Kpss Anayasa Vatandaşlık Kitabı

Kpss Vatandaşlık ve Anayasa Hazırlık Soruları
Kpss Vatandaşlık Deneme sınavı soruları

SOSYAL HAYATI DÜZNLEYEN KURALLAR
 İnsan sosyal bir varlıktır ve toplu halde yaşarlar topluluk halindeki yaşama sosyal hayat adı verilir.
SOSYAL HAYATI DÜZENLEYEN KURALLAR:
1- Ahlak Kuralları: Kişiye iyi veya kötüyü yapma ya da yapmama ödevini yükler. Manevi yaptırımı vardır. Kendi içinde iki kısma ayrılır.
A) Subjektif Ahlak Kuralları: kişinin kendi nefsine yönelik kurallardır.
Örnek: Yalan söylememek, kötü duygular beslememek, iyi şeyler düşünmek
B) Objektif Ahlak Kuralları: Kişinin topluma karşı olan ödevidir.
Örnek: Yoksullara yardım etmek, başkasına zarar vermemek.
2- Din Kuralları: Allah tarafından konulmuş olan Kutsal kitaplar ve peygamberler aracılığı ile bizlere ulaşan emir ve yasaklardır. Manevi yaptırıma dayalıdır. Dogmatiktir.
Örnek: Oruç tutmak, namaz kılmak, zekât vermek.
3- Görgü Kurallar: Kişinin toplum içinde nasıl davranması gerektiğini ele alır. Adabı Muaşeret kuralları olarak da bilinir. Manevi yaptırıma tabidir.
Örnek: Selam vermek, konuşma yemek yeme adabı. Arabada birine yer vermek gibi.
4- Hukuk Kuralları: Devlet gücü tarafından konulmuş uyulması zorunlu kurallardır. Maddi yaptırıma tabidir.
 Hukuk Kurallarının Özellikleri:
 Geneldir
 Süreklidir
 Soyuttur
 Kişilik dışıdır
 Devlet gücüne dayanır
 Değişkendir
 Hukuk Kurallarının Amaçları:
 Toplumsal düzeni korumak
 Toplumsal barışı sağlamak
 Toplumdaki değişikliklere
cevap vermek
 Adaleti sağlamak
 Kişilerin haklarını korumak
NOT: Mutlak eşitliği sağlamak hukuk kurallarının görevleri arasında yer almaz.
YAPTIRIM (MÜEYYİDE) TÜRLERİ:
 Sosyal hayatı düzenleyen kurallara uyulmadığında verilen tepkiye verilen addır. Bir diğer ifade ile kişinin kuralları ihlal ettiğinde maddi manevi ödemek zorunda kaldığı bedel.
NOT: Sadece hukuk kurallarına uyulmadığında maddi yaptırım söz konusudur. Kınama, alaya alma, küçük görme, ayıplama manevi yaptırım türleri arasında yer alır.
1- Cebri İcra: Borcunu yerine getirmeyen borçlunun devlet zoru ile borcunu ödemesidir.
2- İptal: Hukuka aykırı olarak meydana gelen bir işlemin idari yargı organlarınca ortadan kaldırılmasıdır.
3- Tazminat: Zarar varsa tazminat vardır. İkiye ayrılır.
A) Maddi Tazminat: verilen zarar parayla ölçülüyorsa maddi tazminattır.
B) Manevi Tazminat: Verilen zarar parasal değil daha çok kişilik haklarına bir saldırı söz konusudur.
4- Hükümsüzlük: geçersizlik olarak da geçer işlem hukukun öngördüğü şekilde yapılamaması neticesinde geçersiz olmasıdır.
 Hükümsüzlüğün alt türleri, Yokluk, Butlan( Mutlak-Nispi) Tek taraflı bağlamazlık olarak kabul edilir
Yokluk: İşlem kurucu unsurlardan yoksundur. Mutlak Butlan: işlem hukukun emredici
kurallarına aykırı olarak meydana gelmiştir.
Örnek: Resmi olarak evli birinin başkasıyla da evlenmesi, Akıl hastası birinin evlenmesi.
Nispi Butlan: işlemde irade sakatlığı vardır. Örnek: silah zoruyla sözleşme, sarhoşken
evlenme
Tek Taraflı Bağlamazlık:
Örnek: 15 Yaşındaki Ali’nin velisinin izni olmadan dershaneyle sözleşme imzalaması.
5- Ceza: Kanununun suç işleyen kişiye öngördüğü yaptırımdır. Türk ceza kanununa göre Cezalar Hapis cezası ve adli para cezası olarak ikiye ayrılır.
Hapis Cezası:
 Müebbet Hapis
 Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis  Süreli Hapis (30 gün – 20 yıl )
Adli Para Cezası:
 Adli para cezası 5 gün 730 gün arasıdır. Bir mahkeme kararı mevcuttur
NOT: idari cezalar(idari para) ve disiplin cezaları (uyarı- kınama-aylıktan kesme- kademe ilerlemesinin durdurulması- meslekten men) Türk Ceza kanunu kapsamında değildir. Soru TCK göre diye sorarsa bunları almıyoruz hangisi ceza türleri arasında yer alır diyorsa disiplin cezaları idari cezalarını ve hapis cezaları adli para cezalarını da alırız.
NOT: Genel Müsadere ve idam 2004 anayasa değişikliği ile kaldırılmıştır.
NOT: Sürgün, Kısas ceza ve yaptırım türleri arasında yer almaz.
Taraflardan birinin
sözleşme yapma ehliyeti olmadığında,bu
hukuki işlemin ehliyeti olmayan kişiyi
bağlamamasına denir.

HUKUKUN KAYNAKLARI:
1- Yazılı (Asli) Kaynaklar
 Anayasa
 Kanun =K=M.A.A=OHAL CB.
Kararnamesi
 Cumhurbaşkanı Kararnamesi (Olağan)
 Yönetmelik
 Genelge
 Yazılı hukuk kuralları bağlayıcı kaynaklardır. Hakim bir olayda bu kaynaklara bakmak zorundadır. Bu kaynaklar içinde en soyut olan norm Anayasadır.
2- Yazısız (Tali) Kaynaklar:  Örf Adet Hukuku
 Bağlayıcı kaynaklardır. Yazılı kaynaklar içerisinde hakim olaya uygulanacak bir hüküm bulamazsa bu kaynaklara bakabilir.
NOT: Vergi, Ceza gibi konularda örf âdete bakılmaz bunlar kanuna dayanır.
 Örf Adet Hukukunun Unsurları:
Maddi Unsur = Tekrarlanma, Devamlılık Manevi Unsur = Genel İnanış
Hukuki Unsur = Devlet yaptırımı
3- Yardımcı (İhtiyari) Kaynaklar
 Doktrinler (Bilimsel görüş)
 İçtihatlar (Mahkeme Kararları)  Bağlayıcı kaynaklar değillerdir. Hakim
bir davada bunlara bakmak zorunda değil. Ancak içtihadı birleştirme kararı bağlayıcıdır.
HUKUK TÜRLERİ:
1- Pozitif Hukuk: Müspet hukuk olarak da bilinir. Bir ülkede belli bir dönemde yürürlükte bulunan yazılı ve yazısız kaynakların tümü.
2- Mevzu Hukuk: Yetkili makamlar tarafından konulmuş sadece yazılı hukuk kurallarıdır.
3- İdeal Hukuk: Olanı değil olması gerekeni ele alan hukuktur.
4- Tarihi Hukuk: Negatif hukuk olarak da bilinir. Artık yürürlükte olmayan yani ilga edilmiş hukuk kurallarıdır.
NOT: Pozitif ve mevzu hukuk yürürlükte bulunan hukuk kurallarıdır. İdeal ve tarihi hukuk kuralları ise yürürlükte olmayan hukuk kurallarıdır.
HUKUKTA BOŞLUK KAVRAMLARI:
Hukuk Boşluğu: Pozitif hukukun olmama hali. Yani bir davada yazılı ve yazısız kaynaklarda uygulanacak bir hükmün bulunmaması. Hakim hukuk yaratır bu durumda.
Kanun Boşluğu: Mevzu Hukukun olmama hali. Yani yazılı kaynaklarda olaya uygulanacak bir hükmün bulunmaması. Hakim örf adete bakar. Kural içi boşluk ve kural dışı boşluk olarak ikiye ayrılır
Kural İçi Boşluk: Bilerek ve istenerek bırakılan boşluk türüdür. Hakim takdir yetkisini kullanır.

Kural dışı Boşluk: Bilmeden istenmemden bırakılan boşluktur. Açık boşluk, örtülü boşluk olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Açık boşlukta genel veya özel bir hüküm yok, örtülü boşlukta hüküm var ancak uygulanmaz.
NOT: Hukuk boşluğu -Kural dışı Boşlukta hukuk yaratılır
HUKUK KURALLARININ NİTELİKLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI:
1- Emredici Hukuk Kuralları: Aksi ileri sürülemeyen uyulması mecburi olan hukuk kurallarıdır.
2- Tanımlayıcı Hukuk Kuralları: Bir kavramın ya da bir şeyin tanımını ayırt edici özelliklerini ortaya koyan hukuk kurallarıdır.
3- Yedek Hukuk Kuralları: Traflarca aksi ileri sürülebilen hukuk kurallarıdır. İkiye ayrılır Tamamlayıcı ve Yorumlayıcı Hukuk Kuraları olmak üzere.
A- Yorumlayıcı Hukuk Kuralları: Bir kavramın hangi anlamda anlaşılması gerektiğini ortaya koyan hukuk kurallarıdır. (Ayın başı, Ayın ortası)
B- Tamamlayıcı Hukuk Kuralları: Kişilerin yapmış oldukları işlemlerde gözden kaçan veya eksik kalan kısımları tamamlamak için konulan kurallardır.
4- Yetki Verici Hukuk Kuralları: İlgilisine bir işi yapıp yapmama yetkisi veren kurallardır. Örneğin, Mirası reddetme hakkı

HUKUKUN DALLARI KAMU HUKUKU:
 Anayasa hukuku
 İdare hukuku
 Ceza hukuku
 Yargılama hukuku
 Vergi hukuku
 İcra iflas hukuku
 Devletler genel hukuku
ÖZEL HUKUK:
 Borçlar hukuku
 Ticaret hukuku
-Ticari işletme hukuku -Deniz Ticareti Hukuk -Kıymetli Evrak Hukuku -Şirketler Hukuku -Sigorta Hukuku
 Devletler özel hukuku
 Medeni Hukuk
– Şahıs
– Eşya
– Miras
– Aile
KARMA HUKUK:
 Toprak
 Bankacılık
 İş
 Çevre
 Fikir sanat

NOT: Kamu hukuku eşitsizlik, özel hukuk dalları eşitlik esasına dayanır.
NOT: Hukuk dallarının bu şekilde kategorize edilmesindeki amaç aranılan konuya çabuk ulaşmadır.
NOT: Kamu hukuk dallarında devlet kişiden üstündür, amaç kamu yararıdır, işlemler tek taraflıdır.
Anayasa Hukuku: Devletin şeklini yapısını organlarını ve bunların birbiri ile olan ilişkilerini ele alan kişilerin temel hak ve ödevlerine yer veren kamu hukuku alt dalıdır.
İdare Hukuku: Devlet idaresinin teşkilatlanmasını, işleyişini, kişilerin devlet ile olan ilişkilerini ele alan ve kamu hizmetlerinin yürütülmesini sağlayan kamu hukuku alt dalıdır.
Devletler Genel Hukuku: Devletlerin ve uluslararası kuruluşların birbiri ile olan ilişkilerini düzenler.
Vergi Hukuku: Devletin kişilerden zorla ve karşılıksız olarak aldığı ekonomik değere vergi adı verilmiştir.
Vergini İlkeleri:
 Vergide Adalet: Herkesten gelirine göre alınır
 Vergide Genellik: Verginin herkesten alınması
 Vergide Kanunilik: Vergi Kanuna dayanır
Vergi Hukukunun Temel Konuları:
 Vergi
 Harç: Hizmet varsa
 Resim: izin Varsa,
 Şerefiye: Bayındırlık hizmetleri
karşılığında
 Parafiskal: aidat varsa
TÜRK VERGİ SİSTEMİ: GELİR ÜZERİNDEN ALINAN:
 Gelir vergisi
 Kurumlar vergisi
SERVET ÜZERİNDEN ALINAN:
 Motorlu taşıtlar vergisi  Emlak vergisi
 Veraset ve intikal vergisi
GİDER ÜZRİNDEN ALINAN:
 K.D.V
 Ö.T.V
 Damga vergisi
 Banka ve Sigorta
NOT: Emlak vergisi, Kurumlar vergisi, Gelir vergisi Dolaysız vergiler arasında yer alır. K.D.V, Ö.T.V Gibi vergiler Dolaylı vergiler arasında yer alır.
Ceza Hukuku: Suç olarak adlandırılan fiillerin neler olduğunu ve bu fiilleri işleyenlere ne gibi cezalar uygulanacağını gösteren kurallardan oluşan hukuk dalıdır. Suç işleyene ceza verilmesindeki amaç caydırıcılık, suç oluşumunu engelleme ve kişiyi topluma kazandırmadır.
Suçun Unsurları:
Kanunilik (Tipiklik): Kanunsuz suç ve ceza
olmaz
Maddi Unsur: İcra, İhmal- Fail-Fiil-İlliyet Bağı Manevi Unsur: Kasti -Taksir
Fail: Suçu işleyen
CEZA EHLİYETLERİ:
 Normal kişilerde ceza ehliyeti 12 yaşının doldurulması ile başlar.
 12-15 yaş aralığında kişi işlediği suçun farkındaysa indirimli ceza alır farkında değilse ceza almaz
 15-18 yaş aralığında direk indirimli ceza
 18 yaşının doldurulması ile tam ceza verilir.
NOT: Sağır ve dilsizlerde ceza ehliyeti başlangıcı 15 yaşının doldurulması tam ceza ise 21 yaşının doldurulmasıdır. Ayrıca 21 yaş sağır ve dilsizlerin erginlik yaşıdır.
SUÇ VE CEZALARA İLİŞKİN ESASLAR:
 Suç ve cezalar kanuna dayanır
 Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik
tedbirleri ancak kanunla konulur
 Ceza sorumluluğu şahsidir
 Kanuna aykırı olarak elde edilmiş
bulgular delil olarak kabul edilemez
 Ölüm cezası ve genel müsadere
uygulanamaz
 Kimse yakınları aleyhinde beyanda
bulunmaya zorlanamaz
 Kanuni hakim güvencesi
 Masumiyet karinesi
 Suç ve cezaların geçmişe yürümezliği
 Uluslararası Adalet divanına taraf
olmanın gerektirdiği yükümlülükler
hariç olmak üzere vatandaş suç nedeniyle yabancı bir ülkeye iade edilemez
ÖZEL HUKUK:
 Toplum içindeki şahısların ve kuruluşların birbiriyle olan ilişkilerini ele alan hukuk kurallarının tümüne denir
 Eşitler arası hukuk olarak da bilinir.

