Kpss Türk Anayasa Tarihi – Özet

Kpss Vatandaşlık Anayasa Türk Anayasa Tarihi Benim Hocam , hocawebde vatandaşlık , ali koç vatandaşlık kpss konu anlatım kitabı

• Osmanlı’da anayasacılık hareketi Sened-i İttifakla başlar.
• Sened-i İttifak, Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı anayasa olmayıp anayasal belge niteliğini taşımaktadır.
• Sened-i İttifak Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa tarafından hazırlanmış, 2. Mahmut ve Rumeli ayanları arasında imzalanmıştır.
• Sened-i İttifak’ın amacı ayanları devlet denetimi altına almaktır.
• Sened-i İttifak’a göre ayanlar, devlet otoritesini kabul edecek, yapılacak ıslahatlara destek verecek, bulundukları bölgelerde devlet adına vergi ve asker toplayabileceklerdir.
• Sened-i İttifak’la padişahın yetkileri ilk kez kısıtlanmıştır.
• Dünya’da  ilk yazılı anayasa ABD Anayasası’dır.
• Tanzimat Fermanı Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlanmış Abdülmecit tarafından ilan edilmiştir.
• Tanzimat Fermanı’nın amacı, Osmanlı’ya bağlı bütün vatandaşlara eşit haklar verip Avrupa devletlerinin Osmanlı’nın iç işlerine karışmalarının engellemektir.
• Tanzimat Fermanı’nın içeriği; halkın can, mal, namus güvenliği sağlanacaktır, askerlik vatan hizmeti haline gelecektir, kanun önünde herkes eşit olacak, mahkemeler açık yapılacak, mahkeme kararı olmadıkça kimseye ceza verilmeyecektir, işkence yapılmayacaktır, herkes mal, mülk edinebilecek ve miras bırakabilecek, vergiler adil alınacak, rüşvet ve iltimas(adam kayırma) önlenecek, ferman hükümlerine ve kanunlara padişah da saygı gösterecek, devlet harcamaları kanunlara dayandırılacak, Avrupa hukuk kuralları geçerli olmaya başladı, ilk haklar beyannamesi olarak da bilinir, hukuki açıdan ferman özelliğindedir.
• Tanzimat Fermanı ile padişah ilk defa kanun üstünlüğünü tanımıştır.
• Islahat Fermanı’nın amacı; Osmanlı’yı çöküşten kurtarmak, Kırım Savaşından sonra toplanan Paris konferansında azınlık haklarıyla ilgili karar alınmasını ve Osmanlı’nın iç işlerine karışılmasını önlemek.
• Islahat Fermanı Müslümanlar ve gayrimüslimler arasında eşitlik sağlamayı amaçlamıştır.
• Islahat Fermanı’nın içeriği; azınlıklar devlet memuru ve il genel meclisine üye olabilecekler, herkes şirket, banka türü ticari kurumlar açabilecek, azınlıklar için bedelli askerlik getirilecek ve cizye kaldırılacak, gayrimüslimlere okul, tapınak, hastane yapma özgürlüğü getirilecek ve din, mezhep özgürlüğü verilecek, gayrimüslimleri küçük düşürücü sözler söylenmeyecek, yabancılar mülk sahibi olabilecekler, azınlıklar da Türk okullarında okuyabilecek ve kendi okullarını yapabilecekler, ferman biçiminde ilan edilmiştir, cizye ve iltizam kaldırılacak.
• 1. Meşrutiyet genç Osmanlılar tarafından 2. Abdülhamit’e ilan ettirilmiştir.
• Osmanlı Devleti’nde ilk meclis(parlamento) 1. Meşrutiyetin ilanı ile Dolmabahçe Sarayı’nda açılmıştır.
• 1. Meşrutiyetin ilanında Osmanlıcılık ve Batıcılık etkilidir. Amacı Osmanlı yurttaşlarını dil, din, ırk ayrımı gözetmeksizin kaynaştırmaktır.
