Bütün anne babaların en büyük hayali çocuklarının kendi kendilerine oynamalarıdır. Bu manzarayı seyrettiklerini hayal ederek son derece mutlu olurlar. Peki bunu öğretebilmek gerçekten mümkün müdür?
Gerçek şu ki bebekler dünyaya büyük bir merak duygusu ile birlikte gelirler. Bu sebeple çevrelerinde bulunan her şey onlar için cazibe merkezidir ve bunlara kendilerini kolaylıkla kaptırabilirler.
Ancak siz çocuğunuzda böyle bir şey görmüyor iseniz o zaman hayatınızda yanlış giden birşeyler var demektir. Bunun gerçekleşmemesinin en büyük sebepleri ebeveynlerin kendilerini çocuklarının eğlencelerinden sorumlu hissetmeleri ve bebeklerin gün içerisinde çok fazla uyarana maruz kalmalarıdır. Aksi halde büyük merak duygusu taşıyan çocukların sıkılmaları gibi bir durum söz konusu olamaz.
Bebeğinizin kendi kendine oynamasını istiyorsanız o zaman onun eğlencesinde sorumlu müdür olmak yerine onu yönlendirecek bir rehber olmalısınız. Bu görevinizin amacı ise o öğrenene kadar çok fazla uyarana maruz kalmasının önüne geçmek olacaktır.
0-6 Hafta Arasındaki Bebekler
Bu dönemdeki bebeklerin eğlence için çok fazla vakitleri olmayacaktır. Çünkü tüm günlerini uyku ve beslenme ile geçireceklerdir. Yine beslenme ile uykuyu bağdaştırmamalaı için bu ikisinin arasında 5-15 dakika uyanık kalmaları önemlidir.
Uyanık kaldıkları bu süre içerisinde ise onlarla en yumuşak ses tonunuzla konuşmanız ses uyaranı için yeterli olacaktır. Bu konuşmalarda anladıklarını düşünerek tane tane ve düzgün bir şekilde konuşmanız gerekir. Bunun yanında resimli kitaplara ya da oyuncaklara ihtiyaçları yoktur çünkü tek ilgilendikleri çevrelerindeki yüzler ve nesnelerdir. Bunun için sadece pencere kenarında durup dışarıdaki nesneleri göstermeniz bile yeterli olacaktır.
6-12 Hafta Arasındaki Bebekler
Bu hafta aralığındaki bebeklerin 15 dakika kadar kendi kendilerine zaman geçirmeleri beklenir. Ancak bu sürenin aşılmasına ya da bu süre içerisinde fazla uyarılmasına izin vermemeniz gerekir.
Bu dönemde ana kucağında oturmak bebeklerin çok hoşlarına gider. Ancak bu rahat bebek koltuklarının hareketli, ışıklı ya da boluyaranlı olmamasına dikkat etmeniz gerekir.
Siz günlük işlerinizle uğraşırken bebeğinizide yanınıza alıp neler yaptığınız ona anlatabilirsiniz. Bu konuşmalar sırasında ona da sorular yönlendirebilirsiniz.
Bu dönemdeki bebeklerin kesinlikle ekranlardan uzak tutulması gerekmektedir. Çünkü ekranlar bu yaştaki bebekler çok fazla uyarıcı etki yaparlar.
3-6 Ay Arasındaki Bebekler
Bu dönem içerisinde bebekler beslenme süreleri dahil 1 saat 20 dakika kadar uyanık kalabilmektedir. Uyanık kaldıkları bu süre içerisinde ise 15-20 dakika boyunca kendi kendilerine oynayabilirler. Bu sürenin sonunda huysuzlanmaya başlarlarsa o zaman uykularının ve yatağa gitme zamanının geldiğini anlayabilirsiniz.
Eğer bu dönemde bebeğiniz 15-20 dakika kadar kendi kendine oynamıyor ya da kendi kendine oynamaya hiç başlamadı ise o zaman bebeğiniz oyun için size ihtiyaç duyuyor demektir. Bu göstergede yanlış giden bir şeylerin habercisidir.
