KPSS (Kamu Personel Seçme Sınavı), Türkiye’de kamu sektöründe çalışmak isteyen adayların girmesi gereken bir sınavdır. Bu sınav, genel kültür ve genel yetenek olmak üzere iki ana bölümden oluşur. İşte bu iki bölümün genel tanımı:
Genel Kültür: Bu bölüm, adayların genel kültür seviyelerini ölçer. Sınavda, Türkiye’nin ve dünyanın tarihinden, coğrafyasından, kültüründen ve güncel olaylarına dair bilgilerden sorular sorulur. Ayrıca genel kültürü ölçmeye yönelik mantık soruları da bu bölümde yer alabilir. Bu bölüm, adayların genel bilgi düzeyini test eder.
Osman 1299-1326, Orhan 1326-1362, 1.Murat 1362-1389, 1.Beyazid 1389-1402, Fetret Devri 1402-1413, 1.Mehmed 1413-1421, 2.Murat 1421-1444
ve 1446-1451, 2.Mehmet 1444-1446 ve 1451-1481, 2.Beyazid 1481-1512, 1.Selim 1512-1520, 1.Süleyman 1520-1566, 2.Selim 1566-1574, 3.Murat
1574-1595, 3.Mehmet 1595-1603, 1.Ahmet 1603-1617, 1.Mustafa 1617-1618 ve 1622-1623, 2.Osman 1618-1622, 4.Murat 1623-1640, İbrahim 1640-
1648, 4.Mehmet 1648-1687, 2.Süleyman 1687-1691, 2.Ahmet 1691-1695, 2.Mustafa 1695-1703, 3.Ahmet 1703-1730, 1.Mahmut 1730-1754, 3.Osman
1754-1757, 3.Mustafa 1757-1774, 1.Abdülhamid 1774-1789, 3.Selim 1789-1807, 4.Mustafa 1807-1808, 2.Mahmut 1808-1839, Abdülmecid 1839-
1861, Abdülaziz 1861-1876, 5.Murat 1876-1876, 2.Abdülhamid 1876-1909. 5.Mehmet Reşat 1909-1918, 6.Mehmet Vahdettin 1918-1922. 1 Kasım
1922 Saltanat Kaldırıldı.
- Dandanakan Savaşı-1040 Büyük Selçuklular ile Gazneliler arasında gerçekleşmiştir. Gazneliler yıkılma sürecine girmiştir. Büyük Selçuklular kuruluş
aşamasını tamamlamışlardır. Pasinler Savaşı-1048 Bizans ve Gürcü İttifakı ile Büyük Selçuklular arasında gerçekleşmiştir. Malazgirt Savaşı-1071 Bizans
ile Büyük Selçuklular arasında gerçekleşmiştir. Anadolu da ilk Türk beylikleri kurulmuştur. Yurt açan savaştır. Katvan Savaşı-1141 Büyük Selçuklular ile
Moğol Karahitaylar arasında gerçekleşmiş ve Büyük Selçuklu yıkılma sürecine girmiştir. Miryokefelon Savaşı-1176 Anadolu Selçukluları ile Bizans arası
gerçekleşmiştir. Türklerin Anadolu’dan atılamayacağı kesinleşmiştir. Yurt Tutan savaştır. - Osmanlı 14. Yüzyıl Padişahları; Osman Bey-Orhan Bey-1.Murat-1.Beyazit. Osmanlı 15. Yüzyıl Padişahları; 1.Beyazit-1.Mehmet-2.Murat-2.Mehmet2.Murat-2.Mehmet-2.Beyazit. Osmanlı 16. Yüzyıl Padişahları; 2.Beyazit-1.Selim-1.Süleyman-2.Selim-3.Murat-3.Mehmet. Osmanlı 17. Yüzyıl
Padişahları; 3.Mehmet-1.Ahmet-1.Mustafa-2.Osman-1.Mustafa-4.Murat-1.İbrahim-4.Mehmet-2.Süleyman-2.Ahmet-2.Mustafa. Osmanlı 18. Yüzyıl
Padişahları; 2.Mustafa-3.Ahmet-1.Mahmut-3.Osman-3.Mustafa-1.Abdülhamit-3.Selim. Osmanlı 19. Yüzyıl Padişahları; 3.Selim-4.Mustafa-2.MahmutAbdülmecit-Abdülaziz-4.Murat-2.Abdülhamit. Osmanlı 20. Yüzyıl Padişahları; 2.Abdülhamit-5.Mehmet Reşat-6.Mehmet Vahdettin. - Mustafa Kemal Atatürk 29 Ekim 1923-10 Kasım 1938 (15 yıl 12 gün, 4 dönem), Abdülhalik Renda (1 gün TBMM Başkanı vekaleten), İsmet İnönü 11
Kasım 1938-22 Mayıs 1950 (11 yıl 192 gün, 4 dönem), Celal Bayar 22 Mayıs 1950-27 Mayıs 1960 (3 dönem), Cemal Gürsel 1961-1966 (Türk Kara
Kuvvetleri Komutanı), İbrahim Şevki Atasagun (54 gün Cumhuriyet Senatosu Başkanı vekaleten), Cevdet Sunay 1966-1973 (Türk Silahlı Kuvvetleri
Genelkurmay Başkanı), Tekin Arıburun (9 gün Cumhuriyet Senatosu Başkanı vekaleten), Fahir Korutürk 1973-1980 (Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı),
İhsan Sabri Çağlayangil (159 gün Cumhuriyet Senatosu Başkanı vekaleten), Kenan Evren 12 Eylül 1980-9 Kasım 1989 (Türk Silahlı Kuvvetleri
Genelkurmay Başkanı), Turgut Özal 9 Kasım 1989-17 Nisan 1993, Hüsamettin Cindoruk (29 gün TBMM Başkanı vekaleten), Süleyman Demirel 16 Mayıs
1993-16 Mayıs 2000, Ahmet Necdet Sezer 16 Mayıs 2000-28 Ağustos 2007 (Anayasa Mahkemesi Başkanı), Abdullah Gül 28 Ağustos 2007-28 Ağustos
2014, Recep Tayyip Erdoğan 28 Ağustos 2014- - Asya Hun Devleti; Kurucusu Teoman. En Parlak Dönem Metehan. İlk Türk Devletidir. Türkleri tek çatı altında toplamıştır. İlk Düzenli Orduyu (Onluk
Sistem) Metehan kurduğu için, onun tahta çıktığı tarih olan 209 yılı Türk Kara Kuvvetleri kuruluş tarihi olarak kabul edilir. - Avrupa Hun Devleti; Kurucusu Balamir. En Parlak Dönem Atilla. Bizans ile Atilla Döneminde Anatolius Antlaşması ve Margos Antlaşması imzalandı.
- 1.Köktürk Devleti 552-659; Kurucusu Bumin Kağan. En Parlak Dönem Mukan Kağan.
- 2.Köktürk Devleti 682-745; Kurucusu İlteriş Kağan. En Parlak Dönem Bilge Kağan
- Uygur Devleti 742-840; Kurucusu Bilge Kül Kağan. En Parlak Dönem Moyen Çur. Böğü Kağan Döneminde Manihaizm Dini kabul edildi.
- Karahanlı Devleti 840-1042-1212; Kurucusu Bilge Kül Kadir Han. En Parlak Dönem Yusuf Kadir Han. Orta Asya’da kurulan ilk Türk İslam Devletidir. Türk
İslam mimarisine Ribat (Sınır Kalesi) yapı tarzlarını kazandırmışlardır. - Gazneli Devleti 963-1187; Kurucusu Alp Tigin. Teşkilatlanma Dönemi Sebuk Tigin. En Parlak Dönem Gazneli Mahmut.
- Büyük Selçuklu Devleti 1040-1157; Kurucusu Tuğrul Bey. En Parlak Dönem Melikşah. Son Sultan Ahmet Sencer. Alparslan ile Romen Diyojen 1071
yılında Malazgirt Meydan Muharebesi yapıldı ve kazanılınca Yut Açan Savaş oldu. İlk Türk Bizans savaşı olan 1048 Pasinler Muharebesidir. 1141
Karahitaylar ile yapılan Katvan Savaşı sebebiyle yıkım sürecine girdi. - Anadolu Selçuklu Devleti 1075-1308; Kurucusu Kutanmışoğlu Süleyman. En Parlak Dönem Alaeddin Keykubat. Son Sultan 2.Mesud. 2.Kılıçasrlan ile
1.Mauil arasında 1176 Miryokefelon Meydan Muharebesi yapıldı ve kazanılınca Yurt Tutan Savaş oldu. Moğollar tarafından 1243 Kösedağ Savaşı
sonucunda yıkım sürecine girdi. - İran (Safevi) ile imzalanan önemli antlaşmalar; 1555 Amasya Antlaşması, 1590 Ferhat Paşa Antlaşması, 1611 Nasuh Paşa Antlaşması, 1618 Serav
Antlaşması, 1639 Kasrı Şirin Antlaşması, 1746 Karden Antlaşması. - Geçici Elçilikler-Lale Devri-3.Ahmet Dönemi; 1719 yılında İbrahim Paşa Viyana elçisi olarak gitti. 1720 yılında Yirmisekiz Mehmet Çelebi Paris
(Avrupa’ya açılan kapıdır. 28 Mehmet Çelebi burada Sefaretname’ sini yazmıştır) elçisi olarak gitti. İlk kalıcı elçilik 3.Selim Döneminde 1793 yılında
Yusuf Agah Efendi Londra elçisi olarak gitti. - Merkez Bankası 30 Haziran 1930 yılında kurulmuştur. Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olan, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce
basılan madeni paraların tedavülü de Merkez Bankasınca sağlanmaktadır. - Tahttan indirilen padişahlar; 2.Mustafa-Edirne Olayı-22 Ağustos 1703. 3.Ahmet-Patrona Halil İsyanı-1 Ekim 1730. 3.Selim-Kabakçı Mustafa İsyanı-29
Mayıs 1807. Abdülaziz- 30 Mayıs Darbesi-30 Mayıs 1876. 2.Abdülhamit-Meclis Kararı-27 Nisan 1909. 6.Mehmet Vahdettin-TBMM Kararı-1 Kasım 1922. - Osmanlı Devleti’nde ilk demir yolu, Abdülmecid Dönemindedir. 1851-Kahire ile İskenderiye Demir Yolu. 1856-İzmir ile Aydın (Turgutlu) Demir Yolu.
- Milletler Cemiyeti; Wilson İlkeleri temeli ile 10 Ocak 1920 yılında kuruldu. Türkiye, Milletler Cemiyetine İspanya ve Yunanistan desteği ile 6 Temmuz
1932 yılında katıldı. Üye olmadan önce cemiyete götürülen sorunlar: Musul Sorunu-Bozkurt Lotus Olayı-Nüfus Mübadelesi-Fener Rum Patrikhanesi.
Üye olduktan sonra cemiyete götürülen sorunlar: Boğazlar Sorunu-Hatay Sorunu. - İlhanlı Devleti 1256-1335 Cengiz Han’ın torunu Hülagü Han tarafından İran da kurulmuştur. Çağatay Devleti 1227-1369 Mevaraünnehir-Türkmenistan
bölgesinde kurulan devlet Timur tarafından yıkılmıştır. Altınorda Devleti 1227-1502 Cengiz Han’ın torunu Batu Han tarafından Hazar’ın kuzeyinden
Doğu Avrupa’ya uzanan bölgede kurulmuştur. Timur İmparatorluğu ile yaptığı savaşı kaybetmiştir. Kubilay Hanlığı, Çin ve Moğolistan da kurulmuştur. - Timur Devleti 1396-1501 Çağatay Hanlığını yıkan Timur tarafından kurulmuştur. Altınorda Devletini yenmişlerdir. 1402 Ankara Savaşında Osmanlı
Devleti’ni (Yıldırım Beyazid) yenmeleri ile Anadolu da Fetret Devrini başlatmıştır. - Memluk Devleti 1250-1517 Ayberk tarafından Mısır da kurulmuştur. 16. Yüzyıl İslam dünyasının en güçlü devletidir. Abbasi halifesini himayelerine
almışlardır. 1517 Ridaniye Savaşı ile Osmanlı Devleti (Yavuz Sultan Selim-1.Selim) tarafından yıkılmıştır. - Gazneliler Devleti 963-1187 Afganistan, Özbekistan, İran, Horasan, Pakistan ve Kuzey Hindistan’a kadar uzanan geniş bir coğrafyada kurulmuştur.
- Karahanlılar Orta Asya da hüküm sürmüşlerdir. Büyük Selçuklular İran, Anadolu, Suriye ve Azerbaycan da hüküm sürmüşlerdir. Akkoyunlular Doğu ve
Güneydoğu Anadolu da hüküm sürmüşlerdir. Karakoyunlular Doğu Anadolu ve Azerbaycan da hüküm sürmüşlerdir.
3 - 1730 yılı Patrona Halil İsyanı 3.Ahmet tahttan indirildi 1.Mahmut tahta çıkarıldı. 1807 yılı Kabakçı Mustafa İsyanı 3.Selim tahttan indirildi 4.Mustafa
çıkarıldı. - Etniki Eterya Cemiyeti, Bizans’ı yeniden kurmak için 1821 yılında Mora Yarımadasındaki isyanı örgütlemişlerdir. Osmanlı devleti, Mısır Valisi Kavalalı
Mehmet Ali Paşa desteği ile isyanı bastırmıştır. Ancak 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda imzalanan 1829 Edirne Antlaşması ile Yunanistan
bağımsızlığını kazanmıştır. 1829 Edirne Antlaşması ile Sırbistan, Eflak ve Boğdan özerk oldular. - Pontus Rum-Trabzon Rum İmparatorluğunu yeniden kurmayı amaçlamıştır. Mavi Mira-Bizans’ı yeniden kurmayı (Megalo İdea) amaçlamıştır. MakabiYahudilerin çoğunlukta bulunduğu bölgede Yahudi Devleti kurmayı amaçlamıştır. Taşnak Sütyun-Doğu da bir Ermeni Devleti kurmayı amaçlamıştır.
- Briand-Kellogg Paktı-1928; ABD ve Fransa önderliğinde kurulmuştur. Türkiye, SSCB ile 1929 yılında katılmıştır. Akdeniz Paktı-1936; İtalya’nın Akdeniz
de oluşturduğu tehdit üzerine İngiltere, Türkiye, Yugoslavya ve Yunanistan arasında oluşturulmuştur. Sadabad Paktı-1937 İtalya’nın Habeşistan’ı işgali
üzerine Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında oluşturulmuştur. Kuzey Atlantik Paktı-NATO-4 Nisan 1949; Washington da ABD önderliğinde, Sovyet
yayılmacılığına karşı oluşturulmuştur. Türkiye 18 Şubat 1952 yılında katılmıştır. Dönemin Dışişleri Bakanı Fuat Köprülü ve Başbakan Adnan Menderes. - Türklerin kullandıkları takvimler; 12 Hayvanlı-İlk Türk devletleri kullandı. Hicri-Türk İslam devletleri kullandı. Celali-Selçuklular Mali İşler için kullandı.
