Kpss Tarih İlk Müslüman Türk Devletleri Deneme

1. Emeviler döneminde gerek İranlılar gerekse de Türkler, egemenlik altına alınmaya çalışılmıştır. Özellikle Türkler bu dönemde Emevi egemenliği altına girmeyi ve İslamiyeti kabul etmeyi reddetmişler ve büyük direnişler göstermişlerdir. Bu duruma neden olarak;
I. Emeviler’in baskıcı ve ırkçı politikaları
II. Emeviler’in Arap alfabesini kullanıyor olmaları
III. Emeviler’in, Arap olmayan Müslümanlardan ağır vergiler almaları
yargılarından hangileri gösterilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) I ve II E) II ve III
2. Çin ile Abbasiler arasında meydana gelen Talas Savaşı’nın;
I. Orta Asya’nın İslamlaşmaya başlaması
II. Türklerin kitleler halinde Müslümanlığı kabul
etmeleri
III. kağıt ve matbaanın Müslümanlarca öğrenilmesi
IV. İpek Yolu’nun denetiminin Müslümanların eline geçmesi
sonuçlarından hangileri Müslümanlar açısından kültürel hayatın canlanmasında önemli etkiler meydana getirmiştir?
A) Yalnız III B) I ve II C) III ve IV
D) I, II ve III E) II, III ve IV
3. İslamiyet’ten önce Türklerin;
– Gök-Tanrı inancına sahip olmaları
– kurban kesme anlayışına sahip olmaları
– savaşçı bir toplum olmaları
– temizliğe önem vermeleri
aşağıdakilerin hangisinde etkili olmuştur?
A) İslamiyet’i kolayca benimsemelerinde
B) Araplarla yoğun bir mücadeleye girişmelerinde
C) Yerleşik hayata geçmelerinde
D) Çevre ülkelerle ticari faaliyetler sürdürmelerinde
E) Avrupa’ya göç etmelerinde
4. “Türk – İslam tarihi Talaş Savaşı ile başlar.”
Bu düşünceye sahip olan bir tarihçi buna gerekçe olarak;
I. Türklerin Emeviler’le sürekli mücadele etmesi
II. bu savaş sonucunda kağıt, matbaa, pusula ve barutun
Çin’in dışına taşması
III. Talaş Savaşı ile Türklerin İslamiyet’e girmeye başlaması
yargılarından hangilerini gösterebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
5. İslami dönemde kurulan Türk devletleri yönetim ve bilim dili olarak Arapça ve Farsçayı kullanmış olmalarına rağmen, ilk Müslüman Türk Devleti Karahanlılar Devleti’nde, Türkçe resmi dil olarak kullanılmış ve eski Türk gelenekleri devam ettirilmiştir.
Yukarıdaki olaylar birlikte değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Arapça ve Farsçanın Türk devletlerinde yaygınlaşmaya başladığına
B) Karahanlıların ileri bir devlet yönetimi oluşturduğuna
C) Karahanlıların dil yönünden diğer Türk İslam devletlerinden ayrıldığına
D) Türk – İslam devletlerinin bazılarında Türkçenin gelişiminin yavaşladığına
E) Karahanlıların, Arap ve Fars kültürünü benimseme-diğine
6. Karahanlı hükümdarı Yusuf Kadir Han, eski Türk geleneklerine uyarak ölmeden önce ülkeyi onbir oğlu arasında paylaştırmıştır.
Bu durum;
I. ülkenin hanedanın ortak malı olduğu anlayışının devam ettirildiği
II. devlet yönetiminde merkezileşmenin esas alındığı
III. halkın yönetime katılımının hedeflendiği
IV. taht kavgalarının engellenmeye çalışıldığı
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
D) III ve IV E) I ve IV
7. – İslamiyet’in Türkler arasında yayılmaya başlaması
– Orta Asya’da Çin hâkimiyetinin sona ermesi
– Ticaret yollarının Müslümanların denetimine geçmesi
– Türk ve Arap toplulukları arasındaki ilişkilerin gelişmesi
Talas Savaşı’ nın yukarıdaki sonuçlan aşağıdaki alanların hangisine yönelik değildir?
A) Dini B) Siyasi C) Bilimsel ve kültürel
D) Ekonomik E) Sosyal
8. Gazneliler döneminde;
I. Selçuklularla Dandanakan Savaşı’nın yapılması
II. Hindistan’a seferler düzenlenmesi
III. Karahanlılar ile savaşlar yapılması
IV. Samanoğulları Devleti’nin ortadan kaldırılmaya çalışılması
faaliyetlerinden hangileri “Cihat” anlayışının bir ürünüdür?
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) II ve III
D) I ve IV E) III ve IV
9. Kurulduğu coğrafi konum itibarı ile Afganistan ve İran toplulukları ile etkileşime giren Gaznelilerde hem Türk hem de Fars kültürü etkili olmuştur. Türkçenin yanı sıra Arapça ve Farsça da kullanılan diller arasında yer almıştır. Bu açıklamaya göre;
I. Gaznelilerde kültür sentezi oluştuğu