• Kanuni Esasi’nin Özellikleri: Padişah tarafından atanan bir komisyon tarafından hazırlandı. Sert bir anayasadır. Devletin dini İslam, dili Türkçe’dir. Başkent İstanbul’dur. Meclis-i Umumi(Palamento) Meclis-i Ayan ve Meclis-i Mebusan’dan oluşur. Meclis-i Mebusan üyeleri Osmanlı erkekleri arasında 4 yılda bir yapılan seçimler ile seçilir. Tekrar seçilebilirlerdi. Sadece seçildikleri yeri değil tüm Osmanlı’yı temsil ederlerdi. Meclis-i Ayan üyeleri ise Padişah tarafından atanır ve ölünceye kadar görevde kalabilirlerdi. Üye sayısı ve başkanı padişah tarafından belirlenirdi. Memurlar sınırlı durumlar hariç azledilemezlerdi. Kanuna aykırı itaat etme halinde sorumluluk devam eder(kanunsuz emir). Millet vekili seçilme yeterliliği ilk kez düzenlendi. Yasama dokunulmazlığı ilkesi ilk kez düzenlendi. Yüce divan(divan-ı ali) ilk kez kuruldu. Olağanüstü hal kavramına ilk kez yer verildi. Bütçenin yıllık olması ve vergilerin kanuniliği ilkesi ilk kez anayasada yer aldı.
• Kanun-i Esasi’de yasama yetkisi Meclis-i Ayan ve Meclis-i Mebusan’a aittir.
• Kanun-i Esasi’de yürütme yetkisi Bakanlar Kurulu(Başkanlığını vezirin yaptığı Heyet-i Vukela)’na aittir. Yasa teklifini sadece Heyet-i Vukela(hükümet) yapabilirdi. Meclis üyelerinin yasa önerisinde bulunmaları padişahın iznine bağlı tutulmuştur. Hükmet padişaha karşı sorumluydu. Bakanlar Kuruluna KHK yetkisi verilmiştir.
• Kanun-i Esasi ile düzenlenen temel hak ve hürriyetler; vatandaşlık hakkı, kişi hürriyeti ve dokunulmazlığı, kişi güvenliği, ibadet hürriyeti, basın hürriyeti, dilekçe hakkı, öğretim hürriyeti, kanuni hakim güvencesi, vergilerin kanuniliği ilkesi, müsadere ve angarya yasağı, ticaret serbestliği, gelire göre vergi, tabii yargı.
• 2. Meşrutiyet ile Kanun-i Esasi’de 1909 yılında yapılan değişiklikler; hükümet padişaha değil meclise sorumlu olacaktır(kolektif ve bireysel olarak), padişahın sürgüne gönderme yetkisi kaldırılmıştır, yasa teklifi için gerekli olan padişah izni kaldırıldı, padişahın mutlak veto yetkisi geciktirici ve güçleştirici veto yetkisine dönüştürüldü, padişahın meclisi açma-kapama yetkisi zorlaştırıldı, basına sansür yasaklandı, dernek, parti kurma hakkı getirildi ve çok partili hayata geçiş sağlandı, padişahın kanunları onaylama süresi belirtildi(2 ay), haberleşmenin gizliliği ilkesi kabul edildi.
• 2. Meşrutiyetin ilanından sonra açılan mecliste ayan gurubu yer almamış ancak bu kişiler maaş almıştır.
• 1921 Anayasası(Teşkilat-ı Esasiye)’nın genel özellikleri: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir ilkesi ile anayasaya en önemli yenilik olarak milli egemenlik getirilmiştir, seçimler 2 yılda bir yapılacaktır, seçmen yaşı 18’dir, çift dereceli seçim sistemi uygulanmıştır, iktisadi ve coğrafi açıdan ülke vilayetlere, vilayetler kazalara, kazalar da nahiyelere ayrılmıştır, yargı ve temel hak ve hürriyetlerden bahsedilmemiştir, devlet başkanı yoktur çünkü rejim belli değildir, meclis başkanı aynı zamanda hükümet ve devlet başkanıdır, meclis hükümet sistemi vardır. Milletvekillerinin meclise karşı bireysel sorumluluğu vardır. İlk kez yerinden yönetim ilkesi kabul edilmiştir.
• 1924 Anayasası yürürlüğe girene kadar Kanun-i Esasi ve 1921 Anayasası yürürlükte kalmıştır.
