1.TEMELKAVRAMLAR
1.EĞİTİMKAVRAMI
Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak, istendik davranış değişikliği meydana getirme sürecidir.
“Kendi yaşantısı yoluyla” ifadesiyle yaparak-yaşayarak öğrenme vurgulanmaktadır. Örneğin öğrencinin sınıfta soru sorması yani öğrenme sürecinin içinde aktif olmasidır. Eğitim, kasıtiı kültürieme sürecidir, Tanımda geçen kasıt kelimesiyle anlatılmak istenen, bireyde istenilen davranışı ortaya çıkarmak, istenmeyen davranışı ise ortadan kaldırmaktır (amaçlı, planlı ve programlı olarak). Eğitimde “istendik davranış” değişmesi denilince, öğrencilerin eğitimin gene! ve özel amaç/hedeflerine, toplumun beklentilerine ve bireyin gereksinim ve yeteneklerine uygun davranış ve tutumlara sahip olması vurgulanmaktadır. İstendik özellikier ile bireye kazandırılmak istenen hedefler kastedilmektedir. Eğitim bir davranış değiştirme sürecidir. Eğitimin tanımında görülen önemli kavramlardan birisi de davranış değişikliği kavramıdır. Eğitim yaşam boyu bir süreçtir.
Eğitim Sürecinin Özellikleri
Süreç olarak eğitim çok boyutlu ve karmaşıktır. Bu sürecin genel özellikierini şöyle sıralayabiliriz:
a. Kapsamiıdır.
b. Çok boyutludur.
c. Süreklidir.
d. Dinamiktir.
e. Bilimsel araştırma ve bulgulardan kaynaklanır.
f. İnsana özgü ve yaşantılaria gerçekleşir.
g. Amaca yönelik ve bütünleyicidir.
h. Mekan yönünden sınırlandırıiamaz. i. Kalkınma ile doğrudan ilgilidir.
j. Eğitim kültürle iç içedir.
Eğitim, formal ve informal eğitim olmak üzere ikiye ayrılmaktadır;
Formal eğitim: Amaç, iike ve kuralları önceden
belirlenerek plânlanmış, programlanmış biçimde
düzenli olarak yapılan eğitimdir. Okullarda yapılan
eğitimdir.
İnformal eğitim : Belli bir amaç ve plâna bağlı
oimadan, hayatın kendi içinde oluşan eğitim
sürecidir. Yaşam içerisinde bireyîn farkında olmadan
çevresiyle etkileşimi sonucunda meydana gelen
öğrenmelerdir. İnformal eğitim, okuida planlı ve
programlı olarak verilen eğitim etkinlikleri dışında
kazanılır ve yaşam boyu devam eder. Bireyin ailesi,
arkadaş grubu, ailesi, kitie iletişim araçları vb.
kazanılan eğitimdir. İnformal eğitim sürecinde iki
önemli öğrenme yolu: göziem ve takiit’îir.
Formal Eğitim, örgün ve yaygın eğitim olmak üzere ikiye ayrılır;
Örgün eğitim; Belii bir yaş grubundaki bireylere,
Milli Eğitimin amaçlarına göre hazırlanmış eğitim
programlarıyla, okul çatısı altında düzenli olarak
yapılan eğitîmdir. Okulöncesi, ilköğretim vb.
Yaygın eğitim: Örgün eğitim imkânlanndan hiç
yararlanmamış durumda olanlara, gittikleri
okullardan erken ayrılaniara ya da örgün eğitim
kurumiarında okumakta olanlara ve meslek
dallarında daha yeterli duruma gelmek isteyenlere
uygulanan eğitim türüdür. Türk eğitim sisteminde;
okulöncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim,
yükseköğretim (örgün eğitim) dışında kalan planlı ve
programlı eğitim etkinliklerine de yaygın eğitim
denir. Hizmetiçi eğitim faaliyetleri, Halk Eğitim
Merkezlerinde açılan kurslar, Çırakiık Eğitim
Merkezleri vb.
2. ÖĞRETİM
Eğitim sürecinin okullarda amaçlı, planlı ve programlı olarak yürütülen kısmına öğretim denir. Öğrencilerin belirli davranışları kazanabilmesi için düzenlenen planlı etkinlikler sürecidir. Öğretim, hedefe ve öğrenciye yönelik olmalıdır. Öğretim ile NASIL? sorusuna yanıt aranır. Öğretim; amaçlı, plânlı, programlı, destekli ve genellikle bir belge ile sonuçlanan eğitim etkinliklerini ifade eder.