Rumi-Osmanlı Devleti Mali İşler için kullandı. Miladi-1925 Yılından itibaren Türkiye Cumhuriyeti kullandı. Kaşgarlı Mahmut, 12 Hayvanlı takvimin
bilgilerini ilk olarak Uygurları anlatırken kullanmıştır. - Tek dereceli ilk seçim 1946 yılında yapıldı.
- Andımızın yazarı; Reşit Galip. İstiklal Marşı ilk bestecisi; Ali Rıfat Çağatay. İstiklal Marşı son bestecisi; Osman Zeki Üngör. İstiklal Marşını
Armonileştiren; Edgar Manas. İstiklal Marşı bando düzeni; İhsan Servet Künçer. İstiklal Marşı; Yayınlandığı ilk gazete Açıksöz, ilk dergi Sebilürreşat, ilk
kez 1982 Anayasasına dahil edildi. - Milletler Cemiyeti; İsviçre-Cenevre 10 Ocak 1920 tarihinde kuruldu. Wilson İlkeleri kurulmasında etkendir. Paris Barış Konferansı 18 Ocak 1920
kurulması kararlaştırıldı. Mustafa Kemal “Çağırsınlar Katılalım” dedi. Yunanistan ve İspanya önerisi ile Türkiye 18 Temmuz 1932 yılında katıldı. - İlk Türk kadın gazeteci Selma Rıza.
- Osmanlı Devleti’nde Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra ilk işgal edilen yer; Musul, Anadolu’da ilk işgal edilen yer; Hatay-Dörtyol, Batı Anadolu da
ilk işgal edilen yer; İzmir. İlk kurşun; Hatay Dörtyol-Mehmet Kara, Batı Anadolu da ilk kurşun; İzmir Kordonboyu-Osman Nevres (Hasan Tahsin-Hukuku
Beşer yazarı-15 Mayıs 1919 ilk kurşunu İzmir’de sıktı-kadın hakları ilk savunucularındandı) ilk kurşun savaşı; Ödemiş. - İslamiyet öncesi Tigin eğitmeni Ataman-İnal, Selçuklu Devleti dönemi Melik eğitmeni Atabey, Osmanlı Devleti Şehzade-Çelebi eğitmeni Lala
- Farabi; Türk İslam dünyasında pozitif bilimleri başlatan kişidir. Batı da “Alfarabius” olarak tanınmış, eserleri Latinceye tercüme edilmiştir. Muallimi
Sani-İkinci Öğretmen olarak bilinir. İbni Rüşd; Felsefe, tıp, astronomi alanlarında çalışmalar yapmıştır. Eserleri Avrupa da Skolastik düşünceyi
sarsmıştır. Harezmi; Matematikte sıfır rakamını ilk kullanan kişidir. Astronomi ve coğrafya ile ilgilenmiştir. İbni Sina; Batı da “Avicenna” olarak tanınır.
“El Kanun fi’t Tıb” eseri Avrupa da çevrilmiştir. Tıp ve felsefe alanında eserler vermiştir. - Londra Konferansı 21 Şubat 1921, Mudanya Ateşkes Antlaşması 11 Ekim 1922, Lozan Antlaşması 24 Temmuz 1923, Montrö Boğazlar Sözleşmesi 20
Temmuz 1936. - Mudanya Ateşkes Antlaşması 11 Ekim 1922, İsmet İnönü katıldı. Osmanlı Devleti hukuken sona erdiğinin göstergesi oldu. İstanbul ve Boğazlar ve Doğu
Trakya savaşılmadan, TBMM’ye teslim edildi. Meriç Nehri Osmanlı- Yunanistan arası sınır oldu. - Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 6 Mayıs 1930 yılında “Sağlıklı yaşamak için gerekli önlemlerin bütünü”
- Lağımcı Ocağı; Kapıkulu piyadeleri içerisinde yer alan gruptur. Kale kuşatmalarında tüneller kazarak kale surlarının çökmesini ve kalenin içten
fethedilmesini gerçekleştirmeye çalışırlardı. Sakalar; Eyalet askerleri içerisinde su ihtiyacını karşılayan sınıftır. (Eyalet askeri Tımar) Garipler; Kapıkulu
süvarileri içerisinde yer alan gruptur. Sağ ve sol garipler olarak ikiye ayrılırlar. Savaş sırasında hazineyi ve ordunun teçhizatını korurlar. - Feyzullah Efendi, Edirne Olayı 2. Mustafa (ordu ile sefere çıkan son padişahtır) yerine 1703 yılında 3. Ahmet geldi. 3. Ahmet 1718-1730 Lale Devri
padişahıdır. - İbn-i Fadlan; Rihle eserini itil Bulgarlara gönderdi ve İslamiyet’i seçen ilk Türk devleti oldular. İbn-i Fadlan’ ın ayrıca seyahatnamesi vardır.
- Osmanlı Devleti, Düyun-ı Umumiye benzeri Mısır borçlar sandığı idaresidir. Mısır’da İngiltere ve Fransa borçlar için kurmuşlardır. Borçlara karşılık
Mısır’da vergileri topladılar. - 7-8 Ağustos 1921 Tekalif-i Milliye emirlerinde haberleşme araçları hakkında bir bilgi yer almaz.
- Osmanlı Devleti 1875 yılında iflas etti ve dış borçları ödeyemez hale geldi. 2. Abdülhamid 15 Ekim 1881 Muharrem Kararnamesi ile Düyun-ı Umumiye
kuruldu. Lozan antlaşması ile Düyun-ı Umumiye kaldırıldı. Ramazan kararnamesi 30 Ekim 1875 Abdülaziz döneminde çıkarılmıştır. - Çerkez Ethem ayaklanması 1. İnönü ve Koçgri aşireti ile Pontus Rum isyanları ise 2. İnönü savaşları sırasında çıkmıştır.
- ABD donanması 1964 yılında saldırıya uğradı Tokin Körfezinde. Bu durum 1955-1975 Vietnam Savaşının sebebi oldu.
- 1807 Tilsit Antlaşması, Rusya ile Fransa arasında imzalandı. 1806-1812 Osmanlı-Rus savaşları bitmesi için Fransa arabulucu olarak kararlaştırıldı.
Osmanlıyı paylaşmaya yönelik gizli maddeleri vardır. Napolyon Savaşları 1800-1815 ortada olunca, 1812 yılında Bükreş Antlaşması 2. Mahmut (1808-
1839) Rusya- Osmanlı arasında imzalandı. Rusya, Eflak ve Boğdan’ dan çekilecek. - Mustafa Kemal ‘Ona minnet borcum var. Bana yeni ufuklar açtı.’ Sözleri ile övdüğü tarih öğretmeni, Mehmet Tevfik Bilge
- Latin harfleri ile basılan ilk gazete Mardin Gazetesi
- Girit Fatihi-Uyvar Fatihi- Uyvar önünde bir Türk gibi güçlü ve kuvvetli unvanlarına sahip kişi Köprülü Fazıl Ahmet Paşa
- Mustafa Kemal ‘tarih bu kongremizi ender bir eser olarak kaydedecektir.’ dediği kongre Erzurum Kongresi
- Osmanlı Devleti ilk resmi müzik okulu Darülelhan
- Kemal Reis, Piri Reisin amcası olan denizci, 2.Beyazid (Sofu) Dönemi 1493 yılında Sefarad Yahudilerini İspanya zulmünden kurtarıp Osmanlı
topraklarına getirmiştir. - Cemiyetler Dönemi 11 Kasım 1918 ile 12 Ocak 1919 yılları arası.
- Mondros Ateşkes Antlaşması 30 Ekim 1918, Ahmet İzzet Paşa Hükümeti Döneminde imzalandı. Daha sonra Ahmet İzzet Paşa Hükümeti istifa ediyor ve
yerine Ahmet Tevfik Paşa Hükümeti Kuruluyor. Ahmet Tevfik (Okday) Paşa Osmanlı Devleti son Sadrazamı ve son Hükümeti kuran kişidir. Ahmet İzzet
Paşa-Ahmet Tevfik Paşa-Damat Ferit Paşa-Ahmet Tevfik Paşa – Saltanat kaldırılması ile makam sona erdi. Millî Mücadele Dönemi olan 1921-1922
tarihlerinde de Ahmet Tevfik Paşa Hükümeti ve Padişah Mehmet Vahdettin vardı. - Damat Ferit Paşa Hükümeti; Samsun’a Çıkış 19 Mayıs 1919, Havza Genelgesi 28 Mayıs 1919, Amasya Genelgesi 22 Haziran 1919, Erzurum Kongresi 23
Temmuz 1919, Sivas Kongresi 4 Eylül 1919 ve Paris Barış Konferansı 18 Ocak 1920 görevdeydi. - Ali Rıza Paşa Hükümeti; Amasya Görüşmeleri 22 Ekim 1919, Son Osmanlı Mebusan Meclisi Toplanması 12 Ocak 1920, Misakı Milli Kararları 28 Ocak
1920 görevdeydi. - İstanbul Antlaşması 1479 Osmanlı-Venedik arasında 2.Mehmet (Fatih) Dönemin; Denizde başarı sağlanamayınca Venedik’e imtiyaz verilerek
imzalanan antlaşmadır. Osmanlı da ilk kez Hristiyan Devlet imtiyaz verilmesi durumudur. Venedik, İstanbul’da Balyos (Elçi) bulundurabilecek. - Kaşgarlı Mahmut Divanı Lügatti Türk isimli eserinde Balasagun için Türk Hakanlarının Şehri demiştir. Balasagun haritada tam merkezdedir. Ayrıca
Kaşgarlı Mahmut haritada ilk kez Japonya’yı göstermiş ve Cabarka olarak adlandırmıştır. - Milletler Cemiyeti-Cemiyeti Akvam 1.Dünya Savaşından sonra 1920 yılında kuruldu. Türkiye 1932 yılında üye oldu. Milletler Cemiyeti ilk temsilcimiz
Cemal Hüsnü Taray. Birleşmiş Milletler 2.Dünya savaşından sonra 24 Ekim 1945 yılında kuruldu. Türkiye kurucu üyedir. Birleşmiş Milletler ilk
temsilcimiz Selim Sarper. NATO 4 Nisan 1949 yılında kuruldu. 15 Eylül 1951 Kanada Ottowa kentinde Türkiye ve Yunanistan üyelik daveti yapıldı.
Türkiye 1952 yılında üye oldu. NATO ilk temsilcimiz Fatin Rüştü Zorlu. - Hadimül Haremeyn Şerifeyn 1.Selim, Sultanul Hakanül Haremeyn ve Kayseri Rum ve Sultanı Berru Bahr 2.Mehmet, Bağdat Fatihi ve Revan Fatihi ve
Şarkın Sultanı ve İskenderi Sani 4. Murat, Balkan Fatihi 1.Murat, Eğri Fatihi 3.Mehmet, Kanije Fatihi Tiryaki Hasan Paşa, Şıpka Fatihi Süleyman Hüsnü
Paşa, Kafkas Kartalı Şeyh Şamil, Hamidiye Kahramanı Rauf Orbay, Edirne Fatihi Enver Paşa, 18 Mart Kahramanı Cevat Çobanlı Paşa, Medine Müdafi ve
Çöl Kaplanı Fahreddin Paşa(Türkkan) ,Alçıtepe Kahramanı ve Şark Fatihi ve Doğunun Kartalı Kazım Karabekir, Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal,
Kuttül Amare Kahramanı Halil Kurt Paşa, Uyvar Fatihi Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Adana Kahramanı Tufan Bey, Rumeli Fatihi Süleyman Paşa, Adli ve
Gavur Padişah 2.Mahmut, Sultanı İklimi Rum 1.Beyazid, Edirne Müdafi Şükrü Paşa, Mekke Emiri Şerif Hüseyin, Ebul Hayrat ve Hayır Babası 2.Murat,
Marifperver 2.Abdülhamit, Hüdavendigar 1.Murat, Fahürüddin Osman Gazi, İhtiyarüddin ve Türk Hükümdarlarının En Ulusu Orhan Bey, Gaziler Sultanı
Orhan Bey, Gelibolu ve Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa (Orhan Beyin Oğlu), Plevne Fatihi Gazi Osman Paşa, Hindistan Fatihi ve Put Kırıcı ve Alemin
Aslanı Gazneli Mahmut, Kudüs Fatihi Selahattin Eyyubi, Reşadı Sani ve Galip Hoca ve Turgut Alp Celal Bayar, Türklerin Diyojeni Neyzen Tevfik, Ebul
Feth Alp Arslan, Cesur Kavimlerin Efendisi ve Etzel ve Tanrının Kırbacı Atilla, Otuz Boyun Kağanı Kapgan Kağan, Emiri Kebir ve En Büyük Sultan Tanrının
Gölgesi Uluğ Bey, Yedi İklim ve Irkın Efendisi Tardu Kağan, Afrasiyap ve Madyes ve Maduva Alp Er Tunga, Doğunun ve Batının Sultanı Tuğrul Bey,
Yenilmez Savaşçı Kül Tigin, Sultanul Azam Melikşah, Demir Yaylı Dukak Bey (Selçuklu ilk atası), Bakü Fatihi Nuri Paşa. Uluğ Sultan, Alaeddin Keykubat.
Trablusgarp Fatihi, Turgut Reis. - Sağır ve dilsizler için 2. Abdülhamid dönemi açılan okul Darultedris.
- Şerife Bacı, İnebolu’ dan Kastamonu’ya cephane taşıyan kadın kahramandır.
- Saltanatın kaldırılması ile Hakimiyeti Milliye Bayramı kutlandı.
- İtil Bulgarları (Tuna) ilk kez Çar unvanını kullandılar.
- Halifeden Doğunun ve Batının Sultanı unvanını alan ayrıca Nişabur’ da kendi adına ilk kez hutbe okutan Türk hükümdar Tuğrul Bey’ dir.
- Kültür Merkezleri sırası; Anav (en eski kültür ve atı evcilleştirdiler), Afenesyevo (en eski Türk kültürü), Andronova, Karasuk, Kelteminar, Tagar (en son
en gelişmiş kültür) Orta Asya kültürlerinde demir ilk kez Karasuk Kültür bölgesinde işlenmiştir. - İş Bankası ilk genel müdürü, Atatürk dönemi son başbakanı ve aynı zamanda Nazilli kongrelerinin Reşadı Sani ve Galip Hoca unvanları ile toplayan Celal
Bayar - Türk Tarih Kurumu yayın organı Belleten
- Mehmet Akif Ersoy-Milli Şair, Namık Kemal-Vatan Şairi, Arif Nihat Asya-Bayrak Şairi.
