Kpss Vatandaşlık idare Hukuku Konu Anlatımı

Uygulamayı İndir

Kpss Lisans Önlisans Benim Güzel Hocam Vatandaşlık konu anlatımı 

KAYNAK-1

• · İdare fonksiyonel ve organik anlamda olmak üzere ikiye ayrılır.
• · Fonksiyonel anlamda idare, yürütmenin, yasama ve yargı fonksiyonları ile devletin ve toplumun günlük ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yürüttüğü tüm kamusal faaliyetlerdir.
• · Organik anlamda idare, merkezi idare ve mahalli idarelerin hizmetlerini yürütmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için kurulan kamu tüzel kişilerini kapsar.
• · İdare hukuku idare ile kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen bir hukuktur.
• · İdare hukuku, yeni gelişen hukuktur, kanunlaştırılmamış hukuktur, içtihat hukukudur, statü ve kural hukukudur, kamu hukuku dalıdır, bağımsız müstakil bir hukuktur, işlemleri tek taraflıdır.
• · İdare hukukunun uygulama ve düzenleme alanı; kamu hizmeti ölçütü, kamu gücü ölçütü, karma ölçüt, kamu yararı ölçütü.
• · İdare hukukunun kaynakları; anayasa(en önemli kaynak), kanun, tüzük, KHK, yönetmelik, yargı içtihatları, idari teamül ve tatbikatlar, öğretiler(doktrin, bilimsel görüş), milletlerarası antlaşmalar.
• · İdare fonksiyonunun temel amacı toplumsal ihtiyaçları karşılamaktır yani topluma hizmet sunarak toplum yararını gerçekleştirmektir.
• · İdari fonksiyonun özellikleri; konusu kamu hizmetidir, idari işlemlerle yerine getirilir, üstün ve ayrıcalıklı yetkilerle yerine getirilir, sürekli bir devlet fonksiyonudur ve kendiliğinden harekete geçer.
• · İdarenin görevleri genel anlamda toplumun gündelik ve ortak ihtiyaçlarını karşılamak üzere kamu yararını gerçekleştirmeye yönelik tüm faaliyetlerdir.
• · TC idaresinin görevleri; milli güvenliğin korunması, kolluk faaliyetleri, iç düzen faaliyetleri, planlama faaliyetleri, özendirme ve destekleme faaliyetleri, kamu hizmeti.
• İdare hukuku genel ve özel idare hukuku(trafik hukuku, mali hukuk, ekonomik hukuk… vs.) olmak üzere ikiye ayrılır.
• · İdare hukukuna hakim olan ilkeler; hukuk devleti ilkesi, idarenin kanuniliği ilkesi, merkezi ve yerinden yönetim ilkeleri.
• · Hukuk devletinin en temel şartları yasama, yürütme ile idarenin bütün eylem ve işlemlerinin yargı denetimine tabi olmasıdır.
• · Hukuk devletinin gerçekleşmesi, mülk devlet ve polis devletten sonra gelen aşamadır.
• · Mülk devleti; Ortaçağ Avrupası’nın derebeyi(feodal) sistemidir. Devlet hükümdara aittir.
• · Polis devleti; idarenin hiçbir hukuk kuralı ile bağlı olmaması güç ve yetkilerinin takdiri olması ve hiçbir konuda yargı denetimi dahil hiçbir denetime tabi olmamasıdır. Örnek Fransız İhtilali’nden önceki Almanya.
• · Hukuk devletinin gerekleri; temel hak ve özgürlüklerin güvenliği, demokratik siyasi rejim, kanunların anayasaya uygunluğunun denetimi, kanuni idare ilkesi, idarenin yargısal denetimi, idarenin mali sorumluluğu.
• · İdarenin kuruluş ve görevleri kanunla düzenlenir.
• · Merkezi yönetimin özellikleri; bir tek devlet tüzel kişiliği vardır, tüm idari hizmetler merkezde toplanmıştır, bir taşra teşkilatı vardır, tüm kaynaklar merkezdedir.
• · Merkezi yönetimin faydaları; güçlü bir devlet yönetimi sağlar. Hizmetler daha az harcama ile ve akılcı bir biçimde yürütülür. Hizmetler yeknesak(tek elden)biçimde yürütülür. Sosyal devlet anlayışı gerçekleşir. Sosyal ve kültürel kalkınmanın ülke geneline dengeli biçimde dağılmasını sağlar. İdarenin yerel etki ve baskılara karşı tarafsızlığını sağlar. Çeşitli kamu hizmetlerinin daha ucuz ve rasyonel bir şekilde görülmesini sağlar.
• · Merkezi yönetimin sakıncaları; demokratik anlayışa uygun değildir. Bürokrasi ve kırtasiyecilik zahmetleri fazladır. Hizmetlerin yöresel ihtiyaçlara göre yürütülmesi güçtür. Kamu işleri yavaş yürür.
• · Merkezi yönetimin sakıncalarını azaltmak için yetki devri, yetki aktarımı veya yetki genişliği(tevsii mezunuiyet), yetki göçerimi(desantralizasyon) sistemleri uygulanır.
• · Yetki genişliği; devlet idaresinin taşra teşkilatının başındaki amirlerinin(vali), merkeze danışmadan, merkezden emir ve talimat beklemeksizin merkez adına karar alabilmeleri demektir. Kullanılan yetki merkeze aittir. Vali bu yetkiyi kendi adına değil merkez adına yürütür. Bu yetki bir merkezi bir hizmet olan kamu hizmetinde kullanılır. Vali tarafından kullanılır. Vali merkeze danışmadan hareket edebilse de hiyerarşik olarak merkeze bağlıdır. Yetkinin kullanımı ile tüm gelir ve giderler merkeze aittir.
• · Yerinden yönetim, hizmetlerin devlet merkezinden ve tek elden değil, merkezi idari teşkilatına ve hiyerarşisine dahil olmayan kamu tüzel kişilerince yürütülmesidir. Yerel yerinden yönetim(il özel idaresi, belediye, büyükşehir belediyesi, köy) ve hizmet yerinden yönetim(TRT, YÖK… vs.) olmak üzere ikiye ayrılır.
• · Yerinden yönetimin yararları; demokratik anlayışa uygundur, kırtasiye ve bürokrasinin azalmasını sağlar, hizmetler ihtiyaçlara ve gereksinimlere göre yapılır.
• · Yerinden yönetimin sakıncaları; mali denetim zorlaşır, ülke bütünlüğü sarsılır, partizanca tutumlara yol açar, hizmetler yeknesak biçimde uygulanamaz.
• · İdarenin bütünlüğü ilkesi  hiyerarşi ve idari vesayet araçları ile sağlanır.
• · İdari vesayet, merkezi idarenin yerel yönetimler üzerindeki denetimini ifade eder. Merkezi idare mahalli idareler üzerinde kanunda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde idari vesayet yetkisine sahiptir. Bu yetkiyi kullanan makamlara vesayet makamı denir.
• · Hiyerarşi, merkezi idarenin kendi içinde yaptığı hiyerarşik denetimdir. İdari teşkilat bir teşkilatın kademe göstermesini, bu teşkilatın görevlilerinin aşağıdan yukarıya doğru basamak basamak, derece derece birbirine bağlanarak baştaki yetkililere tabi olmalarını ifade etmektedir. Hiyerarşi gücünden kaynaklanan yetkilerin kapsamı, astın memuriyet durumunda işlemler yapma yetkisi, asta emir verme yetkisi, astın işlemlerini denetleme yetkisi. Örneğin valinin kaymakamı denetlemesi.
• · Hiyerarşik amirlikler

Merkezi İdare

• Bakan

Yerel Yönetim

• Vali

Belediye İdaresi

• Belediye Başkanı

Köy İdaresi

• Muhtar
• · İdarenin düzenleyici işlemleri; kararnameler, tüzükler, yönetmelikler.
• · Yetki devri, kamu yönetimindeki bazı makam ve mercilere kanunla verilen ve sınırları belli olan bazı hak ve yetkilerin başka kişi ve kuruluşlara yazılı olarak devredilmesidir. Yetki genişliğinden farkları; yetki genişliği sadece valilere verilirken yetki devri kamu yönetiminin belli ve sınırlı alanlarında geçerlidir. Yetki genişliği yasal ve anayasal dayanak ile gerçekleşirken yetki devri idari işlem ile gerçekleşir. Yetki genişliği sürekli fakat yetki devri süreli ve geçicidir.
• · İmza devri, idari bir işlemin yetkili kişinin iradesi ile farklı bir görevli tarafından imzalanabilmesidir. Bir kişinin yetkisini başkasına devretmesi de denir.
• · İdari kararların sona ermesi durumları: İdari kararı alan makamın iradesi dışındaki(hukuki nedenler, fiili nedenler) ve iradesi ile(idari kararın kendiliğinden ortadan kalkması, kararın idarece ortadan kaldırılması) alınan kararlar.

