Program Geliştirme – Konu Anlatımı

Program Geliştirme – Ders Notu

Program Geliştirmenin Felsefi Temelleri

Daimicilik:

• Bu görüşe göre eğitimin amacı doğru ve sağlam karakterli bireyler yetiştirmektir.
• Eğitim durumlarında daha çok sokratik yöntem kullanılır.
• Temel vurgusu, klasik konular, edebi çözümlemeler ve sabit bir program anlayışıdır.

Temel İlkeleri

• Değişmeyen evrensel eğitim
• Entelektüel eğitim
• Eğitim hayatın bir kopyası değil, ona hazırlıktır.
• Çocuklara ve gençlere dünyanın hem manevi hem de maddi gerçeklerini tanıtacak bilgiler verilmelidir.
• Klasik eserler eğitimi

Esasicilik:

• Bireyin zihinsel gelişimine yardımcı olmak ve yetenekli kişileri eğitmektir.
• Geleneksel değerlerin yaygın bir şekilde öğretimi söz konusudur.
• Okuma, yazma gibi temel becerilerin yanı sıra, Anadil, Fen ve Tarih gibi temel konularda vazgeçilmez odak noktasıdır.
• Bunun içinde soyut düşünme, alıştırma ve ezber kullanılır.

Temel İlkeleri

• Öğrenmenin doğasında çok sıkı çalışma ve çoğu zaman zorlama vardır.
• Eğitimde ve öğretimde girişim öğrenciden çok öğretimde olmalıdır.
• Eğitim sürecinin özünü, konu alanının çok iyi özümlenmesi oluşturur.
• Okulda zihinsel disiplin yaklaşımının geleneksel yöntemleri kullanılmalıdır.

İlerlemecilik:

• Demokratik ve sosyal yaşamı geliştirmek eğitimin amacıdır.
• Öğretmen öğrencinin etkin olmasını sağlamalı, rehberlik etmeli
• Öğrenen merkezli ve işbirliğine dayalı yaklaşım söz konusudur.
• İlerlemeciliğe göre, hümanist bir eğitim ve radikal eğitim reformu gereklidir.

Temel İlkeleri

• Eğitim aktif ve çocuğun ilgilerine göre olmalıdır.
• Öğretimde problem çözme yöntemi esas alınmalıdır.
• Okul yaşama hazırlık olmaktan çok, yaşamın kendisi olmalıdır.
• Öğretmenin görevi yönetmek değil, rehberlik etmektir.
• Okul, öğrencileri yarıştırmaktan çok işbirliğine özendirmeli ve yöneltmelidir.
• Demokratik eğitim ortamı

Yeniden kurmacılık:

• Toplumu yeniden yapılandırmayı ve geliştirmeyi, değişim ve sosyal reform için eğitimi temele alır.
• Toplumsal değişimin temel sorumlusu öğretmenlerdir. Öğretmenler öğrencilerin sorunun farkına varmalarına yardımcı olur.
• Eğitimde fırsat eşitliği yeniden kavramsallaştırılmıştır.

1. Eğitim Programı ve Önemi

• Eğitim programı, öğretim programından, faaliyet programından ve rehberlik programlarından oluşur.

Öğretim Programı: Bir dersle ilgili öğretme-öğrenme sürecinde nelerin, niçin ve nasıl yer alacağını gösteren kılavuz, proje planıdır.

Müfredat Programı: Sadece ders ve ders içeriklerinin gösterildiği programdır. Eğitim programından daha dar kapsamlıdır.

1. Eğitimin Planlanması

Plan yaparken

• Plan eğitim öğretimin amaçlarına uygun olmalı
• Plan eğitim programında belirtilen konulara yer vermeli
• Planda konuların işlenişinde kullanılacak yöntem, teknik, araç-gereç ve deneyler göz önünde bulundurulmalı
• Plan öğrencinin seviyesine uygun olmalı, bireysel farkları dikkate almalıdır.