- Letaifi Hikmet eseri Ahi Evran
- 1773-Pugaçev Ayaklanması, (Alexander Puşkin, Yüzbaşının Kızı isimli romanında anlatılır) meydana gelen bu Kazak Ayaklanmasından dolayı 21
Temmuz 1774-Küçük Kaynarca Antlaşması Rusya ile imzalanmak zorunda kalmıştır. 1768-1774 Rus-Osmanlı Savaşlarını bitiren antlaşmadır. Savaş
3.Mustafa zamanında başladı ancak antlaşma 1.Abdülhamit Döneminde imzalanmıştır. Küçük Kaynarca Antlaşması-1774, halkın büyük çoğunluğu Türk
ve Müslüman olan (Kırım) bir bölge ilk kez elden çıkmıştır. Osmanlı da ilk kez Hilafet makamından faydalanılmak istendi, daha sonra Kırım durumu ile
ilgili sırasıyla, 21 Mart 1779-Aynalıkavak Tenkitnamesi Kırım özerk oldu ve 9 Ocak 1792-Yaş Antlaşması (Yaş Antlaşması le Kırım artık Rus hakimiyetine
girdi.) imzalandı. - Millî Mücadele Karşıtı Yayınlar; Peyami Sabah, Alemdar, Ümit, Aydede, Güleryüz, Türkçe İstanbul, İrşad, Tan, Yeni Dünya, Zafer, Şarkın Sesi, Zincirbent,
Ferda. Millî Mücadele Taraftarı Yayınları; Yeni Gün-Akşam-Tercüman-İradei Milliye-Hakimiyeti Milliye-Tasviri Efkâr-Ahali-Vakit-Albayrak-Açıkgözİstikbal-İkdam-Minber-Anadolu Ajansı-Ceridei Resmiye-Tanin-İleri-Hadisat-Sebilürreşat-Küçük Mecmua-Emel-Yeni Adana-İzmir’e Doğru-Öğüt-Matbuat
ve İstihbaratı Umumiye. - SSCB’nin dağılmasından sonra Gürcistan, Estonya, Letonya, Ukrayna, Beyaz Rusya, Moldova, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan, Litvanya, Tacikistan,
Ermenistan, Türkmenistan, Kazakistan yeniden bağımsızlıklarına kavuşmuşlardır. Hırvatistan bu devletlerden biri değildir. - Osmanlı Kuruluş Döneminde, gaza yapmak amacıyla Osmanlı akınlarına katılanlara Gazıyanı Rum denilmiştir. Bunun dışında; Bacıyanı Rum, Abdalanı
Rum, Ahiyanı Rum gibi gruplar Osmanlı fetihlerine destek vermişlerdir. - İsmail Gaspıralı ve Yusuf Akçura 15 Ağustos 1905 yılında Çarlık Rusya’ya karşı Rusya Müslümanları 1.Kongresini gayriresmi olarak toplamış, ikinci ve
üçüncü kongreler de 1906 yılında yaparak faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. Ebulfeyz Elçibey ise 1990’lı yıllarda SSCB’ye karşı Azerbaycan’ın bağımsızlığını
için mücadele edilmiştir. - Mısır-1882 yılında Süveyş Kanalının güvenliğini sağlamak için İngilizler tarafından işgal edilmiştir. Tunus-1881 yılında Cezayir’in güvenliğini sağlamak
için Fransızlar tarafından işgal edilmiştir. Trablusgarp-Ham madde ve Pazar arayışına giren İtalya tarafından 1911 yılında işgal edilmiştir. - 2.Beyazit Döneminde, Osmanlı Devleti ile Memlukler arası yapılan 1488 yılındaki Ağaçayır Muharebesinde ilk kez tüfek kullanılmıştır.
- Hemedan Antlaşması 1727 3.Ahmet Dönemi; Osmanlı ile İran-Safevi arasında imzalandı. Lale Devrinde yapılan tek savaş sonrası. Osmanlı ile Safevi
arasındaki ilk antlaşma ise Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Amasya Antlaşmasıdır. - 1.Süleyman’a Kanuni diyen tarihçi, Dimitri Kandemir’dir.
- Fransa’nın Cezayir’i işgal etmesi-1830. İngiltere’nin Mısır’ı işgal etmesi-1882. İngiltere’nin Kıbrıs’ı işgal etmesi-1878. Fransa’nın Tunus’u işgal etmesi1881. Bunların işgali 19. Yüzyılda olmuştur. Ama İtalya’nın Trablusgarp’ı işgal etmesi-1911 yani 20. Yüzyılda meydana gelmiştir.
- Osmanlı Devleti ilk şeyhülislam 2.Murat Dönemi Molla Fenari, son şeyhülislam Medeni Nuri Efendi. Osmanlı Devleti ilk Kaptanı Deryası; Kanuni Sultan
Süleyman Dönemi Barbaros Hayrettin Paşa, ilk Kadı; Osman Bey Dönemi Dursun Fakih, ilk Vezir; Orhan Bey Dönemi Alâeddin Paşa, ilk Müderris; Orhan
Bey Dönemi Davudi Kayseri.
5 - Küçük Antant-1921 ve Locarno Antlaşması-1925 Avrupa’da barışı koruma amacıyla imzalandı. Bu gelişmelerde Türkiye yer almadı. 1937 yılında
Türkiye’de aralarında yer aldığı Orta Doğu ülkeleri arasında Sadabat Paktı imzalandı. Bu gelişme Türkiye’nin uluslararası saygınlığını artırmış, aynı
zamanda İngiliz politikasıyla da örtüştüğü için Türk-İngiliz ilişkilerinde yakınlaşmayı da beraberinde getirmiştir. - Sivas Mebusu-Milletvekili Rauf Orbay Bey tarafından 2 Kasım 1922 tarihinde sunulan önergenin 24 Ekim 1923 yılında yasalaştırılmasıyla 1935 yılına
kadar “Hakimiyet Bayramı” olarak kutlanan gelişme saltanatın kaldırılmasıdır. Kabotaj Kanununun yürürlüğe girmesi-1 Temmuz 1926. Halifeliğin
kaldırılması-3 Mart 1924. Türk Medeni Kanunu’nun kabulü-17 Şubat 1926. Lozan Antlaşmasının onaylanması-23 Ağustos 1923 - Şu Destanı; İskitlerin İskender İmparatorluğuyla mücadelelerini anlatır. Oğuz Kağan Destanı; Mete Han’ın kahramanlıkları anlatılmıştır. Manas Destanı;
Kırgızlara ait olup dünyanın en uzun destanı olarak bilinmektedir. Ergenekon Destanı; Türklerin demirden dağı eritilerek bulundukları yerden çıkışlarını
konu edilmiştir. - Takvimi Vekayi, 1831 yılında 2. Mahmut Döneminde çıkarılmaya başlayan ilk resmî gazetedir. Tercümanı Ahval, 1840 yılında Sultan Abdülmecid
zamanında Agah Efendi ve Şinasi tarafından yayın hayatına sokulan ilk özel Türk gazetedir. Ceridei Havadis, 1840 Sultan Abdülmecid Dönemi İlk Yarı
Resmî gazetedir. Sabah Gazetesi ise Sultan Abdülaziz zamanında yayın hayatına girmiştir. Miladi tarih ilk kez bu gazetede kullanılmıştır. Ceridei
Mehakim ise reform gayretleri içinde mahkemelere ait kanunları ve yardım kararlarını yayımlamak amacıyla 1873 yılında Abdülaziz Döneminde
çıkarılan ve 1928 yılına kadar devam eden gazetedir. - Orta Asya Türk toplumlarında devleti oluşturan sosyal unsurların küçükten büyüğe sıralanışı şu şekildedir. Oguş (Aile), Urug (Sülale), Bod-Ok (Boy),
Budun (Millet), İl-El (Devlet) - Abidei Hürriyet Anıtı, 31 Mart Ayaklanmasının bastırılması onuruna 2.Meştutiyet, 5.Mehmet Reşat Döneminde 1911 yılında İstanbul da dikildi.
- İslamiyet öncesi Türk devletlerinde merkez tarafından boy beyliklerine, vergi ve denetim işlerini düzenlemesi için gönderilen devlet görevlisi
Tudun’dur. Yargucu; yerel mahkemelere başkanlık yapan kişi. Tamgacı; Mühürdar. Tigin; Hükümdar oğulları. Aygucı; Başbakan. - 24 Ekim 1945 yılında 2.Dünya Savaşı sonrası, barış ve güvenliği sağlamak, uluslararası konularda iş birliği yapmak için Birleşmiş Milletler örgütü New
York merkezli kurulmuştur. Kurulma kararı 25 Nisan 1945 San Francisco Konferansında alınmıştır. Asıl temeli 1941 Atlantik Bildirisidir. Atlantik Bildirisi
14 Ağustos 1941 yılında ABD-Franklin D. Roosevelt ve İngiltere-Winston Churchill “Güvenle yaşam olanaklarını sağlayacak barış yapılmalıdır” Birleşmiş
Milletlerin temeli atıldı. - Bağlantısızlar Hareketi 1961 yılında New York merkezli kuruldu. 1961 Belgrad Konferansı (Sırbistan) ile Bağlantısızlar Hareketi ilk kez bir araya geldi.
Ancak Bağlantısızlar Akımı asıl olarak 1955 Endonezya da toplanan Bandung Konferansı ile ortaya çıkmıştı. Yugoslav-J. B. Tito, Mısır-Nasser, HindistanNehru önderliğinde kuruldu. - Japonya ve Almanya arasında 1936 yılında Anti-Komitern Paktı SSCB tehlikesine karşı kurdular.
- 1.Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletlerinin Çanakkale’yi geçme planları İngiliz Amiral Graden tarafından hazırlanmış olan Graden Raporudur.
- Mustafa Kemal “İstanbul, Anadolu’ya hâkim değil tabi olmak zorundadır” ifadesini Amasya Genelgesinde kullanmıştır. Mustafa Kemal “Ben size
taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum” ifadesini Çanakkale Savaşında 57.Alay Conkbayırı kısmında söylemiştir. Mustafa Kemal “Tarih, bu kongremizi
ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir” ifadesini Erzurum Kongresi için kullanmıştır. - Osmanlı Devleti kendisine sığınan Macar Mültecileri Avusturya’ya teslim etmeyip üstüne Leh milliyetçileri de Rusya’ya karşı koruma altına alması,
olağanüstü Rus elçisi Mençikof’un protokol kurallarına uymayıp Ortodoksların haklarının bir senetle güvence altına alınmasını istemesi, Rusya’nın
Ortodoksların koruyucusu olarak Kudüs’te daha fazla güç elde etmek istemesi 1853 Kırım Savaşının nedenleri arasında gösterilir. - Bilecik Görüşmesi 5 Aralık 1921 yılında Tevfik Paşa Hükümeti adına Ahmet İzzet Paşa; TBMM adına Mustafa Kemal, İsmet İnönü, Bekir Sami katılmıştır.
Fikir ayrılığı olunca Mustafa Kemal İstanbul Hükümetinden üç kişiyi zorla yanında Ankara’ya götürdü. Millî mücadele yanlısı izlenimi vermek için. - Namık Kemal “Osmanlıcılık” fikrinin öncüsü olan vatan şairi. Ziya Gökalp “Türkçülük” fikrinin ideolojisini oluşturan fikir adamı. Abdullah Cevdet
“Batıcılık” düşüncesinin kurucu ismi. Mehmet Akif Ersoy Sefahat adlı eseriyle de ünlü “İslamcılık” fikrinin öncüsüdür. - Üniversite Reformu-1933 yılında yapılmıştır. Türk Tarih Kurumu 1931 yılında kurulmuştur. 1.Beş Yıllık Sanayi Planı-1934 yılında uygulamaya
başlanmıştır. Türk Dili Kurumu-1932 yılında kurulmuş. Medeni Kanun-1926 yılında kabul edilmiştir. - Posta teşkilatının kurulması-2.Mahmut. Koçi Bey’e ıslahatlarla ilgili raporlar hazırlatılması-4.Murat. Batı mimarisine örnek ilk eserlerin verilmesi3.Ahmet. Can, mal ve namus güvenliğine devlet garantisi verilmesi-Abdülmecit.
- Kuleli Vakası, Islahat Fermanına tepki olarak ortaya çıkan, Sultan Abdülmecit ve nazırlarına yönelik düzenlenmiş bir suikast teşebbüsüdür. Bu olay
neticesinde hükümdar değişikliği olmamıştır. İsyanlarda tahttan inen padişahlar; Patrona Halil İsyanı-3.Ahmet tahttan indirilmiştir. Kabakçı Mustafa
İsyanı-3.selim tahttan indirilmiştir. Alemdar Vakası-4.Mustafa tahttan indirilmiştir. 31 Mart-2.Abdülhamit tahttan indirilmiştir. - Osmanlı ordu teşkilatında silahların yapım, bakım ve onarım işlerini yapma görevi “cebeciler” aittir. Cebeciler kapıkulu piyade sınıfında yer alır. Orduya
keşif hizmetinde bulunma görevi akıncılarla, ordunun gerçeği yolları düzenleme, köprüleri tamir etme görevi yaya ve müsellemlerle, savaş sırasında
saltanat sancağını ve padişahın çadırını koruma görevi silahtar ve sipahlara, kalelere tünel kazma ve top fitillerini ateşleme görevi ise lağımcılarla
ilgilidir. - 3 Mart 1924 yılında son verilen kurumlar şunlardır; Halifelik, Şeyhülislamlık, Şer’iyye Vekaleti, Erkanı Harbiye Vekaleti (Savaş Bakanlığı). Tekke ve
Zaviyeler ise 30 Kasım 1925 yılında kapatılmıştır. - Atatürk Döneminde kadınlara verilen görev ve yetkiler sırasıyla şunlardır; Belediye Başkanlığı, Cerrahlık, Muhtarlık, Milletvekilliği, Savaş Pilotluğu
- Has Arazi; Geliri hükümdara ait olan arazilerdir. İkta Arazi; Geliri asker ve memurlara maaş karşılığı verilen arazilerdir. Mülk Arazi; Kişiye ait arazi-Özel
mülkiyet. Vakıf Arazi; Geliri kamu yararına hayır işlerine ayrılan arazidir. Miri Arazi; Devlete ait toprakların genel adıdır. - SSCB’ye karşı bağımsızlığını kazanan ilk Türk Cumhuriyeti-Azerbaycan. Dünya da nükleer deneme alanını ilk kez gönüllü olarak kapatan devletKazakistan. Cengiz Aytmatov isimli dünyaca ünlü edebiyatçıyı yetiştiren devlet-Kırgızistan. Orta Asya’da en fazla petrol rezervine sahip olan ülkeTürkmenistan
- 1797-1871 yılları arasında yaşayan ve Kafkas Kartalı unvanı alan Şeyh Şamil’ dir.