MEDENİ HUKUK:
 Özel hukukun en geniş dalını oluşturur. Kendi içinde dörde ayrılır
 Şahıs  Eşya  Miras  Aile
Hak: Kamu düzeni tarafından kişilere tanınan menfaat ve ayrıcalıklardır. Anne karnında başlar
 Haklar kazanılırken geçerli olan olan ilke sübjektif iyi niyet
 Haklar kullanılırken ve borçlar yerine getirilirken geçerli olan ilke Objektif(Dürüstlük)
 Haklar iki şekilde kazanılır devren kazanma ve aslen kazanma olarak.
 Aslen kazanmada taşınırlarda Sahiplenme, Taşınmazlarda İşgal olur.
 Devren Kazanmada ise Teslim ve Tescil ile olur
HAKLARI DOĞURAN OLGULAR:
Hukuki Olay: İnsan iradesi dışında meydana gelen ve insana hukuki bir sonuç bağlatan olgulardır. (Ölüm, Doğum)

Hamza EREN
Hukuki Fiil: İnsan iradesi ürünü olan ve insana hukuki bir sonuç bağlatan eylemler. (Başkasının hakkına el atma, hırsızlık)
Hukuki İşlem: Bir veya birden çok kişinin aynı amaca yönelik irade beyanı. (Evlenme, sözleşme, vasiyet)
HAKLAR:
1- KAMUSAL HAKLAR:
 Siyasi Haklar
 Kişi Hakları
 Sosyal- Ekonomik Haklar
2- ÖZEL HAKLAR:
Niteliklerine Göre:
 Mutlak Hak: Herkese karşı ileri sürülebilir
 Nispi Hak: Bazı kişilere Karşı ileri sürülebilir
Konularına Göre:
 Kişilik Hakları
 Malvarlığı Hakları
Kullanımlarına Göre:
 Devredilebilen Hak
 Devredilemeyen Hak
Amaçlarına Göre:
 Alelade Hak: Kullanıldığı zaman mevcut durumda değişiklik yaratmaz
 Yenilik Doğuran Haklar:
 Kurucu Yenilik doğuran Hak
 Değiştirici Yenilik Doğuran Hak  Bozucu Yenilik Doğuran Hak

HAKKIN KORUNMASI:
1- Devlet Eliyle Koruma:
 Talep Yolu
 Dava Yolu
2- Kişinin Kendi Eliyle Hakkını Koruması:
Meşru Müdafaa:
 Kişinin malına veya canına karşı yapılan bir saldırıda kişinin buna ölçülü orantılı karşı koymasıdır.
 Haklı savunma olarak da bilinir
 Meşru müdafaa fiili suç olmaktan
çıkarır
 Kişi verdiği zararı ödeme zorunluluğu
yok
Zaruret Hali:
 Zorda kalma, ıztırar hali olarak da bilinir.
 Bir tehlike karşısında Üçüncü yere veya şahsa yönelme olarak da bilinir.
 Kişi zararı öder
Kuvvet Kullanma:
 Kişi hakkını bizzat kendisi korur
 Eşyalara el koyma şeklinde de ortaya
çıkabilir.

KİŞİLER HUKUKU:
 Kişilerin türlerini, ehliyetlerini, kişiliğin başlangıcı, sona ermesi gibi durumları ele alan medeni hukukun alt dalıdır.
 Gerçek kişilik tam ve sağ doğumla başlar
 Hak ehliyeti, kişinin haklara ve borçlara ehil olma ehliyetidir, geneldir.
 Fiil ehliyeti ise kendi fiili ile hak ve borç yaratabilme ehliyetidir.
Fiil Ehliyetinin Şartları:
1- Ayırt etme gücüne sahip olmak
2- Kısıtlı olmamak
Mahkeme Kararı ile Kısıtlanma sebepleri:
 Akıl Hastalığı
 Akıl zayıflığı
 Savurganlık
 Alkol ve madde bağımlılığı
 Kötü yönetim
 Kötü yaşam tarzı 1 yıl ve üzeri özgürlüğü kısıtlayıcı ceza
Kişinin Kendi İsteği ile Kısıtlanma Sebepleri:
 Yaşlılık
 Sakatlık
 Ağır hastalık  Deneyimsizlik
3- Ergin Olmak
NOT: Evlenme kişiyi ergin kılar
 Mahkeme kararı ile ergin kılınma 15 yaşının doldurulması ile olur. Şartları küçüğün menfaati, ailenin rızası, hakimin kararı ve 15 yaşın doldurulması
 Aile izni ile olağan evlenme yaşı kadın ve erkekte 17 yaşının doldurulması ile olur
 Olağanüstü evlenme yaşı mahkeme kararı ile kadın ve erkekte 16 yaşının doldurulması ile olur.
 Kanuni erginlik yaşı ise 18 yaşının doldurulması ile olur.

FİİL EHLİYETİNE GÖRE KİŞİLERİN DURUMLARI: Tam Ehliyetliler: Ayırt etme gücü var, ergin ve
kısıtlı değildir. (Evliler tam ehliyetlidir)
Tam Ehliyetsizler: Ayırt etme güçleri yoktur
Sınırlı Ehliyetliler: Tam ehliyetlinin bütün unsurlarına sahip olup özel durumları sebebiyle yasal danışman atanan kişilerdir.
Sınırlı Ehliyetsizler: Ayırt etme gücü vardır ergin değil ya da ergin ama kısıtlıdır. Vasi atanır kendilerine vasi izni olsa dahi şu üç işlemi yapamaz:
 Vakıf kuramaz
 Kefil olamaz
 Bağış yapamaz
KİŞİLİĞN SONA ERMESİ:
 Ölüm: Eski bir şeydir ama herkese yeni görünürkişiliği sona erdiren en doğal durumdur.
 Ölüm Karinesi: Kişinin ölümüne KESİN gözüyle bakılabilecek bir durumda cesedin bulunmaması nihayetinde kişinin ölü olarak kabul edilmesidir. Mülki amirin emri gerekli

 Birlikte Ölüm Karinesi: Bir kaza ya da olayda meydana gelen ölümlerde hangisinin daha önce öldüğünün saptanmaması durumudur.
 Gaiplik: Kişinin ölümüne OLASI bir gözle bakılır. Uzun süre haber alamama ve ölüme olası gözle bakma durumu olarak ikiye ayrılır. Ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda kaybolma tarihinden 1 yıl dolmuş olması lazım dava açmak için. Uzun zamandan beri haber alamama hali içinse son haber alma tarihinden itibaren 5 yıl dolmuş olması lazım. Sulh hukuk mahkemesi karar verir. Gaibin Mirası akrabalarına hemen geçmez ölüm tehlikesi için 5 yıl uzun süre haber alamama için 15 yıl gerekir. Gaiplik evliliği kendiliğinden sona erdirmez.
NOT: Gaiplik, Ölüm Karnesi, Birlikte ölüm karinesi Adi karinedir.
TÜZEL KİŞİLER:
 Belli bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelmiş olan kişi veya mal topluluklarına tüzel kişiler adı verilir.
 Kişi Topluluğu: Dernek, sendika, şirket, köy, belediye, devlet, meslek odaları
 Mal Topluluğu: Vakıflar, Üniversiteler.
Kuruluşları:
1- İzin sistemi: Belli kurumlardan izin alınarak kurulur
2- Serbest Şekilde: Dernekler, sendikalar, siyasi partiler izin alınmadan kurulurlar
3-
Tescil Sistemi: bir yere sicil kaydı yapılarak kurulur.
 Tüzel kişilerin hak ehliyeti kuruldukları an, Fiil ehliyetleri ise yasal zorunlu organlarını tamamladıkları an
Sona Ermeleri: Fesih: Dağıtma İnfisah: Dağılma
HISIMLIK TÜRLERİ:
Kan Hısımlığı: Kan Bağıyla meydana gelen
hısımlık türüdür.
Üst Soy: Anne-Baba-Dede-Nene
Alt Soy: Çocuklar, Torunlar, Torun Çocukları
Yan Soy: Ortak soydan gelenler arasındaki hısımlıktır. Kardeş, Dayı, Teyze, Amca, Hala.
Kan Hısımlığında Dereceler: Kişiler arasındaki doğum sayısı ile belirlenir.
Anne-Baba > Çocuk = 1.Derece Kardeşler arasında > 2.Derece
Eren> Dayı, Teyze, Hala, Amcası arasında = 3.Derece
Eren > Dayısının oğlu, amcasının oğlu, teyzesinin oğlu, halasının oğlu arasında 4.Derce
Kayın Hısımlığı: Evlilik suretiyle meydana gelen hısımlıktır. Eşlerden birinin kan hısımları diğer eşin de aynı derecede kayın hısmı durumu mevcut.

Suni Hısımlık: Evlat edinme ile kurulur
AİLE HUKUKU: Kişilerin boşanma, nişanlanma, evlenme, vasiyet, nafaka, evlat edinme, soy bağı, vesayet gibi aile ilişkilerini düzenleyen medeni hukukun alt dalıdır.
MİRAS HUKUKU: Mirasa konu olan hak ve borçları ele alır.
Muris: Miras bırakan Varis: Miras bırakılan Tereke: Kalan malvarlığı
EŞYA HUKUKU: Gerçek veya tüzel kişilerin taşınır veya taşınmaz mallar üzerindeki hakimiyetini ele alır.
Ayni Hak: Eşya üzerinde doğrudan doğruya mutlak egemenlik hakkını verir.
BORÇLAR HUKUKU:
 Borcun unsurları şunlardır;  Alacaklı
 Borçlu
 Edim (Yapma, Yapmama,
Verme)
 Borçlar hukuku kişiler arasında meydana gelen alım satım, kira gibi borç doğuran ilişkilere ilişkin kurallar içeren hukuk dalıdır.
Borçlanmayı Doğuran Olgular:
1- Sözleşmeden Doğan Borçlanma: iki tarafın hukuki sonuç elde etmek için yaptıkları irade beyanı. İlk açıklanan irade beyanı İCAP (Öneri) sonra KABUL olur.
NOT: Hazır olanlar arasında kabulün açıklanması ile kurulur, hazır olmayanlar arasında ise kabulün icapçıya ulaştığı an sözleşme kurulur.
2- Haksız fiilden doğan Borçlanma: Tazminat olarak ortaya çıkabilir başkasının malına zarar verme.
3- Sebepsiz Zenginleşme: Bir kimsenin malvarlığının haklı sebep olmaksızın bir başkasının malvarlığı aleyhine artmasıdır.
Unsurları:
 Fakirleşme
 Zenginleşme
 İlliyet bağı
 Haklı bir sebebin bulunmaması
Muaccel Borç: Ödeme zamanı gelmiş olan borçtur.
Müecell Borç: Ödeme Zamanı gelmemiş olan borçtur.
BORÇLAR HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER:
 Ahde vefa ilkesi
 Eşitlik ilkesi
 Özgürlük ilkesi
 Kusurlu sorumluluk ilkesi
 İvazlık (karşılılık) ilkesi
 Üçüncü kişi aleyhine borç kuramama ilkesi
 Borçlunun yerleşim yerini ifası
 Dürüstlük ilkesi
 Nispilik ilkesi
BORCU SONA ERDİREN DURUMLAR:
 İfa
 İbra
 Takas
 Tecdit (Yenileme)
 Birleşme
 Kusursuz imkânsızlık
DEVLET VE HÜKÜMET SİSTEMLERİ
 Devlet, Belli bir toprak parçası üzerinde egemenlik kurmuş insan topluluğuna devlet denir.
 Devletin kurucu unsurları, Ülke, Millet, egemenlik.
EGEMENLİK ANLAYIŞINA GÖRE DEVLETLER: Monarşi: Egemenliğin babadan oğula geçtiği
saltanat usulü tek kişi egemenliğidir.
Teokrasi: Egemenliğin kaynağının Tanrıya dayandığı yönetim şekli
Oligarşi: Egemenlik belli bir zümrenin sınıfın elindedir.
Cumhuriyet: Egemenliğin kaynağının halka dayandığı yönetim biçimi.
HUKUKİ YAPILARINA GÖRE DEVLETLER:
TEK YAPILI DEVLETLER:
Üniter Devlet: Egemenlik tek bir merkezde toplanmıştır. (Türkiye, Yunanistan, Fransa, İtalya…)
Bölgeli Devlet: Üniter yapıları biraz yumuşatılmış devletlerdir. Bazı bölgeler idari, mali, hukuki açılardan özerklik verilmiştir.
KARMA YAPILI DEVLETLER: Karma devlet yapısıyla ifade edilmek istenen devletin egemenliğinde birden fazla egemenlik bulunmasıdır.
Federal Devlet:
 İç işlerinde serbest dışta merkeze bağlı
 Bir anayasa ile kurulur
 Birden fazla devletin bir araya gelmesi
ile oluşur
 Eyalet sistemi mevcut
 İstedikleri zaman federasyondan
çıkamazlar
 Çift vatandaşlık söz konusudur
 Çift meclis bulunur
 ABD, Almanya, Kanada, Rusya
Konfederal Devlet:
 Bağımsız devletlerin bir araya gelmesiyle oluşur
 Miletler arası antlaşma ile kurulurlar
 İstedikleri zaman ayrılabilirler
ANAYASA VE İKTİDAR ÇEİTLERİ:
Yazılı olup olmamasına göre Anayasalar:
1- Yazılı Anayasa
2- Yazısız Anayasa
Değiştirilebilme özelliğine göre Anayasalar: 1-Sert Anayasa: 1876-1924-1961-1982
2-Yumuşak Anayasa: Tek yumuşak anayasa 1921
Ayrıntısına göre Anayasalar:
1-Kazuistik Anayasa: 1876-1924-1961-1982 2-Çerçeve Anayasası: 1921
NOT: Dünyanın ilk yazılı anayasası 1787 ABD anayasasıdır.
İKTİDARLAR:
Kurulmuş İktidar: Yeni bir anayasa yapma ya da var olan anayasayı değiştirme gücü yok. Devleti var olan kurallara göre yöneten iktidar
Tali Kurucu İktidar: Yeni bir anayasa yapma gücü yok ancak var olan anayasada değişiklik yapabilen iktidardır.
Asli Kurucu İktidar: Yeni bir anayasa yapma ya da var olan anayasayı değiştirebilen iktidardır.
EGEMENLİĞİN KULLANIŞ BİÇİMİNE GÖRE DEMOKRASİ ÇEŞİTLERİ:
1- Doğrudan Demokrasi: Halkın doğrudan yönetime katılması beraber karar alınması ve beraber uygulanmasıdır. (Köy derneği)
2- Yarı Doğrudan Demokrasi Araçları:
 Referandum
 Halk vetosu
 Halk girişimi
 Temsilcilerin azli
3- Temsili Demokrasi: Günümüzde mevcut demokratik seçimler.