1. Eğitim ve Öğretimde Plan Yapmanın Faydaları
   • Öğretmenin verimini arttırır.
   • Programın öngörülen süre içinde tamamlanmasını sağlar.
   • Öğretmen ve öğrencileri dağınıklıktan kurtarır, onlara güven kazandırır.
   • Uygun yöntem ve tekniklerin, araç ve gereçlerin seçilmesini, derslere hazırlıklı girilmesini sağlar.
   • Öğrencilerin ve programın daha sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesine imkan hazırlar.
   • Öğretmen ve öğrencilere birlikte çalışma alışkanlığı kazandırır.
   • Düşünceye açıklık kazandırarak unutmayı azaltır.

1. İyi Bir Planın Özellikleri

• İşlevsellik, esneklik
• Toplumsal değerlere dayalı olma
• Bilimsellik
• Uygulanabilirlik
• Amaçlara yönelik olma
• Ekonomiye uygunluk

2. Hedeflerin Belirlenmesi

Özellikleri

• Öğrenci davranışına dönüklük: hedef öğrencinin ne yapacağını göstermelidir.
• Genellik ve sınırlılık: bir çok davranışı aynı anda gerçekleştirebilecek nitelikte olma
• Açıklık: açık ve anlaşılır olması
• Bir içerikle kenetlilik: hedeflerde içeriğin net bir şekilde yazılması
• Eğitim öğretim süreci sonunda gözlenebilir ve ölçülebilir olma
• Konu başlıkları hedef olmaz
• Bireysel farklılıklar dikkate alınmalıdır.

1. Program Geliştirme
   • Amacı; öğrencide istenen davranış değişikliğini sağlamaktır.
   • Program geliştirme merkezden yerel okula, okuldan merkeze doğru haberleştirme gerektiren bir süreçtir.
   • Devamlı ve kapsamlı bir süreçtir.

_Not: Program geliştirme, operasyonel, kapsamlı, devamlı ve araştırma sürecidir.

Programların Düzenlenmesi

• Program anlayışının ders kitapları ile sınırlandırılması
• Programların bir merkezde hazırlanması
• Öğretmenler tarafından hazırlanan programlar
• İlgililerin katılması ile hazırlanan programlar

Program Düzenine ilişkin Teoriler

1. Derslere göre düzenlenen program modeli
   • Dersler birbirinden tamamen bağımsıdır. Aralarındaki ilişki araştırılmaz.
   • Konuların bireylere en etkin bir şekilde açıklanması ön planda tutulur.
   • Tekrar, soru-cevap, yazılı araştırmalar, sözlü müzakerelere yer verilir.
2. Aktivite İlkesine dayanan program modeli

• Öğrenciyi aktif hale getirmeye çalışır. Ama öğrencilerin etkinliklere aktif olarak katılması gerekir.
• Çocuk merkezlidir. Öğretimin içeriği çocukların ihtiyaçlarına göre belirlenir.
• Önceden hazırlanan bir eğitim programı yoktur.
• Problem çözme yöntemi kullanılır.
  3. Problemlere göre düzenlenen program modeli
• Eğitim programı zorunlu sosyal problemler üzerine inşa edilmiştir.
• Özgürlük, eşitlik, demokrasi gibi sosyal değerlere önem verir.
• Amacı sosyal problemlere çözüm aramaktır.
• Bireysel çabalar değil, grup çabaları ön plana çıkar.

Program araştırmalarını engelleyen başlıca güçlükler

• Eğitim programının parça parça disiplinler halinde ele alınarak program bütünlüğünün bozulması
• Problemleri etüt etmeden çözüme gidilmek istenmesi
• Milli eğitimde programların nasıl düzenleneceğinin açık olarak kararlaştırılmaması
• Program geliştirmeye tek yanlı olarak bakılması

Program Geliştirmede Rehber İlkeler

• Program geliştirmede eğitim ve eğitim kurumlarının sosyal fonksiyonu göz önünde bulundurulmalıdır.
• Bireysel verilerden yararlanılmalıdır.
• Amaçlar belli kriterlere göre saptanır. Amaçların hiyerarşik düzeninde bağlantı kurularak davranış değişikliği gerçekleştirilir.
• İçeriğin yapısı ve seçimi üzerinde objektif incelemelere dayanan tercihler yapılmalıdır.
• Öğretim süreçleri değerlendirilir. Araç, gereç unsurları geliştirilir.
• Program geliştirme bir araştırma sürecidir.

