Toplumsal düzen kurallarından yalnızca hukuk kurallarının yaptırımı maddi niteliktedir.
• Hukuk kurallarının yaptırımları ceza, cebrî icra, tazminat, iptal ve geçersizliktir.
• Bir ülkede belli bir dönemde yürürlükte bulunan yazılı ve yazılı olmayan hukuk kurallarının tümüne pozitif hukuk
denir.
• Temel hak ve hürriyetlere ilişkin milletlerarası antlaşma hükümleriyle kanun hükümleri çatışırsa milletlerarası
antlaşma hükmü esas alınır.
• Aynı tarihli özel kanunla genel kanun çatışırsa özel kanun hükmü esas alınır.
• Aklın rehberliğiyle ulaşılan, olan değil olması gereken hukuk tabii hukuktur (ideal hukuk).
• Hukuk kuralları genel, sürekli, soyut, kişilik dışı ve maddi yaptırımlı olma özelliklerine sahiptir.
• Kanunda boşluk olmasının sebepleri; kanun koyucunun ihmâli, teknik ve bilimdeki gelişmeler, sonradan yapılan
değişiklikler ve kanun koyucunun bilinçli olarak boşluk bırakmasıdır.
• Kanun koyucunun bilinçli olarak hâkimin takdiri ile doldurulması için bıraktığı boşluk kural içi (hüküm içi) boşluktur.
Eğer yazılı ve yazılı olmayan kurallarda yani pozitif hukukta boşluk varsa hukuk boşluğu oluşur. Hukuk boşluğu
hâlinde hâkim hukuk yaratır.
• Suçun manevi unsurları kast ve taksirdir.
• İlliyet bağı; suç ile suçu meydana getiren fiil arasındaki neden sonuç ilişkisidir.(Nedensellik bağı)
• Vergi hukukunda eşitlik ilkesi yoktur. ( genellik- kanunilik-adalet )
• Hakkın kazanılmasında iyiniyet ilkesi; kullanılması, sözleşmelerin tahvili, yorumlanması ve yeni şartlara
uyarlanmasında ise dürüstlük kuralı geçerlidir.
• Kişinin iradesi dışında gerçekleşen ancak hukukun sonuç bağladığı durumlar hukuki olay olarak ifade edilir. Kişi
iradesi veya kişinin davranışına hukuk tarafından sonuç bağlanırsa hukuki fiil olarak ifade edilir.
• Hakkın kişinin kendi eliyle korunması ihkak-ı hak olarak ifade edilir.
• Yalnızca tam ehliyetsizlerin ayırt etme gücü yoktur. Sınırlı ehliyetsizler hiçbir şekilde kefil olamaz ve bağış
yapamazlar.
• Hısımlık, medeni hukukun bölümlerinden olan kişiler hukuku kapsamında yer alır.
• Kardeşler arasında olan ve kardeşlikten dolayı oluşan hısımlık yan soy hısımlığı; evlenme sonucunda oluşan hısımlık
kayın hısımlığıdır.
• Bilinen olgulardan bilinmeyen sonuçlara ulaşılmasına karine denir.
• Gaiplik kararı ile evlilik kendiliğinden sona ermez ve mirasın intikali için teminat şartı bulunur.
• Tam ve sağ doğmak koşuluyla an rahmine düşüldüğü an hak ehliyeti kazanılır, tam ve sağ doğumla gerçek kişilik
başlar.
• Olağan erginlik 18 yaşın doldurulması ile kazanılır. Evlenme kişiyi ergin kılar: olağan evlenme yaşı kadın ve
erkeklerden 17 yaşın doldurulması ( veli rızası) , olağanüstü evlenme yaşı 16 yaşın doldurulması + hâkim kararı ile
• Mahkeme kararıyla kazanılan erginlik ( kaza-i rüşt ) için 15 yaşın doldurulması, küçüğün kendi isteği ve menfaati,
velisinin onayı ve mahkeme kararı olmalıdır.
• Kişinin sürekli oturmak amacıyla yerleştiği yere ikâmetgah denir.
• Ölen kişiye muris, bıraktığı hak ve borçların tamamına tereke denir.