HÜKÜMET SİSTEMLERİ: MECLİS HÜKÜMET SİSTEMİ:
 Yasama, yürütme, yargı erki mecliste toplanmıştır
 Meclisin üstünlüğü vardır
 1921 Anayasasında uygulanmıştır.
 Meclis başkanı devletin de hükümetin
de başkanıdır ( Cumhurbaşkanı-
Başbakan yok)
 Bakanlar kurulu yok yerine icra
vekilleri kurulu vardır
 Meclis yürütmeyi feshedebilir
 Bakanların bireysel sorumluluğu vardır
 İcra vekilleri mecliste tek tek seçilir.
PARLEMENTER SİSTEM
 Yürütme iki başlıdır. Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu
 Cumhurbaşkanı sorumsuz kanat. Bakanlar Kurulu sorumlu kanattır.
 Başbakanı Cumhurbaşkanı seçer
 Bakanları meclis içinden ve ya
dışından başbakan seçer
Cumhurbaşkanı atar.
 Bir kişi hem yasamada hem de
yürütmede görev alabilir
 Bakanların hem bireysel hem de
kolektif sorumluluğu vardır
 Yasama yürütmeyi yürütme de
yasamayı feshedebilir
 İngiltere, Japonya, Yunanistan, İtalya,
İspanya, Almanya.
BAŞKANLIK SİSTEMİ:
 Kuvvetlerin sert ayrılığı mevcuttur.
 Yürütme tek kanatlıdır. Devlet başkanı
halk tarafından seçilir
 Devlet başkanı sorumlu kanattır  Yasamadaki kişi yürütmede görev
alamaz.
 Yasama yürütmeyi yürütme yasamayı
feshedemez  ABD, Brezilya
TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER
 Herkes kişiliğine bağlı dokunulamaz, devredilemez vazgeçilemez temel hak ve hürriyetlere sahiptir.
Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlandırılma Şartları:
 Sınırlama ancak kanunla yapılır.
 Sınırlama Anayasanın sözüne ve özüne
aykırı olmamalı
 Sınırlama ölçülülük ilkesine uygun
olmalı (2001)
 Hakkın özüne dokunulmamalı
 Sınırlama demokratik toplum
düzeninin gereklerine aykırı olmamalı
 Sınırlama laik Cumhuriyet gereklerine
aykırı olmamalı
 Özle sınırlama sebepleri geçerli (2001)
Temel Hak ve Hürriyetlerin Durdurulması:
 Savaş
 OHAL
 Seferberlik
NOT: 2017 Anayasa değişikliği ile “Sıkıyönetim” uygulaması kaldırılmıştır.

Sert Çekirdek Haklar:
 Yaşama Hakkı
 Din ve vicdan hürriyeti
 Düşünce kanaat hürriyeti
 Masumiyet karinesi
 Suç ve cezaların geçmişe yürümezliği
 Kişinin maddi manevi bütünlüğü
NOT: 2010 Değişikliği ile Şehitlerin dul ve yetimleri, Gazi ve Maluller, Çocuklar, Yaşlılar, Kadınlar, Özürlüler bunlara verilen ayrıcalıklar Eşitlik ilkesine aykırı olamaz.
KİŞİ HAKLARI (Koruyucu-Negatif Statü)

 Özel hayatın gizliliği
 Kişiyi zorla çalıştırma yasağı
 Bilim sanat özgürlüğü
 Konut dokunulmazlığı
 Süreli süresiz yayın hakkı
 Basın haberleşme özgürlüğü
 Yerleşme seyahat özgürlüğü
 Düşünce inanç özgürlüğü
 Mülkiyet hakkı
 Toplantı gösteri yürüyüşü yapma hakkı
 İspat hakkı
 Düzeltme ve cevap hakkı
 Hak arama özgürlüğü
 Adil yargılanma hakkı
 Kanuni hakim güvencesi
 Yaşama hakkı
 Kişi dokunulmazlığı
 Dernek kurma hakkı

SOSYAL EKONOMİK HAKLAR (İsteme-Pozitif Statü)
 Çalışma hakkı
 Dinlenme hakkı
 Sendika kurma hakkı
 Sosyal güvenlik hakkı
 Ailenin korunması
 Eğitim öğretim hakkı
 Grev lokavt hakkı
 Toplu iş sözleşmesi yapma hakkı
 Çevrenin korunması
 Gençliğin korunması
 Sporun geliştirilmesi
 Kıyılardan yararlanma hakkı
 Kamulaştırma
 Devletleştirme
 Konut hakkı
 Toprak mülkiyeti

SİYASİ HAKLAR (Katılma – Aktif Statü)
 Seçme seçilme hakkı
 Kamu hizmetine girme hakkı
 Vatandaşlık hakkı
 Dilekçe hakkı
 Bilgi edinme ve kamu başdenetçisine
başvurma hakkı
 Siyasi parti kurabilme, üye olabilme
hakkı
 Siyasi faaliyette bulunma hakkı
 Mal bildirimi (5 yılda bir)
 Vergi ödevi
NOT: Eğitim öğretim hakkı, çalışma hakkı, vatan hizmeti hem hak hem de ödevdir.

TÜRK VATANDAŞLIĞI:
 Türkiye Cumhuriyetine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk’tür
 Türk Annenin veya babanın çocuğu Türk’tür.
 Vatandaşlık haklarına İçişleri Bakanlığı bakar
 Vatandaşlıktan çıkarma işlemlerini Cumhurbaşkanı yapar (2017)
 Vatandaşlıktan çıkarılma işlemlerine karşı yargı yolu açık (Danıştay)
 İkamet ile vatandaşlık kazanma süresi 5 yıl evlenme ile 3 yıl
Türk vatandaşlığının ispatı:
 Nüfus cüzdanı
 Nüfus kayıtları
 Pasaport
 Pasavan
 Tayfa vesikası SİYASİ PARTİLER:
 Siyasi partiler izin alınmaksızın kurulurlar
 Bir partinin kurulabilmesi için 30 kişinin bir araya gelmesi gerek
 Mecliste siyasi parti gurubun kurulabilmesi için 20 kişi
 Siyasi partilere üye olma yaşı 18
 Siyasi partilerin mali denetimini Anayasa Mahkemesi yapar
 Siyasi partilere kapatma davasını Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı açar
 Siyasi partilerin hazineden yardım alabilmesi için %3 oy alması gerek
 Siyasi partiler yurt dışında örgütlenebilirler
 Siyasi partiler ticaretle uğraşamaz
 Siyasi partiler yurt dışında mali yardım
alamaz

Memurlar, TSK Personeli, Yargı mensupları, yüksek öğrenim öncesi öğrenciler, Sayıştay üyeleri, Hakimler savcılar siyasi partilere üye olamazlar. Beyan ve eylemlerinden dolayı partisinin kapatılmasına sebep olan milletvekillerinin vekilliği düşmez ancak 5 yıl süreyle başka partilerin kurucusu üyesi olamazlar. Bağımsız olarak 5 yıllık süre dolmadan milletvekili olabilir.
OY KULLANAMAYANLAR:
 18 Yaşını doldurmayanlar
 Er ve Erbaşlar
 Askeri öğrenciler
 Türk vatandaşı olmayanlar
 Kasıtlı suçlardan hüküm giyenler
NOT: Tutuklular oy kullanabilir.

SEÇİM SİSTEMİ VE ÖZELLİKLERİ: Genel Oy: Herkesin oy kullanması
Eşit Oy: Herkesin tek bir oy kullanması Tek dereceli Seçim: 1946
Gizli Oy Açık Sayım: 1950
Seçimlerin Serbestliği
Nispi Temsil %10 Dhont sistemi
NOT: Serbest oy kavramı yoktur. Oy kullanmak yükümlülüktür.

YASAMA
 Yasama yetkisi Türkiye Cumhuriyeti milleti adına TBMM’ye verilmiştir.
YASAMA YETKİSİNİN ÖZELLİKLERİ:
Genellik İlkesi: TBMM’nin anayasaya aykırı olmamak koşuluyla her konuda dilediği ölçüde düzenleme yapabilmesidir.
Yasamanın Asliliği (il elliliği) ilkesi: TBMM’nin doğrudan doğruya araya başka bir organ girmeden düzenleme yapabilmesi.
Yasamanın Devredilmezliği İlkesi: Bu yetki TBMM’ye verilmiştir.
Yasamanın Sürekliliği İlkesi: TBMM’nin sahip olduğu yasama yetkisini kesintiye uğramadan devam etmesidir.

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNİN YAPILMASI:
1.ADIM: 200 (1/3) Milletvekilinin yazılı teklifi
2.ADIM: Anayasa değişiklik teklifleri TBMM Genel kurulunda 2 kez görüşülür. İvedi (acil) bir şekilde görüşülemez. Birinci ve ikinci görüşme arasında 48 saat serinleme süresi vardır.
3.ADIM: Anayasa değişiklik teklifinin cumhurbaşkanı önüne gidebilmesi için en az 360 (3/5) oy gerekir. Gizli oylama şeklinde yapılır.
360 -400 Arasında Cumhurbaşkanı;
 15 gün içinde TBMM’ye geri gönderebilir. (Güçleştirici veto)
 Zorunlu Referandum
400(2/3) ve üzeri bir oyla Cumhurbaşkanı;
 TBMM’ye geri gönderebilir (Geciktirici veto)
 Onaylayabilir
 İhtiyari Referandum
NOT: Referandum kararı çıkarsa iki durumda da referandum 60 gün sonraki ilk Pazar yapılır.

ANAYA DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI İPTAL DAVASI:
 Cumhurbaşkanı
 120 (1/5) Milletvekili
 10 gün içinde
 Anayasa Mahkemesine
 Şekil yönünden dava açabilirler
NOT: Anayasa değişikliklerine karşı esastan iptal davası açılamaz.

KANUN YAPMA:
Kanun Teklifi: Milletvekilleri tarafından yapılan önerilerdir. 1 milletvekili yeter teklif için.
NOT: Bütçe kanunları için kanun teklifi verilemez
 Görüşmenin yapılabilmesi için en az 200 milletvekilinin toplanması gerek
 Kanun teklifinin TBMM Genel kurulunda kabul edilebilmesi için Toplantıya katılanların salt çoğunluk gerekir ancak bu oran hiçbir zaman 151 oyun altında olamaz.

NOT: 400 Milletvekili ile toplanan mecliste bir kanunun kabul edilebilmesi için 201 oy gerekir toplantıya katılanların salt çoğunluğu
 Kabul edilen bir kanun teklifini Cumhurbaşkanı 15 gün içinde yayımlar ya da meclise iade eder
 Kanunlar özel bir tarih belirtilmemişse resmi gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girerler.

KANUNLARA KARŞI İPTAL DAVASI: Şekil yönünden:
 Cumhurbaşkanı
 120 milletvekili (1/5)
 10 gün içinde
 Anayasa Mahkemesi
Esas Yönünden:
 Cumhurbaşkanı
 120 milletvekili
 Mecliste en çok üyesi bulunan iki
siyasi parti
 60 gün içinde
 Anayasa mahkemesi

ÖZEL NİTELİKLİ KANUNLAR:
 Bütçe kanunu
 Kesin hesap Kanunu
 Genel özel af kanunları
 Milletler arası antlaşmaları uygun
bulma kanunu

BÜTÇE KANUNU:
 Cumhurbaşkanı tarafından mali yılbaşından 75 gün önce TBMM’ye sunulur.
 Mecliste 30 üyelik bir komisyon 55 gün görüşür.
 Yıllık, geçici olarak çıkarılan tek kanun  Cumhurbaşkanı tarafından veto
edilemeyen tek kanun
 Yargısal denetimini Anayasa
Mahkemesi yapar
 TBMM’ye uygunluk bildirimini
Sayıştay sunar

MİLLETLERARASI ANTLAŞMALAR:
 Türkiye Cumhuriyeti temsilcisi imzalar
 TBMM Uygun bulur
 Cumhurbaşkanı onaylar
 Yargı yolu kapalıdır.
 Süresi 1 yılı aşmayan, ekonomik ve ticari antlaşmalar, devlet maliyesine yük getirmeyen antlaşmaların TBMM tarafından uygun bulunmasına gerek yok.