İyi Bir Programın Özellikleri

• Programdaki tüm öğeler milli eğitimin amaçlarına uygun olmalıdır.
• Uygulanacak okulun ve öğrencilerin amaçları doğrultusunda hazırlanmalı
• Program işlevsel olmalı ve günün koşullarında bilgi vermelidir.
• Program esnek olmalı, kültürel ve sosyal yapıya göre düzenlenebilmelidir.
• Öğrencinin bir bütün halinde gelişmesini sağlamalı, öğrenciyi bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden geliştirecek nitelikte olmalıdır.

Program Danışma Grubu

• Eğitim felsefecisi                   Eğitim teknoloğu
• İletişim uzmanı                       Eğitim psikologu
• Eğitim sosyoloğu                     Okul Yöneticisi
• Eğitim ekonomisti                  Eğitim denetçisi ( müfettiş)

İhtiyaç Belirleme Teknikleri

1. Delphi ( anket geliştirme ) Tekniği
   • Konu ile ilgili uzmanlar grubunun akılcı bir yaklaşımla ortak görüşlerinin alınması, bir anlamda ortak görüş sağlanması çabalarıdır.
   • Parasal açıdan ekonomiktir.
   • Katılımcıların görüşlerini etki altında kalmadan açıklama fırsatları vardır.
   • Kontrollü iletişim kurulması, uzmanlar grubunun konu dışı kalmalarını önler
   • Grup kararı alınırken baskın kişilerden etkilenilmesi söz konusu değildir.
   • Bağımsız düşünmeyi sağlar.
2. Progel-DACUM ( program geliştirme çözümlemesi)

• Temel olarak iş ortamında, işin en gerekli olan işlemlerinin, işin ustaları tarafından belirlenmesi ve daha sonra iş ve işlemlerin panel çalışmasıyla kesinleşmesini içerir.

işleyiş

1. Program alanının belirlenmesi
2. Beceri alanlarının belirlenmesi
3. İşlemlerin belirlenmesi
4. Beceri alanlarının ve işlemlerin gözden geçirilmesi
5. Bilgi ve beceriye dayalı işlemlerin bazı ölçütlere göre sıralanması
6. Programın gerektirdiği işlemlerin saptanması
7. Değerlendirilmesi
8. Meslek Analizi

• İş yada meslek fonksiyonlarına ayrılır. Her fonksiyon işlem basamaklarına ayrılır. Bunlar bilişsel, duyuşsal ve devinişsel davranışlardan oluşur.
  4. Testler
• Bireyde aranan özelliklerin ne miktarda varolduğunu saptamak üzere yapılan işlemlerdir.
  5. Gözlem ve Görüşme
• Gözlem, okul merkezli olarak bireysel ilgi ve araştırmaya dayanır. Görüşmede ise program katılımcıların program hakkındaki tepkileri sözel olarak belirlenir.

PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİNDE YER ALAN TEMEL ÖĞELER

1. HEDEF

Öğrenciye eğitim yoluyla kazandırılmaya çalışılan davranış örüntülerinin tümüdür.

• Hedeflerin saptanmasında ölçütler
  1. Toplum koşullarına ve gereksinimlerine cevap vermeli
  2. İnsanların temel gereksinimlerini karşılayacak yönde olmalı
  3. Demokratik ideallere uymalı
  4. Kendi içinde çelişki taşımamalı
  5. İstenen davranış değişikliğini açıklayan bir yönde dile getirmeli
  6. Gerçekleştirilebilecek nitelikte olmalı
• Hedeflerin nitelikleri
  1. Anlaşılır olma: açık seçik olmalı herkes ondan aynı şeyi anlamalı
  2. Öğrenciye aitlik: bir amaç bizzat uygulayıcısı tarafından belirlenmeli, öğrenci amaca ulaştığı zaman ne yapacaksa, amaç onu dile getirmelidir.
  3. Ulaşılabilirlik:amaçlar belirlenirken yaş ve sınıflar hedefin ulaşılabilirliği açısından önemlidir.
  4. Tutarlılık: belirlenen amaç iç ve dış tutarlılığa sahip olmalıdır. İç tutarlılık, amacın bireyin diğer amaçlarıyla çelişmemesini; dış tutarlılık ise, amacın toplumun genel amaçlarına aykırı olmamasını ifade eder.
  5. Yararlılık: amaca ulaştığında bireye bir yararı dokunmalıdır.
  6. Ekonomiklik: çaba ve masraf oranında eşdeğer bir amaç elde edilmelidir.
  7. Kapsamlılık: kendi içinde davranışlara ayrılacak kadar kapsamlı bir amaç belirlenmelidir. Gerekli olan her şeyi içermesine dikkat edilmelidir.
  8. Bütünlük: belirlenen amaç ile oluşturulan içerik arasında bir bütünlük olmalı, bağımsızlık olmamalıdır. Konuşlardan kopuk, tek başına soyut bir amaç olmamalıdır.

