdari
-Mali
– Askeri
alanlarda bozukluklar gözümüze çarpmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisinin bu alanlardaki bozulmalara doğrudan neden olduğu söylenemez?
A) Ticaret yollarının yön değiştirmesi
B) Tımar sisteminin bozulması
C) Saray kadınlarının yönetime karışması
D) Avrupa’daki Reform Savaşları’nm son bulması
E) Islahatların başarıya ulaşamaması
l.B
2. A
3. E
4. B
5. E
6. A
7.D
8.C
9.B
10. C
11. D
12. A
13.A
14.D
15.B
16. C
17. A
18. D
TEST-3
1. Osmanlı Devleti’ nde;
– toprak kazanımmın yavaşlaması
– hazinenin açık vermesi
– ticaret gelirlerinin düşmesi
– ordu ve donanmanın bozulması
gibi gelişmeler Duraklama Devri’nin başlamasına neden olmuştur. Buna göre;
I. ekonomik bozulmalar Duraklama Dönemi’ne giril mesinde etkili olmuştur,
II. Yükselme Dönemi’ndeki özellikler devam ettirile memiştir,
III. fetih politikası eskisi gibi sürdürülememiştir,
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
2. Osmanlı Devleti’nin Duraklama Devri’ne girmesinde merkezi otoritenin bozulması önemli etkenlerin başında gelir.
Buna göre;
I. padişahların deneyimsiz olmaları II. saray kadınlarının yönetime karışmaları III. şehzadelerin sancağa gönderilmesi uygulamasına son verilmesi
gelişmelerinden hangileri yukarıdaki durumla ilgi-lidir?
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
3. Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi’nde yapılan ıslahatlarda Avrupa’dan yararlanma yoluna gidilme-miştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sebepleri ara-sında gösterilemez?
A) Avrupa’dan ileri olunduğunun düşünülmesi
B) Geri kalındığının farkedilememesi
C) Avrupa’daki gelişmelerin öneminin kavranılamaması
D)Yapılan savaşlarda genellikle başarılı olunması
E) Islahatların köklü çözümler getirmesi
4. Kuruluş ve Yükselme Dönemleri’nde devletin bilim ve teknikte önemli yerlere gelmesini sağlayan medreseler, Duraklama Dönemi’nden itibaren devletin en önemli sorunlarından biri haline gelmiştir.
Bu durumun oluşmasını sağlayan temel etken aşa-ğıdakilerden hangisidir?
A) Sınırların daralması
B) Ekonominin gerilemesi
C) Milliyetçi ayaklanmalar çıkması
D) Eğitim anlayışının yozlaşması
E) Kafes uygulamasına geçilmesi
5. Osmanlı Devleti’nde belirli bir bölgenin vergi gelirinin, merkezden o bölgeye atanmış olan yöneticiye asker yetiştirmesi karşılığında verilmesi sistemine “Dirlik” sistemi denilmekteydi. Bu sistemin XVII. yüzyıldan itibaren bozulmaya başladığı gözümüze çarpmaktadır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Dirlik sisteminin bozulmasıyla meydana gelebilecek gelişmelerden biri değildir?
A) Eyalet sisteminin bozulması
B) Üretimin azalması
C) Savaşlardaki başarı oranının düşmesi
D) Toprakların çiftbozan hale gelmesi
E) Eyalet sayısının artması
6. Osmanlı Devleti, Yükselme Dönemi’nde ağırlıklı olarak fetihlerle ve dış sorunlarla uğraşırken, Duraklama Dönemi’nde çoğunlukla iç sorunlarla uğraşmıştır. Bu durum;
I. devlet içinde zamanla önemli sorunlar yaşandığı II. Yükselme Dönemi’ndeki gücün kaybedildiği III. Duraklama Dönemi’nde dış sorunların aşıldığı
yargılarından hangilerine kanıttır?
