KPSS İŞLETME
YÖNETİM VE ORGANİZASYON
NOT : Dökümanı Sayfa Sonundan indirebilirsiniz
Yönetim : Organizasyon kaynaklarının etkin ve yeterli biçimde planlanması , örgütlenmesi , yöneltilmesi ,
koordine edilmesi ve denetlenmesi yoluyla organizasyon amaçlarına ulaşılmasıdır.
Yönetimin fonksiyonları
1) Planlama
2) Örgütlenme
3) Yöneltme
4) Kadrolama
5) Denetim
YÖNETİMİN ÖZELLİKLERİ
1)Amaç Özelliği : Yönetim faaliyetinin söz konusu olabilmesi için her şeyden önce bir amacın bulunması gerekir. Kâr elde etme , büyüme , Pazar payını büyütme gibi bazı temel amaçlar bütün işletmelerde aynı iken özel amaçlar işletmeden işletmeye farklılık göstermektedir .
2) Grup Özelliği : Yönetim faaliyeti ancak bir grubun faaliyeti ile gerçekleşir.
3) Beşeri Özellik : İnsan, yönetim faaliyetinin temel unsurudur.
4) İşbirliği Özelliği : Yönetimdeki bir grubun bir araya gelerek işbirliği yapması gerekmektedir.
5) İşbölümü ve Uzmanlaşma Özelliği : İşletme içinde karışıklığın olmaması için belirli işler uzman kişiler tarafından yerine getirilerek işletmenin başarısı arttırılır.
6) Koordinasyon Özelliği : İstenen sonuca ulaşmak için , işletme içinde faaliyet gösteren bölüm ve bireylerin uyum içinde çalıştırılmaları gerekmektedir. ,
7) Yetki Özelliği : İşletme organizasyonunda amaçlara ulaşmak ve bireylere iş yaptırmak için bir çok durumda yöneticinin karar alma ve uygulama hakkına yani yetkiye ihtiyaç vardır.
8) Evrensel Özellik:Yönetim faaliyeti kâr amacı güden ve gütmeyen bütün kurum ve kuruluşlarda vardır. 9) Basamaksal Özellik
YÖNETİMİN FONKSİYONLARI
a) Planlama : Gelecekte organizasyonun nerede olmak istediği ve oraya nasıl varılacağıdır.
b) Organizasyon : İşletmenin planı nasıl başarmaya çalıştığını yansıtmasıdır.
c) Yöneltme : İşgörenlere liderlik etmektir.
d) Kadrolama : İşletme nerede , ne zaman , hangi nitelikte işgücüne gereksinme olduğunun en az hata ile saptanmasıdır.
e) Denetim : Organizasyonun amaçlarına ne ölçüde ulaşıldığını araştırmak ve amaçlarda sapmalara olduğu zaman düzeltici önlemler almaktadır.
YÖNETİCİ : işletme kaynaklarını etkin ve yeterli biçimde planlamak , organize etmek . yöneltmek ve denetlemek yoluyla işletmenin amaçlarına ulaşmasını sağlayan kişidir.
YÖNETİCİLERİN SINIFLANDIRILMASI
A)Dikey Sınıflandırma
a) Üst Kademe Yöneticileri : Hiyerarşinin en üst kademesinde yer alırlar ve organizasyonun bütününden sorumludurlar.Genel Müdür, başbakan , genel müdür yardımcısı ünvanlarını alırlar .
b) Orta Kademe Yöneticileri : Temel bölümlerden sorumludurlar. Bölüm Başkanı , Kalite kontrol yöneticisi gibi ünvanlar alırlar.
c)Alt Kademe Yöneticileri : Malların ve hizmetlerin üretiminden doğrudan sorumlu bulunurlar. Ürün hattı yöneticisi , büro yöneticisi gibi.
Planlama ve organizasyon üst yöneticilerin en fazla zaman ayırdıkları fonksiyonlardır.
B) Yatay Sınıflandırma :
a) Fonksiyonel Yöneticiler : Tek bir fonksiyonel işi yerine getiren ve benzer nitelikleri olan çalışanlara sahip bulunan bölümlerden sorumludurlar.
b) Genel Yöneticiler : İşletmenin farklı fonksiyonlarını yerine getiren bütün bölümlerden sorumludurlar. Mağaza yöneticisi , fabrika müdürü gibi .