BİLİŞSEL ALAN

• Bilginin edinilmesi ve uygulanması ile ilgili alandır.
• Bilgiyi tanıma, hatırlama, onun üzerinde akıl yürütme, kavramlar, genellemeler, kuramlar ve bunları denetleme gibi süreçlerde kendini gösteren yeterliliklerden oluşur.
• Bireyin öğrenilmiş davranışlarından zihinsel yönü ağır basan davranışları bu alana girer.

1. Bilgi Basamağı

• Bilgi, tanıma ve hatırlama gibi iki boyutu içerir
• Bu düzeydeki bir davranış ezber öğrenmeyi içerir.
  1. Kavrama Basamağı
• Öğretimin sonucunu kendi kelimeleriyle ifadelendirmeli, teşhis etmeli, örneklemeli, açıklamalı ve sınıflandırmalıdır.
• Bilgi basamağında elde edilenlerin özümsenmesi söz konusudur.
  1. Uygulama Basamağı
• Daha önce öğrenilenlerin yeni durumda kullanılmasıdır.
• Hem bilgiyi hem de kavramayı gerektirir.
  1. Analiz Basamağı
• Bir bütünü yada sistemi öğelerine ayırmak, öğeler arasındaki ilişkileri belirlemek, bütün yada sistemle ilgili özellikleri, kuram ve ilkeleri bilmekle ilgilidir.
  1. Sentez Basamağı
     • Belirli fikir yada öğeleri bir takım ilişki ve kurallara göre bir araya getirip, bir bütüne, bir genellemeye ulaşma şeklindeki davranışları kapsar.
     • Yenilik, orjinallik, buluş, yaratıcılık gibi özellikler söz konusudur.
  2. Değerlendirme Basamağı
• Bu düzeydeki davranışlar daha çok bir olayın, niteliği hakkında belli ölçütler kullanarak bir değer yargısına ulaşılması gibi davranışları içerir.
• Öğrenci bu seviyede destekler, savunur, yargılar, değerlendirir, ayırt eder.

DUYUŞSAL ALAN

• İlgi, tutum ve değerlerle ilgili duygu ve eğilimlerden oluşur.
• Duyuşsal alan davranışları, öğrencilerin belirli tercihler yapma, bir şeyden hoşlanma, bir durumu sahiplenme yada kaçınma eğilimleri olarak tanımlanır.
• Bu alanla ilgili amaçlar sevgi, nefret gibi duygularla ilgili davranışların oluşturduğu amaçlardır.

1. Alma Basamağı
   • Birey önce olgu yada nesnenin farkına varır. Sonra uyarıcıya açık olur. Daha sonrada algılama sürecinde her uyarıcıya değil, istediklerini seçmeye yönelir.
2. Tepkide Bulunma Basamağı

• Uyarıcılara bilinçli tepki verilir. Onlarla ilgilenir, uyarıcıları arar, onlarla bulunmaya isteklidir ve işten zevk alır.
  1. Değer Verme Basamağı
• Bir davranış, olay yada olguya değer verme, bir değeri diğerlerine tercih etme ve değere kendini adama şeklinde gerçekleşir.
  1. Örgütleme Basamağı (organize etme)
• Birey sistem içindeki değerleri organize eder, onların ilişkilerini ayırt eder.
• Farklı değerleri, tutarlı bir değerler sistemi oluşturacak şekilde örgütler.
  1. Kendine Mal Etme ( bir değerler bütünüyle nitelenmişlik) (niteleme) (kişilik haline getirme)
• Belli değerleri kontrollü bir şekilde geneller. Bunları dünya görüşünün içinde birleştirir.
• Bireye özgü değerler kurallaşmış, bir karakter görünümü kazanmış ve uyulması zorunlu ilkeler haline gelmiştir.