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
7. Yükselme Dönemi’nde devletin en önemli dayanağı olan Yeniçeriler, Duraklama Dönemi’nden itibaren devletin en önemli iç meselesi haline gelmiştir. Bu durum;
I. devlet otoritesinin sarsıldığı
II. Yeniçeriler’in güç kazanmaya başladıkları
III. devletin önemli bir dayanağını yitirdiği
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
8. Osmanlı Duraklama Devri’nde;
– Genç Osman Yeniçeri Ocağını kaldırmak istediği i- çin,
– Tarhuncu Ahmet Paşa denk bütçe hazırlamak amacıyla saray masraflarını kıstığı için öldürülmüşlerdir.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
A) Yenilik hareketlerinin tepki gördüğünün
B) Yenilik taraftarlarının zamanla güçlendiğinin
C) Halkın yeniliklere sahip çıktığının
D) Islahatlara kesintisiz olarak devam edildiğinin
E) Padişahların yenilik yanlısı kişiler arasından seçil diğinin
9. Gerek iç gerekse de dış siyasette meydana gelen olaylar, Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi’ne girmesine sebep olmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi imparatorluğun Duraklama Dönemi’ne girmesinin İ£ nedenlerinden biri değildir?
A) Ordu ve donanmanın bozulması
B) Doğal sınırlara ulaşılması
C) Maliyenin bozulması
D) İlmiye sınıfının bozulması
E) Merkezi yönetimin bozulması
10. XVII. yüzyıl ıslahat hareketleri incelendiğinde, sorunların kökenine inilmediği ve ıslahatçı devlet adamlarının ö-lümüyle beraber ıslahatın da uygulanmasından vazgeçildiği görülmektedir. Bu durum;
I. ıslahatların başarıya ulaştığı
II. ıslahatlarda baskı ve şiddetin uygulandığı
III. ıslahatların şahıslara bağlı olarak gerçekleştirildiği
yargılarından hangilerine kanıt olarak gösterilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
11. Osmanlı Devleti’nde Duraklama Devri’nde;
– matbaanın kullanılmaması
– kitapların elle yazılması
– dış dünyaya kapalı bir yaşantı sürdürülmesi gelişmeleri;
I. bilim ve kültürün gelişememesi
II. eğitim alanında aksaklıklar meydana gelmesi
III. eğitim alanında ıslahatlar yapılması
yargılarından hangilerine neden olmamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
12. – Tımar sisteminin bozulması Celali Ayaklanmaları’na
– Ekonominin bozulması Yeniçeri Ayaklanmalan’na
– Yöneticilerin baskısı Eyalet Ayaklanmalan’na neden
olmuştur.
Bu gelişmeler;
I. Celali Ayaklanmalarının toprak sistemiyle bağlantılı olduğu
II. Ulusçuluk Ayaklanmalan’nın yaygınlaştığı
III. ekonomik sıkıntıların, ayaklanmalarda etkili olduğu
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
13. Duraklama Dönemi’nde İran ile sürekli olarak savaşılmış; fakat kesin bir başarı elde edilememiştir. Bu durum;
I. İran üzerinde egemenlik sağlanamadığı II. İslam Dünyası liderliğinin kaybedildiği III. İran savaşlarından kesin sonuç alınamadığı
yargılarından hangilerine kanıttır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
14. Osmanlı Devleti’nde 1603-17 yıllan arasında hüküm-darlık yapmış olan I. Ahmet’e kadar, ayrıntılı bir veraset sistemi uygulanmamıştır. Ancak, bu tarihten itibaren Ekber-i Erşed Yasası çıkartılarak hanedanın en yaşlı ve akıllısının başa geçmesi uygun görülmüştür. Böylece, şehzadelerin yanı sıra diğer hanedan üyeleri de başa geçme hakkını elde etmişlerdir. Buna göre;
I. hakimiyetin bir soya bağlı kalması sistemi değişti rilmiştir,
II. taht kavgaları önlenmek istenmiştir,
III. veliaht sayısında artış meydana gelecektir
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