PARLEMENTO KARARLARI:
 Meclisin kendi içinde kanun çıkarmadan yaptığı işlemlerdir.
 Cumhurbaşkanı onayına gerek yok
 Resmi gazetede yayımlanır.
 Kural olarak Anayasa mahkemesine
tabi değillerdir. Üç işlem istisna;
 Milletvekilliğin düşürülmesi
 Yasama dokunulmazlığının
kaldırılması
 TBMM İçtüzüğü
Parlamento Kararı şeklindeki bazı işlemler:
 TBMM İçtüzüğü
 Meclis Başkanı seçimi
 RTÜK üye seçimi
 Savaş, seferberlik ilanı
 Tezkere ilanı
 TBMM Seçimlerinin yenilenmesi
 Anayasa Mahkemesine üye seçimi
 Kamu Baş denetçisi seçimi
 Sayıştay ve Başkan üye seçimi
 Milletvekilliğinin düşürülmesi
 Yurtdışına asker gönderme
 Yasama dokunulmazlığının kaldırılması

NİTELİKLİ ÇOĞUNLUKLA YAPILAN İŞLEMLER:
 Af Kanunu – 360 (3/5)
 Cumhurbaşkanının vatana ihanetten
yargılanması – 400 (2/3)
 Anayasa değişikliğinin yapılması- 360  Milletvekilliğinin düşürülmesi – 301  Meclis Başkanı seçimi – 1.2.Tur 400
(2/3)
 Meclis Soruşturmasında Bakanların
yüce divana gönderilmesi – 400
 Devamsızlık sebebiyle milletvekilliğinin
düşürülmesi – 301
 Kamu Baş denetçisi seçimi – 1.2. Tur.
400
 Anayasa Mahkemesine üye seçimi -1.
Tur 400 ikinci tur 301
ORAN VE SAYILAR:
 TBMM ÜYE TAM SAYISI——600
 TBMM ÜYE TAM SAYISININ SALT ÇOĞUNLUĞU ——301
 1/3———- 200
 2/3———–400
 1⁄4+1———-151
 1/5———-120
 3/5———-360
KANUNLA YAPILAN İŞLEMLER
 Yeni bir mahkemenin kurulması
 Yeni bir üniversitenin açılması
 Para basımına karar verme
 Suç ve cezalar
 Vergi
 Milletler arası antlaşmaları uygun
bulma
 TBMM’nin Bakanlar kuruluna yetki
vermesi
 Anaya değişikliği
 Bütçe kanunu
 İl, ilçe, Büyükşehir belediyesinin
kurulması

TBMM’NİN KURULUŞU:
 TBMM Genel oyla seçilen 600 milletvekilinden oluşur.
 1982 Anayasasının ilk hali – 400 Mvk.
 1987 Değişikliği ile – 450 Mvk.
 1995 Değişikliği ile – 550 Mvk.
Olmuştur.
 2017 Değişikliği ile 600 Mvk. Olmuştur
SEÇİMLERİN YENİLENMESİ:
 TBMM Seçimleri 5 yılda bir yapılır (2017)
 Seçim süresi dolmadan Cumhurbaşkanı ve TBMM’nin seçimleri yenileme yetkisi mevcuttur.
NOT: TBMM seçimleri ile Cumhurbaşkanı seçimleri aynı gün yapılır (2017)
ARA SEÇİM:
 İki genel seçim arasında milletvekili sayısında herhangi bir boşalma olması durumunda yapılan seçimdir.
 Kural olarak bir yasama döneminde 1 kez yapılır.
 Kural olarak genel seçimlerden 30 ay geçmedikçe ve yeni genel seçimlere 1 yıl kala ara seçim yapılamaz.
 TBMM Üyeliklerinde %5 (30) boşalma olması durumunda 30 ay kuralına bakılmaz 1 yıl kuralına bakılır 3 ay içinde seçim yapılabilir.
 Bir bölgenin veya seçim çevresinin TBMM’de hiç üyesi kalmaz ise 30 ay ve 1 yl kuralına bakılmaz ara seçim zorunludur 90 gün sonraki ilk Pazar yapılır.
 Ara seçim ülke genelinde değil boşalmanın olduğu bölgelerde yapılır.
MİLLETVEKİLİ SEÇİLME ŞARTLARI:
 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
 18 yaşını doldurmuş olmak (2017
değişikliği)
 En az ilkokul mezunu olmak
 Askerlikle ilişiği olmamak (2017
değişikliği)
 Kısıtlı olmamak
 Kamu hizmetinden yasaklı olmamak
 Taksirli suçlar hariç kasti suçlarda
toplam 1 yıl ve daha fazla hapis cezası
almamış olmak
 Yüz kızartıcı uç işlememiş olmak

TBMM’NİN SEÇİMLERİ YENİLEMESİ:
 TBMM Dilediği zaman erken seçim kararı alabilir. Vazgeçebilir
 TBMM Erken seçim kararını en az 360 oyla alır
 Alınan karar 48 saat içinde ilan edilir
 Seçim tarihini TBMM belirler
NOT: Cumhurbaşkanı dilediği zaman seçimleri yenileyebilir.
NOT: TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimleri yenilesi halinde 60. Günü takip eden ilk Pazar seçim yapılır

H
MİLLETVEKİLİ ADAYI OLMAK İÇİN GÖREVİNDEN ÇEKİLMESİ GEREKENLER:
 Yüksek yargı mensupları  Hakimler ve sacılar
 TSK personeli
 Memurlar
 YÖK Üyeleri
 Yükseköğretim elemanları
NOT: Yüksek yargı mensupları, Hakimler ve savcılar, TSK Personeli seçilmediği takdirde görevlerine geri dönemezler.
TBMM ÜYELİĞİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER: Temsiliyet: Milletvekilleri bütün Türkiye
Cumhuriyeti vatandaşlarını temsil eder
Milletvekili Sıfatını Kazanma: il seçim kurulundan mazbatalarını aldıkları an bu sıfatı kazanırlar.
Göreve Başlama: Ant içtikten sonra göreve başlarlar ve milletvekili yetkilerini kullanabilir.
YASAMA SORUMSUZLUĞU:
 Milletvekilinin kullandığı oy, sarf ettiği söz ve eylemlerinden dolayı sorumlu tutulmamasıdır.
 Mutlaktır kaldırılamaz TBMM tarafından
 Milletvekili olmayan bakanlar da yararlanır.
 Hukuki ve cezai davalara karşı korur tazminat davalarına karşı korumaz
YASAMA DOKUNULMAZLIĞI:
 TBMM üyelerinin seçimden önce işledikleri iddia edilen suçlardan dolayı TBMM Kararı olmadıkça tutulamaz, tutuklanamaz, yargılanamaz, sorguya çekilemez olmasını ifade eder.
 TBMM tarafından kaldırılabilir (151 oy)
 Zamanaşımı işlemez
 Milletvekili olmayan bakanlar da
istifade eder
 Sadece cezai koruma sağlar
 Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve
yargılanması milletvekili seçilmen önce başlanması kaydıyla anayasanın 14. Maddesindeki suçlar dokunulmazlığın dışındadır.
 Dokunulmazlığı kaldırılan milletvekilinin milletvekilliği devam eder.
NOT: TBMM üyelerinin ödenek yollukları Kanun ile düzenlenir ayrıca TBMM üyeleri ödenek ve yollukların 3 aylığını önceden alabilirler
MİLETVEKLLİĞİNİN DÜŞTÜĞÜ HALLER: TBMM Kararı İle;
 TBMM Genel Kurulundan İstifa (151)
 Devamsızlık (1 Ay içinde toplam 5
birleşim günü katılmaması) (301)
 Milletvekilliği ile bağdaşmayan işlerde
ısrar (301)

Doğrudan Düşme.
 Ölüm
 Bakan seçilme
 Cumhurbaşkanı Yardımcısı seçilme  Cumhurbaşkanı seçilme
 Kısıtlanma
 Kesin hüküm giyme
 Tekrar seçilmeme
 T.C Vatandaşlığını kaybetme
NOT: Kısıtlanma ve kesin hüküm giymede mahkeme kararı TBMM Genel kuruluna ulaştığı an düşer.
Düşmediği Durumlar:
 Partisinden istifa
 TBMM Başkanı seçilme
 Dokunulmazlığın kaldırılması
 Partisinin kapatılmasına sebep olma
NOT: 2017 Değişikliği ile Cumhurbaşkanı yardımcısı veya Bakan olarak seçilen kişinin varsa milletvekilliği doğrudan düşer
TBMM’NİN ÇALIŞMA DÜZENİ:
 TBMM çalışmalarını kendi yaptığı iç tüzüğe göre yürütür
 TBMM Toplantı yeter sayısı 200
 Karar yeter sayısı en az 151
 TBMM Her yıl 1 Ekimde kendiliğinden
toplanır.
 Bir yasama yılında en fazla 3 ay tatil yapar 15 gün ara verir
 TBMM tatilde veya ara vermede iken, Cumhurbaşkanı ve TBMM Başkanı doğrudan toplantıya çağırabilir. Dolaylı olarak da 120 milletvekili istemi üzerine TBMM Başkanı Meclisi toplantıya çağırabilir.
MECLİS BAKANLIK DİVANI ÖZELLİKLERİ:
 TBMM Başkanı hiçbir oturumda oy kullanamaz
 Başkanlık divanına meclisteki siyasi parti grupları üyeleri oranında katılırlar
 Divan üyelerinin tümü milletvekili olmak zorunda
 Bir yasama döneminde 2 kez seçim yapılır
 İlk seçilenlerin görev süresi 2 yıl ikinci seçilenler ise yasama döneminin sonuna kadar görev yapar.
 Başkanvekilleri yönettikleri oturumda oy kullanamaz
 Meclis başkanı seçilen kişinin partisi ile ilişkisi kesilmez.
 Meclis Başkanı seçimi en fazla 4 turlu yapılır.
 1. Ve 2. Tur için 400 oy, 3. Tur 301 oy, 4. Tur en çok oyu alan iki aday yarışır en çok oyu alan aday seçilir
 TBMM’nin toplanmasından itibaren 5 gün içerisinde Meclis başkanlık divanı seçimlerinin tamamlanmış olması gerekir.
 Meclis başkanlık divanı içtüzüğe göre 15 kişinin altında olamaz
 Meclis Başkanlık divanında bulunanlar;
 TBMM Başkanı (1)
 Kâtip üyeler (7)
 İdari amirler (3)
 Başkanvekiller (4)
MECLİS BAŞKANININ GÖREVLERİ:
 TBMM’yi temsil etmek
 TBMM Genel kurulunda oturumları
yönetmek
 TBMM’nin idari kolluk hizmetlerini
yürütmek
 TBMM’yi doğrudan veya dolaylı olarak
toplantıya çağırmak
 Başkanlık Divanının gündemini
hazırlamak
YÜKSEK SEÇİM KURULU: (SADİ GÜVEN)
 Yüksek mahkeme değildir
 1950 yılında kurulmuştur.
 Seçimlerin denetiminden sorumlu
 7 asil 4 yedek üyesi bulunur
 6 üye Yargıtay 5 üye Danıştay’dan
seçilir.
 Kararları kesindir.
TBMM’NİN HÜKÜMETİ DENETLEME YOLLARI: YAZILI SORU:
 Cumhurbaşkanı yardımcısı ve Bakanlardan bilgi istemidir.
 1 milletvekili verebilir
 15 gün içinde cevaplandırılmak
zorunda
 Çokça kullanılan bir denetleme
yoludur.
NOT: 2017 Değişikliği ile sözlü soru, Gensoru kaldırılmıştır.
GENEL GÖRÜŞME:
 Devleti veya toplumu ilgilendiren bir konuda meclisin görüşme yapmasıdır.
 Cumhurbaşkanı, Siyasi parti gurupları ve en az 20 milletvekili bu talepte bulunabilir.
MECLİS ARAŞTIRMASI:
 Belli bir konuda bilgi edinmek amacıyla yapılan incelemedir.
 Cumhurbaşkanı, Siyasi parti gurupları ve en az 20 milletvekili bu talepte bulunabilir.
 Özel bir komisyon eliyle inceleme yapılır
MECLİS SORUŞTURMASI:
 Bir bakan veya Cumhurbaşkanı yardımcısının cezai sorumluluklarını araştırılmasını sağlayan denetim yoludur.
 301 oy ile soruşturma açılması istenilebilir.
 Meclis önergeyi en geç bir ay içinde görüşür soruşturmanın açılmasına karar verilebilmesi için 360 oy gerekir
 Yüce divana sevk için 400 oy gerekir
 15 kişilik bir komisyon eliyle yürütülür

Yasama Dönemi: TBMM’nin 4 yıllık çalışma programı
Yasama Yılı: TBMM’nin 1 yıllık çalışma programı
Birleşim: TBMM’nin 1 günlük çalışma programı.
Oturum: Birleşim içinde aralara bölünmüş kısımlar.

TBMM’NİN GÖREVLERİ:
 Kanun koyma, değiştirme ya da kaldırma
 Kamu Baş denetçisini seçme
 TBMM Başkanını seçme
 Savaş ve barışa karar verme
 Anayasa mahkemesine 3 üye seçme
 Para basımına karar verme
 RTÜK üyelerini seçme
 Meclis içtüzüğünü yapma, değiştirme
 Sayıştay başkan ve üyelerini seçme
 OHAL sürelerini uzatma
 Milletler arası antlaşmaları uygun
bulma
 Genel ve özel affa karar verme
 Milletvekili dokunulmazlığını kaldırma
 Milletvekili düşürülme kararı verme
 HSK 7 üye seçmek (2017)
 Bütçe ve kesin hesap kanunlarını

YÜRÜTME
 Türkiye Cumhuriyetinde yürütme yetkisi tek başlıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. (2017)
NOT: 2017 Değişikliği ile yeni sistemin adı Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olmuştur.

CUMHURBAŞKANI SEÇİLME ŞARTLARI:
 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
 40 yaşını doldurmuş olmak
 Yükseköğrenim görmüş olmak
 Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip
olmak

ADAY GÖSTERME:
 100 Bin seçmen imzası (2017)
 Siyasi Parti grupları
 Son genel seçimlerde toplam geçerli
oyların tek başına veya birlikte en az %5 almış siyasi partiler (2017)

SEÇİM SÜRECİ:
görüşmek 
 Erken genel seçime karar verme
 TSK’nin yabancı ülkelere
gönderilmesine karar vermek
 
Cumhurbaşkanı Halk tarafından 5 yıl için seçilir bir kişi en fazla 2 kez cumhurbaşkanlığı yapabilir (2007) Herhangi bir sebepten dolayı cumhurbaşkanlığı makamı boşalırsa genel seçimlere bir yıl veya daha az bir süre kalması halinde Cumhurbaşkanı seçimi ve TBMM Seçimleri makamın boşaldığı günden sonra gelen altmışıncı günü takip eden ilk Pazar yapılır.
Cumhurbaşkanı makamı herhangi bir sebepten dolayı boşalırsa ve genel seçimlere 1 yıldan fazla kalması halinde sadece Cumhurbaşkanı seçimi, makamın boşaldığı günden sonra gelen 45 gün içindeki son Pazar günü yapılır.