Geri alma: Hukuka aykırı işlemlerin başka bir işlemle geçmişe etkili olarak, yapıldığı andan itibaren hükümsüz kılınması.

Kaldırma: İdare tarafından alınan kararla idari işlemin kaldırıldığı tarihten itibaren ileriye yönelik geçersiz olmasıdır.

Değişme: İdarenin tesis etmiş olduğu bir işlemi geleceğe yönelik kaldırarak yerine yeni bir işlem tesis etmesi.

Düzeltme: İdari kararların doğuracağı sonuç ve etkileri koruyarak hukuka aykırı yanlarının geçmişe ve geleceğe dönük kaldırılmasıdır. Geri almada etki ve sonuçlar tamamen ortadan kaldırılır.

• · İdari sözleşmeler:

Mali İltizam Sözleşmesi: Mültezim adı verilen karşı tarafa ücret karşılığı idari bir hizmetin yaptırılması.

Kamu İstikraz Sözleşmesi(Borçlanma Sözleşmesi): Devlet ve kamu tüzel kişileri tarafından tahvil, hazine bonosu gibi isimlerle çıkarılan senetler ile devletin vatandaşa borçlanmasıdır.

Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmesi: Bir kamu hizmetinin özel bir kişi tarafından kurulmasını belli bir süre işletilmesini öngören sözleşme. Bu sözleşmeler için Sayıştay görüşü alınır.

Yer Altı ve Yer Üstü Servetlere İlişkin İşletme Sözleşmesi: Petrol dışındaki yeraltı ve yerüstü servetlerin işletilmesine ilişkin idari sözleşme usulü uygulanan ruhsattır.

Orman İşletme Sözleşmesi: Ormanların özel işletmeye kapalı olması sebebiyle uygulanmamaktadır.

İdari Hizmet Sözleşmesi: Devletin memur olmayan ve işçi niteliği taşımayan personelini istihdam etmek için yaptığı sözleşme türü.

• · İdari sözleşme yapma usulleri; aleniyet(açıklık) ilkesi, serbest rekabet ilkesi, en uygun bedelin bulunması ilkesi, sözleşmeyi yapmak isteyen kişide belli bir yeteneğin aranması ilkesi.
• · Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmeleri ve idari hizmet sözleşmeleri dışındaki sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar adli yargı makamlarında çözülür.
• · İdarenin yetkileri; düzenleme yapma yetkisi, yaptırım uygulama yetkisi, mal edinme yetkisi(kamulaştırma, istimval, devletleştirme, geçici işgal, kamulaştırmasız el atma, satın alma(2001 değişikliği)).
• · İstimval, idarenin olağanüstü dönemlerde, taşınır malların mülkiyetini ya da kullanma hakkını ele geçirmesidir(müsadere).
• · Geçici işgal, bir bayındırlık hizmetinin görülmesi esnasında devletin gerek duyduğu taşınmaza el koymasıdır.
• · Kamulaştırmasız el atma; devlet mülkiyetine geçirmeksizin gayrimenkulden faydalanma.
• · Satın alma, devletin taşınır veya taşınmaz bir malın mülkiyetini, herhangi bir ayrıcalığa sahip olmaksızın satın alarak elde etmesidir. İdarenin kamu gücü kullanmadan mal edindiği tek yol satın almadır.

· İdarenin malları

•  Kamu Malları
  • Serbest Mallar: Dağ, yeraltı suları… vs.
  • Ortak Mallar: Mera, mezarlıklar… vs.
  • Hizmet Malları: Adliye binası, hastane… vs.
•  Özel Mallar: Kamu hizmetine tahsis edilmiş mallardır. Kiralanabilir veya satılabilirler.
  • · Kamu hizmetleri devamlılık ve düzenlilik arz eder.
  • · Kamu hizmetlerinin özellikleri; değişkenlik, esneklik, uyarlama, genellik, eşitlik ve tarafsızlık, bedelsizlik(meccanilik) ve yargı denetimine tabi olması.

• · Kamu hizmeti türleri:

Konularına göre:

•  İdari kamu hizmetleri: Güvenlik, eğitim, sağlık, bayındırlık, nüfus, tapu ve kadastro hizmetleri.
•  İktisadi kamu hizmetleri: Demiryolu, posta hizmetleri, tekel, elektrik için kurulan fabrikalar gibi ticari nitelikli hizmetler. Bu hizmetlerde adli yargı yetkilidir.
•  Sosyal kamu hizmetleri: Çalışma hayatı, iş güvenliği, sosyal güvenlik, emeklilik ve dinlenme.
•  Bilimsel teknik ve kültürel kamu hizmetleri: Teknoloji enstitüleri, Atom Enerjisi Kurumu, TÜBİTAK, TSE, TRT ve Devlet Tiyatroları.

Yürütüldükleri alana göre: Tüm ülke düzeyinde yürütülen dolayısıyla herkesin faydalandığı hizmetlerdir.

Bireylerin yararlanma biçimine göre

•  Doğrudan doğruya ve bireysel: Öğretim, sağlık.
•  Dolaylı ve birlikte: Bayındırlık hizmeti.
•  Kamu hizmeti kurma ve kaldırma tamamen yasama organına aittir.
•  Kamu hizmetlerinin işletilme yöntemleri:

Emanet: Bir faaliyetin kamu tüzel kişisi tarafından kendi araç, gereç, personel ve mal varlığı ile yürütülmesi. Örnek devlet, il, belediye ve köy idareleri.

Ruhsat: Tekel niteliğinde olmayan bazı hizmetlerin tek taraflı verilen izinle özel kişilere yaptırılması. Örnek eğitim, şehir içi ulaşımın özelleştirilmesi gibi.

İmtiyaz Yöntemi: Bir kamu hizmetinin her türlü masrafı ve zararı kendisine ait olmak üzere özel bir kişiye bir sözleşme ile devredilesidir. Bu en fazla 40 yıllığına Danıştay, Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanının ortak iradesi ile olur.

Müşterek Emanet: Bir kamu hizmetinin masrafları devlete ait olmakla belli bir pay ve ücret vermekle özel kişilere gördürülmesidir.

İltizam Yöntemi: Hizmetlerin belli bir hizmet karşılığı sözleşme ile mültezim denen özel kişilere gördürülmesi. Örnek milli piyango biletlerinin satılması.

Yap-İşlet-Devret: İdarenin en fazla 99 yıllığına kamunun görev alanına giren bir yatırımı tüm masrafları ile yüklenmesi ve ortaya çıkacak yatırımı da belirli bir süre veya ücret karşılığında işletmesi ce daha sonra devlete bedelsiz devretmesidir.