DEVİNİŞSEL ( PSİKOMOTOR) ALAN

• Adale ve motor becerilerle ilgilidir ve organların tek tek ve toplu hareketleriyle ilgili becerileri kapsar.
• Psiko-motor öğrenmeler belirli fiziksel hareketleri belli bir sıra içinde, hızlı ve kurallarına uygun olarak yapılması biçimindeki davranışları içerir.
  1. Algılama (gözleme)
     • Öğrenci işlemi gözler işlem basamaklarına, tekniğe dikkat eder. Gerekirse talimatları okur.
  2. Kurulma
  3. Kılavuz Denetiminde Yapma (taklit etme)
     • Öğrenci direktifleri takip eder, bilinçli bir biçimde fakat acemice basamakları uygular.
  4. Mekanikleşme
  5. Beceri Haline Getirme (pratik yapma)
     • Öğrenci işlemin bir kısmını yada bütününü alışkanlık edinceye kadar tekrarlar. İşlemi düzgün bir biçimde tamamlar.
  6. Duruma Uydurma
     • Hareket biçimini bir sorunu çözmek yada özel bir istek için değiştirmek.
  7. Yaratma
     • Yeni bir duruma uyum sağlamak için, bir problemi çözmek için yeni bir hareket biçimi yaratmak

1. İÇERİK

• Bir eğitim programında amaçlara erişmek için ne öğretelim sorusunun cevabıdır.
• İçerik hedef davranışları kazandıracak biçimde ünite ve planların düzenlenmesidir.
• Hedef ve davranışlar için bir araçtır.
• Önce amaç ve davranışlar belirlenir, buna yönelik olarak da içerik belirlenir.

İçerik Seçiminde Ölçütler

• Geçerlik ve Güvenirlik
  • Geçerlik içeriğin amaçla bağlantısını kurmaktır. İçeriğin gerçek bilgileri kapsaması gerekir.
  • Güncel, doğru ve kullanılan bilgi geçerli bilgidir.
  • İçeriğin güvenirliği, tutarlılığıdır. Birbiriyle tutarlı olmayan bilgi güvenilir değildir.
• Bilimsellik
  • Yeni bilgileri araştırmaya teşvik etmeli, yeni fikirlere temel oluşturmalıdır.
• Öğrenci İlgi ve İhtiyaçlarını Karşılama
  • Öğrencilerin deneyimleriyle ilişki kurabilecek içeriğin seçimine özen göstermelidir.
• Faydalılık
  • Öğrenciye öğretilen içerik, onun mevcut ve gelecekteki problemlerine cevap verebilmeli, pratik bir yarar sağlamalıdır.
• Öğrenebilirlik
  • Öğrenci içerikle ilgili bilgileri başka kaynaklara gerek duymadan öğrenebilmelidir.
• Sosyal Gerçeklerle Tutarlılık
  • Verilen bilgilerin öğrencilerin sosyal yaşamına katkıda bulunması, sosyal hayatın içinden bilgilerle desteklenmesi gerekir.

Not: İçeriğin program hedefleriyle tutarlı olması ve öğrenciler için bir anlam ifade etmesi gerekir.

Not: İçerik düzenlemesinde her ders için geçerli olan temel ilkeler arasında somuttan soyuta, basitten karmaşığa, kolaydan zora, yakından uzağa, bilinenden bilinmeyene şeklinde düzenlenmelidir.

Not: İçerik çağdaş ve bilimsel bilgilerle tutarlı olmalıdır.