NOT: Cumhurbaşkanı makamının boşalması durumunda Cumhurbaşkanına Cumhurbaşkanı yardımcısı vekâlet eder. (2017)
 Cumhurbaşkanlığı seçimi en fazla iki turlu yapılır.
 1.Turda geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilir.
 1.Turda bu oran sağlanamazsa takip eden ikinci Pazar günü ikinci tur yapılır en çok oyu alan iki aday yarışır ve geçerli oyların salt çoğunluğunu alan cumhurbaşkanı seçilir.
 İkinci tura tek aday kalırsa seçim referandum şeklinde yapılır.
 Cumhurbaşkanı seçilen kişinin siyasi partisi ile ilişkisi kesilmez ancak TBMM üyeliği sona erer (2017)
NOT: Hastalık, yurtdışı gezisi, ölüm, istifa gibi durumlarda Cumhurbaşkanına Cumhurbaşkanı yardımcısı vekâlet eder.
CUMHURBAŞKANININ GÖREVLER
 TBMM’de açılış konuşması yapmak
 TBMM’yi toplantıya çağırmak
 KANUNLAR’ı yayımlamak
 Anayasa değişikliği ile ilgili kanunları
HALKOYU’na sunmak
 Kanun, , İçtüzük anayasa değişiklikleri
için anayasa mahkemesine İPTAL
DAVASI açmak
 TBMM SEÇİM’lerinin yenilenmesine
karar vermek
 KANUNLAR’ı meclise geri göndermek
 Cumhurbaşkanı yardımcısı ve
Bakanları Cumhurbaşkanı kararnamesi
ile atamak
 Genelkurmay Başkanını atamak
 Milletler arası antlaşmaları onaylamak ve yayımlamak
 Yabancı devletlere Türk devleti temsilcilerini göndermek ve gelen yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek
 Başkomutanlığı temsil etmek
 TSK’nin kullanılmasına karar vermek  MGK’na başkanlık etmek
 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
çıkarmak
 Bütçeyi Hazırlamak (2017)
 OHAL ilan etmek (2017)
 Milli güvenliği sağlamak (2017)
 İç ve dış siyaset hakkında meclise bilgi
vermek (2017)
 Devlet Denetleme Kurulu üye ve
başkanını atamak
 Üniversite rektörlerini seçmek  Yükseköğretim kurulu üyelerini
seçmek
 Hastalık sebebiyle bazı kişilerin
cezalarını hafifletmek veya kaldırmak  Anayasa mahkemesine 12 üye seçmek  Danıştay üyelerinin dörtte bir üyelerini
seçmek
 Hakimler ve Savcılar Kuruluna 4 üye
seçmek
 Yargıtay Cumhuriyet başsavcısı ve
başsavcı vekilini seçmek
NOT: Yargıtay, YSK, Sayıştay, Uyuşmazlık Mahkemesine Cumhurbaşkanı üye seçemez.
NOT: 2017 Değişikliği ile AYİM ve Askeri Yargıtay kaldırılmıştır. Dolayısıyla Cumhurbaşkanının görevleri arasından çıkmıştır.
NOT: Cumhurbaşkanı işlediği suçlardan dolayı Yüce divanda yargılanabilir.
Teklif: 301
Teklifin Mecliste Kabulü: 360

Yüce Divana Sevk: 400
NOT: Hakkında soruşturma açılan Cumhurbaşkanı seçimleri yenileyemez. Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan hüküm giyerse Cumhurbaşkanlığı sona erer
NOT: 2017 Değişikliği ile Cumhurbaşkanı Genel Sekreterliği kaldırılmıştır. Yerine İdari işler Başkanlığı Kuruldu (En yüksek devlet memuru- Metin Kıratlı)

DEVLET DENETLEME KURULU: (YUNUS ARINCI)
 1982 Anayasası yeniliğidir.
 Cumhurbaşkanına bağlıdır
 Başkan ve üyelerini Cumhurbaşkanı
atar
 İşleyişi üyelerinin özlük hakları
Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile
düzenlenir
 Başkan ve 8 üyeden oluşur
 Cumhurbaşkanı 2 yılda bir üyelerin 1/3
yeniler.
 Cumhurbaşkanının isteği üzerine
denetleme yapar.
 Yargıyı denetleyemez
 Raporlar Cumhurbaşkanına gizli olarak
sunulur.
 2017 değişikliği ile DDK Artık Türk
Silahlı kuvvetlerini denetleyebilir.
 Başbakan TBMM’den güven isteminde
bulunabilir.
 Başbakan Yüksek Askeri Şura’ya
başkanlık eder

CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARI BAKANLAR:
 Bakanlıklar Cumhurbaşkanı kararnamesi ile kurulur ya da kaldırılır. (2017)
 Bakanların milletvekili olma zorunluluğu yoktur.
 Bakan seçilen milletvekilinin vekilliği düşer (2017)
 16 Bakanlık vardır (2017)
 Cumhurbaşkanı yardımcıları ve
Bakanlar Cumhurbaşkanına karşı
sorumlu
 Bakan ve Cumhurbaşkanı yardımcısı
seçilme şartları ile milletvekili seçilme
şartları aynıdır.
 Cumhurbaşkanı yardımcıları ve
Bakanlar meclis önünde ant içer  2011’de Bakanlara yardımcı olmak
adına bakan yardımcılığı getirilmiştir.  İlk bakan yardımcısı Bilim sanayi
teknoloji bakanı Davut Kavranoğlu’dur.

YÜRÜTMENİN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ:
 Cumhurbaşkanlığı kararnamesi  Yönetmelik
NOT: 2017 Değişikliği ile Tüzük ve Bakanlar Kurulu Kararnameleri (KHK) Kaldırılmıştır.
NOT: Kanun, meclis içtüzüğü, Anayasa yürütmenin düzenleyici işlemleri arasında yer almaz.

CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ:
NOT: Olağanüstü hal kapsamında yayımlanan Kanun Hükmünde Kararnameye göre, (Milli savunma Bakanı- Hazine ve Maliye Bakanı- Milli Eğitim Bakanı- Genel Kurmay Başkanı- Kuvvet Komutanları da var )Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı ve İçişleri Bakanı da Yüksek Askeri Şura (YAŞ) üyesi oldu. Ayrıca YAŞ yılda en az bir kez toplanacak (2017) Cumhurbaşkanı başkanlık edebilecek. Cumhurbaşkanı katılmazsa görevlendireceği Yardımcısı başkanlık edecek
2
İlk kez 1982 anayasası ile gelmiştir Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılır

 Yargısal denetimini Anayasa Mahkemesi yapar (2017)
 Cumhurbaşkanı yardımcıları ve Bakanlar bu işlemle atanır (2017)
 Sadece sosyal ekonomik haklar düzenlenebilir (2017)
 Cumhurbaşkanının yürütme yetkisine ilişkin konularda çıkarabilir.
 Anayasada kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.
 Kanunla açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz
 Cumhurbaşkanı kararnamesi ve kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde Kanun hükümleri uygulanır.
 TBMM Onayına sunulmaz.
 Resmi gazetede yayımlandığı gün
yürürlüğe girer.
NOT: Olağanüstü durumlarda çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine karşı yargı yolu kapalıdır. TBMM Onayına sunulur.
NOT: Cumhurbaşkanı Kararlarının yargısal denetimini Danıştay yapar

YÖNETMELİK:
 Cumhurbaşkanı Kararnamesi ve kanunların uygulamasını göstermek için çıkarılır
 Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar ve Kamu tüzel kişiliği olan kurumlar tarafından çıkarılırlar.
 Tüm yönetmeliklerin resmi gazetede yayımlanma zorunluluğu yoktur.
 Tüm ülke çapında yayımlanacak yönetmelikler resmi gazetede yayımlanır ve Cumhurbaşkanı imzalar.
 Ülke çapında çıkarılan yönetmeliklerin yargısal denetimini Danıştay yapar.
 Bölge çapında çıkarılan yönetmeliklerin yargısal denetimini idare mahkemesi yapar
 Aynı gün yürürlüğe girerler  Suç ve cezalar konulamaz.
NOT: Cumhurbaşkanı Yardımcıları yönetmelik Çıkaramaz

MİLLİ SAVUNMA:
 TSK’nin yurt savunmasına hazırlanmasında TBMM’ye karşı Cumhurbaşkanı sorumludur.(2017)
 Başkomutanlık yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. Ancak savaş zamanlarında Cumhurbaşkanı namına bu görevi yerine getiren Genelkurmay Başkanıdır.
 Genelkurmay Başkanını Cumhurbaşkanı atar görev süresi 4 yıldır ve Milli savunma Bakanına karşı sorumludur.
MİLLİ GÜVENLİK KURULU:
 1961 Anayasası ile anayasal konuma gelmiştir.
 Cumhurbaşkanlığına bağlıdır.
 Cumhurbaşkanı başkanlığında
toplanır. Cumhurbaşkanı yoksa Cumhurbaşkanı yardımcısı başkanlığında toplanır.
 Gündemi Cumhurbaşkanı yardımcısı ve Genelkurmay başkanının fikrini alarak Cumhurbaşkanı belirler
 2 ayda bir toplanır.
 Kararları Cumhurbaşkanına tavsiye
niteliği taşır.

 Devletin milli güvenlik siyasetinin tayinin tespitini yapar.
 MGK genel sekreteri toplantılara katılır ancak MGK üyesi değildir.
 Kararlar salt çoğunlukla alınır.
 MGK genel sekreteri Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Cumhurbaşkanına
karşı sorumludur.
NOT: MGK Genel sekreterinin teşkilatı ve görevleri Cumhurbaşkanı kararnamesi ile düzenlenir.

MGK ÜYELERİ: SİVİL KANAT:
 Milli savunma bakanı
 Dışişleri Bakanı
 İçişleri Bakanı
 Adalet Bakanı
NOT: Adalet Bakanı 2001 değişikli ile üye olmuştur.

ASKERİ KANAT:
 Genelkurmay Başkanı
 Kara Kuvvetleri Komutanı
 Deniz Kuvvetleri Komutanı
 Hava Kuvvetleri Komutanı
NOT: 2017 Değişikliği ile Jandarma Genel Komutanı MGK üyeleri arasından çıkarılmıştır.

OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ:
OLAĞANÜSTÜ HAL SEBEPLERİ:
 Doğal afet
 Salgın hastalık
 Ağır ekonomik bunalım
 Kamu düzeninin bozulması
 Savaş
 Savaşı gerektirecek bir durumun
varlığı
 Ayaklanma
 Vatan ve Cumhuriyete karşı başkaldırma
 Şiddet olayları
NOT: 2017 Değişikliği ile Sıkıyönetim
Anayasadan çıkarılmıştır.

OLAĞANÜSTÜ HAL VE SIKIYÖNETİM İLAN SÜRECİ:
 Cumhurbaşkanı
 Ülkenin bir veya birkaç bölümünde
veya tümünde,
 Süresi 6 ayı aşmamak üzere ilan edilir
 TBMM her defasında 4 ayı aşmamak
üzere uzatabilir ya da kaldırabilir.
 Olağanüstü hal kararı resmi gazetede
yayımlanır ve aynı gün TBMM onayına
sunulur.
 Savaş zamanlarında bu süre aranmaz.

CUMHURBAŞKANLIĞINA BAĞLI KURULUŞLAR:
 Devlet Denetleme Kurulu
 Devlet Arşivleri Başkanlığı
 MİT Başkanlığı
 Milli Güvenlik Kurulu Genel
Sekreterliği
 Diyanet İşleri Başkanlığı
 Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı
 Savunma Sanayi Başkanlığı
 Türkiye Varlık Fonu
 Strateji ve Bütçe Başkanlığı

 Yargı yetkisi Türk milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelere verilmiştir.
NOT: 2017 Değişikliği ile “Tarafsızlık” ibaresi elenmiştir.

MAHKEMELERİN BAĞIMSIZLIĞI:
 Hakimler görevlerinde bağımsız ve tarafsızlar
 Hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler.
 Hiçbir makam merci veya kişi yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremez
 Görülmekte olan bir davayı etkilemek amacıyla TBMM’de yargı yetkisinin kullanılması ile ilgili emir ve talimat veremez
 Bütün devlet organları mahkeme kararlarına uymak zorunda
 Mahkemelerin kuruluş, görev ve yetkileri kanunla düzenlenir.
HAKİMLİK SAVCILIK TEMİNATI:
 Hakim ve Savcıların mali teminatları tamdır ancak coğrafi teminatları yoktur.
 Hakimler ve Savcılar 65 yaşını bitirinceye kadar hizmet görürler.
 Bir mahkemenin kaldırılması veya
kadronun kaldırılması sebebiyle hakim ve savcılar özlük haklarından mahrum bırakılamazlar.
 Hakimler ve savcılar idari olarak Adalet bakanlığına bağlıdırlar
 Hakimler idari göreve atanamazlar. 28 | S a y f a
NOT: Duruşmalar herkese açıktır. Ancak Kamu düzeni ve kamu ahlakının gerektirdiği durumlarda duruşmalar kapalı yapılabilir.

YÜKSEK MAHKEMELER:
 Anayasa Mahkemesi (Anayasa Yargısı)  Danıştay (İdari Yargı)
 Yargıtay (Adli Yargı)
 Uyuşmazlık Mahkemesi (Uyuşmazlık
Yargısı)
NOT: 2017 Anayasa değişikliği ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ile Askeri Yargıtay kaldırılmıştır. Dolayısıyla yüksek mahkeme sayısı altıdan dörde düşmüştür.
NOT: Savaş dönemlerinde Askeri mahkemeler kurulabilir.
NOT: Askeri Yargıtay’ın görevleri Yargıtay’a, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevleri Danıştay’a devredilmiştir.

ANAYASA MAHKEMESİ: (ZÜHTÜ ARSLAN)
 Anayasa mahkemesi ilk kez 1961 Anayasası ile kurulmuştur.
 Başkanı kendi üyeleri arasından 4 yıl için seçilir tekrar seçilebilir.
 Üyeler 12 yıl için seçilir tekrar seçilemezler
 15 üyesi bulunur yedek üye yok  12 Üyeyi Cumhurbaşkanı 3 üyeyi
TBMM seçer
 Anayasa mahkemesine üye olma yaşı
45
 Birinci sınıf hakim ve savcılardan seçilenler ile serbest avukatlar ve üst kademe yöneticiler arasından seçilenlerin en az 20 yıl fiili hizmet yapmış olmaları gerek

 Anayasa mahkemesi 1 genel kurul 2 bölüm halinde çalışır. Genel kurul Başkan ve en az 10 kişi ile toplanır.
 Bölümler Başkanvekili başkanlığında 4 üye ile toplanır.
NOT: Anayasa mahkemesi üyeleri bir suçtan kesin hüküm giyerse üyelikleri kendiliğinden sona erer. Sağlık sebebiyle görevini yerine getiremeyeceği kesinleşirse üyelerin vereceği salt çoğunluk kararı ile üyelikleri sona erer.
 Anayasa Mahkemesine 3 üyeyi TBMM seçer.1 üye serbest avukatlar arasından 2 üyeyi Sayıştay’dan.
 12 Üyeyi Cumhurbaşkanı seçer. Bu üyelerden 4 tanesini doğrudan seçer. (Üst kademe yöneticileri, Birinci sınıf Hakim ve Savcılar, Serbest avukatlar, Raportörlerden)
NOT: Cumhurbaşkanı Yargıtay’dan 3 üye Danıştay’dan 2 üye Yüksek Öğretim kurulunun kendi üyesi olmayan yükseköğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dalında görev yapan öğretim üyeleri arasından göstereceği 3 üye seçer.