• 1921, 1961 ve 1982 anayasaları kurucu meclis tarafından yapılmıştır.
• Halifelik 1921 anayasası yürürlükte iken kaldırılmıştır.
• 1921 anayasasının 1923 değişiklikleri; devletin rejiminin Cumhuriyet olduğu belirtildi. Devlet başkanı Cumhurbaşkanıdır ve TBMM içinden TBMM üyeleri tarafından 4 yıllığına seçilir. Cumhurbaşkanı tekrar seçilebilir. Başbakan cumhurbaşkanınca meclis üyeleri içinden seçilir. Devletin dini İslam’dır ve dili Türkçe’dir hükümleri getirildi.
• Hilafetin kaldırılması ve hanedan üyelerinin ülke dışına sürgün edileceği 1924’te anayasaya eklenmiştir.
• 1924 Anayasası’nın genel özellikleri: Karma hükümet sistemi vardır. Yasama ve yürütme yasamada toplanır. Kuvvetler birliği ve görevler ayrılığı benimsenmiştir. Değiştirilemeyecek maddeler ilk kez 1924 anayasası ile gelmiştir. Dolayısıyla ilk sert anayasa 1924 anayasasıdır. Fransız devriminden beri süren Tabii Hak anlayışı kabul edildi. Başkentin Ankara olduğu ve seçimlerin 4 yılda bir yapılacağı ilkesi getirilmiştir. Cumhurbaşkanı 4 yıllığına seçilir ve tekrar seçilme şansı vardır. Cumhurbaşkanının kanunları yayımlama süresi 10 gündür. Milletvekili seçilme yaşı 30 olarak belirlenmiştir. Tüzükler Danıştay incelemesinden geçmek zorundadır. 1928 de devletin dini İslam’dır hükmü çıkarılmıştır. Milletvekillerinin andı değiştirilmiştir. 1929’da toprak reformu yapılmıştır. Kadınlara 1930 yılında yerel seçimlere katılma hakkı(seçme), 1933’Te muhtarlık seçimlerine katılma hakkı(seçme), 1934’te de genel seçimlere katılma hakkı (seçme-seçilme) getirilmiştir. 1934’te seçmen yaşı 18’den 22’ye çıkarılmıştır. 1937’de laiklik dahil 6 ilke anayasaya girmiştir. 1946’da çok partili siyasi hayata geçilmiş ve tek dereceli seçim sistemi benimsenmiştir. 1950 yılında gizli oy açık sayım ve döküm esası getirilmiştir.
• 1924 Anayasası’nın 1931 değişiklikleri ile seçmen yaşı 18’den 22’ye çıkarılmış ve seçimlerin 4 yılda bir yapılması karara bağlanmıştır.
• Yargı yetkisinin bağımsız mahkemeler tarafından kullanılacağı ilk kez 1924 anayasası ile düzenlenmiştir.
• 1924 Anayasası hem tek partili hem çok partili dönemde yürürlükte olan en uzun süreli anayasadır.
• 1961 Anayasasının genel özellikleri: Parlamenter sistem vardır. Kabine Temsilciler Meclisi ve Milli Birlik Komitesinden oluşan kurucu meclistir.(Kurucu meclis anayasayı hazırlayıp yürürlüğe koyduktan sonra kendini fesheden meclistir.). Sivil kanadı(Temsilciler meclisi) halk tarafından seçilmemiştir. Yasamada çift meclisli yapı benimsenmiştir.(Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu). Güçler ayrılığı benimsenmiştir. Temel hak ve hürriyetlerin en ayrıntılı düzenlendiği anayasadır. Herkese önceden izin almaksızın dernek kurma, işçilere ve kamu görevlilerine sendika kurma, işçilere toplu iş sözleşmesi ve grev  hakkı verildi. İlk kez siyasi partilerle ilgili düzenleme getirildi. Sosyal devlet, hukuk devleti, insan haklarına dayalı devlet, demokratik devlet ilkeleri ilk kez yer aldı. Halkçılık, devletçilik, inkılapçılık ilkeleri çıkarıldı. Cumhurbaşkanlığı süresi 7 yıl oldu. Bir kişinin en fazla bir kez cumhurbaşkanı olabileceği kararlaştırıldı. Milliyetçilik ilkesi milli devlet olarak yer aldı. Anayasa mahkemesi kuruldu ve anayasanın üstünlüğü ilkesi kabul edildi. Yüksek Hakimler Kurulu kuruldu. TRT ve üniversitelere özerklik verildi. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Milli Güvenlik Kurulu ilk kez yer aldı. Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Uyuşmazlık Mahkemesi gibi yüksek mahkemeler düzenlendi.