YÖNETİCİLERİN TEMEL YETENEKLERİ
A) KAVRAMSAL YETENEK : Organizasyonu bir bütün olarak görme yeteneğidir.
B) Beşeri İlişkiler Yeteneği : Yöneticinin diğer insanlarla ve bir grup üyesi olarak etkin biçimde çalışma yeteneğidir.
1
C) Teknik Yetenek :Bir işin başarılması için özel bilgi ve tecrübe sahibi olmayı ve o işin gerektirdiği araç ve teknikleri kullanma becerisidir. Alt kademelerde teknik yetenekler ağır basarken üst kademelerde ise kavramsal ve bireysel yetenekler ağır basar.
YÖNETİCİNİN ROLLERİ
A) Bireyler arası Roller
a) Temsil Rolü :Bir temsilci olarak yönetici organizasyon sembolüdür. Örnek olarak hukuki belgeleri imzalamak törenlere katılmak verilebilir.
b) Önder Rolü :Yönetici astların ihtiyaçlarını , organizasyon ihtiyaçlarını i organizasyon amaçları doğrultusunda bütünleştirmek için güç , koordinasyon tekniklerini ve güdüleme araçlarını kullanır.
c) İrtibat Sağlama Rolü :Yönetici,kendi sorumluluk alanı dışındaki kişiler ve gruplarla ilişkilerini geliştirir. B) Bilgi Sağlayıcı Roller
a) Bilgi Toplama Rolü b) Bilgi Yayma Rolü c) Sözcü Rolü
C) Karar Verici Roller
a) İşletme sahipliği rolü b) Sorun çözme rolü
c) Arabulucu Rolü
ÖRGÜT
AÇIK SİSTEM OLARAK ÖRGÜT :
Örgütler çevreden bir takım girdileri alarak işleyen ve enerjiye
dönüştüren ve sonuçta bunları çıktılar biçiminde çevreye veren açık sistemlerdir.
A) Örgütlerin Açık Bir Sistem Olarak Ortak Özellikleri
- Enerji alma
- Enerjiyi İşleme
- Çıktı : Nihai olarak ortaya çıkan mal ve hizmettir.
- Döngüsel Özellik
- Olumsuz Entropi
- Bilgi Girdisi
- Oturmuş durum ve dinamik denge
- Farklılaşma
- Eş SonuçlulukÖRGÜT VE ÇEVRE ÖRGÜTÜ ETKİLEYEN ÇEVRESEL ÖGELER
- Endüstri
- Hammadde
- İnsan Kaynakları
- Finansal Kaynaklar
- Pazar
- Teknoloji
- Ekonomik Koşullar
- Hükümet
- Kültür.
ÇEVRENİN ÖRGÜT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
1) Kaynak Bağımlılığı : Girdi ( işgücü , para , teknoloji , hammadde ) ihtiyacı örgütün dışa bağımlı olması sonucunu doğurur.
2) Yapısal Karmaşıklık : Dış Ç çevrede karmaşıklık arttıkça örgütteki karmaşıklığın artmasıdır.
3) Tampon Kısımlar: Çevresel etkilere cevap verebilmek için örgütün Ar-ge eğitim pazarlama vb. bölümlere ayrılmasıdır.
4)Sınır Bağlantı Rolleri
5) Farklılaştırma ve Bütünleştirme : Örgütsel farklılaştırma , farklı işlevsel bölümlerin
ile bu bölümlerdeki yöneticiler arasındaki bilişsel ve duygusal farklılıklardır.
Bütünleşme ise bölümler arası işbirliğinin oluşturulmasıdır.
biçimsel yapıları
2
6) Mekanik ve Organik Yapılar Mekanik Örgüt Yapılarında ;
- Görevler bağımsız , uzmanlaşmış görevlere bölünmüştür.
- Görevler katı biçimde tanımlanmıştır
- Katı yetki düzeni ve denetim ve çok sayıda kural vardır.