ANAYASA MAHKEMESİNİN GÖREVLERİ:
 Soyut norm (iptal) somut norm (itiraz) davalarına bakmak
 Bireysel başvuruları karara bağlama (2010)
 Yüce divan sıfatıyla yargılama yapma
 Siyasi partilerin kapatılması, mali
denetimlerinin yapılması ve hazineden
yoksun bırakma davalarına bakma
 Milletvekili dokunulmazlığı ve
düşürülme itirazlarını karara bağlama
 Uyuşmazlık mahkemesi başkanı ve
başkanvekilini seçmek
 Karlarını salt çoğunlukla alır
NOT: Siyasi partilerin kapatılması, Anayasa değişikliği iptali ve siyasi partileri hazine yardımından yoksun bırakma kararlarını 2/3 ile karar alır

ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ ÖZELLİKLERİ:
 Kararları kesindir
 Kararları bağlayıcıdır.
 İptal kararları gerekçeli olur.
 İptal kararları geçmişe yürümez  Resmi gazetede yayımlanır.

ANAYASA MAHKEMESİNİN DENETİM YAPAMADIĞI İŞLEMLER:
 Milletler arası antlaşmalar (Kapalı)
 Olağanüstü hal Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi (Kapalı)
 Parlamento kararları (Kapalı)
 İnkılap Kanunları (Kapalı)

YÜCE DİVANDA YARGILANABİLENLER:
 Cumhurbaşkanı
 Cumhurbaşkanı yardımcısı (2017)  Bakanlar
 Anayasa mahkemesi üyeleri
 Danıştay üyeleri
 Yargıtay üyeleri
 Cumhuriyet Başsavcı vekili
 HSK Başkan ve üyeleri
 Sayıştay Başkan ve üyeleri
 Genelkurmay Başkanı
 TBMM Başkanı
 Kara, Deniz, Hava kuvvetleri
komutanları

NOT: 2017’de yapılan değişiklikle Jandarma Genel Komutanı yüce divanda yargılanabilecek olanlar arasından çıkarılmıştır.
NOT: Yüce divanda savcılık görevini Cumhuriyet Başsavcısı veya Başsavcı vekili yapar. Başkanlığını ise Anayasa Mahkemesi Başkanı yapar.
NOT: Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilir (2010)
SOMUT NORM DENETİMİ:
 Konu olan düzenleyici işlemler Kanun ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
 Görülmekte olan bir dava olmalı
 Anayasa mahkemesi 5 ay içinde görüş
bildirir
 Anayasa mahkemesi ret kararı verirse
10 yıl geçmedikçe tekrar anayasaya aykırılık iddiasıyla götüremez

SOYUT NORM (İPTAL DAVASI) ŞEKİL YÖNÜNDEN
Anayasa- Kanun
CB. Kararnamesi- Meclis İçtüzüğü
Cumhurbaşkanı
120 Milletvekili
TBMM’de en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubu
10 Gün içinde
Anayasa Mahkemesi
Cumhurbaşkanı 120 Milletvekili
TBMM’de en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubu
60 Gün içinde Anayasa Mahkemesi

ESAS YÖNÜNDEN
Kanun – CB. Kararnamesi- Meclis İçtüzüğü
 Cumhurbaşkanı
 120 Milletvekili
 TBMM’de en fazla üyeye
sahip iki siyasi parti grubu
 60 Gün içinde
 Anayasa Mahkemesi Adli yargının en üst derece mahkemesidir.
 İlk ve son derece mahkemesi olarak görev yapar
 Tüm üyelerini HSK seçer
 Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve
vekilini Cumhurbaşkanı 4 yıl için seçer
 Yargıtay Başkanı Yargıtay genel kurulu
tarafından 4 yıl için seçilir. Tekrar
seçilebilir.
 12 hukuk 12 ceza dairesi olmak üzere
24 dava dairesinden oluşur.
 Üyeler 12 yıl için seçilir tekrar
seçilemezler.
 2014 yılında yapılan değişiklik ile sulh
ceza mahkemeleri kaldırılmış yerine sulh ceza hakimlikleri kurulmuştur.
Adli Mahkemeler;
 Asliye ceza mahkemesi
 Sulh hukuk mahkemesi
 Asliye hukuk mahkemesi
 Aile mahkemesi
 Ticaret mahkemeleri
 Ağır ceza mahkemeleri
 İş mahkemesi
DANIŞTAY: (ZERRİN GÜNGÖR)
 İdare mahkemelerince verilen kararların son incele yeridir.
 İlk ve son derece mahkemesi olarak görev yapar.
 Üyelerin 1⁄4 ‘ünü Cumhurbaşkanı, 3⁄4 ‘ünü HSK seçer.
 Danıştay başkanını Danıştay genel kurulu kendi üyeleri arasından 4 yıl için seçer. Tekrar seçilebilir.
 Üyelerin görev süresi 12 yıldır. Tekrar seçilemezler.
İdare Mahkemeleri:
 Danıştay
 Bölge idare mahkemesi  Vergi mahkemesi
 İdare mahkemesi
UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ: (HİCABİ DURSUN)
 1945’te kurulmuş 1961 anayasasında yer almıştır.
 Adli ve idare mahkemeler arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını çözer.
 Başkanı Anayasa mahkemesi tarafından kendi üyeleri arasından seçilir.
 1 Başkan 6 asıl 6 yedek üyesi bulunur.
 Üyeler Danıştay ve Yargıtay’dan seçilir.
HAKİMLER VE SAVCILAR KURULU: (ABDÜLHAMİT GÜL)
 Başkanı adalet bakanıdır. (Abdülhamit Gül)
 Kurulun doğal üyesi Adalet Bakanlığı ilgili Bakan Yardımcısıdır.
 Kurul Başkanı dairelerin çalışmalarına katılamaz
 Yüksek mahkeme değildir.
 1961 Anayasasında Yüksek Hakimler
Kurulu adıyla kurulmuş, 1971 değişikli ile Yüksek Savcılar Kurulu kurulmuş 1982 anayasası ile Hakimler ve Savcılar Kurulu adını almıştır.
 2017 değişikliği ile HSK adını almıştır.
 13 üyeden oluşur. 7’sini TBMM 4’ünü
Cumhurbaşkanı seçer (2017)
 İki daire haline çalışır (2017)
 Üyeler 4 yıl için seçilir. Tekrar
seçilebilirler.
 Kurulun meslekten çıkarma cezalarına
karşı yargı yolu açıktır. (2010)
 İdari olarak Adalet Bakanlığına bağlılar.
 Cumhurbaşkanı 3 üyeyi adli yargı hakim ve savcılar arasından 1 üyeyi idari yargı hakim ve savcılar arasından seçer.
 TBMM 3 üyeyi Yargıtay, 1 üyeyi Danıştay, 3 üyeyi ise yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından seçilir.

İDARE HUKUKU
 İdarenin kuruluş ve faaliyetlerine uygulanan kamu hukuku kurallarının tümüne verilen addır.

İDARE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ:
 Genç bir hukuk dalıdır.
 Tedvin edilmemiştir. Dağınıktır.
 İçtihatlara dayanır.
 Statüseldir.
 Kamu yararı ön plandadır.
 Kamu gücüne dayanır.
 İşlemler tek taraflıdır.
 Uyuşmazlıklar idari yargıda çözülür.
İDARE HUKUKUNU KAYNAKLARI:
 Anayasa
 Kanun
 Milletler arası antlaşmalar
 Cumhurbaşkanlığı kararnamesi  İdari teamül ve uygulamalar
 Yönetmelik
 Yargı içtihatları
 Öğreti

KAMU HİZMETİNİN ÖZELLİKLERİ:
 Süreklilik
 Nesnellik
 Bedelsizlik  Değişkenlik

SAYŞTAY:
 TBMM adına denetleme yapar
 Başkan ve üyelerini TBMM seçer.
 Genel ve katma bütçeli idarelerin
bütün gelir ve giderlerini TBMM aına
denetler
 Raporlarını TBMM’ye sunar
 Kararları kesindir. Ancak bir defaya
mahsus olmak üzere Sayıştay’a 15 gün içinde yeniden inceleme başvurusu yapılabilir.
 Danıştay ve Sayıştay kararları çatışırsa Danıştay kararları kabul edilir.
 Başkanın görev süresi 7 yıldır. Bir kişi en fazla 2 kez seçilebilir.
 Sayıştay yüksek mahkeme değildir.

İDARENİN GÖREV VE FAALİYETLERİ:
 Milli güvenliği sağlama
 Planlama faaliyetleri
 Teşvik ve özendirme faaliyetleri  İç düzen faaliyetleri
 Kolluk faaliyetleri
NOT: İdari kolluk suç işlenmeden önce devreye girer adli kolluk ise suç işlendikten sonra. Siyasi kolluk MİT.

GENEL İDARİ KOLLUK MAKAMLARI:
 Cumhurbaşkanı  İçişleri Bakanlığı  Vali
 Kaymakam
NOT: Genel idari kolluk personeli POLİS- JANDARMA; özel idari kolluk personeli ZABITA- KÖY KORUCULARI

KAMU DÜZNİNİN İLKELERİ:
 Genel sağlık  Genel ahlak  Güvenlik
 Esenlik
NOT: Genel inanç bu ilkeler arasında yer almaz.
İDARENİN MAL EDİNME YÖNTEMLERİ: KAMULAŞTIRMA (İSTİMLAK)
 Devletin kamu yararının gerekli kıldığı hallerde bedelini peşin ödemek koşulu ile özel mülkiyette bulunan taşınmaza el koymasıdır.
 Taksitli hallerde kamulaştırma bedeli 5 yıla yayılan yıllık eşit taksitlerle ödenir. Aşağıda verilen durumlarda taksit durumuna gidilebilir;
 Büyük bayındırlık enerji ve sulama projelerinde
 Kıyıların korunması
 Tarım reformu
 Yeni orman yetiştirme
 Turizm amaçlı
kamulaştırmalar
NOT: Kamulaştırma bedel davalarına Asliye Hukuk mahkemesi bakar
GEÇİCİ İŞGAL:
 Bir bayındırlık hizmetinin görülmesi sırasında bir taşınmazın kiralanmasıdır. Devletin el atması.
İSTİMVAL:
 Olağanüstü durumlarda özel mülkiyette bulunan bir taşınıra el at atmasıdır.

Özel sektörde yer alan özel bir teşebbüsün kamu yararı durumunda kamu hizmetine dönüşmesidir. Kanun ile yapılır.

 Devlet zorunun kullanılmadığı tek mal edinme yöntemidir.
NOT: Özelleştirme idarenin mal edinme yöntemi değildir.
MERKEZDEN YÖNETİM: FAYDALARI:
 Ülke yönetiminde birlik sağlanır.
 Hizmetler yeknesak, rasyonel
yürütülür.
 Mali denetim kolay olur.
 Yöneticiler yerel baskıdan uzak kalır.
ZARARLARI:
 Demokratik ilkelere uygun değildir.
 Bürokrasi kırtasiyecilik artar
 Hizmetlerde gecikme olur yerel
ihtiyaçlar göz ardı edilir.
NOT: Yetki genişliği sadece Valilere tanınmıştır.

İDARİ TEŞKİLATLANMA: BAŞKENT TEŞKİLATI:
 Cumhurbaşkanı
 Cumhurbaşkanı Yardımcısı  Bakanlıklar
Yardımcı Kuruluşlar:
 MGK
 Sayıştay
 Danıştay
 Ekonomik Sosyal Konsey

TAŞRA TEŞKİLATI: İL İDARESİ:
 Vali
 İl idare şube başkanları
 İl idare kurulu
İLÇE İDARESİ:
 Kaymakam
 İlçe idare şube başkanları  İlçe idare kurulu

YERİNDEN –YEREL-MAHALLİ İDARELER: İL ÖZEL İDARESİ:
 Vali
 İl genel meclisi  İl encümeni

BELEDİYE İDARESİ:
 Belediye başkanı  Belediye meclisi
 Belediye encümeni
KÖY İDARESİ:
 Köy muhtarı
 Köy derneği
 Köy ihtiyar heyeti

ANAYASADA YER ALAN KAMU TÜZEL KİŞİLERİ:
 İl özel idaresi
 Belediye idaresi
 Köy idaresi
 Üniversiteler
 TRT
 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek
Kurumu

KANUNDA BELİRTİLRN KAMU TÜZEL KİŞİLERİ:
BİLMEM GEREKEN DİP NOTLAR:
 Savunma sanayi müsteşarlığı
YÖK 2.
 RTÜK
 TÜBİTAK
 TSE
 Ziraat Bakası
 Milli piyango dairesi
 Türkiye Atom enerjisi kurumu
 İleri teknoloji enstitüsü VALİ:  Sivil havacılık genel müdürlüğü
1.
Merkez – Taşra = Hiyerarşi
Merkez – Yerel = Vesayet
Farklı iki kamu tüzel kişilik = vesayet Aynı kamu tüzel içinde = Hiyerarşi
İDARİ BÜTÜNLÜĞÜ SAĞLAYAN ARAÇLAR: Hiyerarşi: Ast üst ilişkisine dayanır
Vesayet: Merkezden yönetimin yerel yönetimler üzerindeki denetimi
NOT: Yetki genişliği idari bütünlüğü sağlayan bir araç değildir.
NOT: Başkent teşkilatının en yüksek hiyerarşik amiri Cumhurbaşkanı

HİYERARŞİ- VESAYET İLİŞKİSİNE DAİR ÖRNEKLER:
 Vali———-Belediye Başkanı > Vesayet
 Kaymakam—–Köy muhtarı > Vesayet
 İçişleri Bakanı—- Vali > Hiyerarşi
 Vali ——- Kaymakam > Hiyerarşi
 Belediye Başkanı —- Belediye Personeli > Hiyerarşi
 YÖK —- Üniversite —- Vesayet
 Belediye Başkanı— Köy Muhtarı >
Vesayet
 Ulaştırma Bakanlığı— Karayolları
Genel Müdürlüğü > Vesayet

İL GENEL İDARESİ:
 İlde devletin ve Cumhurbaşkanının temsilcisi ve idari yürütme vasıtasıdır.
 Yetki genişliğine sahiptir.
 İl idaresinin başıdır
 İstisnai bir memurluktur.
 Cumhurbaşkanı kararı ile atanır  Görev süresi atandığı andaki
Cumhurbaşkanının görev süresi
kadardır
 Vali olma şartları; Türkiye Cumhuriyeti
vatandaşı olmak, en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak, kamuda veya sosyal güvenlik kurumlarına tabi olmak kaydıyla uluslar arası kuruluşlar ile özel sektörde veya serbest olarak en az 5 yıl çalışmış olmak
GÖREVLERİ:
 İlde Anayasa kanunların uygulanmasını sağlamak
 Genel emir çıkarmak
 İl idaresinin disiplinini sağlamak  TSK-Yargı dışındaki tüm kurumları
denetleyebilir
 Askeri birliklerden doğrudan yardım
isteyebilir.
 Yabancı devlet temsilcileri ile hukuki
ilişkiler içine girebilir.
 İlde varsa resmi törenlere başkanlık
eder.