• 1961 Anayasasının 1971-73 değişiklikleri: Bakanlar kuruluna KHK yetkisi verildi. Üniversitelerin özerkliği azaltıldı, TRT’nin özerkliği kaldırıldı. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve DGM kuruldu. Memurların sendika hakkı kaldırıldı. Temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılabilmesi için genel sınırlama sebepleri oluşturuldu.
• Bakanların TBMM dışından da seçilebileceği ilk kez 1961 Anayasası ile geldi.
• 1982 Anayasası’nın genel özellikleri: Yürütme güçlendirilmiştir. Siyasi kararlar almadaki zorlukları giderici hükümler getirildi.(Bu hükümler; şartlar oluştuğunda cumhurbaşkanının TBMM seçimlerini yenileme yetkisi, toplantı yeter sayısı 184, karar yeter sayısı 139 olarak belirlendi, siyasi partilerin en 20 milletvekilinden oluşması kararı geldi.). Devlet Denetleme Kurulu ilk kez düzenlendi.
• 1982 Anayasası’nın 1995’teki değişiklikleri: 1980 darbesini öven cümleler kaldırıldı. Seçme ve siyasi partilere üye olma yaşı 18’ indi. Sendikaların siyaset yasağı kalktı. Milletvekili sayısı 550 oldu. Kamu çalışanlarının sendika kurmalarına izin verildi.
• Oy verme işlemi ilk kez 1982 Anayasası’yla yasal bir zorunluluk haline getirildi.
• 1924, 1961 ve 1982 anayasalarının başbakan ile ortak hükmü, başbakanın meclis içinden seçilme zorunluluğudur.
• Islahat Fermanı’nın en önemli özelliği eşitliktir.
• 1982 Anayasasının genel esasları; madde1- Devletin şekli(Türkiye Devleti bir cumhuriyettir.), madde2- Cumhuriyet’in nitelikleri(Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.), madde3- Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti, madde4- Değiştirilmeyecek hükümler, madde5- Devletin temel amaç ve görevleri, madde6- Egemenlik, madde7- Yasama yetkisi, madde8- Yürütme yetkisi ve görevi, madde9-Yargı yetkisi, madde10- Kanun önünde eşitlik, madde11- Anayasanın bağlayıcı üstünlüğü.
• 1982 anayasası ile koruma altına alınan inkılap kanunları; Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Şapka İktisası Hakkında Kanun, Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile Birtakım Ünvanların Men ve İlgasına Dair Kanun, Medeni Nikah Esası ile Aynı Kanununun 110. Maddesi, Beynelminel Erkamın Kabulü Hakkında Kanun, Türk Harflerinin Kabulü ve Uygulanması Hakkında Kanun, Lakap ve Ünvanların Kaldırılmasına Dair Kanun, Bazı Kisvelerin(kıyafetlerin) giyilemeyeceğine Dair Kanun.
• 1982 Anayasası’nın başlangıç ilkeleri: Laiklik, Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlılık, sosyal devlet ve eşitlik, Türk varlığının ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü, insan onurunun korunması, kişinin maddi ve manevi bütünlüğünün korunması, Atatürk medeniyetçiliği, doğal haklar, Atatürk milliyetçiliği, milli egemenlik, anayasa ve hukukun üstünlüğü, çağdaş milletler seviyesine ulaşma azmi, özgürlükçü demokrasi.
• Atatürk milliyetçiliği sübjektif milliyetçiliği(Belli bir din, dil, ırk ayrımı gözetmeme.) destekler.
• Başbakanın meclis içinden seçilme zorunluluğu ilk kez 1921 anayasasının 1923 değişiklikleri ile gelmiştir.

• Sened-i İttifak sözleşme niteliğindedir.