• Bir ticari işletmeyi kısmen dahi kendi adına ve hesabına işleten kimseye tacir denir.
• Kıymetli evrak hukuku, deniz ticareti hukuku, sigorta hukuku ve şirketler hukuku, ticaret hukukunun bölümlerid
Türkiye’de uygulanan parlamenter sistemin başkanlık sistemiyle kesişen özelliği veya diğer ülkelerde uygulanan
parlamenter sistemlerden farkı; devlet başkanının halk tarafından seçilmesidir.
• Çoğulculuk; demokrasilerde çok sesliliğin sağlanması amacıyla küçük topluluklarında dâhil her kesimin yönetime
katılmasını benimseyen demokrasi anlayışıdır. ( 1961 Anayasası benimsedi)
• 1961 Anayasası ile Anayasa Mahkemesi ilk kez kurularak anayasanın üstünlüğü ilkesi tam olarak benimsenmiştir.
1971 değişiklikleriyle AYİM kuruldu ve olağan dönem kanun hükmünde kararnamesi çıkarma yetkisi Bakanlar
Kuruluna verildi.
• 1982 Anayasası ile Devlet Denetleme Kurulu, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Cumhurbaşkanlığı Genel
Sekreterliği örgütü > Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, olağanüstü yönetim usulleri ile olağanüstü dönemlerde
çıkarılan KHK’ler, YÖK, Kamu Denetçiliği Kurumu, Tahkim Kurulu(spor) ilk kez anayasal düzende yer almıştır.
• 1921, 1961 ve 1982 anayasasaları asli kurucu iktidarlar tarafından hazırlanmıştır.
• Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması; anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzenine, laik
cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkelerine aykırı olamaz.
• Genel sınırlama sebepleri 2001 değişiklikleriyle kaldırılmıştır.
• Masumiyet karinesi; suçluluğu mahkeme kararıyla saptanıncaya dek kimse suçlu sayılamaz.
• Siyasi parti, dernek, basımevi ve sendikalar izin almaksızın kurulur.
• Seçimlerde geçerli oyların %3’ünü alan siyasi partiler devletten mali yardım alabilir, %10’unu alan siyasi partiler ise
TBMM’de milletvekili bulundurabilir.
• Seçim kanunlarında yapılan değişiklilkler 1 yıl içinde yapılacak seçimlere uygulanmaz.
• Beyan veya eylemleriyle partisinin kapatılmasına sebep olan bir milletvekilinin milletvekilliği düşmez. Ancak bu kişi 5
yıl süreyle başka bir partinin kurucusu üyesi ya da denetçisi olamaz.
• Kamu Denetçiliği Kurumu 2010 Anayasa değişikliği neticesinde TBMM Başkanlığına bağlı olarak kurulmuştur. ( Kamu
denetçisi = OMBUDSMAN, Başdenetçi TBMM tarafından 4 yıllığına seçilir =MEHMET NİHAT ÖMEROĞLU)
• Askere alınma yaşı 2014 yılında 20’den 21’e çıkarılmıştır.
• Siyasi partiler en az 30 Türk vatandaşı tarafından kurulur.
• Bir yasama dönemi 4 yıl, bir yasama yılı 1 yılı ifade eder.
• Milletvekili seçilebilmek için 25 yaşı doldurulmak, en az ilkokul mezunu olmak, kısıtlı olmamak, kamu hizmetlerinden
yasaklı olmamak, kasıtlı suçlardan 1 yıldan fazla hüküm giymemiş olmak ve devlet sırlarını açığa vurma ve terör
suçlarından hüküm giymememiş olmak şartları gerekir. Çifte vatandaş olmak, taksirli suçtan hüküm giymek vsvs
engel değildir ancak askerlik hizmetinin ertelenmiş olması engeldir.
• TBMM seçimlerini, TBMM ve anayasada belirtilen hâllerde cumhurbaşkanı yenileyebilir. ( her zaman değil)
• Yasama dönemi dolmadan yapılan seçime erken seçim denir.
• Ara seçim TBMM üyeliklerinde boşalma olması hâlinde yalnızca boşalan üyelikler için yapılan seçimdir.