İÇERİK DÜZENLEMESİNDEKİ YAKLAŞIMLAR

1. Doğrusal Programlama Yaklaşımı
   • Ardışık sıralı, yakın ilişkili, zorunlu yada ön koşul öğrenmelerin ağırlıklı olduğu konuların düzenlenmesinde kullanılır.
2. Sarmal Programlama Yaklaşımı
   • Konuların yeri ve zamanı geldikçe tekrar tekrar öğretilmesi söz konusu ve her konunun kendi içindeki konuları arasında bir ardışıklık söz konusu olduğunda bu düzenlemeden yararlanılır.
3. Modüler Programlama Yaklaşımı
   • Öğrenme üniteleri modüllere ayrılır. Her modül kendi içinde doğrusal, sarmal yada farklı yaklaşımla düzenlenebilir. Modüller arasında aşamalı bir bağ olması önemli değildir; önemli olan her modülün anlamlı bir bütün oluşturmasıdır.
4. Piramitsel ve Çekirdek Programlama Yaklaşımı
   • İlk yıllarda geniş tabanlı konuların yer aldığı giderek uzmanlaşmanın küçük birimlerde olduğu ve daraldığı bir düzenleme tarzıdır.
5. Konu Ağı-Proje Merkezli Programlama Yaklaşımı
   • Konular ağının öğrencilere bir harita gibi çıkarılıp verildiği, belirli zamanlarda nerelerde olmaları gerektiğinin söylendiği ve öğrencilerin konuların içeriğine bireysel yada grup olarak karar verdikleri bir düzenlemedir.

6. Sorgulama Merkezli Programlama Yaklaşımı
   • İçeriğin öğrencilerin sorularına göre oluşturulmasına dayanan bir düzenleme yaklaşımıdır.

Program İçeriğinin Özellikleri

Amaca göre olmalıdır:Öğrencinin amaçlarına paralel olarak biçimlenmelidir.

Öğrenciye göre olmalıdır: Öğrenci nitelikleri göz önünde bulundurulmalıdır.

Ekonomik olmalıdır: Program içeriğinin belirlenmesi ucuza mal edilmeli

Diğer yaşantılarıyla kaynaşık olmalı: Geçerli öğrenme yaşantıları, diğer yaşantılarla ilişkili olanları destekleyici, onlara dayalı nitelikte olmalıdır. Kaynaşıklık tekrarlanabilir olmayı, aşamalı olmayı, dayanışma içinde olmayı ifade eder.

1. EĞİTİM DURUMLARI

Öğrenme Modelleri

1. Buluş Yoluyla Öğrenme Modeli (Bruner)
   • Bu modele göre öğrenme keşfetme işidir.
   • Yaparak yaşayarak öğrenmedir
   • Zihinsel gelişim durumuna uygun olarak düzenlendiğinde aynı konunun her yaş düzeyinde öğretilebileceği vurgulanır.
2. Programlı Öğrenme Modeli (Skinner)

• Pekiştirme ilkeleri temele alınarak geliştirilmiş bu modelde öğretimin bireyselleştirilmesi ve hatanın en aza indirilmesi temele alınmıştır.

3. Bireyselleştirilmiş Öğrenme Modeli (Keller Planı)

• Her öğrencinin kendi yetenek düzeyine uygun bir biçimde yönlendirilmesi, kendi düzeylerine uygun öğrenme tekniklerinin uygulanması ve sonuçta her bireyin kendine özgü düzeylerde davranması temeline dayanır.

4. Tam Öğrenme Modeli (Bloom)

• Başarı öğrencilerin yetenek düzeylerine değil, öğretimin niteliğine ve öğrencilere yeteri kadar zaman tanınmasına bağlıdır.
• Başarıya ilişkin puan dağılımı daralarak öğrenci davranışları öğretimin hedefleri doğrultusunda birbirine yaklaşır ve tüm öğrencilerin başarılı olabileceği sayıtlısına dayanır.

5. Gagne’nin Öğrenme Modeli

• Öğrenme gözlenebilen davranışlardan dolaylı olarak anlaşılabilir ve öğrenme beyinde gerçekleşir. Bu nedenle, öğrenmede yalnız pekiştirme, bitişiklik ve tekrar gibi dış etkenler değil iç faktörlerin de etkisi vardır.