- Denetim ve bilgi üretimi örgütün üst yönetimince gerçekleştirilir.
- İletişim dikeydir.Organik Yapılarda
Çalışanlar , bölümün ortak görevine katkıda bulunur.
Görevler çalışanların etkileşimleri yoluyla düzenlenir ve yeniden tanımlanır.
- Yetki düzeni v e denettim azdır. Kurallar sınırlı sayıdadır.
- Görevlerin denetimi ve bilgi üretimi örgütün her yanına dağılmıştır.7) Planlama ve KontrolDIŞ ÇEVREYEİ ETKİLEME YOLLARI
- 1) İstenen İlişkiler Kurmaa) Birleşme
b) Sözleşme ve ortak girişim
c) Kooptasyon ve aynı yöneticiyi kullanma
Kooptasyon:Çevredeki etkili önderlerin örgütün karar mekanizmasına katılmasıdır. d) Yönetici İstihdamı
e) Reklam ve halkla ilişkiler2) Çevresel Öğelerin Kontrolüa) Öğelerin değiştirilmesi
b) Siyasal faaliyetler düzenleme
c) Ticaret dernekleri ve meslek odaları
3
KLASİK VE NEOKLASİK YÖNETİM TEORİSİ
Milattan önce başlayıp 1800’lü yıllara kadar uzanan “Bilimsel öncesi dönem yaklaşımı “ ve 1940’lara
kadar devam eden dönem “Klasik yönetim yaklaşımı “ dır.
1)KLASİK YÖNETİM YAKLAŞIMI
A) BİLİMSEL YÖNETİM YAKLAŞIMI
a) Frederik Taylor Yaklaşımı
Taylor çalışma ortamlarının verimsiz olduğunu saptamış
İşverenlerin konuya sadece kârını çoğaltma açısından baktığını savunmuş
İşlerde standartlaştırma olmadığı için işçiler kendi bildikleri gibi yapıyorlardır
İşe almalarda yeterlilik dikkate alınmamakta daha çok işi en iyi yapan yerine, en ucuz yapan kişi tercih
ediliyordu .
Taylor’un İlkeleri Standartlaştırma
Hareket ve Zaman Etüdü : Her iş küçük ve basit hareketlere bölünmüş, gereksiz hareketler kaldırılmış
ve her hareket için en hızlı ve en uygun hareket seçilmiştir.
Personelin Seçimi ve Eğitimi
Yönetimin temel görevi en iyi elemanları işe seçmektir ve birinci sınıf işçi olarak açıklamaktadır.Taylor “farklılaştırılmış parça başı ücret sistemini “ önermektedir.
Fonksiyonel Ustabaşılık b) Frank ve Lillian Gilbreth
Taylor’un bilimsel çalışmalarını inşaat sektöründe yürütmüştür. Taylor genellikle zaman ekonomisi üzerinde dururken Gilbreth hareket etüdü üzerinde durmuştur. Ona göre harcanan zaman değil , önemli olan hareketlerin azaltılmasıdır.
c) Henry Gantt: Endüstri alışkanlıklarını” önemle belirtiyor ve çalışanların psikoloji ve moral değerler üzerinde durmuştur. Taylor işin organizasyonu üzerinde dururken Gantt işi yapan kişinin dikkate alınmasını önermiştir. Gantt geliştirdiği ücret sistemine “Gantt görev ve prim sistemi “adı verilmiştir.Bu sistemde garanti edilmiş bir ücret ve zamanında bitirilmiş iş için % 25 fazlasıyla işçiye ödeme yapılması benimsenmiştir.
d) Harrington Emerson : Çalışmalarını verimlilik mühendisliği olarak görmüştür. Verimliliğin on ilkesi
- Amaçların belirlenmesi
- Sağduyu
- Uzman kişilere danışma
- Disiplin sağlamak
- Adil davranma
- Düzenli ve güvenli kayıtlar
- İşin planlanması
- Standartlar ve programlar
- Standartlaştırılmış koşullar
- İş tanımları yapılması
- Verimlilik uygulamasıB) BİLİMSEL YÖNETİM YAKLAŞIMIHenri Fayol tarafından geliştirilmiştir .a) Fayol’un İşletme Faaliyetleri İle İlgili Görüşleri
Teknik Faaliyetler : Üretim , imalat , koordinasyon , gibi işletmeler yer alır.