- Amasya Genelgesinde ulusal egemenlikten bahsedilmiştir. Amasya Genelgesinde Kurtuluş Savaşının amacı, gerekçesi ve yöntemi açıklanmıştır. Milli
sınırlardan ilk kez Erzurum Kongresinde söz edilmiştir. - 1 Temmuz 1926 yılında kabul edilen Kabotaj Kanunu ile yabancıların Türk kara sularında ticaret yapması yasaklanmıştır. Ayrıca yabancıların Marmara
Denizi ve Türkiye’deki nehir ve göllerde gemi bulundurması yasaklanmıştır. Yabancı ticaret gemilerinin Boğazlardan geçişinin serbest olması ise 1936
Montrö Boğazlar Sözleşmesinin kapsamındadır. - Türkiyat Enstitüsü 12 Kasım 1924 yılında Mustafa Kemal isteği ile kuruldu. Milletlerarası Türk ilim merkezi görevinde kuruldu.
6 - Tarhuncu Ahmet Paşa; Modern anlamda ilk denk bütçe yapmıştır. Köprülü Mehmet Paşa; Sadrazamlık teklifini, şartlı olarak kabul etmiştir. Koçi Bey;
Yenilik hareketleri hakkında raporlar hazırlamıştır. Kuyucu Murat Paşa; 4.Murat Döneminde baskı ve şiddet yolu ile isyanları bastırmıştır. Mustafa Reşit
Paşa; Tanzimat Fermanının mimarlarındandır. Hariciye Nazırlığı ve sadrazamlık yapmıştır. - Özel Yönetimli-Salyaneli-Yıllıklı Eyaletler; Tunus, Cezayir, Trablusgarp, Habeşistan, Yemen, Mısır. İmtiyazlı Eyaletler; Kırım, Eflak-Boğdan-Erdel-Hicaz.
- Düstur; Tanzimat Döneminde yeni çıkan kanunları bildirmek amacıyla yayınlanan kanun dergisidir. Abdülaziz Döneminde çıkarılmıştır. Takvimi Vekayi;
Osmanlı Devleti ilk resmî gazetesidir. Mecelle; Ahmet Cevdet Paşa başkanlığında bir komisyonca yazılmış Osmanlı Medeni Kanunudur. Hakimiyeti
Milliye; TBMM yarı resmî gazetesidir. Muhbir; Tanzimat Döneminde Ali Suavi öncülüğünde çıkarılan gazetedir. - 1936-1937 yıllarında okulu olmayan köylere Eğitmen Kursları. 1982-1988 yılları arası Şatül Arap Meselesi, İran ve Irak arasında
- Harf İnkılabının, Atatürk ilkeleri ile ilişkisi: Milliyetçilik; Türk dilinin zenginliğini ortaya çıkarır. Halkçılık; Aydın kesim ile avam tabaka arasındaki
farklılıkları azaltır. Laiklik; Arap (Dini) Alfabenin resmi yazı dili olmaktan çıkması durumu. İnkılapçılık; Batı uygarlığı ile bütünleşmek istenmiştir. - Kabotaj Kanununun kabul edilmesinde İzmir İktisat Kongresi kararları etkilidir. Kongrede, deniz yollarının millîleştirilmesi konusunda karar alınmış ve
Kabotaj Kanunu ile millileştirilmiştir. Bu durum bağımsızlık anlayışımıza uygundur. - Sakarya Savaşı bir hat üzerinde yapılan çatışmalarla başlamıştır. Yunan ordusu bu hattı geçemeyince cepheyi Konya’nın kuzeyine kadar yaklaşık 100
km genişletmiştir. Türk ordusu asker ve silah eksiğinden dolayı savaşı bir hat üzerinde devam ettiremeyince, Mustafa Kemal Paşa dünya savaş tarihinin
en riskli taktiklerinden birini uygulamaya koymuştur. Belli bir noktayı savunmayı bırakarak yüzeyi savunma emrini vermiş ve zafer kazanılmıştır. - Donanma Yakılma Olayları: İnebahtı-2.Selim; 16. Yüzyıl-1571 Osmanlı Donanmasının, Venediklerden Kıbrıs’ın alınmasına karşılık, Haçlı Donanması
tarafından yakılmasıdır. Çeşme-3.Mustafa; 1770’de Rusya Donanması ani bir baskın ile Osmanlı Donanmasını yakmıştır. Navarin-2.Mahmut; 1827 ‘de
İngiltere, Fransa ve Rusya’nın Osmanlının Yunanistan’a özerklik vermemesinden dolayı Osmanlının Donanmasını yakması olayıdır. Sinop-Abdülmecit;
1853 Rusya’nın Osmanlı Donanmasını yakması olayıdır. Ebukır Olayı ise 18. Yüzyıl sonunda Napolyon’un Donanmasının İngilizler tarafından yok edildiği
olaydır. - Vonyuk; atların bakımından sorumlu olan kişilerdir. Martolos; dağ geçitlerini koruyan, istihbarat toplayan Hristiyan unsurlardır. Levent; başı bozuk
birlik, deniz askeri anlamlarına gelir. Miralay; Osmanlı da albay anlamına gelen kavramdır. Ulah; Osmanlı’nın Eflak, Boğdan ve Erdel de yaşayan
Hristiyan halk için kullandığı kavramdır. Voyvoda; Eflak Boğdan yöneticisi. Balyos; Venedik Yöneticisi. - Anzavur Ayaklanması (Kuvayı Muhammediye)- Ali Fethi Paşaya bağlı Kuvayımilliye ve Çerkez Ethem’e bağlı Kuvayı Seyyare birlikleri bastırmıştır.
Azınlıkların rolü yoktur. Kuvayı İnzibatiye (Halifelik Ordusu) Ayaklanması- Ali Fuat Paşaya bağlı birlikler bastırmıştır. Azınlıkların rolü yoktur. - ABD, Avrupa ülkelerinde ekonomik kalkınmayı sağlamak ve Avrupa ülkelerini Sovyet rejiminin etkilerinden korumak için 1947 yılında Avrupa ülkelerine
Marshall Planı ile yardım yapmıştır. 3 Nisan 1948 de Dış Yardım Kanunu çıkarıldı. Bu kanunla Amerika 16’lara ekonomik yardım yapmıştır. İngiltere,
Fransa, Belçika, İtalya, Portekiz, İrlanda, Yunanistan, Türkiye, Hollanda, Lüksemburg, Federal Almanya, İzlanda, Avusturya, Macaristan, Norveç,
Danimarka ve İsveç - Vakayı Vakvakiye-1656 4.Mehmet Döneminde otuz devlet adamının Sultan Ahmet Meydanında Çınar ağacına asılması olayıdır. Çınar Olayı olarak
bilinir. Edirne Olayı-1703 yılında Yeniçerilerin 2.Mustafa’yı tahtan indirip yerine 3.Ahmet’i çıkarmaları olayıdır. Şeyhülislam Feyzullah Efendi Vakası
olarak bilinir. Patrona Halil İsyanı- 1730 Lale Devrini bitiren ve 3.Ahmet’in tahttan indirildiği yerine 1.Mahmut’un çıkarıldığı olaydır. Damat İbrahim
Paşa idam edildi. Kabakçı Mustafa İsyanı- 1807 yılında 3.Selim’in tahttan indirilip yerine 4.Mustafa’nın tahta çıkarılması olayıdır. Vakayı Hayriye-1826
yılında 2.Mahmut tarafından Yeniçeri Ocağının kaldırılması olayıdır. Kuleli Olayı-14 Eylül 1859 Fedailer Cemiyetinin (ilk kurulan parti niteliğindedir)
Abdülmecid’i tahttan indirip yerine Abdülaziz’i padişah yapmak istedikleri başarısız olaydı. Çırağan Olayı-1878 2.Abdülhamid’i tahttan indirmek ve
5.Murat’ı tahta çıkartmak (5.Murat Çırağan da esirdi) için Ali Suavi önderliğinde Çırağan Sarayının basılması olayıdır. Başarısız bir darbe girişimidir. Ali
Suavi “Sarıklı İhtilalci” olarak bilinir. - Edirne-Segedin Antlaşması: Sırp Krallığı yeniden kurulacak ve Osmanlı Devleti’ne vergi verecek. Bulgaristan’daki Osmanlı hakimiyeti tanınacak. Tuna
Nehri sınır kabul edilecek. Eflak, Macarlarda kalacak ve Osmanlıya vergi vermeye devam edecek. On yıl savaş yapılmayacak. - 4.Murat Döneminde; Baskı ve şiddet yoluyla halk sindirildi, tütün ve alkol yasaklandı ve sokağa çıkma yasağı uygulandı. Kahvehaneler kapatıldı.
Hicivleriyle ünlü Nefi boğduruldu. Koçi Bey ve Kâtip Çelebi ülkenin durumuyla ilgili raporlar hazırladı. - Şark Meselesi; Türklerin Anadolu’ya yerleşmeye başladıkları 1071 yılından 1923 yılına kadar geçen dönemde Avrupalı devletler Türk-İslam dünyasına
karşı izledikleri politikayı ifade eder. Türklerin Avrupa ve Anadolu ‘dan atılması politikasıdır. Bu politika ilk kez 1815 Viyana Kongresinde ortaya
atılmıştır. Kongrede, Dörtlü İttifak grubu Rusya, Avusturya, İngiltere, Prusya tarafından kararlar alınmıştır. Panslavizm; Rusya’nın Balkanlar da Slav
milletlerini bir araya toplama projesidir. Grek Projesi; Rus Prens Potemkin tarafından ortaya atılan projedir. Buna göre Türkler Avrupa’dan atılacak,
İstanbul merkez olmak üzere Grek Devleti kurulacaktı. - Wilson İlkelerinin etkisiyle Misakımilli de “Halk Oylaması” ilkesi yer almıştır. Son Osmanlı Mebusan Meclisi Batı Trakya, Kars, Ardahan, Batum ve Arap
Ülkelerinde halk oylamasının yapılmasını istemiştir. - Batı Cephesi İzmir İşgalinden sonra oluşmaya başlamıştır. Düzenli ordunun gerekliliği Millî Mücadelede her zaman kendini hissettirmiş ancak bu
konuda somut adımlar Ekim 1920’de atılabilmiştir. Temsilciler Kurulu Erzurum Kongresinde ortaya çıkmış, Sivas Kongresinde ise yetkileri
genişletilmiştir. Cemiyetler, Sivas Kongresinde Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk adı altında birleştirilmiştir. - Eflak ve Boğdan 2.Mehmet Döneminde Osmanlı egemenliğine girmiştir. Anadolu beyliklerinin bağımsızlığı tekrar kazanması 1402 Ankara Savaşından
sonradır. 1.Beyazid (Yıldırım) Döneminde 1396 yılında Haçlılarla yapılan Niğbolu Savaşının sonuçları; Yıldırım Beyazid, Sultanı İklimi Rum (Anadolu’nun
Sultanı) unvanını aldı. Osmanlının Avrupa üzerindeki etkisi arttı. Macarlar etkisiz hale getirildi. Eflak ve Boğdan Osmanlı üstünlüğünü tanıdı. Bulgar
Krallığına tamamen son verildi. - İttihat ve Terakki Cemiyeti 2.Meşrutiyetin ilanına önayak olup 1908-1918 yılları arasında kısa kesintilerle devlet yönetimine egemen olan; ideoloji
olarak Türkçülüğü benimseyen 1889 yılında kurulan bir siyasi cemiyettir. 23 Ocak 1913 günü Enver Bey ve Talat Bey başını çektiği bir grup İttihat ve
Terakki üyesi tarafından hükümet binası Babıali basılmış, Harbiye Nazırı Nazım Paşa öldürülmüş, Sadrazam Kâmil Paşaya zorla istifası imzalatılmıştır.
Darbe sonrası iktidar İttihat ve Terakkinin eline geçmiştir. - Galebe Divanı; Elçi kabullerinde toplanır. Sefer Divanı: Savaş dönemlerinde toplanır. İkindi Divanı; Divanıhümayun toplantılarının uzaması sebebiyle
karara bağlanamayan konuların ele alındığı divandır. İkindi vaktinde, sadrazam konağında toplanılır. Ulufe Divanı: Maaşlar dağıtılacağı vakit toplanır.
Çarşamba divanı: Eyüp, Galata ve Üsküdar kadılarının katılımıyla toplanan, İstanbul’un yerel sorunlarını görüşüldüğü divandır. Ayak Divanı: Olağanüstü
dönemlerde, acil görüşmeler için toplanır. Cuma Divanı; Sadrazam ve kazaskerlerin katılımı ile cuma günü toplanır. Şeri ve Örfi konular görüşülür. - Gelirini daha çok arttırabilmek için Avrupalı devletlerin geliştirdiği ekonomik anlayış merkantilizmdir. Coğrafi Keşifler sonrası 17. Yüzyıl Avrupa’sında
yeni bir ekonomik anlayış olarak baş gösteren merkantilizme göre bir ülke ne kadar çok madene ve paraya sahipse o kadar zengin sayılıyordu. Bu
yüzden yeni yollar bulma ve yeni sömürgeler sayesinde hem hammadde ve pazar sahibi olma isteğinin altında yatan etkende budur.
7 - Barbarossa Harekâtı; İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya tarafından Sovyet Rusya’ya karşı Barbarossa Harekâtı düzenlenmiştir. Sovyetler bu saldırıyı
ancak Stalingrad’da durdurabilmiştir. Almanlar iklim şartlarının elverişsizliğinden dolayı başarısız olmuşlardır. Kartal Hücumu; Almanya tarafından
İngiltere’ye karşı düzenlenmiştir. Normandiya Çıkarması; müttefik devletler tarafından (ABD-İngiltere) Almanya’ya karşı yapmışlardır. Bu çıkarma ile
Fransa, Almaya işgalinden kurtarılmış ve Almanya yenilgiye uğratılmıştı. 1944 Normandiya Çıkarması komutanı Dwight Eisenhower (daha sonra ABD
Başkanı) - Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında başlayan işgaller karşısında halkın örgütlenerek kurduğu Kuvayımilliye birliklerinin liderleri arasında eski
askerler, tanınmış efeler bulunmaktaydı. İpsiz Recep, Çerkez Ethem, Yörük Ali Efe, Şahin Bey bulunmaktadır. - Nene Hatun, 93 Harbi sırasında Rusya’ya karşı Erzurum Aziziye Tabyasındaki başarılarıyla öne çıkan kadın kahramandır.