• · Kamu mallarının hukuki özellikleri; kamu malları özel mülkiyete terk edilemez, haczedilemez. Zaman aşımına uğramaz. Üzerinde sınırlı ayni hak kurulamaz. Tapuya tescil edilemez. Kamulaştırılamaz ve vergiden muaftır. Özel himayeye tabidir. Korunmaları güvenlik görevlilerince olup zarar verildiğinde özel ve ağır müeyyideler uygulanır.
• · İdari kolluk faaliyetlerinin amacı kamu düzeninin korunması ve sağlanmasıdır.
• · Kamu düzenini oluşturan unsurlar; güvenlik, dirlik, esenlik, sağlık.
• · Adli kolluk, kamu düzenini bozan, suç işleyen eylemlerin faillerini bulan kolluk.
• · İdari kolluk, kamu düzeni bozulmadan önce faaliyet gösteren ve bu düzenin bozulmaması için faaliyet gösteren kolluktur.
• · Genel idari kolluk makamları; bakanlar kurulu, içişleri bakanı, valiler, kaymakamlar, bucak müdürleri.
• · İdari kolluğun özellikleri; önleyicidir, tek taraflıdır, zor kullanma yetkisine sahiptir, yasaklama ve kısıtlama sürecidir, zabıtanın verdiği zararlardan sorumludur, gizlilik arz eder.
• · Jandarma, kolluk görev ve yetkileri bakımında içişleri bakanlığına bağlı Jandarma Genel Komutanlığı bünyesindedir. Eğitim ve öğretim faaliyetleri yönünden ise Genel Kurmay Başkanlığı’na bağlıdır.
• · Köy korucuları köy ihtiyar meclisi tarafından kurulur ve kaymakamın emri ile göreve başlar. Ancak olağanüstü durumlarda ise valinin teklifi ve içişleri bakanının onayı ile görevlendirilirler.
• · Kamu tüzel kişiliği, kanunla ya da kanunun açıkça verdiği bir yetkiye dayanarak kurulan, üstün ve ayrıcalıklı yetkilerle donatılmış, malları, gelirleri ve personeli ayrı bir statüye tabi tutulan kuruluşlardır.
• · Devlet kendi başına ayrı bir tüzel kişiliktir.
• · Anayasada kamu tüzel kişiliği bildirilen bir kuruluşun kamu tüzel kişiliği kanunla kaldırılamaz.
• · Kamu tüzel kişiliği kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulur.
• · Kamu tüzel kişileri gerçek ve tüzel kişilerden farklı olarak kamu gücünü kullanma yetkisine sahiptir.
• · Kamu tüzel kişilerinin malları kamu malı statüsündedir.
• · Kamu tüzel kişilerinin faaliyetleri hukuk kurallarıyla belirlenmiş ve sınırlandırılmıştır. Vesayet denetimine tabidirler.
• · Kamu tüzel kişiliği olan kuruluşlar; devlet, il özel idaresi, belediye, köy, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Kurumu, YÖK, TRT, EPDK, TOBB, barolar, odalar, birlikler, KİT, BDDK, Rekabet Kurulu, Şeker Kurumu, TMSF, TCDD, TSE, Özelleştirme İdaresi, Futbol Federasyon Başkanı, TOKİ, Merkez Bankası, Vakıflar Genel Müdürlüğü, üniversiteler, Devlet tiyatro Genel Müd., Karayolları Genel Müd., Tarım İşletmeleri Genel Müd., Ziraat Bankası Genel Müd., Türkiye İş Kurumu, Savunma Sanayi Müsteşarlığı, TÜBİTAK, Toprak Mahsülleri Ofisi, DMO, THY, RTÜK, SPK, TİKA.
• · Kamu tüzel kişiliği olmayan kuruluşlar; yasama, başbakanlık, tüm yargı organları, YSK, MGK Sekreterliği, Diyanet İşleri Başkanlığı, Hazine Müsteşarlığı, bakanlıklar, bakanlar kurulu, MGK, DPT, Gümrük Müsteşarlığı, daire başkanları, eğitim daire başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sivil Savunma Genel Müd., Tapu ve Kadastro Genel Müd., cumhurbaşkanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müd., Jandarma Genel Müd., Devlet Meteoroloji Genel Müd., Sahil Güvenlik Müd., Devlet Personel Bşk., Adli Tıp Kurumu, Yüksek Denetleme Kur., DDK, Danıştay, Yargıtay, Uyuşmazlık Mahkemesi, İlçe İdaresi, Anayasa Mahkemesi, Sayıştay.
• · Üniversiteler kanunla kurulur.
• · Kamu İktisadi Teşebbüsleri

İktisadi Devlet Teşekkülleri(İDT): Sermayesinin tamamı devlete ait olup iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet gösteren teşebbüslerdir. Ziraat Bankası, SEKA(kağıt) gibi. Bunlarda kar ve verimlilik önemlidir.

Kamu İktisadi Kuruluşları(KİK): Sermayesinin tamamı devlete ait olup tekel niteliğinde mallar ve hizmet üretmek ve pazarlamak üzere kurulan kuruluşlardır. İDK’larda kar amacı varken KİK’lerde kamu yararı ön plandadır. KİK’ler bakanlar kurulu kararı ile kurulurlar.

Müessese:  Sermayesinin tamamı bir KİK ya da İDT’ye ait olan işletmelerdir. Tüzel kişilikleri vardır. Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu ve Sayıştay’ın denetimine tabi değildir.

Bağlı Ortaklık: Sermayesinin %50’sinden fazlası KİT’e(İDT veya KİK) ait olan işletme topluluğu. Bakanlar kurulu kararı ile kurulur.

Kamu İştirakı: Sermayesinin en az %15’i en fazla %50’si KİK, İDT ve bağlı ortaklara ait olan işletmelerdir.

• · Bağımsız idari otoriteler, devletin para, kredi, sermaye, mal ve hizmet piyasalarının sağlıklı ve düzenli işlemesini sağlayıcı önlemlerini almak ve piyasalarda doğabilecek tekelleşme ve kartelleşmeyi önlemekle görevli tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır. Bunlar BDDK, RTÜK, EPDK, KİK ve Rekabet Kurumu gibi kuruluşlardır.
• · Bağımsız idari otoritelerin düzenleme, denetleme ve müeyyide uygulama yetkileri vardır. İdari vesayet ve hiyerarşi denetimlerine değil yargı denetimine tabidirler. Yönetmelik, tebliğ, karar ve benzeri düzenlemelerde bulunabilirler. Kamunun rekabet, iletişim, bankacılık gibi alanlarında faaliyet gösterirler. Siyasi sorumluluk taşımazlar. İşlemleri denetlemeye tabi değildir.
• · Kamu görevlisi türleri;

Hizmete alınmaları bakımından: Kendi istekleri ile ve zorla alınanlar olarak ayrılır. Sivil kamu görevlileri kendi istekleri işe askerler ise zorla göreve alınırlar.

Ücret yönünden

Hizmet süresi yönünden: Yükümlüler, mecburi hizmetliler ve seçimle işbaşına gelenler belli bir süre görev yaparlar.

Uygulanan hukuk yönünden: Memurlar idare hukukuna, işçiler ise özel hukuka tabidir.

• · Kamu Görevlileri:

Memurlar: Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerince genel ve idari esaslara göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilen kişiler.

Sözleşmeli Personel: İdari hukuka göre idare ile personel arasında düzenlenen sözleşme ile yapılan istihdamdır. Geçici ve istisnaidir. 1 yıllığına yapılır. Devlet Personel Dairesi ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak bakanlar kurulu tarafından istihdam edilir. Ücret üst sınırı bakanlar kurulunca belirlenir.

Geçici Personel: Bir yıldan az süreli veya mevsimlik işlerde sözleşme ile çalıştırılmak üzere istihdam edilen işçi niteliği taşımayan görevlilerdir. Devlet Personel Dairesi ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak bakanlar kurulu tarafından istihdam edilir. İdare hukukuna tabidirler.

İşçiler: Kamuda memur, geçici ve sözleşmeli personel dışında kalan görevlilerdir. Özel hukuka tabidirler.

• · Memurluk mesleğinin temel nitelikleri; sınıflandırma, kariyer(memurların sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerlemeleri), liyakat(yeterlilik-memurluğa girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi ve görevin sona ermesini yetenek esasına göre dayandıran ilke).
• · Devlet memurluğuna alım işlemleri Devlet Personel Başkanlığınca yapılır.
• · İstisnai devlet memurları; valiler, büyükelçiler, cumhurbaşkanlığı sekreterliği, TBMM
  memurlukları, başbakanlık baş müşavirliği, başbakanlık müşavirliği, bakan yardımcıları, TOKİ başkanı, gelir idaresi başkanı, MGK sekreteri, MİT müsteşarı ve müşaviri, özel kalem müdürlükleri, bakanlar kurulu sekreterliği, din işleri yüksek kurulu üyelikleri.
• · Memurluk şartları; TC vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmak(sanat ve meslek okulunu bitirenler için 15 veya kazai rüşt),  en az ortaokul mezunu olmak, taksirli suçlar hariç 6 aydan fazla hapis veya ağır hapis cezası almamak, yüz kızartıcı, kaçakçılık ve terör suçlarından hüküm giymemiş olmak, askerlikle ilişiği bulunmamak, hizmeti yapmaya engel sağlık sorunu olmamak, dürüst ve iyi ahlaklı olmak.
• · Memurlara uygulanan yasaklar;

Ticaret yasağı: Sermaye şirketlerine ortaklık, yapı kalkınma ve tüketim kooperatiflerine üyelik, kanunla kurulan yardım sandıklarının yönetim ve denetim kurumlarına giriş ticaret yasağına girmez.