Ticari Faaliyetler :Satın alma ve değiştirme gibi faaliyetleri kapsar ve bu faaliyetin sonucunda Kârsağlanmaktadır .
Finansal Faaliyetler: Finansman yani para kaynakları bulmaktır.
Emniyet Faaliyetleri : İşletmede çalışanların, malların ve satın alınan üretim faktörlerinin tehlikelere karşıkorunmasıdır.
Muhasebe Faaliyetleri :Defter tutma ,kâr–zarar tabloları hazırlama,istatistik yapma gibi faaliyetlerdir. Yönetim Faaliyetleri : Planlama , organizasyon , emir verme, koordinasyon ve denetimdir.b) Fayol’un Yönetim İlkeleri :
İşbölümü
Yönetim birliği
Merkezileşme ilkesi
Yetki ve sorumluluk ilkesi
Hiyerarşi ilkesi
Kumanda Birliği ilkesi ( Her ast yalnızca bir üstten emir almalıdır.)
Disiplin (itaat , çalışkanlık ve organizasyonla bireyler arasındaki sözleşme hükümlerine saygı ) Hakkaniyet ilkesi
4
Genel çıkarların , kişisel çıkarlara üstünlüğü ilkesi Çalışanların ödüllendirilmesi
Düzen ilkesi
Personelin devamlılığı ve denge
Girişim ilkesi
Birlik ruhu ilkesi
C) BÜROKRASİ YAKLAŞIMI
Max Weber bürokrasi yaklaşımı üzerinde durmuştur.
İleri bir iş bölümü
Otoritenin merkezileşmesi ve bilimsel yetki ve görevlerin önceden belirlenmesi Personelin görevlere atanması
Kişisel olmayan ilişkileri
Kayıt ve ayrıntılı dosyalama sistemi
Weber’in Yetki Kuramı
1. Geleneksel Yetki : Kişisel olup doğuştan kazanılan statüye dayanır.
2. Karizmatik Yetki :Kişinin olağanüstü kutsallığı , kahramanlığı ve örnek olacak özelliklerine dayanır. 3. Ussal Yetki : Seçimle kazanılır, ussallık temel ilkedir.
2) NEOKLASİK YÖNETİM TEORİSİ (1940-1960’lara kadar devam eden dönem) Organizasyon yapısı içinde insanın nasıl davrandığı ve neden o şekilde davrandığı ve yapı ile davranış arasında
ilişkileri açıklamak olmuştur.
a) Hawthorne Araştırmaları
Işıklandırma Deneyleri : Bir işçinin verimliliği ile çalıştığı yerdeki miktar ve kalitesi arasında mevcut ilişkiyi ortaya çıkarmaktadır. Bu deneyde değişik ışık dereceleri uygulanarak verimlilik kontrol edilmiş ve devamlı arttığı görülmüştür.
Röle Montaj Odası Deneyi :Fiziksel değişikliklerin kızların verimliliği üzerindeki etkisi ölçülmeye başlanmış ve yapılan, değişikle üretimin sürekli arttığı görülmüştür.
Tel Bağlama Gözlem Odası
Mika Yarma Deneme Odası : Ücret sisteminde değişiklik yapılmadan , dineleme molaları ve haftalık çalışma süresinin kısaltılmasının verimlilik üzerindeki etkisi incelenmiştir.
b) Harwood Araştırmaları
Araştırmada “küçük gruplar “ incelenmiştir.