- Osmanlı Devleti’nin, 10 Ağustos 1920 tarihinde İtilaf Devletleri ile imzalamış olduğu Sevr Antlaşması Türk tarihinin en ağır antlaşmasıdır. Anadolu da
Türk hakimiyeti sonlandırılmak istenmiştir. Ancak Millî Mücadelenin başarısı sonrası TBMM Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan 24
Temmuz 1923 tarihli Lozan Barış Antlaşması Anadolu topraklarının Türk ulusuna ait olduğunu göstermek açısından Sevr Barış Antlaşmasını geçersiz
hale getirmiştir. - Atatürk Orman Çiftliğinin Korunması Yasası 1996 yılında Atatürk Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından çıkarılmış ve AOÇ “1.Derece
Doğal ve Tarihi Sit Alanı” ilan edilmiştir. - Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı, 2.Mahmut Döneminde başlamıştır. 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin gücünü kaybetmesi ve merkezi otoritesini
zayıflaması bazı eyaletlerdeki valilerin isyan etmesine ortam hazırlamıştır. Bunlardan en önemlisi Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın isyanıdır. Osmanlı
Devleti, Yunan İsyanını bastırma karşılığında Mehmet Ali Paşa’ya Mora ve Girit Valiliklerini vermeyi vadetmişti. Ancak Yunanistan’ın bağımsız olması ile
Mora, Osmanlı Devleti’nin elinden çıkmıştır. Mehmet Ali Paşa, Mora’nın yerine Girit ve Suriye Valiliğini istemiş, 2.Mahmut bu isteği kabul etmeyince
isyan çıkmıştır. - 2.Abdülhamid Dönemi bazı uygulamalar: Müzei Hümayun açıldı. Sanayi Nefise Mektebi açıldı. Duyunu Umumiye kuruldu. Hafiye Örgütü kuruldu.
Kanunuesasi ilan edildi. Meşrutiyet rejimine geçildi. Parlamenter düzene geçildi. Halk yönetime ortak oldu. Ziraat Bankası kuruldu. Hamidiye Alayları
kuruldu. Almanlarla Bağdat Demir Yolu Projesi inşa edilmeye başlandı. Engelliler okulu, Baytar, Ziraat, Çoban, Aşı Mektepleri açıldı. - Ebussuud Efendi; 1545 tarihinde Kanuni Döneminin en önemli Şeyhülislamıdır. Emir Sultan; Yıldırım Beyazid ’in damadı olması nedeniyle sultan
unvanını kullanmıştır. Devrin önemli mutasavvıflarındandır. Akşemseddin; Fatih’in hocası olup, din, tasavvuf ve tıp alanlarında çalışmalar yapmıştır.
Kemalpaşazade; Tevarih’i Ali Osman adlı tarihi eserin yazarıdır. 16. Yüzyılda Osmanlı da kadılık, müderrislik, kazaskerlik ve şeyhülislamlık görevlerini
yapmıştır. Molla Fenari; Osmanlı tarihinin ilk şeyhülislamıdır. Yıldırım Beyazit, Çelebi Mehmet ve 2.Murat Dönemlerinde görev yapmıştır. - Osmanlı Devleti’nde: Tedris; İslami Bilgileri öğretme. İfta; Yapılan işlerin şeriata uygun olup olmadığına kara verme. İlmiye; Medresede eğitim almış
olan divanda şeyhülislam ve kazasker tarafından temsil edilen sınıfıdır. Seyfiye; Askeri özellikleri olan sınıftır. Ehli Örf veya Ümera da denilen seyfiye
sınıfı askerlik ve yönetim olmak üzere iki çeşittir. Divanda Sadrazam, vezir ve Kaptanıderya tarafından temsil edilir. Kalemiye; Bürokratik sınıftır.
Yazışma işlerinde, gelir ve giderden sorumludur. Divanda defterdar ve nişancı tarafından temsil edilir. Kazasker-İlmiye, Nişancı-Kalemiye, BeylerbeyiSeyfiye. - Seyfiye Sınıfı-Askeri; Sadrazam, Vezir, Yeniçeri Ağası, Kaptanı Derya, Beylerbeyi, Sancakbeyi, Subaşı, Tımarlı Sipahi. İlmiye Sınıfı-Din, Eğitim, Hukuk;
Şeyhülislam, Kazasker, Kadı, Müderris, Kassam, Müezzin, Nakibüleşraf. Kalemiye Sınıfı-Bürokrasi; Nişancı, Reisülküttap, Defterdar, Kâtip, Muhtesip,
Gümrük ve Bac Emini, Defter Emini. - Kazasker; Milli Eğitim ve Adalet. Defterdar; Hazine ve Maliye. Reisülküttap; Dışişleri. Sadaret Kethüdası; İçişleri. Şeyhülislam; Diyanet İşleri. Yeniçeri
Ağası; Kara Kuvvetleri. Kaptanı Derya; Deniz Kuvvetleri. - İhtiyarlar Meclisi; Hazarlar. Kurultay; İslam Öncesi. Divanı Ali; Karahanlılar. Divanı Vezaret; Gazneliler. Divanı Saltanat; Selçuklular. Divanı Hümayun;
Osmanlı. - 1.inönü Savaşı Sonuçları; Moskova Antlaşması, İstiklal Marşı Kabulü, Londra Konferansı, Afganistan Dostluk Antlaşması, Teşkilatı Esasiye.
- Tanzimat Dönemi 1839-1876 yılları arasında yaşanmıştır. Bu dönemde Abdülmecit, Abdülaziz ve 4.Murat hükümdarlık yapmıştır. Abdülmecid
döneminde: Bankacılık faaliyetleri başlamıştır. Kız çocuklarına yönelik okullaşma faaliyetleri görülmüştür. Islahat Fermanı ile Müslüman olamayanlara
asker olma hakkının verilmesi. Islahat Fermanı ile Müslüman olan ve olamayanların mahkeme şahitliklerinde eşitliğin sağlanması. - İttihat ve Terraki Partisinin milli ekonomi oluşturma çabaları şunlardır. (1908-1918) Kapitülasyonların tek taraflı olarak kaldırılması İtibari Milli
Bankasının kurulması. Gümrük vergilerinin tek taraflı olarak yükseltilmesi. Yerli sermayenin sanayi yatırımlarına bir dizi ayrıcalık tanıyan Teşviki Sanayi
Kanununun çıkarılması. Yerli sermayenin şirketleşmesi için çaba gösterilmesi. Milli bir burjuva sınıfı oluşturmaya çalışılması. Ancak savaş döneminde
bu çabalar başarısız olmuştur. - İsmet İnönü’nün Lozan Konferansına gönderilen heyete başkan olarak seçilmesinde, Batı Cephesi Komutanlığı görevini yerine getirirken ve aynı
zamanda Genelkurmay Başkanı olarak (3 Mayıs 1920-10 Kasım 1921) kazanmış olduğu İnönü Savaşları belirleyici etkendir. İkinci etken ise Mudanya
Ateşkes Antlaşması (11 Ekim 1922) başarılı olmuştur. Eskişehir-Kütahya Savaşları (10-24 Temmuz 1921) İsmet Paşa önderliğinde Yunanlılara karşı Türk
ordusunun ilk yenilgisidir. Bu sebeple savaş sonrası İsmet Paşa Genelkurmay Başkanlığı görevini Fevzi Çakmak Paşaya bırakmıştır. - Osmanlı Devleti’nde Başkentler; Bursa, Edirne, Söğüt, İznik, İstanbul.
- Kurtuluş Savaşının anlamını ve bağımsızlık isteğini dile getirmek üzere 1.İnönü Savaşı sonrasında 12 Mart 1921 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi
tarafından İstiklal Marşı (Bağımsızlık Marşı) kabul edilmiştir. Dönemin Milli Eğitim Bakanı (Maarif Vekaleti Nazırı) Hamdullah Suphi Tanrıöver ısrarı ile
M. Akif Ersoy tarafından yazılmış ve Türk ordusuna ithaf edilmiştir. Ayrıca 500 liralık ödülü Darülmesaiye (fakir kadın ve çocuklara meslek öğreten ve
cepheye kıyafet gönderen vakıf) bağışlamıştır. Mecliste marşı ilk okuyan kişi Hamdullah Suphi olmuştur. İstiklal marşının bestesini ise aynı yıl açılan
yarışma sonrasında Ali Rıfat Çağatay kazanmıştır. 1924 yılından 1930 yılına kadar bu beste geçerli olmuştur. 1930 yılından itibaren bugünkü beste
olarak kabul edilen Zeki Üngör’e ait bestedir. - İngiliz asıllı Amerikalı tarihçi olan Bernard Lewis, 31 Mart 1916 tarihinde dünyaya geldi. 1988 yılında yayımlanan “Modern Türkiye’nin Doğuşu” adlı
kitabı önemli eseridir. Bernard Lewis 1998 yılında Atatürk Barış ödülünü almıştır. - Karahanlılar 840’ta Orta Asya’da kurulmuş ilk Türk-İslam devletidir. Karluk, Yağma ve Çiğil Türk boyları tarafından kurulmuştur. 920 yıllarında
İslamiyet’i resmi din olarak kabul etmişlerdir. Buhara şehrini almışlardır. Yusuf Has Hacip, Kaşgarlı Mahmut, Farabi gibi ünlü düşünürler eserler
vermiştir. 10. Yüzyılda İslam mimarisine Türk damgasını vurmuşlardır. - Osmanlı Devleti, Türkiye Selçuklularından İkta olarak bilinen sistemi alarak geliştirmiş ve Tımar sistemi adıyla uygulamışlardır. Orhan Gazi zamanından
itibaren tımar sistemi uygulanmış, 1.Murat Döneminde devletin sınırlarının gelişmesiyle yaygınlaşmıştır. Tımar sistemi ile devlet, hazineden para
harcamadan, her an savaşa hazır büyük bir atlı askeri birlik yetiştiriyordu. Aynı toprak üzerinden köylü, tımar sahibi ve yetiştirilen askerlerin ihtiyaçları
karşılanıyordu. Tımarlı sipahiler bir bakıma bölgede jandarma görevini de yerine getiriyordu.
8 - Şark Vilayetleri Müdafaai Hukuk Cemiyeti, Doğu da Ermeni devleti kurulmasını önlemek amacıyla kurulmuştur. Kilikyalılar Cemiyeti, Çukurova
Bölgesinde Fransız ve işbirlikçisi Ermenilerin zararlı faaliyetlerini engellemek için kurulmuştur. Milli Kongre Cemiyeti, basın ve yayın yoluyla davamızı
dünya kamuoyuna duyurmayı amaçlamıştır. Trakya Paşaeli Cemiyeti, Trakya ve çevresinde Rum faaliyetlerini önlemek için kurulmuştur. Sulh ve
Selameti Osmaniye Cemiyeti ise zararlı cemiyettir, Padişahsız kurtuluşun olamayacağını ileri sürmüşlerdir ve Millî Mücadeleye karşı çıkmışlardır.
Hürriyet ve İtilaf ile İngiliz Muhipleri Cemiyetleri; Anadolu’nun işgali karşısında ABD ve İngiltere mandası altına girmeyi savunmuşlar, bu nedenle zararlı
cemiyetlerdir. - Şeyh Sait Ayaklanmasının nedenleri; Başta halifeliğin kaldırılması olmak üzere laik nitelikteki inkılapçılardan rahatsızlık duymuşlardır. İsyanın, İngiltere
tarafından Musul Sorunu sebebiyle desteklenmesidir. Etnik ayrımcılık yapılarak bölgede bir Kürt devleti kurma fikirleri. Bölge halkının sosyo ekonomik
koşullarının kötü olmasıdır. Sebepler bunlardır ve ayrıca Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası programına ait “Ademi Merkezcilik Anlayışı” yerinden
yönetim ilkesi getireceğinden bölge halkınca desteklenmiştir. “Dini düşüncelere saygılı olma” ifadesi dini hassasiyetleri yüksek olan bölge halkınca
desteklenmiştir. - Atabeytül Hakayık-Edip Ahmet Yükneki- Muhammed Sad Sipehsalar’ a armağan edilmiş. Kutadgu Bilig-Yusuf Has Hacip-1069 yılında Tabgaç Ulu Buğra
Han armağan edilmiştir. Divanı Lügatti Türk-Kaşgarlı Mahmut- Muktedi Bin Emirillah ve Ebu Kasım Abdullah armağan edilmiştir. Divanı Hikmet-Hoca
Ahmet Yesevi-Karahanlı Halkına İslam’ı daha iyi öğretmek için armağan edilmiştir. - Yerli burjuva yaratmak, liberal ekonomiyi güçlendirmek amacıyla 1927 yılında Teşviki Sanayi Kanunu kabul edilmiştir. Ekonominin kişi eliyle
yürütülmesi amacıyla şahıslara devlet eliyle sanayi kuruluşlarının mevcudiyeti için araziler tahsis edilmiştir. İşletmeler desteklenmiş taşıma hizmetleri
indirimle sunulmuştur. Ekonomiye teşvik için vergi muafiyetleri getirilmiştir. Devlet dairelerine, amaç liberal ekonomiyi geliştirmek olduğu için,
kişilerin ürettikleri ürünleri (yerli ürünler) kullanma zorunluluğu getirilmiştir. - İlk yerli sermayeli banka 1924 yılında açılan Türkiye İş Bankasıdır. Amacı milli tasarruf ve mevduatın artmasını sağlamaktır.
- Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü-NATO, 2.Dünya Savaşı (1939-1945) sonrası Soğuk Savaş Döneminde (1945-1991) ABD tarafından Sovyet Sosyalist
Cumhuriyetler Birliğine-SSCB karşı kurulan bir örgüttür. Türkiye Cumhuriyeti, Kore Savaşına (1950-1953) asker gönderme önkoşulu ile 1952 yılında üye
olmuştur. 25 Eylül- 17 Ekim 1950 yılında 5 bin asker Kore Savaşı için gitmiştir. Kore Savaşında, Tahsin Yazıcı komutasında Kunu-ri Muharebeleri
olmuştur. Türk askeri “Kutup Yıldızı” olarak isimlendirilmiştir. - Milletler Cemiyeti (Cemiyeti Akvam) 1.Dünya Savaşı (1914-1918) sonrası ABD ön liderliğinde İtilaf Devletleri desteği ile 1920 yılında kurulmuştur.
Türkiye Cumhuriyeti, birliğe Yunanistan ve İspanya desteği ile 1932 yılında üye olmuştur. - Türkiye Lozan Antlaşması ile Boğazlarda tam hakimiyet kuramamıştır. Bu durum ileriki süreçte yapılan Montrö Boğazlar Sözleşmesi-1936 ile çözüme
kavuşmuştur. Lozan Antlaşması ile Türkiye-Suriye sınırı ise Fransızlarla imzalanan 1921 Ankara Antlaşmasındaki şekliyle, Hatay ve İskenderun hariç
kalması kabul edilmiştir ve güney sınırımız çizilmiştir. Ancak ileriki süreçte Fransa’nın manda rejimine son vermesi ile Hatay Cumhuriyeti kurulmuş ve
1939 yılında halk oylaması ile Türkiye’ye katılmıştır. Kapitülasyonlar ise Lozan Antlaşmasında bir daha gündeme gelmemek üzere kaldırılmıştır. - 2 Eylül 1938’de kurulan Hatay Cumhuriyeti ilk ve tek Cumhurbaşkanı, Tayfun Sökmen’dir.
- İstanbul’a girecekler için “Mürur Tezkeresi” isimli pasaport uygulaması 2.Mahmut Döneminde başladı.