İkinci görev yasağı: Hakemlik, bilirkişilik, yönetim kurulu üyeliği, il genel meclisi üyeliği, il daimi encümeni jüri üyeliği gibi işler ikinci iş kapsamına girmez.

Hediye alma yasağı

Siyasi partilere girme yasağı

• · Memurun ödevleri; sadakat, tarafsızlık, devlete bağlılık, uyumlu davranış, mal bildiriminde bulunma, emirlere uyma, iş başında bulunma.
• · Memurun yükümlülükleri; devlet malını korumak, kıyafet mecburiyeti, ikamet mecburiyeti, resmi belge ve araçları iade etme mecburiyeti.
• · Memurlara sağlanan haklar; görev güvenliği(memurluk teminatı), şikayet ve dava açma hakkı, izin hakkı, mali haklar, sosyal haklar, terfi hakları.
• · Memurlara uygulanan disiplin cezaları:
• · Uyarma(ihtar)
• · Kınama
• · Aylıktan kesme: Brüt aylıktan 1/30 ile 1/8 oranında kesinti.
• · Kademe ilerlemesinin durdurulması: 1-3 yıl arasında kademe ilerlemesinin durdurulması.
• · Memurluktan çıkarma: Bu ceza yüksek disiplin kurulu tarafından verilir.
• · Memurların şahsi suçları adli yargıya tabidir.
• · Memurun Muhakematı Kanunu’na sözleşmeli personeller, hakim ve savcılar tabi değildir. Fakat seçimle iş başına gelen kamu kurumu yöneticileri(belediye başkanı, belediye meclisi ve il genel meclisi üyeleri) bu kanuna tabidir.
• · Memurluk; istifa, çekilmiş sayılma, çıkarılma, şartlarda eksiklik, bağdaşmazlık, ölüm ve emeklilik hallerinde sona erer.
• · 2011 yılındaki değişiklik ile memurlara verilen disiplin cezalarına karşı itiraz yoluyla yargı denetimi açılmıştır.
• · İdarenin idari kuruluşlarca denetimine idari denetim, yasama organlarınca denetimine siyasi denetim, yargı organlarınca denetimine yargı denetimi, kamuoyu tarafından denetimine de kamuoyu denetimi denir.
• · İdarenin denetim yolları:

Ombudsman: Kamu hakemi, kamu denetçisi, arabulucu, halk avukatı gibi anlamları vardır.

Kamuoyu denetimi

Siyasi denetim: Soru, gensoru, genel görüşme, meclis araştırması ve meclis soruşturması.

İdari denetim: İdarenin kendi organlarınca denetlenmesine iç denetim, kendi organı dışındaki kamu kuruluşları tarafından denetlenmesine vesayet denetimi denir.

Özel denetim: Sayıştay, Devlet Denetleme Kurumu ve Yüksek Denetleme Kurulunca yapılan denetimdir. Kamu kurumları ve KİT’lerin mali denetimi Sayıştay’ca yapılır.

Yargı denetimi: Danıştay, idare mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri, vergi mahkemeleri, uyuşmazlık mahkemesi.

• · İdari dava türleri

İptal davaları: İdarenin hukuka aykırı bir işleminin iptali için ilgililerce idare mahkemelerinde açılan davalardır.

Tam yargı davaları: İdarenin bir işlem, eylem veya sözleşmesinden meydana gelen zararın tazmini ve haksız iktisap ettiği bir malın iadesini istemek için açılan davalardır(tazminat, tamirat, edim davası da denir).

• · İdari yargılama sisteminin yazılılık, kendiliğinden inceleme, basit ve masrafsız oluşu ve savcılık olmak üzere 4 özelliği vardır.
• · İdari yargı yerleri; Danıştay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Sayıştay, İdare ve Vergi Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri.
• · İdari davayı sona erdiren taraf işlemleri

Feragat(vazgeçme): Vazgeçen taraf mahkeme masraflarını öder.

Kabul

Sulh(Anlaşma)

• · Memurlara uzun süreli tedaviye ihtiyaç duyan hastalığa yakalanmaları durumunda 18 ay izin verilir.
• · 2 yıl üst  üste olumsuz sicil alan memurlar başka bir sicil amirinin emrine atanır.

• · Türkiye’nin İdari Yapısı

Merkezi İdare

•  Merkez Teşkilatı

Cumhurbaşkanı

•  Devlet Denetleme Kurulu
•  Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği
•  Cumhurbaşkanı Danışmanlığı
•  Başyaverlik
•  Cumhurbaşkanlığı Özel Kalemi

Bakanlar Kurulu

Bakanlıklar

Merkeze Yardımcı Kuruluşlar

•  Danıştay
•  Sayıştay
•  DPT
•  MGK
•  Taşra Teşkilatı

İller

İlçeler

Bucaklar

Bölge Kuruluşları: Bakanlar kurulu kararı veya kanunla kurulabilirler.

•  Taşra Bölge Kuruluşları
•  Bölge Valiliği
•  OHAL Bölge Valiliği
•  Serbest Bölgeler
•  GAP

Yerinden Yönetim

•  Mahalli İdareler

İl Özel İdaresi

Belediyeler

Köyler

•  Hizmet Kuruluşları

İdari Kamu Kurumları(DSİ)

İktisadi Kamu Kurumları(KİT)

Sosyal Kamu Kurumları(Emekli Sandığı)

Bilimsel, Teknik ve Kültürel Kamu Kurumları(TRT)

Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları(Barolar)

Bağımsız İdari Otoriteler(RTÜK, SPK, BDDK, EPDK, BTK, Kamu İhale Kurumu, Rekabet Kurumu, Şeker Kurumu, TAPDK, TMSF)

• Başbakanlığa bağlı kuruluşlar; Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Milli İstihbarat Teşkilatı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Gap İdaresi Başkanlığı, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Gümrük Müsteşarlığı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,  Atom Enerjisi Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK.
• Bakanlıkların kurulması ve kaldırılması, görev ve yetkileri kanunla düzenlenir.
• Cumhurbaşkanı gerekli gördüğü takdirde MGK’yı olağanüstü toplantıya çağırabilir.
• Devlet Planlama Teşkilatı 1960’ta kurulmuş 1961 anayasasında yer almıştır. Kalkınma planları kamu için emredici, özel sektör için özendiricidir. DPT’nin hazırladığı ilk 5 yıllık kalkınma planı 1963’te yürürlüğe girmiştir.
• Türkiye merkezi idare kuruluşu bakımından coğrafya durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre il, ilçe ve bucak yönetimi olarak üçe ayrılır. Anayasada illerden bahsedilmiş, diğerlerinin kurulması ise yasalara bırakılmıştır.
• İl Yönetimi: İllerin kurulması, kaldırılması, adlarının değiştirilmesi, sınırlarının belirtilmesi ve değiştirilmesi kanun ile olur.

Vali: İçişleri Bakanlığının teklifi, bakanlar kurulunun kararı ve cumhurbaşkanının onayı ile atanan istisnai memurdur. İlde devletin, hükümetin ve ayrı ayrı her bakanlığın temsilcisidir. Vali olabilmek için TC vatandaşı olmak, ilköğretimi bitirmiş olmak ve 65 yaşını aşmamış olmak gerekir. Görevleri; il genel yönetimi içinde yer alan kuruluşlar arasında işbirliğini saplamak. Adli ve askeri teşkilat dışında kalan bütün devlet daire ve müesseselerini ve işletmelerini, özel işyerlerini, özel idare, belediye, köy idareleri ve bunlara başlı müesseseleri denetlemek ve teftiş etmek. Kanun, tüzük ve yönetmeliklerin uygulanmasını sağlamak. Genel emirler çıkarmak ve uygulamak. İlde suç işlenmesini önlemek ve kamu düzenini sağlamak. İldeki devlet memurlarının bir kısmını doğrudan atamak veya bu konuda görüş bildirmek ya da görev yerlerini değiştirmek. İldeki tüm memurlar üzerinde hiyerarşi, yerel yönetim kuruluşları üzerinde de vesayet yetkisini kullanmak. İlçe, bucak ve köyleri denetlemek. Jandarma, kara, hava ve deniz komutanlarından yardım istemek, yetkilerini kullanmak. Cezaevlerinin korunmasını gözetlemek ve denetlemek. Devlet temsilcisi sıfatı ile törenlere başkanlık etmek ve yabancı ülke temsilcilerini kabul etmek.