3) DAVRANIŞSAL YAKLAŞIMLA İLGİLİ OLARAK GELİŞTİRİLEN BAZI MODELLER
A) Sistem 1 – Sistem 4 Yaklaşımı
Rensis Likert ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir.
a) sistem 1 : Yöneticiler astlarına güvenmezler, kararlar tepedeki önderler tarafından alınır. Astlar ceza ile karşı karşıyadır. Denetim üst yönetimdedir.Maddi ödüller ise çok kullanılır.
b) Sistem 2 : Hizmetçi – Efendisi arasındaki gibi bir güven anlayışına sahiptir. Kararlar genellikle yüksek yönetim tarafından verilir. Ancak bazı alt kararlar alt yönetim kademelerinde sınırlı olarak alınır.
c) Sistem 3: Astların bazı kararlar vermelerine izin verilir, üst-ast ilişkisi daha ılımlıdır.
d) Sistem 4 : :Haberleşme yatay boyuttadır.Yöneticiler astlara güvenirler .Karar verme yetkisi kısmen dağıtılmıştır. Ast-üst ilişkisi dostanedir.
B) X ve Y Teorileri
Douglas Mc Gregor tarafından geliştirilmiştir.
X TEORİSİ (İnsanlar hakkında geleneksel Varsayımları kapsar ) 1) Normal insan çalışmayı sevmez imkan bulduğunda işten kaçar .
2)İnsanlar çalışmayı sevmediğinden dolayı zorlanmalı, yönetilmeli ve amaçlara ulaşmak için ceza tehdidi altında tutulmalıdır.
3) Normal insan yönetilmeyi sever . Sorumluluktan kaçar, hırslı değil, güvenliği olsun ister .
Y TEORİSİ (İnsanlar hakkında modern görüşleri kapsar )
1) İnsanların işletmede çalışması oyun ve dinlenme kadar doğaldır. Normal insan işten nefret etmez., 2) Ceza tek yol değil, insan kendi kendini yöneltme ve denetleme yoluyla daha başarılı olur.
3) Amaçlara bağlılık onların elde edilmesi ile ilgili ödüllere bağlıdır.
4) Uygun koşullar sağlanırsa , insanlar öğrenmeyle sorumluluk almaya çalışırlar .
5) Organizasyon sorunlarının yaratıcılık yetenekleri insanlar arasında geniş ölçüde dağıtılmıştır.
6) Modern sanayi normal insan yeteneklerinin yalnızca bir kısmından yararlanmaktadır.
C) Olgunlaşma Yaklaşımı
Chris Aryris “kişiler geliştikçe olgun olmayan bir insan özelliğinden olgun insan özelliklerine doğru gelişirler “ demektedir.
5
4) MODERN YÖNETİM TEORİSİ
Sistem teorisinin yönetim alanında tartışılması 1950’lerden itibaren başlamıştır. Sistem kavramının önemi Hawtorne deneylerinde anlaşılmıştır.
A) Sistem : Birbirlerine bağımlı olan iki veya daha fazla parça veya alt sistemden oluşan bir bütündür.
B) Sistemlerin Sınıflandırılması
Sistemleri bir hiyerarşi içinde Kenneth Boulding sınıflandırmıştır. a) Statik yapı düzeyi
b)Basit dinamik düzeyi
c) Kontrol mekanizmalı veya sibernetik sistem
d) Açık sistem
e) Kalıtım-toplumsal düzeyler f) Hayvan sistemleri
g) İnsancıl sistemleri h)Sosyal sistemler
i) Doğa üstü sistemler
C) Sistemin Özellikleri
a) Sistem-alt sistem : Sistemin parçalarının her birine alt birim denir.
b) Açık- kapalı sistemler : Sistemin çevresi ile arasında enerji , bilgi ve malzeme alışverişi varsa o sistem
açık sistemdir.
c) Entropi –negatif entropi : Entropi sistemin düzensizliğe yönelişi kaynak değişimi imkanının yokluğu
ve sonuçta ölümü diye tanımlanabilir.
d) Eşit ve aynı sonuca ulaşma
DURUMSALLIK YAKLAŞIMI
Durumsallık Yaklaşımı (Koşulsallık Yaklaşımı ) : Organizasyonu bir sistem olarak ele alır. Organizasyonun iç
ve dış çevresindeki değişmelere göre yönetim sistemi belirlenecektir.
İşletme organizasyonu üzerinde etkili olan işsel faktörler kullanılan teknoloji , organizasyon yapısının değişimi,
personel hedefler , işletmenin büyümesi ve faaliyet konularıdır.
Organizasyon üzerinde etkili olan dışsal faktörler ise; Pazar durumu, devlet , rekabet , tüketici grubudur.