- Hollandalı ressam Vanmour, Lale Devrinde İstanbul’a gelerek bu dönemle ilgili tablolar yapmıştır. Bellini, Fatih Sultan Mehmet’in portresini yapmıştır.
Picasso, 2.Dünya Savaşı öncesinde İspanya iç savaşını anlatan tablolar yapmış ve en önemlisi Guernica tablosudur. Salvador Dali, gerçeküstücülük
akımının öncüsüdür. Resimlerini olağan dışı çizmiştir. Önemli eserleri; Gövdesinde çekmece taşıyan insanlar, Akan saatler gibi. Leonardo da Vinci,
İtalya da Rönesans’ın başlamasında etkili olmuştur. En önemli eseri Mona Lisa tablosudur. - Osmanlı Devleti’nde “Miri” topraklar ve bu topraklara ait gelirlerin kullanılma biçimi şu şekildedir. Vakıf; Geliri, kamu kurumu (eğitim, sağlık, din)
giderlerinin karşılanmasında kullanılır. Paşmaklık; Geliri hükümdar eş ve kız çocuklarına bırakılmıştır. Malikane; Geliri devlete üstün hizmet
gösterenlere verilir. Ocaklık; Geliri kale ve tersane komutanlarına bırakılır. Yurtluk; Geliri sınır boylarında bulunan bey ve komutanlara verilir. Mukataa;
Havası Hümayun da denilir. İltizam sistemi uygulanır. Geliri hazineye bırakılır. Dirlik; Memur maaşlarının karşılanmasında ve devlete “Cebelü” denilen
atlı askerlerin yetiştirilmesinde kullanılır. Kendi içinde Has, Zeamet, Tımar şeklinde üçe ayrılır. - İngilizlerin sömürge yolunu kapatmak için Almanya isteği ile açılan cephe Kanal (Süveyş) Cephesi olmuştur.
- 1.Dünya Savaşı çerçevesinde Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesi hem savaşta cephe sayınını arttırmış hem de savaş sürecinin uzamasına neden
olmuştur. Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesi ile birlikte açtığı ilk cephe Kafkas Cephesi olmuştur. Bu cephenin açılmasında; Bakü petrolünü ele
geçirmek, Kafkaslar üzerinden Hindistan’a ulaşıp buradaki Müslümanlara İngilizler karşısında destek olmak, Rusya’nın yayılmacı güney siyasetine engel
olmak, Kafkasya da Rusya baskısı altındaki Müslüman nüfuslara yardım etmek gibi nedenler belirleyici olmuştur. - TBMM 23 Nisan 1920 tarihinde Hacı Bayramı Veli Cami’nde kılınan Cuma namazı sonrası kuruldu. 1.TBMM binası şu an Kurtuluş Savaşı Müzesi,
2.TBMM binası Cumhuriyet Müzesi olmuştur. NUTUK 2.TBMM Binasında okundu. - Osmanlı Devleti, 1.Balkan Savaşı sonucunda Balkan devletleriyle Londra Antlaşmasını imzalamış, bu antlaşmayla Midye-Enez Hattının batısı (Edirne ve
Kırklareli dahil) kaybedilmiştir. Ancak 2.Balkan Savaşındaki karışıklıklardan yararlanarak Edirne ve Kırklareli geri alınmıştır. 2.Balkan Savaşı sonucunda
Yunanistan’la imzalanan Atina Antlaşması ile Yahya, Selanik, Girit kaybedilmiştir. Ancak ileriki süreçte Lozan Antlaşmasıyla Karaağaç kasabasını savaş
tazminatı olarak Türkiye’ye vermiştir. 2.Balkan Savaşı sonrasında Bulgaristan ile imzalanan İstanbul Antlaşması ise artık değişmemiştir. - Osmanlı Devleti’nde, Divanıhümayun’dan çıkan kararlar nişancıya bağlı “Beylikçi Kalemi” tarafından “Mühimme Defterlerine” yazılırdı. Tahrir Defteri;
idari, mali ve askeri sayım defterlerinin geneline verilen isimdir. Mufassal Defteri; tahrir defterleri içinde yer alır. Mezra, köy isimleri vergi mükellefi
reayanın isimleri, o bölgede yetişen ürünlerin isimleri, bu ürünlerden alınacak öşür miktarı ve diğer vergilerin yazılı olduğu defterlerdir. İcmal Defteri;
tahrir defterleri içinde yer alır. Dirlik sahiplerinin isimleri ve gelir miktarlarının yazıldığı defterlerdir. Ruus Defteri; vezir, beylerbeyi, sancak beyi,
zeamet sahiplerinin dışında, Osmanlı İmparatorluğunda mevcut bütün devlet hizmetleriyle vakıflardan ve hazineden maaş alan her türlü devlet
memurlarının tayin muamelesini anlatan kâğıda verilen isimdir. - Türk Devleti bağımsızlık içinde kalkınmalarının planlarını ilk kez İzmir İktisat Kongresinde belirlemeye başlamıştır. Kongrede hem devletin hem de özel
sektörü yatırım yapması politikası benimsenmiştir. Ancak devlet 1930’lara kadar bu konuda aktif davranmamış daha çok özel sektörü teşvik etmiştir.
Ancak bu teşviklere rağmen özel sektörün deneyimsizliği, bilgi eksikliği, yeterli sermayeye sahip olmaması nedeniyle başarılı olamamıştır. Bu arada
dünyada ekonomik bunalım ortaya çıkmıştır. Bu nedenle sanayi yatırımlarının doğrudan devlet tarafından gerçekleştirilmesi ancak özel sektörün de
desteklenmeye devam edilmesi kararı verilmiştir. 1934 yılında uygulanmaya konulan 1.Beş Yıllık Sanayi Kalkınma Planı bu yeni ekonomi politikasının
bir ürünüdür. - 14 Temmuz 1921 yılında Maarif Kongresi (Eğitim Kongresi) düzenlenmesi Millî Mücadele döneminde dahi eğitime önem verildiğinin göstergesidir.
- Lozan Görüşmeleri arasında İsmet İnönü konferansı terk ettiği için iki konferans arası Ankara da Meclis Seçimleri yenileniyor. İzmir de Misakı İktisadi
Ekonomi Andı 4 Mart 1923 gerçekleştiriliyor. Kapitülasyonlar kesinlikle reddediliyor.
9 - Mondros Mütarekesinin 7.maddesinde “İtilaflar kendilerini tehlikede gördükleri herhangi bir stratejik bölgeyi işgal edebileceklerdir” kararı yer
almaktadır. Azınlıklar bu maddeden hareketle Anadolu’nun bazı bölgelerinde ayrılıkçı ve aykırı hareketlere girişmişler, karışıklık yaratarak Anadolu’nun
işgal edilmesine zemin hazırlamışlardır. Rumların kurmuş olduğu Mavi Mira ve Pontus Rum Cemiyetleri de bu amaç doğrultusunda çalışmışlar Batı
Anadolu ve Karadeniz Bölgesinde karışıklık çıkarmışlardır. - Patrona Halil İsyanı ile Lale Devri sona ermiş ve 3.Ahmet tahttan indirilmiştir. Kabakçı Mustafa İsyanı ile Nizamı Cedit yenilikleri son bulmuş ve 3.Selim
tahttan indirilmiştir. Bu iki isyanda mevcut rejimi değiştirmeye yönelik değildir. Kişilere ve yeniliklere yönelik çıkmış isyanlardır. 31 Mart İsyanı ise
Meşrutiyet rejimine son vermek isteyenler tarafından (Derviş Vahdetin önderliğinde) çıkarılmıştır. Bu isyanı Selanik’ten gelen Hareket Ordusu
bastırmıştır. Mustafa Kemal bu orduda kurmay başkandır. İsyan sonucunda 2.Abdülhamit tahttan indirilmiş ve mevcut meşrutiyet rejimi korunmuştur. - TBMM tarafından 1920 yılında asker kaçakları, failler, yağmacılar ve bozguncuların faaliyetlerine son vermek devletin bağımsızlığını sağlamak, ülkede
güvenliği temin etmek amacıyla İstiklal Mahkemeleri (Bağımsızlık) kurulmuştur. Yine ülke iç huzuru sağlamak, devletin devamını temin etmek amacıyla
Şeyh Said İsyanı (13 Şubat 1925) sonrası 4 Mart 1925 tarihinden itibaren Genel Huzur Kanunları (Takriri Sükûn Kanunları) çıkarılmıştır. 1920’den
itibaren faaliyet gösteren İstiklal Mahkemelerinin üstlendiği misyon sayesinde Takriri Sükûn Kanunlarının uygulanmasında olası problemlerin de önüne
geçilmiştir. - Sürat Topçuları Birliği 3.Mustafa Döneminde açılmıştır. Baron de Tott (Koca Mehmet Ragıp Paşa) geliştirmiştir. Osmanlı Devleti’nde ilk kez karantina
uygulaması 2.Mahmut Döneminde yapılmıştır. - Türk Ocakları 1912 yılında 5.Mehmet Reşat Döneminde kuruldu. Daha sonra Halkevleri adını aldı.
- Abbasiler; Arap Yarımadası, Kuzey Afrika, Suriye, Filistin, Irak, İran gibi bölgelerde hakimiyet kurmuştur. Abbasi hakimiyeti altındaki bölgelerde yeni
kurulan devletlere “Tevaifül Mülük” denilmiştir. İhşidiler (Akşitler); Abbasilerin Mısır Valisi Muhammed bin Togaç tarafından Mısır’da kurulmuştur.
İhşidiler, Abbasi sınırları içinde bağımsızlıklarını ilan ettikleri için Tevaifül Mülük kapsamındaki devletlerdendir. Diğer Tevaifül Mülük Devletlerine;
Tahiriler, Saffariller, Ağlebiler, Büveyhoğulları, İdrisiler, Samanoğulları örnek verilebilir. - Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası dağıtılmayan 15.Kolordu (Erzurum merkezlidir, Kazım Karabekir Paşa komutasındadır.) Millî Mücadele
döneminde doğuda Ermenilere karşı TBMM hizmetine girerek önemli başarılar elde etmiştir. 2-3 Aralık 1920 tarihinde TBMM Hükümeti ile Ermenistan
arasında Gürcü Antlaşması imzalanmıştır. - TBMM ile Afganistan arasında imzalanan 1 Mart 1921 Dostluk Antlaşması Batı Cephesinde 1.İnönü Savaşı sonuçları arasında yer alır.
- Asya Hun Devletinin yıkılmasından sonra Batı Hunları tarafından gerçekleştirilen, Orta Asya-Avrupa eksenli göç hareketi olan Kavimler Göçü (M.S. 375)
sonrasında: Türk ve diğer milletlerin göç hareketi sonrasında Avrupa etnik yapısı değişmiştir. Avrupa’ya ulaşan Hunlar, Balamir önderliğinde Avrupa
Hun Devletini kurmuşlardır. Yoğun göç hareketi sonrasında Roma İmparatorluğu üstünlüğünü kaybetmiş ve feodalitenin (derebeylik) doğmasını
engelleyememiştir. Göç sonrasında mutlak monarşiler güç kaybetmiş, kilise egemenliği Avrupa da önem kazanmış bu sonuç ise skolastik düşüncenin
doğmasına neden olmuştur. - Orta Asya da Hunlardan sonra M.S. 552 de kurulan Köktürkler ’in yıkılışı iç çatışmalar ve Çin baskısı sonucunda gerçekleşmiştir.
- 3.Selim yapacağı yenilikler için Türk ve yabancı uzmanlara hazırlattığı layiha adı verilen raporları incelemiş ve devletin yeniden yapılanması için
danışma meclisi oluşturarak ıslahat yapma kararı alınmıştır. Yapılan yeniliklerde daha çok Fransa örnek alınmıştır. Avrupa devletlerinin önemli
başkentlerinde (Londra, Paris, Viyana ve Berlin) daimî elçilikler açılmış bu sayede Osmanlı Devleti, Avrupa devletlerini daha yakından tanıyarak
aleyhine oluşturulan ittifaklardan zamanında haberdar olama fırsatı bulmuştur. Avrupa da meydana getirilen eserler Türkçeye çevrilmiştir. Nizamı
Cedit Ordusu kurulmuş, Kara ve Deniz Mühendishanelerinin geliştirilmesi sağlanmıştır. İradı Cedit Hazinesi kurulmuştur. - Lale Devri yenilikleri; Batılılaşma hareketleri başlamıştır. İlk Türk matbaası açılmıştır. Matbaa, Yirmisekiz Mehmet Çelebi’nin oğlu Sait Çelebi ve İbrahim
Müteferrika tarafından kurulmuştur. Matbaada basılan ilk eser Vankulu Lugatı’dır. İlk geçici elçilikler açılmıştır. Yirmisekiz Mehmet Çelebi, Paris geçici
elçisi olarak atanmıştır. Çiçek aşısı yapılmıştır. Fransız elçisinin eşi Lady Montagu, yazdığı mektuplarda çiçek aşısından ve dönemin kültür hayatından
söz etmiştir. Lale bahçeleri yaygındır. Eğlence kültürü gelişmiştir. İtfaiye Teşkilatı olan Tulumbacılar Ocağı kurulmuştur. Tercüme heyeti
oluşturulmuştur. Doğu ve Batı kökenli eserlerin tercümesi yapılmıştır. Çini atölyeleri kurulmuştur. Minyatür sanatından resim sanatına geçişin ilk
örnekleri Levni ve Abdullah Buhari tarafından verilmiştir. Nedim, Lale Devrinin ünlü edebiyatçısıdır. Lale Devrinde Paris, Moskova, Varşova, Viyana,
Londra kentlerinde geçici elçilikler açıldı. 1720 Paris-Yirmisekiz Çelebi Mehmet. - Lozan Görüşmeleri 4 Şubat -23 Nisan 1923; Görüşmeleri 1.TBMM başlattı, görüşmeler sırasında İzmir’de İktisat Kongresi toplandı. Görüşmeler
sürerken TBMM seçim kararı aldı ve seçimler yapıldı. Lozan’ın onaylanması ise yeni seçilen meclis yani 2.TBMM gerçekleştirdi. - Orhun Anıtlarının Özellikleri; Bilge Kağan, Kültigin, Vezir Tonyukuk adına dikilmiştir. Orhun ve Çin harfleriyle yazılmıştır. Türk Tarihi ve Edebiyatı
hakkında bilgi veren Türklere ait ilk yazılı eserdir. Milliyetçi, halkçı, demokratik, bağımsızlıkçı, sosyal devlet anlayışı ortaya koyma, hukukun üstünlüğün
ve eşitliğini savunmuştur. Kısmen Siyasetname özelliğindedir. Göçebe hayatın sürdürülmesinin gerekliliğini savunmuştur. Danimarkalı dilbilimci
Wilhelm Thomsen tarafından okunmuştur. Moğolistan-TİKA-Orhun Müzesindedir. Cüveyni, Tarihi Cihangüşa adlı eserinde “Eciş bücüş, Kargacık
burgacık şey” demiştir. - Saltanat 1 Kasım 1922 yılında kaldırılınca, Sivas Mebusu olan Rauf Bey 2 Kasım 1922’de verdiği “Hakimiyet Bayramı” önergesi 24 Ekim 1923 yılında
yasalaşınca, 1935 yılına kadar saltanatın kaldırılmış olduğu 1 Kasım “Hakimiyet Bayramı” olarak kutlanmıştır. 1935 yılından sonra iptal edilmiştir bu
bayram. - Kızılay: 1868 yılında Hilali Ahmer adıyla kurulmuş, 1947 yılında Kızılay adını almıştır. Yeşilay: İngilizlerin 1920 yılında İstanbul Limanına gemileriyle
getirdiği alkollü içeceklerin gençlerimizi zehirlemesini önlemek amacıyla Hilali Ahdar adıyla kurulmuştur, 1934 yılında Yeşilay adını almıştır. Darülaceze;
1895 yılında 2.Abdülhamit’in fermanı üzerine Sadrazam Halil Rıfat Paşa tarafından kurulmuştur. Yaşlı, sakat, bakıma muhtaç ve 0-6 yaş arası terk
edilmiş çocukların bakımı yapılmaktadır. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu; 1921 yılında Himayei Etfal Cemiyeti olarak kurulan kurumdur.