15. Duraklama Dönemi’nde Celali Ayaklanmaları’nm yo-ğunlaşması üzerine köylüler, verilen cezalara aldırış etmeden toprağını ve köyünü terkederek şehirlere yerleşmişlerdir. Bu durum; I. üretimin düşmesi II. şehirlerde işsizliğin artması III. tımar sisteminin bozulması
yargılarından hangileriyle ilgilidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
16. Duraklama Devri devlet adamları, bozulmanın sebeplerini araştırmışlar ve dönemin padişahlarından IV. Murat’a rapor olarak sunmuşlardır. Bu bilgiler;
I. sorunların nedenlerinin araştırıldığı
II.Padişah IV. Murat’ın ülkede düzenlemeler yapmak istediği
III.padişah otoritesinin devlet adamlarının eline geçtiği
yargılarından hangilerine kanıt olarak değerlendi-rilebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
17. Duraklama Dönemi’nde yapılan bilimsel nitelikli ça-lışmalar genellikle din adamları ve Şeyhülislam engeline takılmıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
A) Bilimsel çalışmalara değer verildiğinin
B) İlmi çalışmaların toplum hayatını etkilediğinin
C) İlmi çalışmalara din penceresinden bakıldığının
D) Din adamlarının ileri görüşlü olduğunun
E) Halkın, yapılan ıslahat çalışmalarına destek verdiği-
18. Celali İsyanları’nda Osmanlı padişahları ve devlet a-damlan, ayaklanmaların nedenlerinden ziyade sonuçlarıyla ilgilenmişler ve ayaklanmaları kanlı bir şekilde bastırmışlardır. Bu durum;
I. ayaklanmaların yeniden ortaya çıkması
II. bozulmanın tam olarak tespit edilememesi III. halkm devlete olan güveninin azalması
gelişmelerinden hangilerinde etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
l.E
2. E
3. E
4. D
5. E
6. C
7.E
8.A
9.B
10. C
11. C
12. D
13.C
14.A
15.E
16. B
17. C
18. E
TEST-4
1. Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi’ne girmesinde merkezi otoritenin bozulması ve çağa ayak uyduramaması etkili olmuştur. Buna göre;
I. padişahların sancaklara gönderilmesinin kaldırılması
II. Avrupa’daki gelişmelerin takip edilmemesi III. yeteneksiz kişilerin devlet adamı olması
gelişmelerinden hangileri bu durumda etkilidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
2. Osmanlı ekonomisi XVII. yüzyıldan itibaren açık vermeye başlamıştır. Buna göre;
I. saray harcamalarının artması II. gümrük gelirlerinin düşmesi
III. beşik uleması sisteminin varlığı
IV. başa en yaşlı ve olgun kişinin geçeğinin belirtilmesi
yargılarından hangileri bu dönemdeki ekonomik sıkıntılara doğrudan sebep olmamıştır?
A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve II
D) III ve IV E) II, III ve IV
3. Osmanlı Devleti’nin batı yönündeki fetih hareketleri 1683 yılında girişilen Viyana Seferi’nin başarısız olmasıyla son bulmuş, bu tarihten itibaren Osmanlı Devleti’nin zayıfladığını anlayan Avrupa Devletleri Osmanlı Devleti’ne karşı yeniden Haçlı zihniyetini oluşturmaya başlamışlardır.
Buna göre Haçlı zihniyetinin canlanmasında aşağı-dakilerden hangisi etkili olmuştur?
A) Osmanlı gümrük gelirlerinin düşmesi
B) Avrupa’da bilimsel alanda gelişmeler yaşanması
C) Reform Hareketleri’nden sonra meydana gelen mezhep savaşlarının son bulması
D) Osmanlı Devleti’nin askeri ve siyasi yönden zayıflaması
E) Bizans’ın yeniden canlandırılmak istenmesi
4. Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda İran, Lehistan, Venedik ve Avusturya’yla uzun süren savaşlar yapmış ve bu savaşlarda devlet ekonomisi ile toplum yapısı zarar görmüştür.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun yarattığı o-lumsuzluklar arasında gösterilemez?