II. etnik farklılıkların kültürel gelişmeleri etkilediği
III. Gaznelilerde yeni yönetim biçimlerinin ortaya
çıktığı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
10. İlk Müslüman Türk devletlerinde toprak İkta sistemine
göre değerlendirilirdi. Bu sisteme göre, mülkiyet hakkı
devlette kalmak kaydıyla toprak, devlet görevlilerine
ve komutanlara maaş karşılığı dağıtılırdı. Bu toprakların
vergi geliri karşılığında ise atlı asker yetiştirilmesi
istenmekteydi.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi doğru
değildir?
A) Toprakların sadece hizmet karşılığı verildiği
B) Toprak mülkiyetinin esas olarak devlete ait olduğu
C) Devlet görevlilerine maaş olarak nakit para ödenmediği
D) Toprakların vergi gelirinin doğrudan hazineye aktarıldığı
E) Toprak yönetimiyle askeri sistemin iç içe olduğu
11. 1038 yılındaki Serahs Savaşı’nın kazanılmasından
sonra Büyük Selçuklular, Tuğrul Bey adına para bastırıp
hutbe okutmuşlardır. Buna göre;
I. devletin bağımsızlığının ilan edildiği
II. Abbasi Halifeliği ile ilişkilerin bozulduğu
III. merkeziyetçi devlet anlayışından uzaklaşıldığı
IV. yönetimde dini kurallara da yer verildiği
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) III ve IV
D) I ve II E) II ve III
12. Dandanakan Savaşı’nın kazanılmasıyla birlikte Selçuk-
lular Kurultay toplamışlardır. Bu kurultayda, ele geçirilen
topraklar ile ileride fethedilmesi planlanan yerler aile
üyeleri arasında paylaştırılmıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir kanıtıdır?
A) İslam Devleti geleneğinin devam ettirildiğinin
B) Hükümdarların adaletli bir yönetim anlayışı sergi-
lediklerinin
C) Yönetimde aile etkinliğinin devam ettiğinin
D) Fetih politikasında değişiklik yaşandığının
E) İslam Dünyasının liderliğinin Selçuklulara geçtiğin
13. Büyük Selçuklular;
– halifeyi sadece din başkanı olarak kabul etmişler,
– hükümdarlık yetkisini ise Allah’tan aldıklarını düşünmüşlerdir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Halifelerin hükümdar üzerinde etkili oldukları
B) Hükümdar otoritesinin gittikçe zayıfladığı
C) Egemenlik hakkının sadece halifeye ait olduğu
D) Halkın yönetimde etkili olmaya başladığı
E) Selçukluların halifeyi devre dışı bırakan kutsal bir egemenlik anlayışına sahip oldukları
14. Durum I: İslamiyet öncesi dönemde kurulan Türk
devletlerinde hükümdarlar “Bilge Kağan”, “Mukan Kağan”,
‘Teoman” gibi isim ve unvanlar kullanmışlardır.
Durum II: Anadolu Selçuklu Devleti’nde “İzzettin
Keykavus”, “Gıyasettin Keyhüsrev” gibi isimler ve genellikle de “Sultan” unvanı kullanılmıştır. Bu bilgiler
dikkate alındığında;
I. İslamiyet’le beraber hükümdar isimlerinde değişmeler
olduğu
II. zamanla başka toplumlardan etkilenildiği
III. Türklerin savaşçılık özelliklerinde bozulmalar görüldüğü
IV. devlet yapısının zamanla teokratikleştiği
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve III
D) I ve II E) I, II ve IV
15. Karahanlılar, İslamiyet öncesi Türk geleneklerini korumuşlar ve Araplaşma eğilimi göstermemişlerdir.
Aşağıdakilerden hangisi buna örnek olarak gösterilebilir?
A) Türkçeyi kullanmaya devam etmeleri
B) Yerleşik hayata geçmeleri
C) Ticaretle uğraşmaları
D) Askeri yönlerinin gelişmiş olması
E) Sınırlarını genişletmeye çalışmaları
16. Büyük Selçuklu hükümdarı Alparslan, Malazgirt Zaferi’nden sonra emrindeki komutanları Anadolu’nun fethiyle görevlendirmiş ve fethedilen toprakların yönetiminin fethedene verileceğini duyurmuştur. Alparslan’ın bu şekilde hareket etmesi;
I. merkeziyetçiliği korumak
II. Anadolu’nun fethini hızlandırmak
III. İslam Dünyasının liderliğini ele geçirmek
yargılarından hangileriyle açıklanabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
17. Gazneliler döneminde;
– bilim adamlarına devletten maaş bağlanması
– bilim adamlarına uygun çalışma ortamı hazırlanması
aşağıdakilerden hangisine yöneliktir?
A) İslamiyet’i yaymaya
B) Devlet sınırlarını genişletmeye
C) Teknik yetersizlikleri önlemeye
D) Halka okuma – yazma öğretmeye
E) Hazineyi güçlendirmeye