ORGANİZASYON VE TEKNOLOJİ
a) Woodward Araştırması :Teknolojileri sınıflandırma ve teknoloji ile yönetim uygulamaları arasındaki ilişkileri inceleme 1950’li yıllarda Joan Woodward tarafından yapılmıştır.
b) James Thompson’un Çalışmaları : Thompson’un teknoloji sınıflandırması şöyledir;
1) Çözümleyici Teknoloji : Birbirleriyle ilişki kurmak isteyen kişileri ve grupları birbirine bağlar. Örneğin; PTT ,telefon eden ile telefon edileni birbirine bağlar.
2) Bağlı ,Teknolojiler : Bir faaliyetin yapılması diğer bir faaliyetin yapılmasına bağlıdır.Yığın üretimde bu teknoloji türü daha çok geçerlidir.
3) Yoğun Teknoloji : Bir işi başarmak için yapılacak olan faaliyetlerin hepsinin karşılıklı olarak birbirine bağlı olmasıdır. Örnek , hastane verilebilir.
c) Organizasyon ve Liderlik
1) Fred Fiedleri’in Etkin Liderlik Teorisi
a) Lider’in biçimsel yetkisi : Lider mevkisine dayanan otoritesinin derecesini ifade eder.
b) Lider ile izleyiciler arasındaki ilişkiler :Astların ne derece liderlerini izledikleri açısından önemlidir. c) Başarılacak işin niteliği: İşin rutin veya rutin olmaması açısından önemlidir.
2) James House’ın Araç – Amaç Modeli
a)Otoriter Liderlik:Bireylere neler beklediğini belirtmek , yol göstermek, kişilerden kurallara uymaları istenir. b) Destekleyici Liderlik :Bireylerarası tatmin edici bir ortam yaratır. Kişilerin isteklerini dikkate alır.
c) Katılımcı Liderlik : Bireylere yakın ilişki kurmak , karar almada astların görüşlerini almak ve bunları
karar almada uygulamak.
d) Başarıya Yönelik Lider : Uygulamada iyileştirme sağlar, kişilerin başarıya ulaşması için ortam hazırlar.
6
YÖNETİMİN FONKSİYONLARI KPSS 1) PLANLAMA: Planlama yöneticilerin amaçları belirledikleri ve bu amaçlara ulaşılması için gerekli yöntemleri
tanımladıkları süreçtir.
PLANLAMANIN AŞAMALARI
- aşama: Mevcut durumun gözden geçirilmesi
- aşama : Amaçların belirlenmesi
- aşama : varsayımların belirlenmesia) Denetlenemeyen varsayımlar ( Vergi oranların arttırılması , nüfus artışı )
b) Kısmen denetlenebilen varsayımlar (teknik gelişmeleri izlemek, işçi verimini yükseltmek gibi ) c) Denetlenen Varsayımlar : (İşletmenin büyümesi , eleman alma , üretim yöntemlerini değiştirme )
4. aşama : Eylem yönünün kararlaştırılması
5. aşama : Destekleyici planların oluşması
PLAN TÜRLERİ
A)Amaçlar : İşletmenin kesin olarak istediği hedeflerdir. İşletme amaçlarını genel olarak ;
- İşletmenin devamlılığını sağlama
- Mal ve hizmet üretmek ve dağıtmak
- İşletmenin büyümesini sağlamak1) Kâr sağlamak
2) Teknolojik gelişme sağlamak
3) Pazarın büyük bölümüne sahip olmak 4) Ürün çeşitlendirmesine gitmek
5) Büyümek Yenilik
- Sermayeye iyi bir kâr oranı
- İyi bir kamuoyu yaratmak1) Toplumda iyi bir vatandaş olmak 2) Servisi ile ün sağlamak
3) Kalitesi ile ün sağlamak
4) Endüstride önemli bir yer tutmakB) Politikalar : Faaliyetlerin yerine getirilmesinde personele yol gösteren genel davranış planıdır. Satış politikaları
Personel politikaları
Finansman politikaları Üretimpolitikası
C) Yöntemler : Yöntem ,amaca ulaşmak için birbirleriyle ilgili işlerin bir sıra halinde yapılmasıdır.