• Seçimler yalnızca savaş sebebiyle 1 yıl geriye bırakılır (ertelenir).
• Milletvekillerinin ve Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını Yüksek Seçim Kurulu kabul eder.
• YSK 7 asıl 4 yedek üyeden oluşur. Bunların 6’sı Yargıtay 5 ‘i Danıştay’dan seçilir. Kararları kesindir.
• Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı mensupları, silahlı kuvvet mensupları, YÖK üyeleri, devlet memurları ve öğretim
elemanları MV adayı olabilmek için görevinden istifa etmek zorundadır.
• TBMM ara verme veya tatildeyken başbakan meclisi doğrudan ya da dolaylı olağanüstü toplantıya çağıramaz.
Yasama dokunulmazlığı, yasama sorumsuzluğu ile ödenek ve yolluk haklarından hem milletvekilleri hem de
milletvekili olmayan bakanlar faydalanır.
• Yasama sorumsuzluğu TBMM tarafından kaldırılamaz, hem hukuki hem cezai bakımdan koruma sağlar.
• Cumhurbaşkanı seçilen, kısıtlanan veya kesin hüküm giyen vekilin milletvekilliği doğrudan düşer.
• Bakan, başbakan, TBMM başkanı seçilme ve yasama dokunulmazlığının kalkması milletvekilliğinin düşme sebebi
değildir.
• RTÜK üyelerini seçmek, Bakanlar Kurulunu denetlemek, para basılmasına karar vermek, Sayıştay başkan ve üyelerini
seçmek, Anayasa Mahkemesine 3 üye seçmek, olağanüstü hâl ve sıkıyönetim durumunu onaylamak ve uzatmak
TBMM’nin görevlerindendir.
• Bir yasama döneminde TBMM Başkanlık Divanına ilişkin 2 seçim yapılır; ilk seçilenler 2 yıl, ikinci seçilenler ise o
yasama döneminin sonuna kadar görev yapar.
• Soru önergesini 1 milletvekili imzalar.
• Gensoru önergesi en az 20 milletvekili tarafından verilebilir. (siyasi sorumluluk)
• Meclis soruşturması önergesi en az 55 mv tarafından verilir ve bu denetim yolu sonucunda ilgili bakan veya başbakan
Yüce Divana sevk edilebilir. soruşturma 15 kişilik komisyon aracılığyla yürütülür. (cezai sorumluluk)
• TBMM Üye Tam Sayısının Salt Çoğunluğu (276 MV) ile Verilebilecek Kararlar
TBMM çalışmalarına bir ay içerisinde toplam 5 birleşim günü katılmayan milletvekilliğinin düşürülmesi
Üçüncü turda TBMM başkanının seçilmesi
Gensoru sonucunda yapılan güven oylaması
Meclis soruşturmasında Yüce Divana sevk kararı
Bakanlar Kurulu için görev sırasında güvenoyu
• En az 20 MV’nin yapabileceği İşlemler
Siyasi parti grubu kurma
Gensoru önergesi verme
Genel görüşme açılması istemi
Meclis araştırması yapılması istemi
Cumhurbaşkanlığına aday gösterme
• Cumhurbaşkanı halk tarafından en çok 2 turda seçilir ve 5 yıl görev yapar. Bir kimse en çok 2 defa cumhurbaşkanlığı
yapabilir.
• En az 20 MV tarafından veya son yapılan genel seçimlerde aldıkları geçerli oy toplamı %10’u geçen siyasi partiler
ortak aday gösterebilir.
• Yeni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar eski cumhurbaşkanı göreve devam eder. Bu durum TBMM’de de
aynıdır yani yenisi seçilene kadar mevcut TBMM göreve devam eder.
• Cumhurbaşkanının yurt içi seyahatlerinde ve MGK toplantılarına katılamaması hâlinde TBMM başkanı vekâlet etmez.
• Bakanlar başbakanın teklifi üzerine cumhurbaşkanınca atanır veya azledilirler. Başbakanın doğrudan atama veya
azletme yetkisi yoktur.