l.C
2. C
3. A

4.B
5. B
6. E

7.C
8.A
9.C

10. D
11. E
12. C

13. E

14. D

15. A

16. B
17. C
18. E

TEST – 2

1. Kuruluşundan yaklaşık yüz yıl sonra zayıflamaya başlayan Abbasi Devleti, Türkler’in İslamiyet’i seçmeleri ve Abbasi Devleti’nde önemli askeri ve idari görevleri üstlenmeleri üzerine siyasal varlığını devam ettirebilmiştir. Buna göre;
I. Türkler’in, İslam Devleti’nin varlığının devam et-mesinde katkıları olduğu
II. halifenin, Türkler’in egemenliği altına girdiği III. Abbasi Devleti’nin uzun yaşamasında Türk komu tanlarının etkisinin bulunduğu
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
2. Talas Savaşı’nda Türk boyları, Çin egemenliğine gir-mektense Abbasiler’in yanında yer almayı tercih etmiş-lerdir.
Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Türkler’in, bağımsızlıklarını korumaya çalıştıkları
B) Abbasi Devleti’nin siyasal olarak çöküş sürecinde olduğu
C) Türk boylarının, Çin egemenliğinde yaşamaktan bunaldığı
D) Asya Türk siyasi birliğinin sağlanmaya çalışıldığı
E) Abbasiler’in Türkler’e karşı ırkçı politikalar izlediği
3. – Gök-Tanrı inanışıyla Allah inanışının benzemesi
– İslamiyet’teki kurban kesme anlayışının Türkler’de de var olması
– İslamiyet’teki cihat politikasıyla Türkler’deki cihan hakimiyeti düşüncesi
Türkler’in İslamlığa geçmelerinde etkin rol oynamıştır.
Buna göre;
I. Türkler’in, önceden de tek tanrı inanışına sahip olduğu
II. Türkler’in savaşçı bir toplum olduğu
III. Türkler’in göçebe yaşamlarının İslamiyet’e girişlerinde etkili olduğu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
4. Emeviler döneminde Hazar Türkleri ve Türgişler’le
savaşılmış fakat, Müslüman orduları başarılı olamamış lardır. Emeviler Türkler karşısında askeri alanda olduğu kadar dini alanda da başarısız olmuş ve İslamiyet’i Türkler arasında yayamamışlardır. Bu durumun sebepleri arasında;
I. Türkler’in askeri açıdan güçlü olmaları
II. Emeviler’in Afrika egemenliğine daha fazla önem vermeleri
III. Emeviler’in ırkçı politikaları
yargılarından hangileri gösterilebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
5. Karahanlılar, İslamiyet’i resmi din olarak kabul eden ilk Türk devleti olmalarına rağmen, özellikle kültürel açıdan eski Türk devletlerindeki özellikleri devam ettirmişlerdir.
Aşağıdakilerden hangisi Karahanlüarın eski Türk devletlerindeki özellikleri devam ettirdiklerinin göstergesi değildir?
A) Gaza ve cihad anlayışıyla fetih çalışmalarında bu lunmaları
B) Kutadgu Bilig, Divan-ı Lügat-it Türk gibi Türkçe edebi eserler ortaya koymaları
C) İkili yönetim anlayışını benimsemeleri
D) Devleti kuran kişiyle başta bulunan son kişi arasında kan bağmm bulunması
E) Hükümdarların han, hakan, kağan gibi unvanlar alması
6. Türkler, İslamiyet’i kabul ettikten sonra İslamiyet’i yaymak amacıyla çeşitli savaşlar yapmışlardır. Böylece “Cihat” politikasını uygulamışlardır. Buna göre;
I. Dandanakan Savaşı
II. Malazgirt Savaşı
III. Miryokefalon Savaşı
IV. Yassıçemen Savaşı
savaşlarından hangileri “Cihat” özelliği göstermez?
A) Yalnız II B) II ve III C) I ve IV
D) II ve IV E) I, II ve IV
7. Alparslan, Malazgirt Savaşı’ndan sonra emrindeki ko-mutanları Anadolu’nun fethiyle görevlendirmiş ve fethettikleri toprakların yönetimlerinin kendilerine ve-rileceğini duyurmuştur. Ancak, bu Türk komutanların oğullarından birini sarayında rehin olarak tutmayı da ihmal etmemiştir.
Bu son uygulama ile aşağıdakilerden hangisi engel-lenmeye çalışılmıştır?
A) Bağımsız beylikler kurulması
B) Ülke sınırlarının genişletilmesi
C) Bizans’la savaş yapılmaması
D) Selçuklu hükümdarlarının merkezi otoritesi
E) İkta sisteminin bozulması
8. Türk – İslam devletlerinde eğitim ve bilim faaliyetlerine önem verilmiş, dönemin ileri gelen bilim adamları himaye altına alınmıştır. Buna göre;
I. Nizamiye Medresesi’nin açılması
II. dini bilimlerin yanı sıra pozitif bilimlerin de oku-tulması
III. meliklerin eyaletlerde görevlendirilmesi
gelişmelerinden hangileri ülkede bilim faaliyetlerini geliştirmeye yöneliktir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