Öğretim Sisteminin Öğeleri:
LÖğrenci
Öğretmen
Hedefler
Öğrenme-Öğretme Süreçleri
İçerik
Okulun en önemli ve temel üç öğesi şunlardır:
Öğrenci
Program
Öğretmen
3. ÖĞRENME
Öğrenme, yaşantı ürünü ve nispeten kalıcı izli davranış değişiklikleridir. Bireyin herhangi bir şeyle etkileşimi sonucunda, davranışlarındaki belli düzeylerdeki değişmelerdir.
Öğrenmenin olabilmesi için;
Bireyin davranışında değişiklik olması,
Yaşantı sonucunda meydana gelmesi,
Şiddetli bir ışık veya ses karşısında gösterilen tepkiler (refleks) ile uyku, büyüme, olgunlaşma, ilaç, yorgunluk vb. sonucunda oluşmuş davranış değişiklikleri öğrenme ürünü değildir.
c) Belli bir süre kalıcı olması (geçici değil!),
Uyuşturucu kullanma, yardım etme gibi olumiu-olumsuz öğrenmeler olabilir,
4. ÖĞRETME
Herhangi bir “öğrenmeyi kılavuzlama ya da sağlama faaliyeti” olarak tanımlanabilir. Yani öğretme, bireyin davranışlarında değişiklik meydana getirebilmek ya da öğrenmeyi gerçekleştirmek için yapılan etkinliklerin tümüdür.
5.ÖĞRENİM
Bir öğretim kurumunda belli bir süre içindeki öğrenmelerin tümüdür. İlköğrenim, ortaöğrenim vb.
2. EGITIM PROGRAMI TURLERI VE ÖZELLİKLERİ
Program, yapılması gereken bir işin böiümlerini, her bölümün yapılış sırasını, zamanmı ve nasıl yapılacağını gösteren bir tasarıdır. M. Ö. 1. yy.da Julius Ceaser ve askerleri, Roma’da yarış arabalarının üzerinde yarıştığı oval biçimindeki koşu pistini, Latince “Curricullum” olarak adlandırmıştır. Ve bu kavram, koşu pisti olarak biiinen soyut bir kavramdan, bugünkü eğitim programı aniamında kullanılan somut bir kavrama geçişi sağlamıştır. Eğİtim programı (curricullum) izlenen yol anlamında eğitimde kullanılmaya başlanmıştır.
Eğitim alanında; eğitim programı, öğretim programı, ders programı, örtük program
kavramları kullanılrnaktadır. Bir eğitim kurumunun
veya sosyal çevrenin, bireylerin yaşantılarını
düzenlemek ve zenginleştirmek için yürüttüğü tüm
etkinlikler eğitim programına dahildir. Bu anlamda,
yönetmeükler, öğretim programları, sosyal kol
çalışmaları, özel günlerin kutlanması, rehberlik
hizmetleri, sağlık çalışmaları, geziler, yetiştirme
kursları, kültürel, sanat vb. çalışmalar eğitim
programına girer.
Eğitim programı (Uzak hedef, ülkenin eğitim g
politikaları)
1. Milli eğitimin ve okulun amaçlarını g
gerçekleştirmeye yönelik okul içinde ve okul dışında sg
yapılan tüm eğitim etkinliklerini kapsayan program “g
türüdür. *”
2. Eğitilecek bireylere, öğrenme yaşantıları
kazandırmaplânı.
Öğrencilerin karşılaştıkiarı öğrenme durumlarının
ve geçirdikleri yaşantıların tümü.
Öğrenene, okulda ve okul dışında plânlanmış
etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları
düzeneği.
Öğretim programı (Genel hedef, öğretim kademeleri. okullar)
Eğitim programı içinde yer alan ve öğretme
öğrenme süreçleri ile ilgili tüm etkinlikleri kapsayan
program.
Okulda veya okul dışında bireye kazandırılması
plânlanan derslerin öğretimiyle ilgili îüm etkinlikleri
kapsayan yaşantılar düzeneği.
Ders programı (Özel hedef)
1. Öğretim programı içinde yer alan, bir dersin amaç, îçerik, öğretme öğrenme süreçieri ve değerlendirme bölümlerini ve bu dersle ilgili olan eğitim faaliyetlerini sistematik bir şekilde gösteren programdır.
Örtük program
Eğitimle ilgili ders ve ders dışı tüm etkinlikleri kapsayan program türüdür. Örtük programlar aracıiığıyla özellikle ders dışı etkinlikler düzenlenerek bireyierin farklı becerileri ve yetenekleri ortaya çıkarılabilmektedir. Örtük program faaliyetleri olarak; okullarda yapılan halk oyunları etkinlikleri, sportif ve diğer sosyal etkinlikler, çevre gezileri gösterilebilir
Eğitim programının başlıca faydaları şunlardır:
1. Eğitim faaliyetlerine yön verir.
2. Aynı eğitim basamağındaki okuilarda eğitimin
aynı amaçlar çerçevesinde ve aynı yönde
gerçekleşmesini sağlar.