6. Anlamlı Öğrenme Modeli ( Ausubel )

• İçerik, örgütleyiciler yardımıyla basitten karmaşığa doğru düzenlendiğinde ön öğrenmeler ile öğrenilecek malzeme arasında bağ kurulacağı, benzerlik ve farklılıkların daha iyi kavranacağı ve anlamlı öğrenmenin gerçekleşeceği vurgulanmaktadır.
• Bu modelde, yeni bilginin, insanların bilgi birikimleri ve kendi bilgi sistemleri içine yerleştirerek öğrenildiği savunulur.

7. Okulda Öğrenme Modeli( Carroll )

• Öğrenme düzeyi; etkin olarak, öğrenmede geçen zamanın öğrenme için gerekli zaman oranının bir fonksiyonudur.
• Her öğrenciye, ihtiyaç duyduğu zaman ve ek öğrenme olanakları verildiği takdirde tüm öğrencilerin öğrenme düzeyine ulaşacakları savunulur.
• Öğrenci nitelikleri à yetenek, öğretimden yararlanma yeteneği, sebat
• Öğretme süreci nitelikleri à fırsat, öğretimin niteliği

8. Etkili Öğretim Modeli ( Slavin )

• Bu model Bloom ve Carroll’un modelinden kaynaklanmakta ve öğrenme düzeyini etkileme gücünde olan, değişmeye açık değişkenleri işe koşarak öğrenme düzeyini yükseltmeye çalışmaktadır.
  • Öğretimin niteliği
• Niteliği yüksek öğretim, öğrencinin öğrenilecek konuya ilgi duymasını sağlayan, konuyu kolaylıkla hatırlamasına, anlamasına ve uygulamasına yardım eden bir öğretimdir.
• Öğretim niteliğinin düzeyi, duyuşsal özellik bilgi yada becerinin öğrenmesini kolaylaştıracak biçimde sunulma düzeyidir.
• Öğretimin niteliği, öğrencinin öğrenmesini kolaylaştırdığı ölçüde yüksektir.
  • Öğretim düzeyini uygun hale getirme
• Öğretimi, farklı özelliklere sahip öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlemek gerekmektedir. Bu yüzden çok yönlü öğretme-öğrenme ortamlarına ihtiyaç vardır.
• Hızlı öğrenen öğrenci aynı konuyla ilgili farklı, zenginleştirilmiş etkinliklere yönlendirilir. Geride kalan için ise, öğrenme güçlüğüne neden olan eksiklikleri giderilerek ek öğretme-öğrenme etkinliklerine yönlendirilir.
  • Teşvik etme
• Öğrencinin kendisinden beklenen performansı göstermesi için güdülenmesi gerekir. Öğrencinin güdülenmesi; öğrenme biriminin özelliğinden, öğrencinin kendi özelliğinden yada öğretmen veya okulun vereceği ödüllerden kaynaklanabilir.
  • Zaman
• Öğretimin niteliği, öğretim düzeyinin öğrenciye uygunluğu, güdülenme düzeyi yüksekse, öğretmeye fazla zaman vermek, daha fazla öğrenmeyi gerçekleştirir.

9. Temel Öğretme Modeli (Glaser)
   • Modele göre öğretme süreci 4 öğeden oluşmaktadır.
     1. öğretme hedeflerin saptanması ve davranış olarak ifade edilmesi ile başlar.
     2. öğrenme için gerekli giriş davranışlarının ortaya konması gerekir. Her yeni öğrenmenin önceki öğrenmelerle bağ oluşturarak öğrenileceği ilkesi.
     3. öğretim yollarının seçimi ve öğretim ortamının düzenlenmesidir.
     4. öğrenmenin ne dereceye kadar gerçekleştiğini anlamak için yapılan değerlendirme işlemidir.

1. DEĞERLENDİRME SÜREÇLERİ

Eğitimde Değerlendirmenin Amaçları

• Tanıma ve yerleştirmeye dönük olarak değerlendirme yapılır. burada bireyin temel nitelikleri tanınmaya çalışılır ve yerleri belirlenerek öğrenme ve öğretmeye başlanır.
• Biçimlendirme ve yetiştirmeye dönük değerlendirme de ise, ele alınan içerikle hedef davranışlar arasındaki örtüşme, öğrenciyi yönlendirip yönlendirmeme gibi durumlar ele alınır.
• Sonucu görmeye yönelik değerlendirmede hedef davranışların ne kadarının gerçekleştiğinin nasıl belirleneceği ele alınır.