9. Büyük Selçukluların yıkılmasıyla;
– Irak Selçukluları
– Suriye Selçukluları
– Kirman Selçukluları
– Anadolu Selçukluları devletleri ortaya çıkmıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesi-dir?
A) Merkeziyetçi bir politika uygulandığının
B) Devletin feodal bir yapıya sahip olduğunun
C) İslam kültüründen uzaklaşıldığının
D) Egemenlik anlayışının değiştiğinin
E) Halkın devlete olan güveninin sarsıldığının
10. Selçuklu ülkesinde törelere dayalı Örfi Hukuk ile İs-lam’a dayalı Şer-i Hukuk birlikte uygulanmaktaydı. Bu durum;
I. ülkede hukuk birliğinin sağlanamadığı
II. törelerin etkisinin devam ettiği
III. İslami kuralların egemenliğine son verilmeye çalı-şıldığı
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
11. Türk – İslam devletlerinde ele geçirilen topraklar ko-mutanlara görev karşılığında dağıtılmış ve onlardan bulundukları bölgelerde vergi toplamaları, asker yetiş-tirmeleri, bölgeyi bayındır hale getirerek yönetmeleri istenmiştir.
Buna göre bu sistem aşağıdaki alanlardan hangisi ile ilgili değildir?
A) Ekonomik
B) Yönetim
C) İmar
D) Askeri
E) Dini
12. Türk – İslam devletlerinde ülkenin hanedanın ortak malı olmasına rağmen bu haktan sadece ailenin erkek çocukları faydalanabilmiştir. Bu durum;
I. egemenliğin sadece erkek akrabalara ait olduğu
II. ulus egemenliğinin yalnız erkeklere yönelik olduğu
III. hakimiyetin dine dayandırıldığı
yargılarından hangilerini kuvvetlendirmektedir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
13. Selçuklularda yönetici kesimin Arapça ve Farsçayı, buna
karşılık halkın Türkçeyi kullanmasının sonuçları arasında;
I. yönetimle halk arasında kopukluk yaşanması
II. Türk dilindeki gelişmenin yavaşlaması
III. Kur’an’ın değişik okuma şekillerinin ortaya çıkması
yargılarından hangileri gösterilemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
14. İslam Dünyası’nda Abbasi halifesi dini otorite, Tuğrul Bey ise siyasi otorite olarak kabul edilmiştir.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
A) Monarşik gücün etkinliğini artırdığının
B) Dini ve siyasi otoritenin birbirinden ayrıldığının
C) İslam hukuk kurallarının geçerli olmaya başladığının
D) Selçuklu Devleti’nin yıkılmaya başladığının
E) Haçlı Seferleri’nin başladığının
15. XI. yy’a gelindiğinde Abbasi Devleti siyasi otoritesini yitirmeye başlamıştır. Bu durum Abbasiler’de görevli Türk komutanların, bulundukları bölgelerde bağımsızlıklarını ilan etmelerine sebep olmuştur. Mısır’daki Tolunoğullan ve İhşidoğullan bu şekilde kurulmuşlardır. Bu durum;
I. Abbasiler’in her zaman güçlerini muhafaza edemedikleri
II. Türkler’in Abbasi Devleti’nde zaman zaman görev aldıkları
III. Abbasiler’in Türk Dünyası’na hakim oldukları
yargılarından hangilerine kanıt olarak gösterilebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
16. Gazneliler, genişleme ve cihat anlayışı doğrultusunda Hindistan’a yönelmişler ve bunun sonucunda 17 sefer yaparak İslamiyet’i Hindistan’da yaymışlardır. Buna göre;
I. Gaznelilerin, Türk Dünyası’na hakim oldukları
II. Gaznelilerin, halifeliği ele geçirdikleri
III. Gaznelilerin, İslamiyet’i yayma politikasında başarılı oldukları
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
17. Büyük Selçuklularda;
– fethedilen toprağın fethedenin malı kabul edilmesi
– aile üyelerinin yönetimde etkili olması
gelişmeleri aşağıdakilerden hangisinin kurulmasını sağlamıştır?
A) İkta sisteminin
B) Türkmen beyliklerinin
C) Köle ordusunun
D) Teokratik yönetimin
E)  Merkezi yönetimin
18. Büyük Selçuklu Devleti’nde görülen;
I. köylülerin devletten izin almadan topraklarını ter-
ketmelerinin yasaklanması
II. Müslüman ve gayrimüslim çiftçilerden öşür ve haraç vergilerinin alınması
III. toprağını işlemeyip boş bırakan çiftçinin toprağının elinden alınması
IV. esnaf ve zanaatkarların kendi aralarındaki birlikleri nin desteklenmesi
gibi uygulamalardan hangileri tarımsal üretimde sürekliliği hedeflemektedir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve IV E) III ve IV