Sosyal Güvenlik Kurumu; 2006 yılında BAĞ-KUR, SSK ve Emekli Sandığı gibi kuruluşların tek bir çatı altında toplanması amacıyla kurulmuştur. - 2.Abdülhamit’in Özel Muhafız Alayı “Söğüt Alayı” tamamen Karakeçili Aşiretinden seçilen askerlerden oluşurdu. 2.Abdülhamit, Karakeçililer için, öz
hemşerilerim demiştir. Çünkü Osmanlı Devleti Oğuz Karakeçili Aşiretinden kurulmuştur. - Karahanlılar, Uygur alfabesini kullanmışlar ve Türkçeyi resmi dil ilan etmişlerdir. Ancak Gaznelilerin resmi dili Arapçadır. Karahanlılar iç karışıklıkların
artması üzerine 1042 yılında Doğu ve Batı Karahanlılar olmak üzere ikiye ayrılmışlardır. Doğu Karahanlılara, 1211 yılında Karahitaylar son vermiş; Batı
Karahanlılar ise 1212 yılında Harzemşahlar tarafından yıkılmışlardır. Gaznelilerin siyasi varlığına ise Afgan yerlileri olan Gurlular son vermiştir. Gulam
Sistemi ise Karahanlılar, Gazneliler, Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçuklular gibi birçok Türk-İslam devletinde uygulanmıştır. - Osmanlı Devleti bağımsızlığını kazanmadan önce, Anadolu Selçuklulara, İran Merkezli İlhanlılara ve Kastamonu Merkezli Çobanoğlularına ve kısa bir
süre de Artuklulara bağlı olarak yaşamlarını sürdürmüşlerdir.
10 - Kavimler Göçünün sonuçları; İlk Çağ sona erdi, Orta Çağ başladı. Kavimler Göçü Orta çağı başlatmıştır. Avrupa’nın nüfus yapısı değişmiştir. Siyasi
istikrar bozulmuştur. Kral otoriteleri zayıflamış, feodalite sistemi ortaya çıkmıştır. Kilise güçlenmiş, skolastik felsefe ortaya çıkmıştır. Avrupa Hun
Devleti kurulmuştur. Avrupa da Türk nüfusu ve kültürü güçlenmiştir. Roma İmparatorluğu ikiye ayrılmıştır. - 1942 yılında Ankara da Alman Büyükelçisi olarak bulunan Von Papen’ e suikast gerçekleştirildi.
- Haşhaşiler; Büyük Selçuklu Devleti Döneminde Hasan Sabbah tarafından kurulan Batıni Örgütün üyeleridir. Babailer; Anadolu Selçuklu Devleti
Döneminde Orta ve Güneydoğu Anadolu da Baba İlyas’a bağlı Türkmenlere verilen isimdir. Kalenderiler; dünyayı ve içinde yaşadıkları toplumu
geleneklerine karşı çıkan sufi inancı ve taraftarlarıdır. Selefiler; temeli İbni Teymiye tarafından atılan İslam dini itikadı mezhebi taraftarlarına verilen
isimdir. Hariciler; Sıffın Savaşından sonra Hz. Ali ve Muaviye’yi olaylardan sorumlu tutan gruptur. - Tehcir Kanunu 27 Mayıs 1915 yılında Talat Paşa Hükümeti Döneminde, 1.Dünya Savaşında Ermenilerin isyanı ve Kafkas Cephesinde Rusları ile iş birliği
yapması sebebiyle isyankâr unsurların devlet eliyle başka yerlere göç ettirilmesidir. - Cumhurbaşkanlığı forsunda bulunan 16 Türk devleti; Büyük Hun İmparatorluğu, Batı Hun İmparatorluğu, Avrupa Hun İmparatorluğu, Ak Hun
İmparatorluğu, Göktürk İmparatorluğu, Avar İmparatorluğu, Hazar İmparatorluğu, Uygur Devleti, Karahanlılar, Gazneliler, Büyük Selçuklu
İmparatorluğu, Harzemşahlar, Altınorda Devleti, Büyük Timur İmparatorluğu, Babür İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu. Güneş-Türkiye. - 1927-1932 yılları arası Devletçilik Politikası. 1940-1945 yılları arası Savaş Ekonomisi-Karma Ekonomi. 1948-1952 yılları arası Liberal Ekonomi. Devlet
Planlama Teşkilatı -DPT ise 1960 yılında kurulmuştur. 2011 yılında Kalkınma Bakanlığının kurulması ile sona ermiştir. - Gerileme Dönemi padişahları; 3.Ahmet, 1.Mahmut, 3.Osman, 3.Mustafa, 1.Abdülhamit, 3.Selim. Ancak 2.Mahmut ise Dağılma Dönemi padişahıdır ve
1808-1839 yılları arası tahtta kalmıştır. - Batılılaşma hareketlerinin ilk kez sistemli, planlı, programlı ve köklü bir şekilde yapılması için (Meşveret) danışma meclisleri oluşturan ve bu doğrultuda
layihalar (raporlar) hazırlattıran padişah 3.Selim’dir. Bu dönem yeniliklerine Nizamı Cedid (Yeni Düzen) denilmiştir. Kabakçı Mustafa İsyanı ile bu
dönem kapanmıştır. - Hotin Seferi, 17. Yüzyılda 2.Osman (Genç) Döneminde Lehistan üzerine düzenlenen ve başarıyla sonuçlanan siyasi gelişmedir. Bu sefer sırasında
Yeniçerilerin olumsuz davranışları üzerine 2.Osman, Osmanlı tarihinde ilk kez Yeniçeri Ordusunu kaldırmayı düşünmüştür. Bu durum merkez isyanları
sonucunda 2.Osman’ın öldürülmesine neden oldu. - Zitvatorok Antlaşması 1606 1.Ahmet Dönemi; Osmanlı ile Avusturya (Habsburg) arasında imzalandı. Osmanlı Devleti’nin İbrahim Paşa-İstanbul
Antlaşması ile Avusturya’ya karşı kazandığı üstünlüğü kaybedildi. Mütekabiliyet esası, yazışmalarda “Roma Cesarı” unvanını kullandılar. 1.Ahmet
2.Rudolf’ a denk oldu. - Tökeli İmre Erdel Prensi, 2.Viyana Kuşatması 1683 4.Mehmet Dönemi, 2.Viyana Kuşatmasında Tökeli İmre, Osmanlı Devleti’nden yardım istemiştir.
2.Viyana Kuşatmasında Kutsal İttifak (Avusturya, Rusya, Venedik, Lehistan, Malta) ile mücadele edildi. 1699 Karlofça Antlaşması ve 1700 İstanbul
Antlaşması imzalandı. - Karlofça Antlaşması 1699 2.Mustafa Dönemi; Osmanlı ile Kutsal İttifak olan Avusturya-Venedik-Lehistan arasında imzalandı. 16 yıl süren ve 4 Padişah
değişen savaşlardan sonra imzalandı. Osmanlı Devleti topraklarının paylaşımında bulunulduğu ilk antlaşmadır. 2.Mustafa sefere ordu ile giden son
padişahtır. - İstanbul Antlaşması 1700 2.Mustafa Dönemi; Osmanlı ile Rusya arası imzalandı. Karlofça Antlaşması devamı niteliğindedir. Azak Kalesi Rusya’ya verildi.
Rusya, İstanbul da elçi bulundurabilecekti. Rusların Karadeniz’e inme politikalarında ilk adımdır. - Prut Antlaşması 1711 3.Ahmet Dönemi; Osmanlı ile Rusya arası imzalandı. Karlofça ve İstanbul Antlaşmalarında kaybedilmiş toprakların geri
alınabileceği umudu doğdu. Azak Kalesi geri alınınca Karadeniz yeniden Türk Gölü haline geldi. Ruslar İstanbul da daimî elçi bulunduramayacaklardı. - Pasarofça Antlaşması 1718 3.Ahmet Dönemi; Osmanlı ile Avusturya-Venedik arasında imzalandı. Batının (Avrupa) üstünlüğü ilk kez kabul edildi ve
batılılaşma hareketi başladı. Batıda savunma durumuna geçildi. Lale Devri yenilikleri başladı. Mora, Osmanlı Devleti’nde kaldı. - Belgrad Antlaşması 1739 1.Mahmut Dönemi; Osmanlı ile Rusya-Avusturya arası imzalandı. Arabulucu olan Fransa, şart olarak kapitülasyonların sınırsız
olmasını sağlattı ve Kudüs’teki Katolik Hristiyanların yönetimi ile ilgilenme hakkını da sağlattı. Avusturya aldığı toprakları geri verdi. Azak Kalesi yıkıldı.
Rusya Kırım’dan çekilince Karadeniz Türk Gölü olma özelliğini korudu. - Küçük Kaynarca Antlaşması 1774 1.Abdülhamit Dönemi; Osmanlı ile Rusya arasında imzalandı. Kırım’a bağımsızlık verildi, halkının tamamı Türk ve
Müslüman olan bir yer ilk kez elden çıkmış oldu. Osmanlı ilk kez savaş tazminatı ödedi. Rusya kapitülasyonlardan faydalanacaktı. Ruslar Karadeniz’de
artık donanma bulundurabilecekti. Boğazlar Rus tehdidine açık oldu. Karadeniz, Türk Gölü olma özelliğini kaybetti. Kırım için Osmanlı da ilk kez Hilafet
makamından faydalanılmak istendi. - Aynalıkavak Tenkitnamesi 1779 1.Abdülhamit Dönemi; Osmanlı ile Rusya arasında imzalandı. Rusya, Kırım iç işlerine karışıp asker gönderince, savaş
çıkmaması için Fransa arabuluculuğu ile imzalandı. Küçük Kaynarca Antlaşmasının tamamlayıcısıdır. Kırım Özerk oldu ve Kırım’ın başına Şahin Giray
geçti ve Rus askerleri Kırım’dan çekildi. - Ziştovi Antlaşması 1791 3.Selim Dönemi; Osmanlı ile Avusturya arasında imzalandı. Fransa da gerçekleşen ihtilal sebebiyle Avusturya antlaşma
imzaladı. Aldığı yerleri Osmanlı Devleti’ne geri verdi. - Yaş Antlaşması 1792 3.Selim Dönemi; Osmanlı ile Rusya arasında imzalandı. Osmanlı Devleti’nde Gerileme-Çöküş Dönemi başladı. Kırım’ın Rusya’ya ait
olduğu kabul edildi. Ruslar tüm Kuzey Karadeniz’i kontrolü altına aldı. Osmanlı Devleti Viyana’ya elçi gönderdi. Dinyester Irmağı Osmanlı ile Rusya arası
sınır oldu. - 1798 yılında Napolyon, Mısır’ı işgal etti. Osmanlı Devleti, Rusya ve İngiltere ile ittifak yaptı. Napolyon’un donanması yakıldı. Ebukır olayı. 3.Selim
Dönemi kurulan Nizamı Cedid Ordusu ilk başarısı oldu ve Napolyon’u Akka önünde durduran Cezzar Ahmet Paşa önemli rol aldı. - Osmanlı Devleti’nin ilk şeyhülislamı -Molla Fenari. Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Şeyhülislamı-Ebu Suud Efendi. Zembilli Ali Efendi- Yavuz Sultan
Selim ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde şeyhülislamlık yapmışlardır. Davudi Kayseri-İlk Osmanlı Müderrisidir. Lagarı Hasan-4.Murat zamanında
ilkel bir füze yaparak barutun basıncı ile göğe yükselen kişidir. - 1578 yılında 3.Murat Döneminde kurduğu rasathanede gök cisimlerini inceleyerek, ilk kez mekanik saat kullanan kişi Takiyuddin Mehmet’tir. Matrakçı
Nasuh-Minyatürcü ve matematik bilimci. Piri Reis-Eserinin adı Kitabı Bahriye’dir ve coğrafyacıdır. Kadızadei Rumi-Bursa asıllı, Osmanlı astronomudur.