İL İDARE KURULU ÜYELERİ:
 Vali
 Hukuk işleri müdürü
 Defterdar
 Milli Eğitim müdürü
 Çevre şehircilik müdürü
 Sağlık müdürü
 Veteriner müdürü
 Gıda Tarım hayvancılık müdürü

İL İDARE ŞUBE BAŞKANLARI:
 Hukuk işleri müdürü
 Defterdar
 İl sağlık müdürü
 İl milli eğitim müdürü
 İl gıda tarım hayvancılık müdürü  İl veteriner müdürü
 İl çevre şehircilik müdürü  İl jandarma komutanı
 İl emniyet müdürü.

İLÇE İDARESİ: KAYNAKAM:
 İlçe teşkilatının hiyerarşik en yüksek amiridir.
 İlçede Cumhurbaşkanının temsilcisi ve idari yürütme vasıtasıdır.
 Güvenceli devlet memurluğudur.
 Cumhurbaşkanının onayı ile atanır.
 Kaymakamlık şartları, Türkiye
Cumhuriyeti vatandaşı olmak, en az 4 yıllık yükseköğrenim mezunu olmak ve kamuda 5 yıl çalışmış olmak.

GÖREVLERİ:
 İlçede Anayasa ve kanunların uygulanmasını sağlamak
 Resmi törenlere katılmak
 Askeri birliklerden doğrudan yardım
isteyemez
 Yabancı devlet temsilcileri ile hukuki
ilişkiler içerisine giremez
 Genel emir çıkarma yetkisi yoktur.

İLÇE İDARE KURULU ÜYELERİ:
 Kaymakam
 Yazı işleri müdürü
 Mal müdürü
 İlçe milli eğitim müdürü
 Hükümet hekimi
 İlçe veterineri
 İlçe gıda tarım ve hayvancılık müdürü.
İLÇE İDARE ŞUBE BAŞKANLARI:
 Kaymakam
 Yazı işleri müdürü
 Mal müdürü
 İlçe milli eğitim müdürü
 Hükümet hekimi
 İlçe veterineri
 İlçe gıda tarım ve hayvancılık müdürü.  İlçe jandarma komutanı
 İlçe emniyet müdürü

YERİNDEN YÖNETİMLER: FAYDALARI:
 Demokratik ilkelere uygundur.  Kırtasiyecilik bürokrasi azalır  Hizmetler kısa sürede sunulur.  Merkezi idarenin yükü hafifler

ZARARLARI:
 Bölgeler arası eşitsizlik olur
 Ülke bütünlüğü bozulma riski mevcut
 Mali denetim zor olur.
 Yöneticiler yerel baskı altında kalabilir.

İL ÖZEL İDARESİ: VALİ:
 İl özel idaresinin yürütme organıdır.
 Hem merkez hem de yerel yönetimde
görev alır.
 İl özel idaresinin başıdır.
 İl genel meclisi ve il encümeni
kararlarını uygular.
 İl özel idaresinin taşınır taşınmaz
mallarını idare eder.

İL GENEL MECLİSİ:
 İl özel idaresinin karar organıdır.
 Üyeler halk tarafından 5 yıl için seçilir.
 Üye sayısı o ilin ilçe sayısına ve ilçe
nüfusuna göre değişir.
 Başkanı kendi üyeleri arasında seçilir.
 Borçlanmaya karar verir.
 Yıllık planları onaylar.
 Alınan kararlar 5 gün içinde vali
onayına sunulur. Vali 7 gün içinde karar verir.

İL ENCÜMENİ:
 İl özel idaresinin danışma organıdır.
 Başkanı validir.
 Encümenlerin görev süresi 1 yıldır.
 Üyeler il genel meclisi ve valinin birim
hizmet amirleri arasından seçilir.
 
Belediye sınırları dışında umuma açık yerlerin açılış kapanış saatlerini belirler.
Belediye sınırları dışında kamulaştırma kararı alırlar.
NOT: 2012 Belediyecilik kanunda yapılan değişikle Büyükşehir belediyelerinde il özel idaresi kaldırılmıştır. Yerine Yatırım İzleme koordinasyon başkanlığı kurulmuştur.

BELEDİYE İDARESİ:
 Cumhurbaşkanı kararı ile kurulur.
 Bir yerde belediye idaresinin
kurulabilmesi için nüfusun en az 5.000
olması gerekir.
 Nüfusu 2.000 altına düşen belediyeler
Danıştay görüşü alınarak İçişleri Bakanlığının önerisi üzerine müşterek kararname ile köye dönüşür.

BELEDİYE BAŞKANI:
 Belediye idaresinin yürütme organıdır.
 Belediye başkanı halk tarafından 5 yıl
için seçilir.
 Belediye Başkanı seçilme yaşı 25
 Geçici olarak görevden alınması içişleri
Bakanlığı kararı ile olur
 Kesin olarak görevden alınması
Danıştay kararı ile olur.
 Belediye meclisi ve encümen
kararlarını uygular.
 Belediye idaresinin sevk ve
idaresinden sorumludur.

BELEDİYE MECLİSİ:
 Belediye idaresinin karar organıdır.
 Başkanı Belediye başkanıdır.
 Üyeler halk tarafından 5 yıl için seçilir.  Fahri hemşerilik unvanı verir

 Belediye meclisini fesheden makam Danıştay
 Bütçeyi kabul eder, imar programlarını kabul eder, borçlanmaya karar verir.

BELEDİYE ENCÜMENİ:
 Belediye idaresinin danışma organıdır.
 Başkanı belediye başkanıdır.
 Kamulaştırma kararı alabilir
 Belediye sınırları içinde umuma açık
yerlerin açılış kapanış saatlerini
belirler.
 Üyeler Belediye Meclisi ile Belediye
başkanının birim hizmet amirleri
arasından seçilir.
 Encümenlerin görev süresi 1 yıldır.
NOT: Büyükşehir belediyesi Kanun ile kurulur. Nüfusun 750.000 olması gerek 30 büyükşehir belediyesi bulunmaktadır.

KÖY İDARESİ:
 İçişleri Bakanlığı kararı ile kurulur.  Nüfusun en az 150 kişi olması gerek

KÖY MUHTARI:
 Köy idaresinin yürütme organıdır.
 Köy seçmenleri tarafından seçilir
 Görev süresi 5 yıldır.
 Nikâh kıyma yetkisi vardır.
 Köy muhtarını il-ilçe idare kurulu görevden alabilir.

KÖY DERNEĞİ:
 Köy idaresinin karar organıdır.
 Köy seçmenlerinden oluşur.
 Köyün isteğe bağlı işlerini zorunlu hale
getirir
 Doğrudan demokrasinin tek örneğidir.
 Köy ihtiyar heyeti ve köy muhtarını
seçer

KÖY İHTİYAR HEYETİ:
 Üyelerini köy derneği seçer
 Köy imamı, köy öğretmeni doğal
üyeleridir.
NOT: Köy ihtiyar heyeti kararı ile köyün ihtiyaçları için toplanan vergiye SALMA denir.
NOT: Kırsal yerleşim alanlarında birçok kişinin el birliği ile işi gördürülme usulüne İMECE adı verilir. Köy heyetinin kararı ile

KANUNLA YAPILAN İŞLEMLER:
 İl-ilçe- Büyükşehir belediyelerinin kurulması
 İl-ilçelerin ad ve merkezlerinin değişmesi
 Bir ilçenin bir ilden ayrılıp başka ile bağlanması
KAMU GÖREVLİLERİ:
 Memur: Asli sürekli kamu hizmeti var
 Sözleşmeli personel: B. Kurulu kararı
ile olur
 İşçi: özel hukuk kurallarına tabi

MEMURLUK MESLEĞİNİN TEMEL İLKELERİ: SINIFLANDIRMA:
 Nitelik ve mesleğe göre bir ayırım mevcut
 Genel idari hizmetleri sınıfı
 Teknik hizmet sınıfı
 Sağlık hizmetleri sınıfı
 Eğitim öğretim hizmetleri sınıfı
 Avukatlık hizmetleri sınıfı
 Din hizmetleri sınıfı
 Emniyet hizmetleri sınıfı
 Yardımcı hizmet sınıfı
 Milli istihbarat sınıfı
 Mülki idare amirliği sınıfı
 Jandarma hizmet sınıfı (2016)
 Sahil güvenlik hizmet sınıfı (2016)
LİYAKAT:
 Sınıflar içerisinde ilerleme ve yükselme YETENEK esasına dayanır.
KARİYER:
 Devlet memurlarının yaptıkları hizmetler için gerekli bilgilere ve yetişme şartlarına uygun bir şekilde sınıfları içerisinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânına sahip olmalarını ifade eder.

MEMUR OLMA ŞARTLARI:
 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
 En az ortaokul mezunu olmak
 Askerlikle ilişkisi bulunmamak
 Kural olarak 18 yaşını doldurmak
 Sağlık açısından bir engeli bulunmamak
 Taksirli suçlar hariç 1 yıl ve daha fazla hapis cezası almamış olmak
 Yüz kızartıcı suç işlememek 39 | S a y f a
NOT: Memur adaylık süresi en az 1 yıl en çok 2 yıl
NOT: Adaylık sürecinde görevinden ayrılanlar 3 yıl geçmeden tekrar memur olamazlar
NOT: Kişi ikamet etiği ile ataması olmuşsa kendilerine tebliğ edildiği günden bir sonraki gün, başka ile atanması olmuşsa 15 gün içinde göreve başlar.

MEMURLARA VERİLEN DİSİPLİN CEZALARI:
 Uyarı
 Kınama
 Aylıktan kesme
 Kademe ilerlemesinin durdurulması  Meslekten men

MÜSPET ÖDEVLER:

 Anayasa ve kanuna sadakat  Amirin emrine itaat
 Hizmeti kesintisiz yürütme  Hizmeti bizzat yürütme
 Mal bildiriminde bulunma
 Davranışlara özen gösterme  Kıyafet yükümlülüğü
 Resmi araç gereçleri teslim
MENFİ ÖDEVLER: (YASAKLAR)
 Başka görev alma yasağı
 Ticaretle uğraşma yasağı
 Taraflı davranma yasağı
 Siyasi partiye girme ve faaliyette
bulunma yasağı
 Dernek kurma yasağı
 Grev yasağı
 Hediye alma ve çıkar sağlama yasağı
 Gizli belgeleri açığa vurma yasağı
 Ayrıldığı kuruma karşı görev alma
yasağı

NOT: Memurlukta yılık izin 10 yıla kadar 20 gün, 10 yılın tamamlanmasından sonra 30 gündür.

MEMURLUĞU SONA ERDİREN HALLER:
 Ölüm
 İstifa
 Emeklilik
 Bağdaşmazlık
 Memur olma şartlarını yitirmesi
 Memurluktan çekilmiş sayılma
İSTİSNAİ DEVLET MEMURLUKLARI:
 MGK Genel sekreteri
 TBMM memurlukları
 Büyükelçiler
 MİT Başkanı
 Bakan yardımcılığı
 Valiler
 Cumhurbaşkanı Ofis başkanları
 Özel Kalem müdürlükleri
 Devlet Denetleme Kurulu başkan ve
üyeleri
 SGK Başkanı

GENEL KÜLTÜREL BİLGİLER

ŞANLI URFA
 Türkiye’nin ilk uluslar arası uçak seferi 1947 ANKARA-ATİNA
 Dünyanın bilinen ilk destanı GILGAMIŞ DESTANI
 “İyi olmak kolaydır zor olan adil olmaktır.” Sözü VİCTOR HUGO’ya aittir.
 2017 Eurovision şarkı yarışması UKRAYNA
 2016 Nobel edebiyat ödülü kazanan BOB DYLAN
 Dünyanın ilk ekolojik şehri MASDAR
 Dünyanın en tuzlu ve en alçak gölü
LUT
 “Bayrak Şairi” olarak bilinen ARİF
NİHAT ASYA
 2014-2018 Yılları arasında 10.
Kalkınma planı uygulanmaktadır.
 Dünyada en çok bulunan element
OKSİJEN (%46.4)
 İlk Türk kadın hava şehidi ERİBE
HÜRKUŞ
 “Dilde, fikirde, işte birlik” düşüncesini savunan İSMAİL GASPIRALI
Bandung konferansı sonucu
kurulmuştur.
 Dünya Siyonist örgütü kurucusu
TEODOR HERLZ
 1951 Yılında Akdeniz oyunları ilk kez MISIR’da gerçekleşmiştir.
 2018’de dünya kupası RUSYA’da yapılacak
 F Klavyenin mucidi olarak bilinen ve 2016’da hayatını kaybeden İHSAN SITKI YENER.
 Sıvı olarak bilinen tek metal CİVA  Akdeniz ile Kızıldeniz’i birbirine
bağlayan kanal SÜVEYŞ
 Dünyanın en büyük gölü HAZAR  “Barış içinde bir arada yaşama”
sloganı Bağlantısızlar hareketine aittir.  Olası bir dünya savaşını önlediği için 2004’te “Dünya vatandaşı” ödülünü
alan STANİSLAV PETROV
 2016-2019 İslam işbirliği teşkilatının
dönem başkanlığını TÜRKİYE yapacak  İslam İşbirliği Teşkilatının genel
sekreteri YUSUF EL USEYMİN
 Dünyanın bir numaralı fırtına bölgesi
olarak nitelendirilen yer ORTA DOĞU  Hindistan’da “Ulusun Babası” olarak
nitelendirilen MAHATMA GANDİ
 “Dünya imparatorluğu” söylemleri ile
dikkatleri üzerine çeken ve 101 yaşında hayatını kaybeden DEVİD ROCKEFELLER
 Dünyanın ilk elektronik para birimi BİTCOİN
 İlk milli baz istasyonumuzun adı ULAK  Avrupa Birliği merkezi BRÜKSEL.
 Birleşmiş Milletler merkezi NEW
YORK. Daimi veto hakkına sahip
ülkeler; Fransa, İngiltere, Rusya, ABD,  1929 Dünya ekonomik bunalımını Çin
konu edinen eser GAZAP ÜZÜMLERİ  “Üçüncü dünya ülkeleri” olarak
bilinen Bağlantısızlar hareketi 1955’te