l.B
2. A
3.B

4.C
5. A
6.C

7.A

8.B

9.B

10. B
11. E
12. A

13. C

14. B

15. B

16. C
17. B
18. C

TEST-3

1. Türkler Emeviler’in baskıcı ve ırkçı politikaları yüzün
den İslamiyet’i kabul etmemişlerdir. Abbasiler’İn ılımlı  politikaian ise Türrkler’in İslamiyet’e bakışını değiştir miş ve Türkler kitleler halinde Müslümanlığa geçmişlerdir.
Buna göre Türkler’in İslamiyet’e geç girişlerinde aşağıdakilereden hangisi etkili olmuştur?
A) İslamiyet’in tanıtılma biçimi
B) Abbasiler’İn ırkçı özellikleri
C) Abbasiler’İn Türkler’le anlaşmaları
D) Türkler’in göçebe olması
E) İslamiyet’in cihat anlayışı
2. Göktürk Devleti’nin yıkılması üzerine doğudan Çin, batıdan Abbasiler, meydana gelen otorite boşluğundan faydalanarak İpek Yolu’nu ele geçirmek için harekete geçmişlerdir. Bu durum Talaş Savaşı’na sebep olmuştur.
Buna göre Talaş Savaşı’nm çıkışındaki esas etken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dinlerin yayılması çalışmaları
B) Ekonomik çıkar çatışmaları
C) Fetih politikaları
D) Türk topluluklarının egemenliği
E) Yönetim farklılıkları
3. Yargı: Bir coğrafi saha üzerinde yaşayan toplulukların etnik durumlarının çeşitlilik göstemıesi, o coğrafi saha üzerinde merkeziyetçi bir devlet yapısının oluşturulama-masının sebeplerinden biridir.
Durum: Gazneliler çok uluslu yapıdadır. Yukarıdaki yargı ve durum birlikte değerlendirildiğinde;
I. Gazneliler, güçlü bir merkezi yapı oluşturamayacaktır,
II. Gazne Devleti’nin sınırlan kısa sürede genişleyecektir,
III. Gazneliler etnik farklılıklardan dolayı iç çalkantılarla karşı karşıya kalacaktır,
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
4. Toplumların din değiştirmelerinde bazı Özellikler etkili olmuştur. Buna göre Türkler’in İslamiyet’i kabul etmelerinde;
I. İslamiyet’in eşitlik anlayışına sahip olması
II. cihat anlayışının savaşçı Türkler’e uygun gelmesi III. tek tanrı inancının Türkler’de daha önce bulunması
yargılarından hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
5. İslamiyet’i ilk benimseyen Kartuk, Yağma ve Çiğil Boyları’nın Karahanlılar Devleti bünyesinde yer alması aşağıdakilerden hangisine neden olmuştur?
A) Eski Türk geleneklerinin devam etmesinesine
B) Abbasilerle savaşların yapılmasına
C) Asyada`ki egemenliğinin yeniden Türkler’e
geçmesine
D) Çin ile ticari ilişkilerin geliştirilmesine
E) Karahanlı Devleti’nin İslamiyet’i benimsemesine
6. Karahanlılar Devleti’nde;
– hükümdarlar Türkçe isim kullanmış
– Türkçe resmi dil ilan edilmiş
– ülke ikili sistemle yönetilmiştir.
Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisine kanıttır?
A) Türk kültürünün devam ettirildiğine
B) Arap kültürünün benimsendiğine
C) Farklı toplumlarla etkileşim yaşandığına

D) Devletin kısa ömürlü olduğuna
E) Yönetim yapısının değiştiğine
7. Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılan Divan-ı Lügat-it Türk adlı eser sözlük mahiyetinde olup Türk tarihine, coğrafyasına ve destanlarına ait bilgilerin derlendiği önemli bîr yapıttır. Buna göre;
I. Türk kültür özelliklerinin edebi eserlere yansıdığı
II. edebi eserlerin, ait olduğu toplumun yaşam tarzıyla ilgili bilgiler verebildiği
III. Divan-ı Lügat-it Türk’ün, Türk tarihine ışık tutan eserlerden biri olduğu
yargılarından hangilerine ulaşılahilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve 111 E) I, II ve III
8. Türkistan’da kurulmuş olan Karahanlılarda Türkçe resmi dil olarak kullanılırken, Afganistan ve İran’da kurulan Gaznelilerde Arapça resmi dil olarak, Farsça da edebiyat dili olarak kullanılmıştır. Buna göre;
I. yaşanılan bölgenin, kültür ve dil üzerinde etkili olduğu
II. Gazneliler devrinde Türkçenin etkisinin azaldığı
III. Gaznelilerin Karahanlılardan etkilendiği
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
9. Karahanlı Devleti’nin kurucusu Bilge Kül Kadir Han olduğu halde, gerçek kurucu olarak Abdülkerim Satuk Buğra Han kabul edilir.
Satuk Buğra Han’ın gerçek kurucu kabul edilme-sinde;
I. İslamiyet’i benimseyerek devleti İslami kurallara
göre yönetmesi
II. ülkeyi hanedanın malı olarak kabul eden eski inanışı
devam ettirmesi
III. bilim adamlarını koruyarak onlara destek vermesi
gelişmelerinden hangilerinin etkisinden söz edilemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
10. Gaznelilerden itibaren Türk edebiyatı Fars dilinin, bi-lim hayatı da Arap dilinin etkisinde gelişmiş ve bu diller kullanılarak pek çok eser yazılmıştır. Buna göre;
I. Gazne Devleti İslam ülkelerinin koruyucusu
konumuna gelmiştir,
II. Türk dilindeki gelişim yavaşlamıştır,
III. devletin kumcusu Türkler küstürülmüştür,
gibi sonuçlardan hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
11. 1040 Dandanakan Savaşı Gaznelileri çöküşe götürürken,
Selçukluların kuruluşunun tamamlanmasını sağlamıştır.
Sadece bu bilgiler;
I. iktidarın el değiştirmeye başladığı
II. bölgedeki güç dengelerinin değiştiği
III. devlette Türkmenlerin etkili hale geldiği
yargılarından hangilerinin göstergesi olabilir?
A) Yalnız II B) II ve III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
12. Büyük Selçuklularda illerin yönetimiyle görevlendirilen
hükümdar çocukları olan Melikler, zamanla yan bağımsız hareket etmeye başlamışlardır. Bu durum aşağıdakilerden hangisine neden olmuştur?
A) Ülke sınırlarının genişlemesine
B) Ülkenin kısa sürede parçalanmasına
C) Kut anlayışının değişmesine
D) Anadolu’nun fethedilmesine
E) Merkezi otoritenin güçlenmesine
13. Büyük Selçuklularda, savaşlarda esir düşen ve İran köylerinden alınan gençler eğitilerek Gulaman-ı Saray adında bir ordu oluşturulmuş ve bu ordu sadece hükümdarı korumakla görevlendirilmiştir. Bu uygulama ile;
I. hükümdarın otoritesini artırmak
II. merkeziyetçiliği sağlamak
III. yeni beylikler kurulmasını kolaylaştırmak
yargılarından hangileri amaçlanmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
14. Abbasi Halifesi, kendisini Büveyhoğullan’nın baskılarından kurtaran Tuğrul Bey’e “Doğu’nun ve Batı’nın Sultanı” ve “İslam Dünyası’mn Koruyucusu” unvanını vermiştir.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olamaz?
A) Tuğrul Bey’in otoritesinin arttığının
B) Selçukluların İslam Dünyası’nda öneminin arttığının
C) Halifenin siyasi etkisinin azaldığının
D) Türkler’in Müslüman olmaya başladıklarının
E) Selçukluların, İslam Dünyası’mn koruyuculuğunu üstlendiğinin
15. Dandanakan Savaşı’ndan sonra Selçuklu devlet merkezi Rey kentine taşınmış, Çağrı Bey’e ülkenin doğu tarafı, Musa Yabgu’ya ülkenin batı tarafı bırakılmıştır. Tuğrul Bey ise Rey kentinde devletin merkezinde yer almıştır. Buna göre;
I. eski Türk geleneklerinin devam ettirildiği
II. aile üyelerinin yönetimde etkili olduğu
III. siyasi bütünlüğün sağlanmaya çalışıldığı
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
16. Melikşah döneminde;
– Bağdat’ta Nizamiye Medresesi açılmış, – bilim adamlarına devletten maaş bağlanmıştır.
Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisinin göstergesi-dir?
A) İlmi alanda çalışmalar yürütüldüğünün
B) İslam topraklarının ele geçirildiğinin
C) Yalnız Müslüman bilim adamlarının desteklendiğinin
D) İslam rönesansmm yaşandığının
E) Toplumda dayanışmaya önem verildiğinin
17. Büyük Selçuklu hükümdarları, beyleri ve komutanları Anadolu’yu fetihle görevlendirmişlerdir. Bu durum Büyük Selçuklularda;
I. Anadolu’nun fethine önem verildiği
II. Türkler’in Anadolu’ya yönlendirilmesinin önünün açıldığı
III. ülke sınırlarının genişletilmeye çalışıldığı
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
18. Mısır’da kurulmuş Memlûkler’de orduyu arkasına alan her emirin hakimiyeti ele geçirebilme hakkı bulunmaktaydı. Buna göre Memlûkler’le ilgili;
I. birden fazla soy başa geçecektir,
II. taht kavgaları artacaktır,
III. ordu, hakimiyetin temel dayanağı olarak görülmek-tedir,
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III

l.A
2.B
3.B

4. E
‘ 5. E
6. A

7.E
8.B
9.E

10. B
11. A
12. B

13. C

14. D

15. C

16. A
17. E
18. E

TEST 4

1. Orta Asya’da göçebe tarzda yaşayan Türk toplulukları, bölgede bulunan Türk-İslam devletlerinin siyasi yapılarını tehdit etmekteydiler. Büyük Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey, bu göçebe Türkmenlerin saldırılarına maruz kalmamak amacıyla bu grupların başına komutanlar atamış ve bunları Anadolu üzerine yönlendirmiştir. Fethedilen toprakların yönetiminin fethedene verileceğinin vaat edilmesi, Anadolu’nun fethini hızlandıran en önemli etken olmuştur. Buna göre;
I. Selçuklu hükümdarları, göçebe Türkmenlerden asker
olarak faydalanmaktadır,
II. Anadolu’da pek çok Türk beyliği kurulacaktır, III. Anadolu’nun fethinin gerçek sebebi göçebe Türk
menlere yurt bulabilme isteğidir,
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
2. Bazı Türk boylarında İslamlaşma, Araplaşma şeklinde gelişmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi buna kanıt olarak ileri sü-rülebilir?
A) Devleti, hanedanın ortak malı saymaları
B) Ülkeyi ikili sistemle yönetmeleri
C) Göçebe yaşamaları
D) Savaşçı olmaları
E) Dilde Arapçayı benimsemeleri
3. Talaş Savaşı’ndan sonra Müslümanlığı kabul eden Türkler, Abbasi Devleti’nde görev almaya başlamışlar ve özellikle de askerlik, yönetim gibi başarılı oldukları alanlarda görevler edinmişlerdir. Bu durum;
I. İslam Devleti’nin Türkler’den faydalandığı
II. Türkler’in, Abbasiler’in hizmetine girdiği
III. yönetim alanında Türkler’in tecrübeli olduğu
yargılarından hangilerine kanıttır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
4. İlk Müslüman Türk devleti Karahanlılar olmasına rağmen, Arap etkilerinin görüldüğü ilk devlet Gaznelilerdir. Buna göre;
I. Hindistan’a 17 sefer düzenlenmesi
II. resmi ve bilim dillerinin Arapça olması
III. Abbasi Halifesine bağlı kalınması
yargılarından hangileri Arap etkilerinin Gaznelilere olan etkilerine kanıt niteliği taşımaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I ve III
5. Türkler’in İslamiyet’i kolay kabul etmelerinde, İslami-yet’ten önce sahip oldukları kültürel ve dinsel özelliklerin etkisi büyüktür.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
A) İslamiyet’in Türk yaşantısına uygun olduğunun
B) Türk – Arap ilişkilerinin eskiye dayandığının
C) Türk göçebe yaşantısının İslamiyet’e ters düştüğünün
D) Türk toplumunun tamamının Müslüman olduğunun
E) Araplar’m Türkler’e baskı yaptığının
6. Yargı: Bir coğrafi saha üzerinde yaşayan halkın etnik durumu, o bölgede kurulan devletin kültürel niteliği üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Buna göre;
I. Türkistan’da kurulan Karahanlılann resmi dillerinin Türkçe olması
II. Afganistan’da kurulan Gaznelilerin Arapçayı resmi dil
olarak kabul etmesi
III.İran topraklarında kurulan Büyük Selçukluların resmi dil olarak Farsçayı kabul etmesi
durumlarından hangileri yukarıdaki yargıyı destekler durumdadır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
7. Karahanlılar Devleti İslamiyet’i kabul etmelerine rağmen;
– Türkçeyi her alanda kullanmışlar,
– ülkeyi eski Türk geleneklerine göre yönetmişlerdir. Bu durum;
I. Türk kültüründen kopmadıkları
II. Araplaşma eğilimi taşımadıkları
III. İslamiyet’i tam olarak benimseyemedikleri
yargılarından hangilerine kanıttır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
8. İslamiyet’i kabul eden ilk Türk devleti olan Karahanlılar her alanda eski Türk geleneklerini devam ettirmişlerdir.
Buna göre Karahanlılar, kendilerinden önceki Türk devletlerinden aşağıdaki alanların hangisinde farklı-dır?
A) Yönetim B) Kültür C) Din
D) Ekonomi E) Dil
9. Türk devletleri genellikle federasyon şeklinde kurulmuş-lardır. Bu da kısa ömürlü olmalarında önemli bir etken olarak ortaya çıkmıştır. Buna göre;
I. savaşçı olmaları