D) Programlar : Bir amacın gerçekleştirilmesi için gerekli olan aşama ve adımları , bu aşama ve adımların her birinden sorumlu olan kişileri ve her bir aşamanın süresini belirleyen bir plandır.
E) Projeler : Programların birbirinden kesin bir şekilde ayrılan kısımlarıdır.
F) Bütçeler : Beklenen sonuçların ayılarla ifade edilmesidir.— Satış Bütçesi : Bölgeler veya bölümler itibariyle yapılacak satışları gösterir. — Hammadde Bütçesi
— Personel Bütçesi
— Gelir ve gider bütçesi— Nakit bütçesi
— Faaliyet bütçesi
AMAÇLARA GÖRE YÖNETİM (AGY) : Organizasyonda üst ve astların amaçlarına birlikte belirledikleri , sorumluluk alanlarını ve ulaşacakları sonuçları birlikte karşılaştırdıkları ve belirli sürelerde bu amaçlar ve sonuçların gerçekleşip gerçekleşmediğini birlikte inceledikleri bir süreçtir.2) ORGANİZASYON
Organizasyon( Örgütlenme ) : Amaçlara ulaşmak için yapılacak işlerin tanımlanması ve gruplanması , işleri yapacak kişilerin , onların yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi , insanların bir arada en etkin biçimde çalışabilmesi için gerekli fiziksel ortamın hazırlanmasıdır.
ORGANİZASYON SÜRECİNİN AŞAMALARI1.aşama : Planların ve amaçların incelenmesi
2.aşama : Amaçlara ulaşacak faaliyetlerin belirlenmesi
3. aşama :Faaliyetlerin gruplandırılması
4.aşama : İşleri yapacak personelin niteliklerinin belirlenip görevlendirilmesi 5.aşama : Yetki ve sorumlulukların düzenlenmesi
6.aşama : Yer, araç ve yöntemlerin belirlenmesi
7
ORGANİZASYON İLKELERİ
- a) Amaç birliği
- b) Yönetim ( denetim ) Alanı : Yönetim alanı , bir yöneticiye direkt olarak bağlı üst sayısını ifade eder.
- c) Yetki ve Sorumluluklar (Açıklık ) : Açıklık yazılı ve sözel olarak sağlanmalıdır.
- d) Komuta Birliği :Her astın yalnızca bir üste bağlı ve sorumlu olmasını ve ondan emir almasını ifade eder.
- e) Yönetim Birliği : Aynı amaca yöneltilmiş ve benzer faaliyetler grubu tek bir yöneticiye bağlanmalıdır.
- f) Köprü Kurma : İşletmenin orta ve alt basamak yöneticileri , kendi ararlarında bir araya gelip görüşebilmelive sorunları çözümleyebilmelidir. Buna Fayol köprüsü – skala köprüsü ya da kısa devre olarak adlandırılır.
- g) Ayrılık gözetme (istisna ilkesi )
- h) Yetki ve sorumluluk dengesi
- i) İşgören dağılımında denge
- j) Kaynakların dağılımında denge
- k) Merkezcil ve merkezkaç uygulamalarda denge
- l) Uzmanlaşma derecesi
- m) Değişme yeteneği
3) KADROLAMA KADROLAMA SÜRECİ
A) İşgücü Planlaması :Bir işletmenin gelecekteki işgücü arz ve talebinin istatistiksel ve niceliksel olarak tahmini sürecidir.
B) Personel Bulma :
İş Analizi :İşletmede birbirinden farklı tüm işlerle ilgili bilgilerin toplanması ,değerlendirilmesi ve örgütlenmesidir. İş Tanımı : Belirli bir işin özelliklerinin ve sorumluluklarının bir özetidir. İş gerekleri , belirli bir işin normal bir düzeyde yerine getirilmesi için o işi yapacak personelde bulunması gereken nitelikleri ortaya koyar.
C) Personel Seçimi
1.aşama : Personel adaylarından başvuru formu alınması
2.aşama: Ön görüşme : Belirlenmiş niteliklere uymayan adayların elenmesini amaçlar.