Bu dönemdeki bebekler artık gülücüklere ve jestlere tepki verdikleri için daha fazla uyarana maruz kalabilmektedir. Ancak bunun önüne geçmeniz gerekecektir. Çünkü önemli olan bebeklerin fazla değil yeterince uyarana maruz kalmasıdır.
Bu dönem bebekleri bedenlerini ve kollarını çok daha rahat hareket ettirebildikleri için artık dönencelere bakmak yerine onlara dokunmak isteyeceklerdir. Oyun halılarının çevresinde olan nesnelere doğru gitmek için çaba harcayacaktır.
Bedenelerini daha fazla hareket ettirmelerinin kötü bir yanı vardır. O da sürekli olarak kendileri ile uğraşmalarıdır. Bu dönemdeki bebekler genellikle ellerini yemeğe, kulaklarını çekmeye ya da kendileri çizmeye eğilim gösterirler. Buna şahit olan anne ve babaların bebeklerine hemen ve sert bir şekilde müdahale etmemeleri gerekir. Bebeği yattığı yerden ani bir şekilde kaldırmak hem canını yakacak hem de korkmasına neden olacaktır.
6-9 Ay Arasındaki Bebekler
Bu dönemdeki bebekler beslenme dahil 2 saat kadar uyanık kalmaktadır. Uyanık kaldıkları bu sürenin ise yarım saatten fazlasını oyun ile geçirebilirler.
Oyun süreleri uzadığı için bebeklerin arada pozisyon değiştirmesi gerekir. Eğer ana kucağında oynuyorsa 15 20 dakika sonra oyun halısının üzerine koymanız gerekmektedir.
Evde buldukları nesnelerle oynamak hoşlarına gidecektir. Buldukları her şeyi ağızlarına sokma zamanları da yine bu zamanlarıdır.
Resimli kitapların, tekerleme ve şarkılarında ortaya çıkma zamanları artık gelmiştir. Bu dönemdeki çocuklar ritmik seslere ve renkli kitaplara bayılırlar.
Bu dönemin önemli bir gelişmesi ise bebeklerin kendi davranışlarının sonuçlarını görmeye başlamasıdır. Bu sebeple kötü alışkanlıklar edinilen dönemde tam olarak bu dönemdir. Bu nedenle kısa bir aktivitenin ardından ağlayarak kucağa alınmak isteyebilir. Eğer siz bunu yaparsanız o zaman bebekler bu sesi çıkardığında ailem beni kucağına alıyor kalıbını da öğrenmiş olur. Bunun yerine onunla sakince konuşarak ve ilgisini başka yöne çekerek bu krizi sonlandırabilirsiniz.
Eğer ağlamasının sebebi yorgunluk ise o zaman yatağa gitme zamanı gelmiş demektir. Ağlamasının bir diğer sebebi de aşırı uyarılma olabilir. Bu durumda yine uyutmak ya da bebeğinizi daha sakin bir ortama almak işinize yarayabilir. Ayrıca mevsim ne olursa olsun 5-10 dakika temiz hava almak ona çok iyi gelecektir. Tabi bu süre içerisinde onunla konuşmayı ihmal etmeyin.
Son olarak bu dönemdeki bebeklerin hayatlarına artık sosyallik kavramı da girmiştir. Sabah oyun gruplarına girmek için en uygun zamanlardandır. Bu buluşmalarda ise bebeklerinizin diğer bebeklerle birlikte oynamasını beklemek gerçekçi bir beklenti olmayacaktır.
9-12 Ay Arasındaki Bebekler
Bağımsızlığını iyice alan bu yaş grubu bebekleri kendi başlarına 45 dakika kadar oynamaya başlamıştır. Öğrenme yeteneklerinde de büyük sıçramalar görülür.
Bu ay grubundaki çocukların ilgisini genellikle kum ve su oyunları, büyük minderler ve mutfak eşyaları çekmektedir. Çocuğunuz gün içerisinde ne kadar çok kendi kendine oynarsa o kadar çok bu yeteneğini geliştirecektir.
Bu dönemdeki bebeklerde zaman algısı bulunmamaktadır. Bu sebeple kendini güvende hisseden bebekler ebeveynlerinin 5 dakika mı yoksa 5 saat mi onlardan uzak kaldıkları ile ilgilenmezler ve oyunlarına devam ederler.