Valiler hakkında yapılacak cezai soruşturmaları yargıtay cumhuriyet başsavcısı yürütür.

Vali yardımcısı 2 yılı doğuda olmak şartıyla en az 6 yıl kaymakamlık yapmış olanlardan tayin edilir.

İl İdare Kurulu: Asli vazifesi valiye danışmanlık etmektir. Vali veya vali yardımcısı başkanlığı altında, hukuk işleri müdürü, defterdar, milli eğitim müdürü, bayındırlık ve iskan müdürü, veteriner müdürü, sağlık müdürü tarım ve köy işleri müdüründen oluşur. Görevleri; il sınırları içinde kamulaştırma kararı vermek. İle bağlı köylerin muhtar ve ihtiyar meclisi üyelerinin görevlerine son vermek. İlçe köylerin kurulması, kaldırılması veya yerlerinin değiştirilmesinde görüş bildirmek.

İl İdare Şube Başkanları: Valinin emri altındaki yüksek dereceli memurlardır. Kendi görev alanlarına giren işlerin yürütülmesinden ve kendilerine bağlı memurların ödev ve görevlerini süratli ve düzenli olarak yapmalarını sağlamakla görevlidirler. Defterdar, jandarma komutanı, emniyet müdürü, milli eğitim müdürü, bayındırlık ve iskan müdürü, sağlık müdürü, hukuk işleri müdürü, kültür müdürü, turizm müdürü, tarım il müdürü, sanayi ve ticaret müdürü.

• İlçe Yönetimi: İlçelerin kurulması, kaldırılması, adlarının değiştirilmesi, sınırlarının belirtilmesi ve değiştirilmesi kanun ile olur. İllerin merkezine de merkez ilçe denir ve merkez ilçeleri valiler yönetir.

Kaymakam: İlçenin en büyük mülki amiridir. Kaymakamlasın devleti temsil etme yetkisi yoktur. Kaymakamlar hükümeti temsil eder. Görevlerini valinin denetiminde yaparlar. Kaymakamlar içişleri bakanlığı müdürler kurulunun önerisi ve içişleri bakanının onayı üzerine müşterek kararname ile atanırlar. Kaymakam olabilmek için hukuk, siyasal bilimler veya iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden mezun olmak gerekir. Kaymakamlar ilçedeki askeri ve adli makamlar hariç tüm idari kuruluşlar üzerinde denetim yapma yetkisine sahiptir. Kaymakamların olağanüstü durumlarda askeri kuruluşlardan yardım isteme yetkisi yoktur. Fakat durumu valiye ve askeri kuruluşlara bildirebilir. Genel emir çıkarma ve yabancı ülke temsilcileri ile görüşme yetkileri yoktur. Cezaevlerini savcı ile birlikte denetleyebilir. Görevleri; ilçenin her yönden genel idaresini düzenlemek. İlçede teşkilatı ve görevli memuru bulunmayan işlerin yürütülmesini sağlamak. Halkın askerlik ile ilgili müracaat ve şikayetlerini kabul etmek. Cumhuriyet bayramı törenlerine başkanlık etmek. Kanun, tüzük, yönetmelik ve hükümet kararlarının uygulanmasını sağlamak. Mahalli idareler üzerinde vesayet yetkisini kullanmak.

İlçe İdare Kurulu: Kaymakam, yazı işleri müdürü, sağlık ocağı hekimi, ilçe milli eğitim müdür, ilçe tarım müdürü, mal müdürü.

İlçe İdare Şube Başkanları: Kaymakama karşı sorumludurlar. Yazı işleri müdürü, mal müdürü, milli eğitim müdürü, tarım ve köy işleri müdürü, emniyet amiri, jandarma komutanı.

• Bucaklar coğrafya, ekonomi, güvenlik ve mahalli hizmetler bakımından aralarında münasebet bulunan köy ve kasabalardan meydana gelen idari bir birimdir. İçişleri bakanlığının kararı ve cumhurbaşkanının onayı ile kurulurlar. Bucak yönetiminden bucak müdürü, bucak meclisi ve bucak komisyonu sorumludur. Bucak müdürü en büyük hükümet memuru olup içişleri bakanlığı tarafından atanır ve valinin emrine verilir.
• Bucak yönetimi fiilen işlevini kaybetmiştir.
• Yerel yönetimin özellikleri; kamu tüzel kişilikleri vardır. Karar organları seçimle iş başına gelir. Denetimleri yargı yoluyla olur.
• İl Özel İdaresi Yönetimi: İl yönetimi ile birlikte kanunla kurulur. İl özel idareleri belediye sınırları dışında olmak koşuluyla; imar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma, orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri yapmakla görevlidir. 2005 yılında Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü kaldırılarak köylere yönelik hizmetler de il özel idaresinin temel görevleri haline gelmiştir. İl özel idarelerinin ana gelir kaynağı genel bütçe ile emlak vergisinden alınan paylardır. Bunların yanında resimler, cezalar ve kira gelirleri de vardır.

Vali: İl özel idaresinin başı validir. Vali devleti, hükümeti ve ayrı ayrı her bakanlığı temsil eder. Vali bu işlerden dolayı bakanlara karşı sorumludur. Görevleri; il özel idaresi adına meclis ya da encümence alınacak kararlar konusunda hazırlık yapmak, bu kararları yürütmek. İl özel idaresinin bütçe harcamalarını İta Amiri sıfatıyla yapmak. İl özel idaresi tüzel kişiliğini temsil etmek. İl özel idaresince alınan kararlara uymayanlara idari para cezası, işyeri kapatma, ticaret, sanat ve meslekten men gibi cezalar verebilir(Bu cezalara karşı idari yargıya başvurulur).

Valiyi il genel meclisi ve il daimi encümeni denetler.

Valinin savcıdan dava açılmasını isteme yetkisi 2004’te kaldırıldı.

Olağanüstü hal bölge valiliği içişleri bakanına bağlı geçici bir kuruluştur.

İl Genel Meclisi: Görev süresi 5 yıldır. İl özel idaresinin en yüksek görüşme ve karar organıdır. Seçim sonuçlarının ilanını izleyen beşinci gün kendiliğinden toplanır ve en yaşlı üye bu toplantının başkanı olur. Bu toplantıda gizli oyla üyeler arasından bir başkan ve birinci ve ikinci olmak üzere iki başkan vekili, ikisi yedek olmak üzere dört katip üyeyi ilk iki yıl için seçer. Daha sonra oluşturulan başkanlık divanı mahalli idareler seçimlerine kadar görev yapar. Görevleri; il özel idaresi bütçesini ve yılsonu kesin hesabını kabul etmek. Yıllık program hazırlamak. Valilikçe hazırlanan yıllık faaliyet raporunu görüşüp onaylamak. İlin taşınır ve taşınmazlarına ilişkin tasarrufta bulunmak. Yönetmelikler yapmak.

Vali il genel meclisinin tasdik etmediği kararları tutanak tarihinden itibaren 20 gün içinde itiraz yolu ile Danıştay’a götürmek zorundadır.

İl Daimi Encümeni: İl özel idaresinin danışma karar organıdır. Beş asil ve beş yedek üyeden oluşur. Üyeleri il genel meclisi üyeleri içinden bir yıl için seçilir. Mayıs ve kasım ayları olmak üzere yılda iki kez toplanır. Vali ya da vali yardımcısı başkanlık eder. Salt çoğunlukla toplanır ve çoğunlukla karar alır. Görevleri; aciliyet durumunda il genel meclisi adına karar almak. Valinin her ay vereceği gider cetvelini incelemek ve bütçeye uygunsa onaylamak. İl genel meclisine danışmanlık yapmak. Gerekli ihaleleri yapmak ya da yaptırmak. İl özel idareleri ile ilgili konularda yasaklayıcı kararlar almak ve uymayanlara ceza vermek(Bu cezalara karşı Sulh Ceza Mahkemesine itirazda bulunulabilir).