Program Değerlendirilmesinde Rehber İlkeler

• Değerlendirme amaçlarının gerçekleşmesine ilişkin çeşitli süreçleri kapsamalıdır. Bu süreçlerde, davranış değişikliği meydana gelip gelmediği ölçülecektir.
• Değerlendirirken neyin gerçekleştirilmek istendiği göz önünde tutulmalıdır.
• Değerlendirme, program geliştirmenin devamlı bir yönünü teşkil etmelidir.
• Değerlendirmede hangi teknikler uygulanırsa uygulansın sonuçların yorumları önemlidir.
• Program geliştirmede hem araçlar ve süreçler hem de sonuçlar önemlidir.

Program değerlendirmesine ilişkin yaklaşımlar

1. Tyler’ın Hedefe Dayalı Değerlendirme Modeli
   • Merkezde eğitim hedefleri vardır. Önce hangi hedeflere ulaşıldığına bakılır. Sonra ulaşılamayan hedeflere neden ulaşılamadığı belirlenir.
   • Tyler değerlendirme sürecinde öğrenci davranışlarını öğretimin başında ve sonunda olmak üzere en az iki kere hedeflere ulaşma dereceleri tayin etmek gerektiğini savunmuştur.
2. Metfessel – Michael Değerlendirme Modeli

• Eğitimin içindeki tüm bireylerin doğrudan veya dolaylı olarak değerlendirmeye katılmaları sağlanır
• Genelden özele doğru hedeflerin paradigması??? geliştirilir.
• Oluşan özel hedefler uygulanabilir şekle dönüştürülür.
• Buna uygun ölçme araçları geliştirilir
• Süreç üzerinde gözlemler yapılır.
• Toplanan bilgiler analiz edilir.
• Programla ilgili standartlar açıklanır
• İleriye yönelik uygulanabilirliği konusunda öneriler geliştirilir.
  3. Provus’un Farklar Yaklaşımı ile Değerlendirme Modeli
• Standart belirleme
• Program performansını belirleme
• Performans ve standartları karşılaştırma
• Aralarında fark olup olmadığını belirleme
  4. Stake’nin Uygunluk – Olasılık Modeli
• Stake’e göre eğitimciler değerlendirme yaparken sezgisel normları ve göreli yargıyı dışta tutarak düzenli değerlendirmenin temel ilkelerini oluşturmalıdır. Çünkü düzenli değerlendirme süreçleri eğitimcileri nesnel sonuçlara götürür.
  5. Stufflebeam’in Bağlam, Girdi – Süreç ve Ürün Modeli
• Stufflebeam’e göre değerlendirmenin amacı, program hakkında karar verme yetkisine sahip olan kişilere bilgi vermektir.
• Değerlendirme sürekli bir işlemdir.
• Program hakkında sürekli bilgi toplanması, program ve öğretimle ilgili doğru kararların alınmasına yardımcı olur.
  6. Eisner’in Eğitsel Eleştiri Modeli
• Program uygulandıktan sonra programın niteliksel sonuçları ile ilgili bilgilerin elde edilmesi, bunların yorumlanması ve değerlendirilmesi gerekir.
• Bu model uzman kişilerce uygulanır.
• Betimleme, yorumlama ve değerlendirme olmak üzere 3 boyutu vardır. Betimleme nitelikle ilgili, yorumlama uygulamayla ilgili, değerlendirme ise betimleme ve yorumlama sonuçlarına göre bir yargıya varmadır.

7. Stake’nin İhtiyaca Cevap Verici Program Değerlendirme Modeli

• Bu modelde değerlendirmeciler sonuçlardan çok program etkinliklerini ve sürecin değerlendirilmesiyle ilgilenir.

SONRAKİ SAYFAYA GEÇİNİZ

[wp_ad_camp_2]

SAYFA NUMARALARINI KULLANINIZ