• TC’nin temel nitelikleri; insan haklarına saygılı devlet(yaşama hakkı, işkence yasağı, düşünce ve kanaat özgürlüğü), Atatürk milliyetçiliğine bağlı devlet(ırkçılığı reddeder, saldırganlığa ve şovenizme karşıdır, milliyetçiliği reddeden akımlara karşı, sınıf kavramı yok, akılcı, çağdaş, ileriye dönük, demokratik, insancıl, barışçıl, birleştirici, laik, milleti çağdaş medeniyetler seviyesine çıkarmayı amaç edinmiş, Türk devletinin vatanı ve milleti ile bölünmez bütünlüğünü amaç edinen), demokratik devlet(temel hak ve özgürlüklerin tanınmış ve güvence altına alınmış olması), laik devlet(din hizmetlerinin bir kamu hizmeti olması), sosyal devlet, hukuk devleti(Temel hakların güvence altına alınması, idari faaliyetlerin belirliliği, idarenin mali sorumluluğu.).
• 1982 ve 1961 Anayasalarının karşılaştırılması:
• Benzerlikleri: İki anayasa da askeri müdahaleler sonucunda oluşmuştur. Her iki anayasada da bir taraf askeri kanadı(1961-Milli Birlik Komitesi, 1982-Milli Güvenlik Konseyi) diğer taraf sivil kanadı(1961-Temsilciler Meclisi, 1982-Danışma Meclisi) oluşturmuştur. Her ikisinde de sivil kanat seçimle oluşturulmamıştır. Her ikisi de halk oylaması ile kabul edilmiştir. Her ikisinde de sivil kanadın bakanlar Kurulu’nun oluşturulması ve düşürülmesine ilişkin yetkileri yoktur. İkisi de sert anayasadır. Parlamenter sistemi benimsemiştir. Anayasanın üstünlüğü benimsenmiş kuvvetler ayrılığı yer almıştır.
• Farkları: 1961’deki Temsilciler Meclisi’nin yetkisi 1982’deki Danışma Meclisi’ne göre daha fazladır. Temsilciler meclisinde anayasa yapım sürecinde partilerin etkisi olmuştur. Fakat danışma meclisinde partisiz anayasa düzenlenmiştir. Danışma meclisi daha fazla bürokrasi ağırlıklıydı. 1961’de anayasanın halk tarafından onaylanmaması durumunda yapılacak belliydi(Seçimlere gidilip yeni bir Temsilciler Meclisi kurulup anayasa hazırlama çalışmaları yeniden başlayacaktı.) fakat 1982’de belli değildi. 1982 anayasasının kabulü Cumhurbaşkanlığı seçimiyle birleştirilmiştir.(7 yıl). 1961 yargıyı, 1982 yürütmeyi güçlendirmiştir. Otorite-Hürriyet dengesinde 1961’de hürriyet, 1982’de otorite ağır basmaktadır. 1961 çoğulcu, 1982 çoğunlukçudur. 1961’de ki insan haklarına dayalı devlet ilkesi 1982’de insan haklarına saygılı olarak değiştirilmiştir.
• 1924 anayasası en sivil anayasadır.

YARGI

• Yargıdan söz etmeyen tek anayasa 1921 anayasasıdır.
• 1921 anayasasının 1923 değişikliklerine göre bakanlar başbakan tarafından meclis üyeleri içerisinden seçilerek Cumhurbaşkanınca meclisin onayına sunulmuştur.
• 1924 anayasasında bakanlar başbakan tarafından seçilip cumhurbaşkanı tarafından onaylandıktan sonra meclise sunulur ve güvenoyu istenirdi. Bu özellik parlamenter sisteme benzer bir özellik taşır.
• 1924 anayasasında bakan, Danıştay ve Yargıtay Başkanları ve üyeleriyle Cumhuriyet Başsavcısını yargılamak için yüce divan kurulacağı hükme bağlanmıştır.
• 1924 anayasasında sıkıyönetim düzenlenmiş ve sıkıyönetim Bakanlar Kurulu tarafından süresi 1 ayı aşmamak üzere ilan edileceği hükme bağlanmıştır.
• Meclis yorumlarına sadece 1924 anayasasında yer verilmiştir.