• Belediye Yönetimi: Organları halk tarafından seçilen tüzel kişiliği olan örgütlerdir. Tanzimat’tan sonra kurulan ilk mahalli idare teşkilatı belediyelerdir. İlk belediye İstanbul’da kurulmuştur. Nüfusu ne olursa olsun il ve ilçe olan yerlerde belediye kurulur. Nüfusu 5000 ve üzeri olan yerlerde kurulabilir. Belediye nüfusları 2000’in altına düşerse belediye köye dönüşür. Müşterek kararname ile kurulurlar. Belediye kuruluşu için; ihtiyar meclisi ya da seçmenlerin yarısından çoğu o yerdeki en büyük mülki amire başvurur. Ya da vali bu işi kendisi de isteyebilir. Seçim kurulu valinin isteği üzerine belediye kurulması yönündeki oylarını tutanak ile valiliğe bildirir. Vali durumu il genel meclisine bildirir. Görüşmeden olumlu sonuç çıkarsa durum içişleri bakanlığına bildirilir. İçişleri bakanlığı ilgili dosyayı Danıştay’a sunar. Danıştay’ın kararı ve cumhurbaşkanının onayı ile belediye kurulur.

Nüfusu 5000 ve üzerinden olan yerlerde içişleri bakanlığının önerisi üzerine müşterek kararname ile belediye kurulabilir.

Belediyenin görevleri; imar, sosyal yardım, ekonomik, sağlık ve kolluk alanlarında yerel nitelikli görevler.

Belediyeler il özel idarelerinden farklı olarak kolluk gücüne sahiptirler. Bu kolluk gücü zabıtalar olup belediye kararlarına uyulmasını sağlarlar.

Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50000’i geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için korunma evleri açar.

Belediyenin görev, sorumluluk ve yetki alanı belediye sınırlarını kapsar.

Belediye Başkanı: Belediye idaresinin başıdır. Seçilme yeterliliğini kaybetmesi, görevini kötüye kullanmaktan dolayı mahkum olması, en az 6 ay mahkum olması, meclisin hakkında yetersizlik kararı vermesi, belediye meclisinin dağıtılmasına neden olacak eylemlerde bulunması durumunda başkanlıktan düşer. Bu durumdaki başkanlar hakkındaki kararı içişleri bakanlığının başvurusu üzerine Danıştay verir. Görevi ile ilgili bir suçtan dolayı hakkında soruşturma, kovuşturma başlatılması ya da dava açılması durumunda içişleri bakanı tarafından geçici olarak görevinden alınabilir.

Belediye başkanı, belediye meclisi, belediye encümeni ve içişleri bakanlığının bildirisi ve Danıştay kararı ile görevden alınabilir.

Belediye başkanının görevleri; en büyük mülki amirin tebliğ ettiği kanun, tüzük ve yönetmelikleri yayımlamak ve kendisine düşen görevleri yapmak. Bütçe harcamaları yapmak. Mahkeme önünde davacı veya davalı olarak belediye tüzel kişiliğini temsil etmek. Belediye mallarını, gelir ve alacaklarını idare ve takip etmek. Meclis ve encümene başkanlık etmek ve kararlarını uygulamak. Belediye personelini atamak. Belediyeye bağlı kuruluşları denetlemek. Şartsız bağışları kabul etmek.

Belediye Encümeni: Belediyelerin günlük işlerini ve meclisçe alınan kararları yürütmekle görevlidir. Belediye başkanının başkanlığında, meclis üyeleri içinden bir yıllığına üç, belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıllığına iki üye seçmesiyle toplam beş üyeden oluşur. Görevleri; kanunda öngörülen cezaları vermek. Yıllık stratejik plan ve kesin hesabı inceleyip meclise görüş bildirmek. Yıllık çalışma programına alınan işleri uygulamak. Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beş bin Türk Lirası’na kadar olan belediye alacaklarının anlaşma ile tasfiyesine karar vermek. Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. Umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek.

Belediye encümeni haftada birden az olmamak üzere önceden belirlenen günlerde toplanır. Salt çoğunluk ile toplanır ve salt çoğunluk ile karar alır. Eşitlik durumunda belediye başkanından olan taraf üstün sayılır. Çekimser oy kullanılmaz. Konular bir haftada karar bağlanır.

Belediye Meclisi: Belediyenin karar organıdır. Belde halkı tarafından beş yıl için seçilir. Her ayın ilk haftası belediye başkanı başkanlığında toplanır. Güncemi belediye başkanı belirler. En önemli görevi bütçeyi ve kesin hesabı görüşmek ve karara bağlamaktır. Görevleri; belediye faaliyetlerinin ve personel performansının ölçütlerini görüşmek ve karar bağlamak. İmar planlarını görüşmek ve onaylamak. Büyükşehir ve il belediyelerinde çevre düzeni planını kabul etmek. Borçlanmaya karar vermek. Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteği üzerine verilen hizmetler için uygulanacak hizmet tarifesini belirlemek. Meclis başkanlık divanı ve encümen üyelerini seçmek.

• Müşterek kararname ile vali ve kaymakam atanır, belediye kurulur, il, ilçe sınırları değiştirilir, bucaklar kurulur, adı ve sınırları değiştirilir.
• Belediye bütçesi belediye başkanı tarafından hazırlanır, encümenin görüşü de alınarak belediye meclisinde kabul edilir. Beldenin mülki amirinin(vali ya da kaymakam) onayı ile uygulanır.
• Belediyenin gelirleri; genel bütçeden ayrılan pay, emlak vergisi payı, çevre temizlik vergisi, işletmecilik geliri, vergi, resim ve ruhsat harçları, borç ve bağışlar.
• Büyükşehir Belediyesi Yönetimi: En az üç ilçe veya belediyeyi kapsayan, bu belediyeler arası koordinasyonu sağlayan, kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan, idari ve mali özerkliğe sahip, karar organı seçmenlerce oluşturulan kamu tüzel kişisidir. Kurulabilmesi için nüfusun en az 750000 olması gerekir.

Büyükşehir Belediye Başkanı: 5 yıl için seçilir. Profesyonel spor kulüplerinde başkanlık ve yöneticilik yapamaz. Siyasi partilerin yönetim ve denetim alanında yer alamaz. Görevleri; belediye teşkilatını sevk ve idare etmek, hak ve menfaatlerini korumak. Bütçeyi hazırlamak ve uygulamak. Belediye personelini atamak ve bağlı kuruluşları denetlemek. Gerektiğinde nikah kıymak.

Büyükşehir Belediye Meclisi: Karar organıdır. Her ayın ikinci haftası en az beş gün boyunca toplanır.

Büyükşehir Belediye Encümeni: Belediyenin günlük işlerini ve meclisin kararlarını yürütür.

• Büyükşehir belediyelerinin görevleri;

Büyük şehir yatırım plan ve programlarını yapmak,

Büyük şehir nazım  imar planlarını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak, ilçe belediyelerinin  nazım plana  uygun olarak hazırlayacakları  tatbikat imar planlarını onaylamak ve uygulanmasını  denetlemek,

Büyük şehir dahilindeki  meydan, bulvar, cadde ve anayolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak ve kanunların belediyeler verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek,

Yolcu ve yük terminalleri katlı  otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek,

Çevre sağlığı ve korunmasını sağlamak,

Yeşil sahalar, parklar ve bahçeler yapmak, sosyal ve kültürel hizmetleri yerine getirmek, spor, dinlenme, eğlence ve benzeri yerleri yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek.

Büyük şehir dahilindeki su kanalizasyon, her nevi gaz, merkezi ısıtma ve toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak , işletmek veya işlettirmek.

Mezarlık alanlarını tespit ve tesis etmek ve işletmek ,

Çöplerin ve sanayi atıklarının toplanma yerlerini belirtmek, değerlendirilmesi ve imhası için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek,

Meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak isim ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara  numara  verilmesi işlerini gerçekleştirmek,

Toptancı halleri ve mezbahalar yapmak, yaptırmak, işletmek veya işletmek,

İtfaiye hizmetlerini yürütmek patlayıcı ve yanıcı maddeler üreten ve depolayan yerleri tespit etmek, fabrikalar ve sanayi kuruluşlarının bulundurmaları zorunlu olan yangın söndürme ve çevre sağlığına ilişkin araç, gereç ve tesisleri tespit etmek ve bu kuruluşları denetlemek,

İlçe belediyeleri arasındaki ihtilaflarda, zabıta veya diğer belediye hizmetlerinin koordinasyonunu sağlamak,

Büyük şehir çapında ortak finansman ve yatırımı gerektiren hizmetlerin gerçekleştirilmesini sağlamak,

Büyük şehir belediyesince işletilen alanlarda zabıta hizmeti ile diğer belediye hizmetleri ve ruhsat verme işlemlerini yürütmek.

Yiyecek ve içecek maddelerinin tahlilini yapmak üzere laboratuar kurmak ve işletmek.