• Cumhurbaşkanı Yargıtay, Sayıştay, Uyuşmazlık Mahkemesi ve YSK’ye üye seçmez.
Cumhurbaşkanının göreviyle ilgili istisnai tek sorumluluğu vatana ihanetle suçlandırılmadır. ( TBMM’nin 1/3’ü teklif
eder, 3/4’ü onaylarsa)
• Genelkurmay başkanı, Bakanlar Kurulu kararıyla atanır. ( CB tarafından )
• Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle düzenlenir. Genel sekreter doğrudan CB
tarafından atanır.
• DDK silahlı kuvvetler ve yargısal kuruluşları denetleyemez.
• Başbakan dışındaki bakanların milletvekili olma zorunluluğu yoktur.
• Cumhurbaşkanının katılmadığı MGK toplantılarına başbakan başkanlık eder.
• Dışarıdan bakan atanması usulü ilk kez 1961 Anayasası’nda yer aldı.
• Milletvekili olmayan bakanlar TBMM’de oy kullanamaz.
• Bakanlar Kurulu Oybirliği ile karar alır.
• Bir bakanın vekili bir başka bakandır.
• Bakanlar Kurulunun görevler, ; ülkenin genel siyasetini yürütmek, millî güvenliği sağlamak, bütçe kanun tasarısı
hazırlamak, tüzük ve KHK çıkarmak, merkez bankası başkanını seçmektir.
• MGK’nin gündemi başbakan ve genelkurmay başkanının önerileri dikkate alınarak cumhurbaşkanınca belirlenir.
• Geçici Bakanlar Kurulu için; seçimlerin başlangıç tarihinden 3 gün önde Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları
görevden çekilir. Cumhurbaşkanı seçimleri yenileme kararı alırsa Bakanlar Kurulu çekilir. Geçici Bakanlar Kurulu için
güvenoyuna gerek yoktur.
• Olağanüstü hâl ve sıkıyönetim cumhurbaşkanı başkanlığındaki Bakanlar Kurulu tarafından 6 aylığına ilan edilir,
TBMM tarafından onaylanır, TBMM tarafından 4 aylığına uzatılabilir.
• Hâkimler ve savcılar 65 yaşına kadar görev ifa ederler ve idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığına bağlıdırlar.
• Yüksek Seçim Kurulu, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay yüksek mahkeme değildir.
• Adli yargının en üst dereceli mahkemesi Yargıtay; idari yargının en üst dereceli mahkemesi Danıştay’dır.
• Askerî Yargıtay ve AYİM üyelerini CB seçer.
• Uyuşmazlık Mahkemesinin başkanını Anayasa Mahkemesi kendi üyeleri arasından seçer.
• 2010 anayasa değişikliğiyle bireysel başvuru ( anayasa şikâyeti ) Anayasa Mahkemesinin görevleri arasına girmiştir.
• Dokunulmazlığın kaldırılması, milletvekilliğinin düşürülmesi ve TBMM İçtüzüğü Anayasa Mahkemesinin denetimine
tabi olan parlamento kararlarıdır.
• Anayasa değişikliklerinin esas bakımından denetimi yapılmaz.
• 2010 Anayasa değişikliğiyle TBMM başkanı ile genelkurmay başkanı, hava, kara, deniz kuvvetleri komutanları ve
jandarma genel komutanı Yüce Divanda yargılanmaktadır.
• Sahil güvenlik komutanı, MİT müsteşarı, MGK genel sekreteri, Emniyet Genel müdürü, belediye başkanı ve
milletvekilleri MGK üyesi değildir ve Yüce Divanda da yargılanmaz.
• AYİM, Anayasa Mahkemesi ve Uyuşmazlık Mahkemesi bulundukları yargı kolunda tek görevli mahkemelerdir.
• Tüzük ve yönetmelikler idari yargı organlarınca denetlenir yani Anayasa Mahkemesi denetimine tabi değildir.
• Memurlara verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı yargı yolu açıktır. (2010 )
• Tahkim kurulu kararları yargısal denetim dışındadır.(2011)
• İdare hukuku tedvin edilmemiş ( kanunlaştırılmamış – dağınık ) ve içtihatlara dayanan bir hukuk dalıdır.