3.aşama : Test uygulaması : Adayların işi yapmaya konusundaki yeterliliklerini ölçmektir.
4.aşama : Ayrıntılı Görüşme : Adayın ilgi alanları , becerileri , beklentileri ve çeşitli konulara ilişkin görüşleri
esas alınır.
5.aşama : Referansların Kontrolü 6.aşama : Sağlık Kontrolü
7. aşama :İşe alma
4) YÖNELTME : İşletmede görev yapanlara , bunu en etkin ve verimli yoldan yapmaları için yol göstermektir
ETKİN BİR YÖNELTME SİSTEMİ OLUŞTURABİLMENİN KOŞULLARI
a) Yönetici işletmeyiş ve personelinin özelliklerini iyi tanımalıdır.
b) Personel ve işletme arasındaki ilişkileri izlemelidir.
c) Görev ve sorumlulukların gereğini yapmamakta direnenler işletmeden uzaklaştırılmalıdır. d) Ekip çalışması teşvik edilmelidir.
e) Yönetici kişiliği , tutum davranışları ile diğerlerine iyi örnek olmalıdır.
f) İletişim , yönetsel başarıda temel bir araç olarak algılanmalıdır.
g) Personel ve çalışmaları denetlenmelidir.
h) Yöneticiler ilgilenmesi gereken ana konularda ayrıntıları birbirinden ayırmalıdır.
Emir : Yetki sahibi kişinin, işletmelerde yöneticinin işlerin yapılmasını yönetilenlerden istemesidir. Yetki : Başkalarını yöneltme , onlardan bir şey yapmalarını isteme karşılığında itaat bekleme hakkıdır.
YÖNELTME İŞLEVİNDE LİDERLİK BOYUTU
Liderlik :Belili amaçları gerçekleştirmek üzere, başkalarını etkileme sürecidir.
Lider :Başkalarını amaçlar etrafında toplamak üzere etkileyen ve başkalarından üstün özelliklere sahip olan kişidir.
Liderin Kişilik Özellikleri
1. Fiziksel özellikler : Görüntü , enerji , dinamiklik
2. Zeka ve yetenek : Kararlılık ,amaca ulaşma , bilgi , akılcı konuşma
3. İşe yönelik özellikler: Başarı güdüsü , mükemmelcilik , sorumluluk duygusu ,görev bilinci
4. Toplumsal özellikler :İkna yeteneği, işbirliği sağlama ,popüler ve prestij sahibi olmak,toplumsal ilişkilerde rahatlık
ÖNDERLİK (LİDERLİK ) TEORİLERİ
8
A) ÖZELLİKLER TEORİSİ :Bir kişinin önder olabilmesinin nedeni, sahip olduğu özelliklerdir.
B) DAVRANIŞSAL ÖNDERLİK TEORİSİ : Önderin astlarıyla haberleşme şekli , yetki devredip devretmediği , kontrol şekli,
a) Ohio state Üniversitesi Önderlik Teorisi :Önderlik davranışlarını tanımlamada iki faktör vardır . Bunlar;
— Kişiyi dikkate alma : Önderin kişi ihtiyaçlarına önem vermesi , onlar üzerinde güven ve saygı yaratması , onlarla dostluk geliştirmesidir.
— İnisiyatif: Önderin işi tamamlanmasına ,programlanmasına ,organizasyonuna ,amaç belirlemeye ve işi zamanında yapmaya ağırlık vermesidir.
b) Michigan University Önderlik Çalışmaları :Kişiye yönelik liderliğin daha etkili olduğunu bulmuşlardır.
c) Blake ve Mouton Yönetim Tarzı Matriksi (Yönetim Izgarası) :Üretime yönelik olma şeklinde iki bileşenden oluşur. (Kişiler arası ilişkiler,üretime yönelik olma)
d) MC Gregor’un X ve Y Teorileri :Yöneticilerin insan davranışları hakkındaki varsayımları,davranışları etkiler.
SONRAKİ SAYFAYA GEÇİNİZ
[wp_ad_camp_5]
sonraki sayfadan devam ediniz
İlk yorum yapan olun