• Köy İdaresi: Köylerin tüzel kişilik kazanması 1924’te çıkarılan köy kanunu ile olmuştur. Nüfusu 2000’den az olan yerleşim yerlerine köy denir. Nüfusu 150’den çok olan yerlerde köy idaresi bulunur. Köyün kurulması içişleri bakanının kararı ile olur. Bir köyün başka bir ilçeye bağlanması, mevkisinin değişmesi içişleri bakanlığının kararı ve cumhurbaşkanının onayı ile olur. Yeniden köy kurulması veya yerinin değiştirilmesi bayındırlık ve iskan bakanlığının görüşü ile olur. Köylerin aynı ilçe içinde bir bucaktan diğerine bağlanması, köy adlarının değişmesi, birleştirilmesi veya ayrılması, bir köyün bir köyden alınıp diğeri ile birleştirilmesi içişleri bakanlığının onayı ile olur. Tüm bu faaliyetlerde yetkili il veya ilçe idare kurulunun ve il genel meclisinin görüşü alınır.

Muhtar: Köy derneği tarafından seçilir. Beş yıl görev yapar. Siyasi partiler aday gösteremez. Köyde yürütülecek işleri düzenler ve köy tüzel kişiliğini temsil eder. Kanun ve hükümet emirlerini duyurur. Köy içinde dirlik ve düzeni sağlar. İl idare kurulu kararı ile görevinden alınabilir.

Köy muhtarı seçilebilmek için; TC vatandaşı olmak, en az 6 aydan beri o köyde ikamet etmek, 25 yaşını doldurmuş olmak, Türkçe okuma-yazma bilmek, kısıtlı olmamak, daha önce görevine son verilmemiş olmak, taksirli suçlar hariç toplam 1 yıl veya daha fazla hapis veya ağır hapis cezasınca hüküm giymemiş olmak gerekir.

İhtiyar Meclisi: Köy derneği tarafından tek dereceli ve çoğunluk usulüne göre beş yılığına seçilir. Doğal üyeleri köy imamı ve köy öğretmenidir. Muhtarın çağrısı ile haftada en az bir defa toplanır. Görevleri; köy işlerini düzene sokmak, köy muhtarının harcamalarını denetlemek, köy bütçesini kabul etmek.

Köy Derneği: Köyde bulunan seçmenler tarafından oluşturulur. İhtiyar meclisini, muhtarı ve köy imamını seçer.

• Köydeki diğer memurlar, köy imamı, köy öğretmeni, köy korucuları.
• Köy bütçesi imece(ortaklaşa) ve salmadan(mali güce göre alınan para) oluşur. Bütçe ihtiyar heyeti ve muhtar tarafından oluşturulur. Kaymakam tarafından onaylanır.
• İçişleri bakanlığı bir yerde köy kurmadan önce, o yerdeki idare kurulur, il genel meclisi, bayındırlık ve iskan bakanlığı ile sağlık bakanlığının görüşünü alır. Köylerin kurulması idari kararla olur.
• Hizmet yönünden yönetim kuruluşlarının ortak özellikleri; kamu tüzel kişiliğe sahip olma, özerkliğe sahip olma, vesayet denetimine tabi olma, ayrı bir mal varlığına ve bütçeye sahip olma.
• Köyün isteğe bağlı işlerinin zorunlu işler haline getirilmesine köy derneği karar verir.
• Vali hukuka aykırı gördüğü büyükşehir belediye meclisi kararları aleyhine en geç on gün içinde idari yargı merciine başvurur.
• Mahalleler, belediye meclisinin kararı, kaymakamın görüşü ve valinin onayı ile kurulur.

 [wp_ad_camp_2]

KAYNAK-2

• İdare hukukunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar idari yargıda çözümlenir.
• İdari kararlar tek yanlı ve icraidir. Hukuka uygundur ve yargısal denetimi vardır.
• Kamu hizmetine egemen olan ilkeler; süreklilik ve düzenlilik, nesnellik ve eşitlik, değişkenlik, bedelsizlik.
• Devlet adına imtiyaz verme yetkisi bakanlar kuruluna aittir.
• Hiyerarşi temel olarak başkent örgütünn kendi taşra örgütleri üzerindeki denetim aracıdır.
• Tüzükler;
  •   Bakanlar kurulu tarafından çıkarılır.
  •   Kanunların uygulanmasını göstermek, emrettiği işleri belirtmek için çıkarılır.
  •   Belirtilmemişse resmi gazetede yayımlandıktan 45 gün sonra yürürlüğe girer(Kanunlar gibi).
  •   Yargısal denetimi danıştay tarafından yapılır.
  •   Resmi gazetede yayımlanır.
  •   Cumhurbaşkanı tarafından imzalanır.