• Tüzükler yalnızca Bakanlar Kurulunca çıkarılır, idari yargının temyiz mercisi olan Danıştay tarafından denetlenir
Ülke çapında uygulanacak yönetmelikler Danıştay tarafından, diğer yönetmelikler idare mahkemeleri tarafından
denetlenir.
• Yönetmeliklerin ve genelgelerin Resmî Gazetede yayımlanma zorunluluğu yoktur.
• Geçici işgalin konusu bayındırlık işleridir.
• İstimval olağanüstü hâllerde başvurulan mal edinme yöntemidir.
• Satın alma ayrıcalıksız mal edinme yöntemidir.
• Merkezi idarede başkent teşkilatının en yüksek hiyerarşik amiri bakandır.
• En yüksek devlet memuru Başbakanlık müsteşarıdır.
• İl genel idaresi merkezden yönetimin taşra teşkilatında, İl genel meclisi ise yerinden yönetimlerde yerel yerinden
yönetim organları arasında yer alır.
• 2014’te büyükşehir belediyesi olan illerden il özel idareleri kaldırılmıştır. İl özel idaresinin başı ve temsilcisi validir,
karar alma organı il genel meclisidir, danışma organı il encümenidir.
• Vali istisnai memurdur, hem merkezden hem merkezden hem yerinden yönetimde yer alır. Yetki genişliği ilkesini
kullanarak ili yönetir.
• Vali Bakanlar Kurulu kararıyla atanır.
• Kaymakam güvenceli meslek memurudur, müşterek kararname ile atanır.
• Kaymakam olmak için 35 yaşın doldurulmaması, vali olabilmek için 65 yaşın doldurulmaması gerekir.
• Vali hem devletin hem de hükûmetin, kaymakam ise yalnızca hükûmetin temsilcisidir.
• MGK, Sayıştay, Danıştay başkent teşkilatına yardımcı kuruluşlardır.
• Vali, kaymakam, belediye başkanı, muhtar; adlî ve askerî kuruluşları denetleyemez
• Memurlara ilişkin menfi ödevler(yasaklar); ticari kazanç, grev, hediye alma, basına demeç verme, taraflı davranma,
toplu eylem ve hareketlerde bulunma
• Memurlara verilen haklar; izin hakkı, emeklilik hakkı, maaş hakkı, yolluk hakkı, toplu sözleşme hakkı, sendika hakkı,
şikâyet ve dava hakkı, uygulamayı isteme hakkı.
• Yıllık izin hakkı 10 yıla kadar yılda 20 gün, 10 yıldan sonra yılda 30 gündür.
• Memurlar siyasi partilere üye olamaz ve başka bir işte çalışamazlar.
• Memurluktan çıkarma cezası Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilir.
• Karayolları Genel Müdürlüğü ve Savunma Sanayi Müsteşarlığı kamu tüzel kişiliğine sahiptir.
• Vergilerin konulması, ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirlerinin düzenlenmesi, temel hak ve hürriyetlerin
sınırlanması, Devlet Denetleme Kurulu üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işlerinin belirlenmesi, bakanlıkların
kurulması ve kaldırılması, il- ilçe- üniversite kurulması ile büyükşehir belediyelerinin kurulması kanunla yapılan
işlemlerdir
Türk edebiyatında;
» İlk edebi roman Namık Kemal – İntibah
» İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
» İlk yerli roman: Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
» Batılı tekniği uygun ilk roman: Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu
» İlk köy romanı: Nabizade Nazım / Karabibik
» İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
» İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
» İlk resmi Türkçe gazete: Takvim –i Vakayi
» İlk yarı gazete: Ceride-i Havadis
» İlk tarihi roman: Namık Kemal / Cezmi ,
» İlk özel gazete: Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi
» İlk bibliyografya: Keşfü’z Zünun /Katip Çelebi
» İlk hatıra kitabı: Babürşah /Babürname
İlk çeviri: Yusuf Kamil Paşa /Tercümei Telamak
[wp_ad_camp_5]
İlk yorum yapan olun