 KKTC ilk başbakanı NECAT KONUK
 Türkiye’nin Milletler Cemiyetindeki ilk
temsilcisi CEMAL HÜSNÜ TARAY
 Bilinen ilk Türk mutasavvıfı HOCA AHMET YESEVİ
 İslam işbirliğinin merkezi CİDDE

 Türkiye’nin ilk kadın bakanı ve il kadın rektörü unvanına sahip olan ve 2017’de hayatını kaybeden akademisyen siyasetçi TÜRKAN AKYOL
 Borsa İstanbul yönetim kurulu başkanı HİMMET KARADAĞ
 Türkiye’nin NATO’daki ilk daimi temsilcisi FATİN RÜŞTÜ ZORLU
 1947’de kurulan HİNDİSTAN’ın ilk başbakanı NEHRU
 ABD’de Eylül 2017’de etkili olan milyarlarca dolar zarara sebep olan kasırga İRMA
 Dünya tarihine “En iyi Hatip” olarak geçen ve idam edilerek öldürülen devlet adamı CİCERO
 Birinci Dünya savaşına katılan Kanada askerleri için “Barış Kulesi” dikmiştir.
 “Çölde Eriyen Saatle” adlı eserin sahibi ve Sürrealizmin ressamı SALVADOR DALİ
 Türkiye “e-devlet” uygulamasına 2008’de geçmiştir.
 “Cehenneme açılan kapı” MARİNA ÇUKURU
 Türklerin “Demir Kazık” dedikleri KUTUP YILDIZI
 “Sibiryanın Mavi gözü” olarak bilinen dünyanın en derin gölü BAYKAL GÖ

ANAYASA TERİMLER SÖZLÜĞÜ
Alacaklı: Bir borç ilişkisinde karsı tarafı, bir şeyi yapmaya, vermeye ya da bir şeyi yapmaktan kaçınmaya zorlamaya hakkı olan kişi
Aslen Kazanma: Bir hakkın, kimseye ait olmayan bir hakkı kendi fiiliyle elde etmesi.
Ayırt Etme Gücü: Akla uygun biçimde davranma yeteneği.
Ayni Hak: Eşya üzerinde doğrudan doğruya mutlak egemenlik yetkisi veren ve herkese karsı ileri sürülebilen hak.
Bilimsel Görüş: Hukuk bilginlerinin hukuki sorunlarda ileri sürdükleri
görüş, düşünce ve Kanaatlar.
Birlikte Ölüm Karinesi: Birden fazla kişiden hangisinin önce veya sonra öldüğünün ispat edilememesi durumunda hepsinin aynı anda ölmüş sayılması.
Borç ilişkisi: İki taraf arasında doğan ve bunlardan birinin diğerine karsı bir edimi yükümlediği ilişki. İki taraf arasında tek taraflı veya karşılıklı yükümlülükleri kapsayan hukuki bir bağ
Borçlu: Alacaklıya karsı bir edimde bulunma yükümlülüğü altında olan kişi.
Borçlunun Temerrüdü (Direnimi): Halen ifası mümkün olan muaccel bir borcun alacaklının ihtarına karsın borçlu tarafından zamanında ifa edilmemesi
Cebri icra: Borcunu yerine getirmeyen kimseyi borcunu yerine getirme ye zorlama biçiminde bir yaptırım.
Cenin: Kendisine gebe kalınmış ve doğumu beklenilen çocuk.
Ceza: Kanunun suç isleyen kişiye uygulanmasını öngördüğü yaptırım
Cürüm: Toplum düzenini ağır biçimde sarsan suçlar.
Def’i: Davalının borcunu, özel bir nedenden dolayı yerine getirmekten kaçınmasına olanak veren hak.
Dernek: Kazanç paylaşmak dışında bir amaçla en az yedi gerçek kişi ile kurulan kişi topluluğu niteliğinde özel hukuk tüzel kişileridir.
Devren Kazanma: Bir hakkın, sahibi bulunan kişiden elde edilmesi.
Dürüst Davranma: Bir hak sahibinin hakkını kullanırken veya bir borçlunun borcunu yerine getirirken iyi ve doğru hareket etmesi, yani dürüst, namuslu, aklı basında, davranışının sonucunu bilen, orta zekâlı her insanın benzer olaylarda izleyecek olduğu yolda hareket etmesi.
Edim: Borçlunun yerine getirmekle yükümlü olduğu borcun konusu.
Borçlunun yerine getirmekle yükümlü bulunduğu davranış biçimi.
Ergin Olmak: Bir kimsenin kanunun belirttiği belli bir yas sınırını asması.
Fesih (Dağıtma): Bir tüzel kişiliğin bir kararla sona erdirilmesi.
Fikri Hak: Bir kimse tarafından yaratılan yapıt üzerindeki düşünsel hak.
Fiil Ehliyeti: Bir kişinin kendi fiil ve işlemleriyle kendi lehine haklar, aleyhine borçlar yaratabilme gücü, yeteneği.
Gaip: Yok olan kişi (kaybolmuş kimse). Hak: Hukuken korunan yarar.
Hak Ehliyeti: Hak ve borç sahibi olabilme yeteneği.
Haksız Fiil: Hukuk düzeninin hoş görmediği, zarar verici eylemler. Bir kimsenin, hukuk kurallarına aykırı ve zarar verici davranışı. Hukuki Fiil: Hukuki sonuç doğuran ve insan iradesi ile gerçeklesen davranış.
Hukuki işlem: Bir hukuki sonuç oluşturmak için irade açıklamasında bulunmak. Bir veya birden fazla kimsenin hukuki bir sonuca yöneltilmiş

İrade açıklaması.
Hukuki Olay: Hukuk düzeninin kendilerine bir sonuç bağladığı olaylar.
Hukuki sonuç doğuran ve insan iradesi dışında gerçeklesen olay.
Hükümsüzlük: Bir hukuki işlemin, kanunun öngördüğü şekilde yapılmaması veya kanuna aykırı olarak yapılması halinde hukuki sonuç doğurmaması.
İcaba Davet: Bir sözleşmenin oluşabilmesi için, açıklanan irade beyanının sadece konuyu görüşme amacıyla yapılması.
İcap: Bir sözleşmenin meydana gelebilmesi için zaman bakımından önce yapılan irade açıklaması.
İfa: Borçlanılan edimin yerine getirilmesi. İlliyet Bağı: Bir sebep ile ortaya çıkan sonuç
arasındaki ilişki.
İnfisah (Dağılma): Bir tüzel kişiliğin herhangi bir isleme gerek olmaksızın kendiliğinden sona ermesi.
İyi niyet: Bir hakkın kazanılmasında, buna ait engeli bilmemek.
Karine: Bilinen bir durumdan bilinmeyen bir durumun varlığını çıkarma.
Kast: Hukuk düzeninin izin vermediği bir fiili bilerek, isteyerek islemek iradesi.
Kısıtlılık: Bir kimsenin medeni hakları kullanma yetkisinin mahkemece kaldırılması.
Kişi: Haklara ve borçlara sahip olabilen varlıklar.
Kişilik Hakları: Bir kişinin maddi (bedensel), manevi ve iktisadi bütünlüğü ve varlıkları üzerindeki mutlak haklar.
Kişisel Edim: Bizzat borçlu tarafından yerine getirilmesi gereken edim.
Maddi Edim: Doğrudan doğruya borçlunun malvarlığı ile yerine getirile-
Bilen, bizzat borçlu tarafından yerine getirilmesi zorunlu olmayan edim.
Maddi Tazminat Davası: Kişilik haklarına hukuka aykırı saldırıda bulunulan kimsenin, bu saldırıdan dolayı uğrarmış olduğu maddi zararlarının giderilmesi için açtığı dava.
Maddi Yaptırım: Hukuk kurallarına uyulmadığında karşılaşılacak tepki.
Mal Topluluğu: Belli bir amacın gerçekleştirilmesi için kişilerin bir araya gelmeleriyle oluşturulmuş, bağımsız varlığa sahip topluluklar.
Manevi Tazminat Davası: Kişilik haklarına hukuka aykırı saldırıda bulunulan kişinin bu yüzden duymuş olduğu üzüntü ve utancı gidermek için açtığı dava.
Manevi Yaptırım: Hukuk kuralları dışındaki diğer sosyal kurallara uyulmadığında karşılaşılacak tepki.
Meşru Müdafaa: Bir kimsenin, kendisine veya başkasına ya da mallarına yönelen, halen var olan haksız saldırıdan doğacak zararı önlemek için yapmak zorunda kaldığı eylem.
Mevzuat: Yasa, tüzük, yönetmelik ve diğer hukuk kaynaklarının tümü.
Miras (Tereke): Miras bırakanın mal varlığının toplamı.
Mutlak Butlan: Bir hukuki işlemin kamu düzenine, ahlaka aykırı olması veya esaslı koşullara sahip bulunmaması.
Mutlak Hak: Sahibine maddi ve maddi olmayan bütün mallar ile kişiler üzerinde en geniş yetkiler veren ve herkese karsı ileri sürülebilen hak.
Muvazaa: Tarafların, üçüncü kişileri aldatmak amacıyla, gerçek iradelerine uymayan bir işlem yapmaları fakat görünürdeki bu işlemin geçerli olmayacağı konusunda anlaşmaları.
Mücbir Sebep: Zorlayıcı neden. Önceden göz önüne alınmasına ve bunun sonucu olarak
ortadan kaldırılmasına olanak bulunmayan ve bir dış etkiden ileri gelen olay.
Nisbi Hak: Belirli kişilere karsı ileri sürülebilen hak.
Olumlu Edim: Bir seyin yapılmasına veya verilmesine ilişkin edim.
Olumsuz Edim: Bir şeyin yapılmamasına ilişkin edim.
Ölüm: Gerçek kişiliği sona erdiren hukuki bir olay.
Ölüm Karinesi: Bir kimsenin ölümüne kesin gözle bakılacak bir durumda kaybolması halinde ölmüş sayılması ve o yerin en büyük mülkiye amirinin emriyle kütüğüne ölüm kaydının düşülmesi.
Örf ve Adet: Topluluk içerisinde kök salmış olup, uyulması gerekli gelenekler.
Sebepsiz Zenginleşme: Hukuken geçerli bir sebep olmaksızın, bir kimsenin diğer bir kimsenin zararına zenginleşmesi.
Sınırlı Ehliyetli: Tam ehliyetli olup, bazı sebeplerden dolayı ehliyet belli konularda kısıtlanmış olan kişi.
Sınırlı Ehliyetsiz: Ayırt etme gücü bulunan ancak, ergin olmayan ya da kısıtlı bulunan kişi.
Sınırlı Sorumluluk: Borçlunun, malvarlığındaki belirli malları ile veya belirli bir miktar oranında bütün malları ile sorumlu olması.
Sınırsız Sorumluluk: Borçlunun tüm malvarlığı ile sorumlu olması.
Tacir: Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimse.
Tahsis (özgüleme) Prensibi: Tüzel kişilerin fiil ehliyetlerinin amaçları ile sınırlandırılması.
Takas: Bir borcun, bir karsı alacağa feda edilmesi suretiyle sona erdirilmesi.
Tam Ehliyetli: Fiil ehliyetinin bütün koşullarına sahip olan kişi.
Tam Ehliyetsiz: Ayırt etme gücüne sahip olmayan kişi.
Tazminat: Hukuka aykırı olarak başkalarına verilen zararların ödettirilmesi biçimindeki yaptırım.
Telif Hakki: Yazar hakkı.
Tespit Davası: Bir saldırı sonucunda kişilik hakları zedelenmiş olan kimselere, sona ermesine rağmen etkisini devam ettirdiği takdirde, bu saldırının hukuka aykırılığını tespit ettirmek üzere açılacak dava.
Tüzel Kişi: Baslı basına bir varlığı olmak üzere örgütlenmiş kişi toplulukları ve belli bir amaca özgülenmiş olan bağımsız mal toplulukları. Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere bağımsız bir varlık halinde örgütlenmiş, hak ve fiil ehliyetine sahip kişi ve mal toplulukları.
Vakıf: Baslı basına bir varlığı bulunmak üzere bir malın belli bir amaca özgülenmesi.
Vekâlet Sözleşmesi: Vekilin, vekâlet verene ait bir isin yönetimi veya bir hizmetin görülmesi konusunda vekâlet veren ile yaptığı sözleşmedir.
Velayet: Çocuklar üzerinde ana ve babanın kanundan doğan hakları.
Velayet Hakkı: Ergin olmayan çocuklar üzerinde ana ve babaya tanınmış olan mutlak hak.
Vesayet: Velayet altında bulunmayan küçük ve kısıtlıların çıkarlarını korumak üzere mahkemece yasal temsilci atanması.
Zamanaşımı: Kanun tarafından belirlenmiş şartlar altında belli bir süre içinde alacaklının hareketsiz kalması sonucu alacağının ifasını isteme yetkisinin sona ermesi.
Zaruret Hali: Kendisini veya başkasını bilerek sebebiyet vermediği zarardan ya da derhal ortaya çıkabilecek bir tehlikeden kurtarmak için başkasının mallarına zarar verme

[wp_ad_camp_2]

Kpss Güncel Bilgiler 2025

Kpss Türkçe, Tarih, Coğrafya, Matematik, Güncel Bilgiler ve Güncel Haberler 2025

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın Yanıtı iptal et

Related Articles

Kpss Vatandaşlık Deneme Sınavı 1

Kpss Medeni Hukuk Sözlüğü ve Terimleri

Kpss Vatandaşlık Konu Anlatım Kitabı

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın Yanıtı iptal et