• Yönetmelikler;
  •   Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri tarafından çıkarılır.
  •   Kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak için çıkarılır.
  •   Aksine bir hüküm yoksa yayımlandıkları gün yürürlüğe girer.
  •   Ülke çapında uygulanacaksa yargısal denetimi Danıştay tarafından, diğer yönetmeliklerin yargısal denetimi idare mahkemeleri tarafından yapılır. Başbakanlık ve bakanlıkların çıkardığı yönetmelikler her halde Danıştay tarafından denetlenir.
  •   Hangilerinin resmi gazetede yayımlanacağı kanunla belirlenir.
• Anayasada düzenlenmemiş olsa da başbakan ve bakanlar kurulu da yönetmelik çıkarabilir.
• Ülke çapınca uygulanacak yönetmelikler resmi gazetede yayımlanır.
• Kanun olmazsa tüzük ve yönetmelik çıkarılamaz. Ancak tüzük olmasa da yönetmelik çıkarılabilir.
• Yönetmelikler ve genelgelerin cumhurbaşkanının onayına ihtiyacı yoktur.
• Milli İstihbarat Teşkilatı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü gibi kurumlar doğrudan başbakanlığa ve diğer bakanlıklara bağlı oldukları için kamu tüzel kişilikleri yoktur ve yönetmelik çıkaramazlar.
• OHAL ve sıkıyönetim KHK’ları ve Cumhurbaşkanlığı genel sekreterliğinin kuruluş ve örgütlenmesini düzenleyen cumhurbaşkanlığı kararnamesi yetkilerini doğrudan anayasadan alır.
• KHK’lar daha sonraki bir tarih belirtilmemişse yayımlandıkları gün yürürlüğe girerler.
• Yayımlandıkları gün TBMM’ye sunulmayan kararnameler bu tarihte, TBMM’ce reddedilen kararnameler ise reddedilme kararının resmi gazetede yayımlandığı gün yürürlükten kalkar.
• İdari işlemlere karşı açılacak davalarda süre yazılı bildirim tarihinden itibaren başlar.
• Yürütme görevinin kanunda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari işlem ve eylem niteliğinde takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı alınamaz.
• İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda yürütmenin durdurulmasına karar verilebilir.
• İdare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.
• İdari sözleşme yapma usulleri; kapalı teklif, açık arttırma ve eksiltme, pazarlık, yarışma.
• Merkez ve taşra arasında hiyerarşi, merkez ve yerinden yönetimler arasında vesayet ilişkisi vardır.
• Sadece illerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır. Kaymakam ve bucak müdürü yetki genişliğini kullanamaz.
• Başbakanlık müsteşarı en yüksek devlet memurluğu statüsündedir.
• Bir ilin sınırının değiştirilmesi içişleri bakanlığının hazırlayacağı ortak bir kararname ile yapılır.
• Vali ilde bulunan yerinden yönetim kuruluşları üzerinde vesayet, kamu görevlileri üzerinde hiyerarşi yetkisini kullanır.
• Vali askeri ve adli kurumları denetleyemez.
• Valiler hakkında yapılacak cezai kovuşturmalar ilgili Yargıtay Ceza Dairesi tarafından yapılır.
• Kaymakam, içişleri bakanlığı müdürler kurulunun önerisi ve bakanın bu öneriyi onaylaması sonucu içişleri bakanı, başbakan ve cumhurbaşkanının ortak kararnamesi ile atanır.
• Kaymakam olmak için TC vatandaşı olmak, kaymakamlık stajını ve kursunu başarı ile bitirmiş olmak, siyasal bilimler, hukuk, iktisadi ve idari bilimler fakültelerini bitirmek, 29 yaşını aşmamış olmak gerekir.
• Bucaklar yönetsel(idari) bir işlemle kurulurlar. İçişleri bakanının kararı ve cumhurbaşkanının onayı ile kurulurlar(müşterek kararname).
• Müşterek kararname; cumhurbaşkanı, başbakan, ilgili bakan veya bakanların imzası bulunan kararnamelerdir. Cumhurbaşkanı imzasından dolayı sorumsuzdur. Diğerleri için bu geçerli değildir.
• Merkezi yönetimdekiler atanarak, yerinden yönetimdekiler seçilerek göreve gelirler.
• Mahalli idarelerin seçimleri 5 yılda bir yapılır. Ancak milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonraki bir yıl içinde yapılaması gereken mahalli seçimler genel veya araseçimlerle birlikte yapılır.
• Yerel yönetim seçimlerine katılma şartları; 25 yaşını doldurmuş olmak, Türk vatandaşı olmak, en az ilkokul mezunu olmak, kısıtlı olmamak, askerlik hizmetini yapmış olmak, taksirli suçlar hariç toplam 1 yıl veya daha fazla hapis cezasına hüküm giymemiş olmak, yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş olmak.
• Subsidiyarite; hizmette yerellik önceliği demektir. Hizmetlerin halka en yakın idare tarafından yerine getirilmesini ifade eder.
• Yerel yerinden yönetim=yerel yerinden idare=mahalli idare.
• İl genel meclisi tarafından alınana kararların tam metni en geç 5 gün içinde valiye gönderilir. Valiye gönderilmeyen meclis kararları yürürlüğe girmez.
• İl daimi encümeni kamulaştırma kararı verebilir.
• Belediye sınırları, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile kesinleşir.
• Belediye başkanının başkanlıktan düşmesine ilişkin en son kararı danıştay verir.
• Belediye encümeni kamulaştırmaya karar verebilir.
• Bir kimsenin belediye başkanı adayı olup olamayacağı kararı YSK tarafından incelenir.
• Cumhurbaşkanı, TBMM üyeleri, belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, muhtarlar, ihtiyar heyeti halk oylarıyla seçilerek göreve gelir.
• İl özel idaresi kendiliğinden kurulur.
• Nüfus 2000’den az ise köy, 2000-20000 arası ise kasaba, 20000’den büyük ise şehir olur.
• Muhtar bir devlet memurudur.
• Köy ihtiyar meclisi kamulaştırmaya karar verebilir.
• Yerinden yönetim birimleri kamu tüzel kişiliğine merkezi yönetim kuruluşları devlet tüzel kişiliğine sahiptir.
• Mahalleler kamu tüzel kişiliğine sahip değildirler ve yerinden yönetim kuruluşları içinde yer almazlar.
• İl ve ilçelerin kurulması ve kaldırılması, bir ilçenin bir ilden ayrılıp başka bir ile bağlanması, il ve ilçelerin ad be merkezlerinin değiştirilmesi, mesleki oda birliklerinin kurulması(Barolar, tabipler odası), büyükşehir belediyelerinin kurulması, bakanlıkların kurulması, üniversitelerin kurulması kanunla olur.
• KİT’ler(İDT ve KİK) bakanlar kurulu kararı ile kurulurlar.
• KİT ifadesi ilk kez 1961anayasası ile girmiştir.
• Mahalli idarelerin belirli bir kamu hizmetinin görülmesi amacı ile kendi aralarında Bakanlar Kurulunun izni ile birlik kurmaları, görevleri, yetkileri kanunla düzenlenir.
• Memurluğa ilk defa atananlar en az 1, en çok 2 yıl aday memurluk süresi geçirirler. Bu sürede olumlu sicil almayanlar 3 yıl memurluğa atanamazlar. Memurlar ikametgah adreslerinin bulunduğu yere atanırlarsa 1 gün, başka bir yere atanırlarsa 15 gün içinde(yol hariç) göreve başlarlar. Başlamayanlar 1 yıl memur olamazlar.
• Memurların müspet ödevleri(yükümlülükleri); anayasa ve kanunlara sadakat, davranışlarına özen gösterme, amirlerin emrine itaat, resmi belge, araç ve gereçleri iade, mal bildiriminde bulunma, hizmeti şahsen ve kesintisiz olarak görme, ikamet mecburiyeti.
• Memurların menfi ödevleri(yasaklar); başka görev alma yasağı, ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı, siyasi faaliyetlerde bulunma yasağı, dernek kurma ve derneklere girme yasağı, toplu eylem ve hareketlerde bulunma yasağı, grev yasağı, hediye alma ve menfaat sağlama yasağı, gizli belgeleri açıklama yasağı, ayrıldığı kuruma karşı görev alma yasağı, basına demeç verme yasağı.
• Memurlar dernek kuramaz ve derneklere üye olamaz.
• Memurlara verilen uyarma ve kınama 5 yıl, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezaları 10 sonra sicilden silinir.
• Memurlar sendikalara üye olabilirler. Toplu sözleşme yapabilirler(2010).
• Memurların kademe ilerlemesini durduran sebepler; gerçeğe uygun olmayan raporlar vermek, görevde alkollü içki kullanmak, gizli bilgileri açıklamak, göreve izinsiz gelmemek(3-9 gün).
• 1982 Anayasasını yürütme bölümünde belirtilmiş kurumlar: Diyanet İşleri Başkanlığı hariç hepsinin kamu tüzel kişiliği vardır.
  •   Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Kurumu
  •   Kamu Kurumu Niteliğinden Meslek Kuruluşları
  •   TRT
  •   Yüksek Öğretim Kurumları(üniversiteler)
  •   RTÜK
  •   Diyanet İşleri Başkanlığı
  •   İl Özel İdareleri
  •   Belediyeler
  •   Köyler

KAYNAK-3

• Temel kolluk birimleri Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma’dır.
• İdarenin kamuya yönelik olmayan tek faaliyeti iç düzen(öz yönetim) faaliyetleridir. Personel alımı, eğitimi gibi faaliyetlerdir.
• İdareye ilişkin temel ilkeler; hukuk devleti ilkesi, laiklik ilkesi, merkezden ve yerinden yönetim ilkesi, yetki genişliği ilkesi, idarenin bütünlüğü ilkesi, demokratik devlet ilkesi.
• İdarenin bütünlüğü hiyerarşi ve vesayet ile sağlanır.
• İdare Hukuku tedvin edilmemiş(dağınık) bir hukuk dalıdır.
• Sayıştay kararları yargısal denetime tabi değildir.
• İdari sözleşme yapma usulleri(ihale usulleri)

Devlet İhale Kanununa Göre

•  Kapalı teklif usulü
•  Açık arttırma ve eksiltme usulü
•  Pazarlık usulü
•  Yarışma usulü

Kamu İhale Kanununa Göre

•  Açık ihale usulü
•  Belirli istekler arasında ihale
•  Pazarlık
•  Doğrudan temin
• İhale kararlarını almaya İhale Komisyonu yetkilidir.
• Harcamalara ilişkin sözleşmeler imzalandıkları tarihten itibaren üç gün içinde Sayıştay’a gönderilir. Sayıştay tescil işlemlerini 15 gün içinde sonuçlandırılır.
• Kamulaştırmada, idare taşınmazı amacına yönelik bir ihtiyaca tahsis etmezse malikin(mülk sahibi) geri alma hakkına sahip olur. Bu hak kamulaştırma bedelinin kesinleşmesinden itibaren 5 yıl geçtikten sonra kullanılabilir. Bu süreden sonra malik 1 yıl içinde geri alma hakkını kullanmalıdır. Fakat sulama, baraj ve iskan projelerinde geri alma hakkı doğmaz.
• İdarenin kamulaştırma yetkisi doğal bir yetki iken taksitlendirme yetkisi istisnaidir.
• Geçici işgal işlemi il idare kurulunca gerçekleştirilir.
• Özel idari kolluk makamları; belediye kolluk makamları, köy kolluk makamları.
• Devlet tüzel kişiliği olan kuruluşlar, yasama ve yargı organları, merkezden yönetimin merkez ve taşra teşkilatları, merkeze yardımcı kuruluşlar, devlet denetleme kurulu, emniyet genel müdürlüğü, diyanet işleri başkanlığı, üniversiteler arası kurul, fakülteler, mahalle.
• Kamu hizmetlerinin doğrudan doğruya kamu kuruluşlarınca yürütülmesi zorunlu değildir.
• Başbakanlığa bağlı kuruluşlar: