Kpss Tarih Özgün Deneme -Sınavı – 3

Osman Gazi

Osmanlı’nın ilk dönemlerinde esirler hem Türk örf ve âdetlerini hem de İslâmî kaideleri öğrenmeleri için Anadolu’da Türk aileleri yanına verilmeye başlanmıştı. Buna “Türk’e verme” denilirdi. Bunlar daha sonra Acemi Ocağı’na teslim edilir ve başlarına ak börk giyerek acemi oğlanı olurlardı. Sorunun kuvvetli çeldiricisi olan Pençik kanununa göre; savaş esirlerinin beşte biri devlet hesabına ve asker ihtiyacını karşılamak üzere alınıyordu. Pençik kanununa göre alınan esirler, Yeniçeri ocağına asker yetiştirmek için Gelibolu’da kurulmuş bulunan Acemi ocağına gönderilirdi. Fakat bu esirler, fırsat buldukça kaçıp memleketlerine gittikleri için bu sistem değiştirildi. Savaşlarda esir edilen küçük yaştaki Hristiyan çocukları, evvela Anadolu’daki Türk köylülerinin yanına verilerek (Türk’e verme) az bir ücretle hizmet ettirilmeye başlandı. (Kitab-ı Cihannüma, Neşri)

Türkiye Büyük Meclisinde kabul edilen 429 sayılı kanun ile Erkânıharbiye Vekâleti kaldırıldı. Onun yerine, en yüksek askerî makam olarak Erkânıharbiyeiumumiye Reisliği (Genelkurmay Başkanlığı) kuruldu. Böylece ordu, siyasetin dışında tutuldu.

Modern Kazak Türkleri tarihinin en önemli simalarından biri olan ve “Türk birliğinin fedakâr savunucusu” olarak bilinen Kazak Türkü gazeteci yazar Mustafa Çokay’dır.

Tanzimat ve Islahat Fermanını yayınlayan Padişah Abdülmecit’tir.

Kurtuluş Savaşı’nın tek deniz çatışmasının silahsız kurtarma gemisi olan ve Milli Mücadele döneminde harp malzemesi taşıyan gemilere kollama görevini de üstlenen “tek deniz çatışmasının kahramanı” Alemdar gemisidir.

1055 Bağdat Seferi ile Şiî Büveyhoğullarını yıkarak Abbasî halifeliğini baskıdan kurtaran ve bu yüzden Abbasî halifesi Kaim bin Emrillah tarafından kendisine “Doğu’nun ve Batı’nın Sultanı” unvanı verilen Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey’dir.

1863 yılında Niş’te Tuna Valisi Midhat Paşa tarafından kurulmuş olup yetim ve öksüz veya aileleri kendilerine bakamayacak kadar fakir olan Müslüman ve gayri müslim çocuklara temel eğitim vermek ve meslek kazandırmak amacını taşımak amacıyla kurulan kurum Islahhane’dir. Bu kurum daha sonra sanat mektepleri haline dönüşmüştür. Darüleytam’lar 1914 yılında kimsesiz ve yardıma muhtaç çocuklar için kuruluyor (2015 KPSS Sorusu) Darülacize’ler ise Kimsesiz çocukları, yaşlı ve muhtaçları barındırmak amacıyla 1896’da İstanbul’da açılan bir hayır kurumudur.

Ermeni komitelerinin “Kurtulmak istiyorsan önce komşunu yok et.” talimatı üzerine isyancı Ermeniler, eli silah tutan Türk erkeklerinin cephelerde bulunması ile savunmasız kalan Türk köylerine saldırarak katliam yaptılar. Van’ın Zeve köyünde olduğu gibi birçok köyün halkını çoluk çocuk demeden katlettiler. Kayseri’de, Maraş’ta, Muş’ta, Bitlis’te, Diyarbakır’da, Elazığ’da ve Van’da isyan ederek katliamda bulundular. Ayrıca Osmanlı kuvvetlerini arkadan vuran Ermeniler, Osmanlı birliklerinin harekâtını engellemiş, ikmal yollarını kesmiş, köprü ve yolları imha etmiş, Rusya’ya casusluk yapmış ve bulundukları şehirlerde isyan ederek Rus işgalini de kolaylaştırmışlardır.

Osmanlı toplum düzeninin temelini oluşturan ve “hakkaniyet çemberi” olarak adlandırılan anlayışa göre: “Dünya barışı adaletle sağlanabilir; dünya duvarı devlet olan bir bahçedir; devletin düzenleyicisi kanundur. Kanunun koruyucusu mülk (hükümranlık) tür; mülke, yani ülke ve halkı bütünleştirecek devlet kuracak iktidara sahip olmak için sağlam bir ordu gerekir; ordunun bakımı için servete ihtiyaç vardır; bu serveti sağlayabilmek için bolluk ve huzur içinde yaşayan bir halka (raiyyet) sahip olunmalıdır; halkın bolluk ve huzur içinde yaşaması adaletle yönetilmesine bağlıdır.”

I. Mesut

Osmanlılar tarafından başlangıçta “gümüş sikke”, XV. yüzyıldan itibaren de genel anlamda “para” karşılığı olarak kullanılan ilk gümüş sikkesinin adı Akçe’dir. Kayme; Osmanlı maliyesinde kâğıt para için kullanılan tabir. Tağşiş; Paranın değerli maden içeriğinin azaltılmasıdır. Mangır; Osmanlılar’da bakır para. Mecidiye; Osmanlı Padişahı Abdülmecid’in tahta çıkışının altıncı yılı dolayısıyla 1260’ta (1844) onun adına basılan altın ve gümüş paraların genel adı.