A) Hazine açığının halka ek vergi olarak yansıması
B) Savaş ganimetlerinin azalması
C) Toplum içerisindeki huzursuzlukların artması
D) Yabancı devletlere verilen kapitülasyonların kaldı-
rılması
E) Halkın, toprağını terkederek toprak sisteminin bo zulmasına sebep olması
5. – Merkezi otoritenin bozulması
– Halktan ağır vergiler alınması
– Anadolu’da asayişin bozulması
– Tımar Sistemi’nin bozulması
XVII. yüzyıl Osmanlı Devleti’nde görülen bu gelişmeler;
I. Celali İsyanlan’nın çıkması
II. üretimin düşmesi
III. ülke yönetiminin bozulması
yargılarından hangilerinin oluşumuna neden olmuştur?
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III
D) I ve II E) I, II ve III
6. Duraklama Dönemi’nde yapılan ıslahatlarda daha çok askeri alana ağırlık verilmiştir.
Bu durumun nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Kapıkulu isyanlarının artması
B) Savaş ganimetlerinin azalması
C) “Devlet, ocak içindir.” anlayışının oluşması
D) Yeniçeriler’in, diğer ıslahat hareketlerini engellemesi
E) Ticaret gelirlerinin düşmesi
7. Kuruluş ve Yükselme Dönemi’nde eğitimin, bilimin ve kültürel hayatın gelişiminde lokomotif görevi gören Ulema Sınıfı, Duraklama Dönemi’nden itibaren yapılan her yeniliğe karşı çıkmıştır. Bu durumun oluşmasında;
I. yeniliklerin, Ulema Sınıfı’nın çıkarlarına ters düşme si
II. Ulema Sınıfı’nın gelenekçi anlayışla hareket etmesi
III. Ulema Sınıfı’nın savaşlara katılmak istememesi
yargılarından hangileri etkilidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
8. – Ayarı düşük altından maaş verilmesi
-Maaşların zamanında ödenmemesi
-Cülus bahşişlerinin dağıtılmaması
Yeniçeri İsyanlan’nın çıkmasında etkili olan yuka-rıdaki nedenler, Yeniçeriler’in hangi alanda sıkıntı çektiklerini gösterir?
A) Kültürel B) Ekonomik C) Siyasi
D) Dini E) Eğitim
9. Genç Osman 1621 yılında Lehistan üzerine sefere çıkmıştır. Ancak Yeniçeriler’in disiplinsizlikleri yüzünden basan sağlanamamış ve Hotin Antlaşması imzalanarak geri dönülmüştür. Sefer dönüşünde Yeniçeri Ocağı ‘nı kaldırmak amacıyla planlar yapan Genç Osman, Yeniçeriler’in durumu farketmesi sonucunda Yeniçerilerce öldürülmüştür. Buna göre;
I. Yeniçeriler’in en etkili güç haline geldiği II. Yeniçeriler’in, padişah otoritesinin azalmasında
etkili olduğu III. Yeniçeriler’in, veraset sistemini değiştirdiği
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
10. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde eyaletlerdeki yö-neticilerin halk üzerinde baskı oluşturması ve fazladan vergi toplamaları tımar sisteminin uygulandığı eyaletlerde huzursuzluklara sebep olmuştur. Bu durum;
I. Celali İsyanlan’nın çıkması
II. köylünün toprağını terketmesi III. toprağın çiftbozan hale gelmesi
gibi durumlardan hangilerine sebep olmuştur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
11. 1683 yılında, sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasında Viyana seferine çıkan Osmanlı ordusunun elinin boş dönmesi Avrupa Devletleri’ni harekete geçirmiş ve 1448’den beri oluşturulmayan Haçlı Birliği o-luşturulmuştur. Buna göre;
I. Viyana Seferi’nin başarısızlıkla sonuçlanmasının Haçlı Birliği’nin oluşturulmasını sağladığı
II. Viyana bozgununun Avrupa’da Osmanlı Devleti’nin güçsüzleştiği yorumlanna sebep olduğu
III. Osmanlı Devleti’nin savunma konumuna geçtiği
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
13. I. Celali İsyanları’nın çıkması
II. Yeniçeriler’in devlet otoritesini sarsması
III. En geniş sınırlara ulaşılması
IV. Ulusçuluk ayaklanmalarının hız kazanması V. Saray kadınlarının yönetime karışması
Bu gelişmelerden hangileri Duraklama Dönemi’ne ait değildir?
A) Yalnız II B) Yalnız IV C)IIIveV
D) I ve IV E) II ve V
14. Tanım 1: Devletin bir yöneticisine asker yetiştirmesi karşılığında bir bölgenin yönetim ve vergi gelirinin verilmesine Tımar Sistemi denilmektedir. Tanım 2: Bir bölgenin, açık artırma yoluyla en fazla ücreti ödeyen kişiye üç yıllığına kiralanmasına İltizam Sistemi denilmektedir.
Durum: XVII. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’nde Tımar arazilerin birer birer İltizam araziye dönüştürüldükleri görülmektedir.
Yukarıdaki Tanımlar ve Durum birlikte değerlen-dirildiğinde;
I. Osmanlı Devleti nakit para sıkıntısı çekmektedir,
II.Tımarlı Sipahi sayılarında azalma görülecektir,
III.Osmanlı ülkesi bayındır hale gelecektir,
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
15. -1533 İstanbul Antlaşması ile “Avusturya Arşidükü’nün, Osmanlı Sadrazamı’na denk olduğu” kabul edilmiştir.
-1606 Zitvatoruk Antlaşması ile “Avusturya Arşidükü’ nün, Osmanlı Padişahı’na denk olduğu” kabul edilmiştir.
Bu iki durum;
I. Osmanlı siyasal üstünlüğünün zamanla sona erdiği
II. siyasal üstünlüğün Avusturya’ya geçtiği
III. iki devlet arasında savaşların sona erdiği
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
16. Sultan IV. Murad;
-içkiyi ve kumarı yasaklamış
-meyhaneleri kapatmış
-gece sokağa çıkma yasağı getirmiş
-kılık değiştirerek halk içerisine karışmış ve uygulamaları bizzat denetlemiştir.
Buna göre IV. Murad’ın; I. asayişi sağlamaya çalıştığı II. askeri ıslahatlar yaptığı III. bozulan toplum düzenini yeniden kurmaya çalıştığı
yargılarından hangilerini hedeflediği söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
17. Kendisine sadrazamlık teklif edilen Köprülü Mehmet Paşa, sadrazamlığı kabul etmek için bazı şartlar ileri sürmüştür. Bu şartlar devlet tarafından kabul edilmiştir. Bu durum;
I. devlet otoritesinin zayıf olduğu
II. devlet adamlarının güç durumda olduğu
III. monarşik yönetimin yıkıldığı
yargılarından hangilerine kanıttır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
18. Duraklama Dönemi’nde;
-saray harcamalarının artması
-vergilerin adaletsiz toplanması
-ticaret gelirlerinin azalması
-devşirme sisteminin bozulması
gelişmeleri aşağıdakilerden hangisinde etkili olma-mıştır?
A)Toplumsal huzursuzluğun artmasında
B)Yeniçeri isyanlarında
C)Bütçenin açık vermesinde
D)Maliyenin bozulmasında
E) Şehzade sancağı sisteminin kaldırılmasında
l.E
2. D
3. D
4. D
5. E
6. E
7.B
8.B
9.C
10. E
11. B
12. C
13.B
14.B
15.A
16. D
17. D
18. E