3. Eğitimde verimi artırır.
4. Mesleğe yeni başlayan öğretmeniere rehberiik
eder.
İyi Bir Eğiîim Programmm Özeliikleri (Önem Sırasına Göre)
1. Eğitim programı, işlevsel olmalıdır. İşlevsel olması demek, programda yer alan amaçların, konuların ve etkinliklerin hayatta geçerli olması, yani işe yaramasıdır. İyi bir programının, toplumun ve kişilerin ihtiyaçlarına cevap vermesi, bireyin yeteneklerini ortaya çıkarması ve geliştirmesi gibi niteliklere sahip olması gerekir.
Bu özelliğe sahip bir programda önemli bir başka husus da öğrencilerin seçtiği meslekte başarılı olmaiarını sağlayacak bilgi, beceri ve tutumları ihtiva etmiş olmasıdır.
Bunların yanında, işlevsel bir programın, öğretmenlerin amaçlar yönünden nelere dikkat etmeleri gerektiğini, içeriğin eîkili bir şekilde kazandırılması için hangi yöntem. teknik, araç gereç ve kaynaklardan yararlanabileceklerini, bunları, nerede ve nasıl uygulayabileceklerini ve değerlendirmenin nasıl yapılacağını da göstermesi gerekir.
Esnek olmalıdır. Esneklik kavramını öğretme
öğrenme etkinliklerine konu olan ünite ve konuların
ana hatlarının verildiği, ayrıntıya inilmediği bir
program şeklinde düşünebiliriz. Böyiece öğretmene
bilim ve tekniğin getirdiği yenilikleri, öğrencilerin ilgi
ve ihtiyaçlarını, okulun bulunduğu yerin özelliklerini
göz önüne alarak ayrıntıları belirleme ve uygulama
imkanı sağlanmış olur. Ünitelerin yer değiştirmesi,
birleştirilmesi, sürelerinde değişiklik yapılması, kaza-
nılması güç hedefleri uzun vadeye yayabilmektir.
Toplumun değer, görüş ve isteklerine uygun
olmalıdır. Eğitim kurumları toplumu meydana
getiren bireylere, millî değerleri ve idealleri
kazandırmakla görevlidir. Eğitim programları eğitim
felsefesine uygun ve toplumun isteklerini
gerçekleştirici nitelikte olmalıdır.
4. Uygulanabilir ve uygulayıcılara yardımcı
olmalıdır. Programın hazırlanması kadar
uygulanması da önemlidir. Bu bakımdan programı
uygulayan öğretmen ve yöneticilere programı
başarıyla uygulayabilmelerine yönelik rehberlik
yapılmalıdır.
İşlevsellik ve uygulanabilirlik arasındaki fark:
Yapılan her uyguiama işlevsel olmaz. olması için bir işe yaramasi gerekir.
5. Bilimsel olmalıdır. Eğitim programları hem
bilimsel ilkelere uygun olmalı hem de bilimsel bilgiyi
kullanmayı öğretmelidir.
Bir amaca yönelik olmalıdır. Eğitim programları,
belli amaçları gerçekleştirmek üzere
oiuşturuimalıdır.
Ekonomiye uygunluk özelliği göstermelidir.
Program Geliştirme: Gerek okul içinde gerekse okul dışında milli eğitimin ve okulun hedeflerini gerçekleştirmek üzere düzenlenen içerik ve faaliyetlerin, uygun yöntem, teknik ve araç-gereçlerle geliştirilmesine yönelik koordineli çabaların tümüdür. Program geliştirme süreci uygulamalı (operasyonel), kubaşık (ekip) ve sürekli bir çaiışmadır. Program geliştirme aynı zamanda hedef, içerik, eğitim durumları ve değerlendirme arasındaki dinamik ilişkiler bütünüdür.
3. HEDEF (AMAÇ) KAVRAMI
Öğrencilerde bulunması istenilen ve eğitim yoluyla kazandırılabiiecek niteliklere, hedefler denir. NİÇİN öğreteceğiz? sorusuna yanıt aranır. Hedefler 2’ye ayrılır:
YATAY HEDEFLER (Bloom’un taksonomik
sıralaması: Bilişsel, duyuşsal ve devinsel)
DİKEY HEDEFLER (Uzak, genel ve özel
hedefler)
Taksonomi: İsîendik davranışların, hedeflerin basitten karmaşığa, kolaydan zora, somuttan soyuta, birbirinin önkoşulu olacak şekilde aşamalı sıralanmasına denir.
ads
[wp_ad_camp_4]
İlk yorum yapan olun