• Kesinleşen ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar verme yetkisinin TBMM’ye verilmesi 1924 anayasasındadır.
• 1961 anayasasında yargı bağımsızlığı bütün güvenceleriyle gerçekleştirilmiştir.
• 1961 anayasasının 1971-73 değişiklikleri ile anayasa mahkemesinin anayasayı sadece şekil yönünden denetleyebilmesi hükmü getirilmiştir.
• Kurucu meclisin görevleri; siyasi partiler kanunu hazırlamak, seçim kanunu hazırlamak, yeni meclis kurulana kadar kanun koyma, değiştirme ve kaldırma suretiyle yasama görevini yerine getirmek, yeni anayasa hazırlamak.
• 1982 anayasası geçiş dönemi öngörmüştür.
• 1924 ve 1961 anayasalarının sadece Türkiye devleti bir cumhuriyettir hükmünün değiştirilemeyeceği ve değiştirilmesinin teklif dahi edilemeyeceği hükmü bağlanmıştı. Fakat 1982 anayasasında ilk 3 madde için bu hüküm kabul edilmiştir.
• Başlangıç kısmı, hukuk devleti ilkesi, sosyal devlet ilkesi, cumhuriyet senatosu, anayasa mahkemesi, yüksek hakimler kurulu, devlet planlama teşkilatı, diyanet işleri başkanlığı, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dışarıdan bakanlık ilk kez 1961 anayasası ile gelmiştir.
• KHK, askeri yüksek idare mahkemesi, DGM, temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılması yasağı 61 anayasasının 71-73 değişiklikleri ile gelmiştir.
• Devlet denetleme kurulu, YÖK, Atatürk kültür dil ve tarih yüksek kurumu, cumhurbaşkanlığı genel sekreterliği, cumhurbaşkanlığı kararnamesi, bakanların başbakanın önerisi üzerine cumhurbaşkanı tarafından görevden alınması, olağanüstü hal sıkıyönetim KHK’leri 1982 anayasasıyla getirilmiştir.
• Sosyal devletin görevleri; ulusal gelirin adil dağıtılması, güçsüzlerin korunması, vergi yükünün adaletli dağıtımı, sosyal adalet.
• Sosyal devletin araçları; sosyal ve ekonomik haklar, kamulaştırma, devletleştirme(Özel işletmelerin devletin bünyesine geçmesi.), özelleştirme, planlama, vergi adaleti.
• Hukukun genel ilkeleri; ahde vefa, iyi niyet, kazanılmış haklara saygı, devletin kanunlarına güven, özel kural-genel kural çatışmasında özel kuralın uygulanması, kanunların geriye yürümezliği.
• 1924 anayasasında hükümetin kolektif sorumluluğu vardır.
• Cumhuriyetin temel nitelikleri; cumhuriyetçilik, başlangıç ilkeleri, Atatürk milliyetçiliği, laik devlet, sosyal devlet, hukuk devleti, insan haklarına saygılı devlet, demokratik devlet.
• 1982 anayasası temsilde adalet yönetimde istikrar ilkesine yer vermiştir.
• Anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulması ilk kez 1982 anayasası ile kabul edilmiştir.
• 1924 anayasasında kanunların anayasaya aykırı olamayacağı belirtilmiş ama bunu denetleyen Anayasa Mahkemesine yer verilmemiştir.
• Meclis hükümet sisteminde meclis bakanları her zaman değiştirebilir.
• Suç türleri bir devletin anayasasında düzenlenmez. Ceza kanununda düzenlenir.
• Osmanlı-Türk anayasal gelişmeleri içinde hem maddi hem de şekli anayasa anlamında ilk belge 1876 Kanun-i Esasi’dir.
• Atatürk milliyetçiliğine bağlı devlet ilkesi ilk kez 1982 anayasasında düzenlenmiştir.
• Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması ilk kez 1982 anayasasında düzenlenmiştir.
• Devletin sosyal hayata müdahalesinin gerekliliği ilk kez 1937 yılında anayasaya girmiştir.
• Kurucu meclis tarafından hazırlanan anayasalar; 1921, 1961, 1982.

DÖKÜMANI İNDİR

ALTERNATİF LİNK