II. boylardan oluşmaları
III. farklı dinleri benimsemeleri
özelliklerinden hangileri bu durum üzerinde etkili-dir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
10. Gazneliler Devleti geniş bir bölgeye yayılmış ve bunun sonucu olarak ülkede kültür ve dil çeşitliliği artmıştır.
Bu durum Gaznelilerle ilgili aşağıdakilerden hangisi-nin göstergesidir?
A) Göçebe bir toplum olduklarının
B) Kültürel özelliklerini kaybettiklerinin
C) Kültürel bütünlüğü sağlayamadıklarının
D) Ekonomilerini güçlendirdiklerinin
E) Adaletli bir yönetim uyguladıklarının
11. Gazne Devleti’nde halkın Türkçeyi, yönetici kesimin ise Arapça ve Farsçayı kullanmasının;
I. Türk dilindeki gelişmenin yavaşlaması
II. yönetim ile halk arasında kopukluk yaşanması
III. farklı kültürlerin asimile edilmesi
gelişmelerinden hangilerine neden olduğu savunu-lamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
12. XIII. yy’ın başlarından itibaren Orta Asya’da başlayan Moğol istilası, bölgede bulunan Türk boylarının batıya; yani Anadolu’ya göç etmelerine sebep olmuştur. Buna göre Moğol istilası ile ilgili;
I. Anadolu’nun Türkleşme sürecini hızlandırdığı
II. Türkler’in asimile oldukları
III. Türkler’in, anayurtlarını terketmek durumunda kaldıkları
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
13. Karahanlılar Uygur alfabesini kullanmış ve Türkçe konuşmuşlar, Gazneliler ise Arap alfabesini kullanarak Arapça ve Farsça konuşmuşlardır. Buna göre;
I. Türkler’de ortak bir dilin kullanılmadığı
II. Karahanlılarm Türk kültürünü devam ettirdikleri
III. Gaznelilerde ülke içi uygulamalarda ikilik olduğu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
14. İlk Türk – İslam devletlerinden;
– Gazneliler Hindistan’da
– Büyük Selçuklular Bağdat’ta medrese açmışlardır. Bu bilgiler;
I. Türkler’in İslam kültür özelliklerini devam ettirdikleri
II. Türkler’in, eğitimin gelişmesine yardımcı oldukları
III. Türkler’in, hakimiyet alanı dışında da medrese aç tıkları
yargılarından hangilerine kanıttır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
15. Moğol İmparatoru Cengiz Han döneminde (1196-1227) Orta Asya’daki İslam mimarilerinin yakılıp yıkıldığı gözümüze çarparken, ölümünden sonra ortaya çıkan Moğol Hanlıkları döneminde bu İslam mimarilerinin onanldığı, hatta yenilerinin yapıldığı görülmektedir.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
A) Moğollar’m siyasi otoritelerini kaybettiklerinin
B) Moğollar arasında İslamiyet’in yayılmaya başladığının
C) Moğollar’ın Türk kültürünü etkilediklerinin
D) Moğollar’ın ikili yönetim anlayışıyla yönetildiklerinin
E) Moğollar’ın, İslamiyet’in koruyuculuğunu üstlendik lerinin
16. Büyük Selçuklularda meliklerin eğitimi ile görevlendirilen ve kendisine yönetmesi için toprak verilen kişiye Atabey denilirdi. Atabeylik sistemiyle;
I. tahta geçecek kişinin tecrübeli olmasının sağlanması
II. merkeziyetçiliğin korunmak istenmesi
III.  asker yetiştirilmesi
yargılarından hangileri amaçlanmış olamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
17. Türk devletlerinden Karahanlılar İpek Yolu, Gazneliler ise Baharat Yolu üzerinde denetim kurmuşlardır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinde gelişme gös-termelerine neden olmuştur?
A) Tarım B) Askerlik C) Ticaret
D) Yönetim E) Kültür
18. Abbasi Devleti’nde askeri ve idari alanda görev alan Türk komutanlar, Abbasi merkezi otoritesinin bozulması ile devletten koparak bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. Bu durum;
I. yeni Türk devletlerinin kurulması
II. Abbasi siyasi bütünlüğünün bozulması
III. Türk siyasi yapısının geniş alanlara yayılması
yargılarından hangilerine neden olmuştur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

l.E
2. E
3. E

4. B
5. A
6. E

7.B
8.C
9.B

10. C
11. C
12. D

13. E

14. E

15. B

16. E
17. C
18. E