Kpss Coğrafya – Bölgeler Coğrafyası konu anlatımı ders özeti
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip bölgedir.
Aritmetik nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgedir.
Kişi başına düşen milli geliri en az olan bölgedir.
Ortalama Yükseltisi en fazla olan bölgedir.
Türkiye’de yıllık sıcaklık farkının en fazla olduğu bölüm Erzurum-Kars bölümüdür.
Erzurum-Kars bölgesinde Çernezyom topakları vardır. Diğer yerlerde ise kestane renkli step topraklar vardır.
Bölgenin en çok yağış alan bölümü Hakkari dağlık yöresidir.
Kurşun-Çinko: Keban (Elazığ) da çıkartılır.
Ferro-Krom: Elazığda çıkartılır.
Yukarı Fırat Bölümü Türkiye’nin çeşit ve rezerv bakımından en fazla olduğu bölümdür.
Hakkâri Bölümü: Türkiye’nin yer şekilleri en engebeli bölümüdür. Türkiye’de nüfus miktarının ve yoğunluğunun en az olduğu bölümdür.
Iğdır ve Malatya ovalarında pamuk yetiştirebilmesi; Yıllık sıcaklık ortalamasının çevrelerine göre fazla olmasından kaynaklıdır ve bu ovalar Türkiyede en az yağış düşen alanlardır.
Akarsuların kimyasal kirlilikleri azdır.
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ
Doğal gölü olmayan tek bölgedir. Kapalı havzada yoktur.
En sıcak bölgedir. (Enlem, karasallık, samyeli, yükseltinin az olması)
Toprak Tipi: Terra rossa, kestane renkli topraklar
Orta Fırat Bölümü: Türkiye’de Yazın en sıcak bölümüdür.
Güneydoğu Anadolu Bölgesini iki bölüme ayıran dağ Karadağdır.
Kommagene krallığı kalıntıları (Adıyaman-Nemrut Dağı), Zeugma, Hasankeyf bu bölgededir.
Güneşli gün sayısı en fazla olan bölgedir.
Orman yönünden en fakir olan bölgedir.
Gaziantep taraflarında bozuk Akdeniz iklimi görülür (zeytin yetiştirilebilir)
Atatürk, Cizre, Ilısu, Devegeçiti barajları vardır
Kırsal nüfus kentsel nüfusa göre azdır.
Sade yeryüzü şekillerine sahiptir. Hakkari tarafları dağlıktır.
Akarsuları ise rejimleri düzensiz, ulaşıma elverişsiz, derin vadi içinde akarlar.
AKDENİZ BÖLGESİ
Anason: En fazla göller yöresinde yetiştirilir.
Boksit ve Kükürdün tamamı Akdeniz de çıkartılır.
Kıl keçisinin yetiştirilmesinin nedeni yer şekilleri ve doğal bitki örtüsüyle alakalıdır.
Göller yöresinde karasal iklim görülür.
Makilerin yaprakları tüylü ve kadife olması yaz aylarının kurak olmasından kaynaklıdır.
EGE BÖLGESİ
Petrol rafinesi: İzmir Ali ağa
Linyit en fazla %85 i egede bulunur. (Oluşumunun 3. zamanda tamamlanmasıyla oluşmuştur.)
İncir Aydın-Germencikte yetiştirilir. Dünya ihracatında 1. sıradadır.
En fazla doğal limanı olan bölgedir.
Kıta sahanlığı en geniş olan bölgedir.
Delta ovalarının en fazla yer aldığı bölgedir.
Kuşuçumu en kısa ancak gerçek uzunluğun en fazla sokulduğu bölgedir.
Enine kıyı tipi görülür, ancak bölgenin batı kıyılarında ( Datça-Bodrum) da ria tipi kıyılar görülmektedir.
Tarım alanları dardır.
Ege bölgesinde tek volkanik arazisi Kula dağlarıdır.
Dokuma Fabrikası: Denizlide vardır.
Akarsulardan sulama amaçlı faydalanılır ve kimyasal kirlilikleri fazladır.
MARMARA BÖLGESİ
Kıyı set gölleri :Terkos (Durusu), Büyük çekmece, Küçük çekmece
Tektonik Göller: Manyas (Kuş), Ulubat, İznik ve Sapanca gölleri.
Gerçek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık değerleri arasındaki farkın en az olduğu bölgedir.(Nedeni; Yer şekillerinin sade olması)
Ortalama yüksekliği en az olan bölgedir.
Ekili dikili alanı en fazla olan bölgedir.
Tarımsal nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgedir.
Besi ve kümes hayvancılığının en fazla olduğu bölgedir.
Turizm geliri en fazla olan bölgedir.
Termik Santralleri: İstanbul, Hamitabat, Ambarlı
Petrol Rafinerisi: İzmit Tüpraş.
Bölgenin tek platosu Çatalca Kocaeli Platosudur.
Çatalca-Kocaeli Bölümü: En fazla göç alan bölümdür. Türkiye’de en yoğun nüfusun olduğu bölümdür.
Güney Marmara: Bölgesinin yüzölçümü bakımından en büyük olan bölümdür.
KARADENİZ BÖLGESİ
Karadeniz bölgesinin tek doğal limanı Sinop’tadır.
Kıyılarında falezler yaygındır, kıta sahanlığı dardır. Falez oluşumunun en fazla olduğu bölgedir.
Orografik yağışların en fazla göründüğü bölgedir.
Yağış rejimi ile akarsu rejimi en düzenli olan bölgedir.
Kimyasal çözünmenin en fazla, fiziksel çözünmenin en az olduğu bölgedir.
En çok göç veren bölgedir.
Tarımda makine kullanımının en az olduğu bölgedir.
Kırsal nüfus oranının en fazla olduğu bölgedir.(Tarım alanının dar olması)
Rafting sporu Çoruh nehri üzerinde yapılır.
Bartın çayı: ulaşımın yapıldığı tek akarsudur.
Türkiye’de en fazla heyelan set gölü Karadeniz’dedir. Heyelan set Göller: Sera (Trabzon), Tortum, Abant ve Yedigöller heyelan set göllerdir.
Toprak tipi: Karadeniz e bakan yamaçlarda kahverengi toprak bulunur,
Bakır: Küre (Kastamonu), Murgul (Artvin)
Orta Karadeniz Bölümü diğer bölümlere göre yer şekilleri sadedir.
Doğu Karadeniz Bölümünde kırsal nüfus oranı daha yüksektir.
Yalnızca Samsun ve Zonguldak limanlarının iç kesimlerle demir yolu bağlantısı vardır.
İC ANADOLU BÖLGESİ
Bölgenin, geniş ve yüksek düzlüklere sahip olmasının nedeni;4. jeolojik zamanın başında toptan yükselmesidir.
Bitki örtüsünün cılız ve yağış rejiminin düzensiz olması nedeni ile- sel rejimli akarsuların en fazla olduğu bölgedir. Rüzgâr erozyonunun en fazla etkili olduğu bölgedir.
Türkiye’de yağışın en az olduğu bölgedir.
Bölgede en fazla yaygın görülen toprak tipi kestane renkli step toprak tipidir.
Tarım alanlarının en fazla olduğu bölgedir.
Türkiye’nin en büyük kapalı havzası Tuz gölüdür.
İlk yorum yapan olun