Uluğ Bey Rasathanesinde görev yapmıştır. - Kâtip Çelebi Eserleri; Keşfü Zünnun, Fezleke, Cihannüma, Nizamül Hak, Düsturul Amel ve coğrafyacıdır. 17.yüzyılda Osmanlı Duraklama Döneminde
4.Murat için Risale (Rapor) hazırlamıştır. Koçi Bey ile birlikte bu Risaleleri hazırlamıştır. - Osmanlı Devleti’nde ilk yayın sansürü 10 Mayıs 1876 yılında Abdülaziz Döneminde, Mütercim Rüştü’ye uygulandı. Sonrasında Mütercim Rüştü 30
Mayıs 1876 (30 Mayıs Darbesi) tarihinde Abdülaziz’e yapılan darbede yer aldı. Abdülaziz tahtan indirildi ve 5.Murat tahta çıkarıldı. - İlk Türkçe ansiklopedik sözlük ve dil bilgisi kitabı olan Divanı Lügatti Türk adlı eser, Kaşgarlı Mahmut tarafından neşredilmiştir. Kitapta Türkçe ile
Arapça karşılaştırması yapılmış ve eser İslam halifesi El Muktedi Billah’a sunulmuştur. - Samsun-Sivas, Sivas-Erzurum, Malatya-Diyarbakır, Zonguldak-Ankara demir yolu hatları Cumhuriyet Döneminde yapılmıştır. Eskişehir-Ankara hattı ise
Osmanlı Döneminde yapılan bir demir yolu hattıdır. - Atatürk Dönemi siyasi partiler; Cumhuriyet Halk Fırkası, Terakkiperver (İlerici) Cumhuriyet Fırkası, Serbest Cumhuriyet Fırkası, Ahali Cumhuriyet Fırkası
ve bunlar dışında Türkiye Cumhuriyeti Amale ve Çiftçi Fırkası başvuru yapmış ama açılmasına izin verilmemiştir. - 2. Dünya Savaşından sonra; Almanya, Doğu (Sosyalist) ve Batı (Liberal Demokrat) olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Kore de Kuzey (Sosyalist) ve Güney
(Liberal Demokrat) olarak ikiye ayrılmışlardır. Japonya ise 1947 yılından itibaren anayasalı monarşi ile yönetilmiştir. - Osmanlı Devleti’nde 18.yüzyıldan itibaren bazı eyalet ve sancak beyleri görev yerlerine gitmeyip kendilerini temsilen vekil olarak “Mütesellimler”
göndermeye başlamışlardır. Mültezim, iltizam sahibine verilen isimdir. Muaccele, Osmanlı da devlet hazinesine ait mukataaların malikane şekline
tevcih olunanlarından sekiz yıldan on iki yıla kadar peşin olarak alınan varidata verilen isimdir. Müstensih, eseri çoğaltan, kopyalayan kişilere verilen
isimdir. Redif, 2.Mahmut Döneminde tımar sisteminin kaldırılmasıyla taşrada ortaya çıkan askeri boşluğu doldurmak için oluşturulan ihtiyat
birlikleridir. - Mustafa Kemal’in manevi kızı Afet İnan tarafından derlenen, Atatürk’ün de devlet ve toplum hayatını ilgilendiren konularda yazıları bulunan eser
“Medeni Bilgiler” dir. Nutuk’ta 1919-1927 yılları arasındaki gelişmelere değinilmiştir. Cumalı Ordugahı, Zabit ve Kumandan ile Hasbihal askeri içerikli
eserlerdir. Geometri kitabında ise yanlış olan Arapça formülleri düzenlemiştir. - Atatürk Orman Çiftliğinde ilk uçak motoru fabrikasının kurulması-1944 yılıdır. Türk Tayyare Cemiyeti (Türk Hava Kurumu) kurulması-1925. Türk Hava
Yolları Devlet İşletme İdaresinin kurulması-1933. Türkkuşunun (Uçuş Okulu) kurulması-1935. Kayseri’de TOMTAŞ Uçak ve Motor Fabrikasının
kurulması-1926. - Osmanlı Devleti 1913 Atina Antlaşmasını 2.Balkan Savaşı sonucunda Yunanistan ile imzalamıştır. Yahya, Selanik ve Girit Yunanistan’a ait olduğu kabul
edilmiştir. Meriç Nehri iki ülke arasında sınır kabul edilmiştir. Yunanistan’da kalan Türk ve Müslüman azınlığın hakları korunmuştur. 1908 2.Meştutiyet
ilanında Yunanistan Girit’i işgal etti ve 1913 Atina Antlaşması ile Girit’in Yunanistan’a ait olduğu onaylandı. - Osmanlı Devleti’nde çok partili hayat, 2.Meşrutiyet ilanıyla 1908 yılında başlar. Bu gelişme 31 Mart Olayının sonuçlarından değildir. 31 Mart Olayı
sonuçları; 2.Abdülhamit tahttan indirildi. Ordunun siyaset üzerindeki etkisi arttı. Meclis yetkilerin genişletilmesi ve 1909 yılında anayasal düzenleme
yapıldı. İttihat ve Terakkinin yönetimdeki gücü arttı. Kanunu Esasi de yapılan 1909 değişikliği ile Padişahın sürgün yetkisi kaldırıldı. - 1960 yılı sonrasında Devlet Planlama Teşkilatının kurulmasıyla nüfus artış hızının fazla olduğu tespit edilip bu durumun ülke kalkınmasına engel teşkil
ettiği belirlenmiştir. 10 Nisan 1965 yılında kabul edilerek, 557 sayılı Nüfus Planlaması Hakkındaki Kanun, Türkiye’deki nüfus politikalarında bir dönüm
noktasıdır ve bu kanunla var olan sınırlamalar ortadan kalkmıştır. 1965-1980 yılları arasında nüfus politikasında köklü bir değişikliğe gidilmiştir. - Ağrı Olayları, laik cumhuriyete tepki niteliğinde değildir. Ağrı da görülen isyanlarda etnik ayrımcılık yapılmış ve bu isyanlar da yabancı ülkeler
tarafından desteklenmiştir. Laik cumhuriyeti hedef alan gelişmeler şunlardır; Şeyh Sait İsyanı, İzmir Suikastı, Menemen Olayı, Bursa Olayı. - 2.Abdülhamit, 1876-1909 yılları arasında padişahlık yapmıştır. Duyunu Umumiye (Genel Borçlar) İdaresinin kurulması-1881 yılı 2.Abdülhamit
Dönemidir. Osmanlı da çok partili hayata geçilmesi-2.Meştutiyet Dönemi (1908-1918). İlk hükümet darbesinin yapılması-Babı Ali Bakını-1913. İlk
Osmanlı bankası Bankı Dersaadet kurulması-1847. Divanı Hümayun Kaldırılması-2.Mahmut. - Millî Mücadele karşıtı basın-yayın organları; Alemdar, Türkçe İstanbul, Peyamı Sabah, Aydede Dergisi, Zincirbent, Selamet, Ferda, Ümit Dergisi, Zafer,
İrşad, Köylü, Tan, Şarkın Sesi. - Ankara Antşalması-1921 Fransa ile yapılmıştır. Antlaşma ile Hatay hariç Suriye sınırları çizilmiştir. Antlaşmada Boğazlarla ilgili hüküm yoktur. Moskova
Antlaşması hükümleri, Kars Antlaşması içerisinde yer alır. Her iki antlaşmada da Boğazlar konusunun uluslararası bir konferansta görüşülmesi maddesi
vardır. Sevr Antlaşmasında Boğazların uluslararası bir komisyon tarafından idare edilmesi maddesi vardır. Mudanya Ateşkesinde İstanbul’un TBMM’ye
bırakılacağı ifade edilmiştir. - Taşnak ve Hınçak Cemiyetleri Ermeniler tarafından kurulan cemiyetlerdir. Bu cemiyetlerin amacı Doğu Anadolu da bağımsız bir Ermeni Devleti
kurmaktır. Mavi Mira Cemiyeti ise Yunanlılar tarafından kurulmuştur. Amacı Batı Anadolu, Doğu Trakya ve İstanbul’u Yunanistan’a katarak Megalo
İdea’yı (Bizans’ı yeniden kurma hayali) gerçekleştirmektir. Alyans Cemiyeti ise Yahudiler tarafından kurulmuştur. - Has Topraklarının geliri hükümdar ve ailesine bırakılır. İkta Topraklarının geliri memur maaşlarına ve asker yetiştirilmesine ayrılır. Vakıf Topraklarının
gelir ücretsiz kamu hizmeti sunan kurumların giderlerinin karşılanması için ayrılır. Gulam, Gayrimüslim erkek çocukların bir kısmının devşirilmesine
verilen isimdir. Haraci, mülkü gayrimüslimlere ait topraklara verilen isimdir. - Türk-İslam devletlerinde merkezden gönderilen emirleri taşraya ulaştırmak ve haberleşmeyi hızlandırmak için Berid teşkilatı oluşturulmuştur. Risalet,
Gaznelilerde hükümdarın iç ve dış resmi yazışmalarını yapardı. Müşrif, Divanı İşrafın başındadır, denetim işleriyle ilgilenir. Tuğra, Selçuklularda devletin
her türlü yazışmalarından sorumluydu. Ahi, esnafların mesleki dayanışma örgütüdür. - Tedris-Eğitim, Kaza-Yargı, İfta-Fetva, Yürütme-Seyfiye, Yargı-İlmiye, Bürokrasi-Kalemiye, 19.Yüzyılda askeri işler-Darı Şurayı Askeri.
- Kaplumbağa Terbiyecisi ve Silah Taciri isimli tablolarıyla tanınan ünlü Osmanlı ressamı, aynı zamanda Sanayi Nefise Mektebinin müdürlüğünü yapan
kişi Osman Hamdi Beydir. Şeker Ahmet Paşa ilk resim sergisi açan kişidir. Güllü Agop, Modern Osmanlı tiyatrosunun kurucusudur. (Gedik Paşa
Tiyatrosu 1866 ilk tiyatrodur.) Feyhamen Duran Osmanlı’nın önemli ressamları arasındadır. Amasyalı Yakut, Anadolu da hat sanatının önderi olarak
kabul edilir (13. yüzyıl) - Rumeli Beylerbeyliği-1.Murat, Anadolu Beylerbeyliği-1.Beyazit, İlk Tersane-Gelibolu Tersanesi İlk Kaptanı Derya Karamürsel Bey.
- Osmanlı Devleti’nin ilk mizah dergisi Teodor Kasap tarafından çıkarılan Diyojen Dergisidir. Sebilürreşat, başyazarlığını Mehmet Akif’in yaptığı, Osmanlı
Devlet’inde İslamcılık düşüncesini savunan dergidir. Vakayı Tıbbiye, ilk Türk dergisidir. Terakki Muhadderat, ilk kadın dergisidir. Terakki Gazetesi, Ali
Raşid ve Filip Efendi tarafından 1868 yılında çıkarılan “kadın hakları ve siyasi haklar” ilk kez anlatıldığı yayındır. Şukufezar, tüm yazarları kadınlar olan
dergidir. 19.Yüzyılda kanunları halka bildirmek amacıyla Düstur Dergisi çıkarıldı. - Midye-Enez Hattı 1913 yılında (Edirne hariç Trakya) Yunanistan, Bulgaristan, Sırbistan ve Karadağ ile imzalanan Londra Antlaşması ile belirlenmiştir.
Midye-Enez Hattı Batısındaki tüm toprakları Balkan Devletleri aldı. Arnavutluk bağımsızlığını ilan edince son toprak parçası elden çıkmış oldu. - Bağdat’ta inşa edilen Nizamiye Medresesi Büyük Selçuklular Dönemine aittir. Vezir Nizamülmülk tarafından yaptırılan Nizamiye medresesi dünyanın ilk
üniversitelerinden biri olarak kabul edilir. İstanbul-Çinili Köşk-Osmanlı. Manisa-Muradiye Camisi-Osmanlı. Konya-Karatay Medresesi-Anadolu Selçuklu
Devleti. Ağrı-İshak Paşa Sarayı-Osmanlı Dönemine ait eserlerdir. - Osmanlı Devleti’nde donanma ile fethedilen son yer Girit’tir.
12 - Özgürlük Heykeli, ABD’nin New York şehrinde Liberty Adası üzerinde, inşa edildiği 1886 yılından bu yana Amerika’nın simgesi olan anıtsal heykeli ve
gözlem kulesidir. Dünyanın en tanınan abidesinden biridir. Bakırdan yapılan Özgürlük Heykeli, Fransa tarafından kuruluşunun 100. Yılı nedeniyle
ABD’ye hediye edilmiştir. 1844-1886 yılları arası inşa edilmiştir. ABD’nin New York şehrindeki Özgürlük Adasındadır. - Enderun Odaları; Hazine Odası, Kiler Odası, Seferli Odası, Doğancılar Odası. Enderun Mektebini ilk olarak 2.Murat kurmuştur.
- Temsil Heyetinin yetki alanı Erzurum Kongresine göre Doğu Anadolu’dur. Sivas Kongresinde yetki alanı bütün ülke olarak genişletilmiştir. Esasında
Sivas Kongresi, Erzurum Kongresi kararlarını olduğu gibi kabul etmiştir. Ayrıca üç yeni karar alınmıştır. Cemiyetlerin birleştirilmesi, Ali Fuat Paşa’nın
Batı Anadolu Kuvayımilliye başına atanması, Temsil Heyetinin yetkisinin ve üye sayısının artırılması. - Viyana Kongresi 1815, Mehterinch Sistemi; Rusya, Avusturya, İngiltere, Prusya ittifak sistemidir.
- Siyasi partilerin inkılap karşıtlarınca istismar edilmesine mâni olma düşüncesiyle, laik nitelikte anayasal düzenlemeler yapılmıştır. Zira din istismar
edilerek rejim tehdit altına alınmıştır. Tek dereceli seçim sistemine geçilmesi ertelenmiştir. Halkın yeterli siyasal olgunluğa erişemediğinin düşünülmesi
sebebiyle doğrudan oy kullanma hakkı 1946 yılına kadar tanınmamıştır. Çok partili hayata geçilmesi için kurulan partiler (Terakkiperver Cumhuriyet ve
Serbest Cumhuriyet) inkılap muhalifleri tarafından odak noktası haline gelince kapatılmıştır. Bu sebeple çok partili hayata geçiş süresi de gecikmiştir. - Türkiye adı ilk kez 1920 yılında TBMM ve Ermenistan arasında imzalanan Gümrü Antlaşmasında geçmiştir.
- Falih Rıfkı Atay’ın 1.Dünya Savaşında Suriye ve Kanal Cephelerinde geçen olayları konu edildiği eseri Zeytin Dağı’dır. Çankaya da Falih Rıfkı Atay
eseridir. Ancak bu eserde Cumhuriyet Dönemi anlatılır. Atatürk’ten Hatıralar eseri Hasan Rıza Soyak, Ateşten Gömlek eseri Halide Edip Adıvar (milli
mücadeleyi anlatan ilk eserdir), Medine Müdafaası eseri İsmail Bilgin. - 1538 Preveze Deniz Savaşı, Kanuni Sultan Süleyman Döneminde bu zafer ile Akdeniz Türk Gölü oldu. Cebre Deniz Savaşında İspanya, Hint Deniz
Savaşında Portekiz ile Savaşıldı. Turgut Reis Kaptanı Deryalığında Trablusgarp alındı. Zigetvar Seferi de Kanuni Sultan Süleyman’ın son seferidir. - Osmanlı Devleti’nde asker ihtiyacını karşılamak için Pençik, Devşirme ve Dirlik Sistemlerini kullandılar.
- Şeyh Bedrettin İsyanı, 1.Mehmet (Çelebi) Döneminde yaşanmıştır. Bu isyan Osmanlı’da ilk dini nitelikli isyan olma özelliğine sahiptir. Şehzade Mustafa
Çelebi Olayı (Düzmece Mustafa) 1.Mehmet (Çelebi) Döneminde yaşanmıştır. Mustafa Çelebi, 1.Mehmet’in kardeşidir. Dolayısıyla Mustafa Çelebi’nin
isyan etmesi Türk veraset sisteminin bir sonucudur. Mustafa Çelebi, 2.Murat Döneminde tekrar ayaklanmıştır. Kalender Çelebi İsyanı, 1.Süleyman
(Kanuni) Döneminde yaşanmıştır. Kalender Çelebi, tımarların haksız yere elinden alındığını ileri sürerek ayaklanmıştır. - Türgişler’ de Ebu Müzahim-Sulu Kağan, Haristan Savaşı ile İslamiyet’in Orta Asya’da yayılmasını önlemişlerdir. Sulu Kağan, Emeviler’ i Orta Asya da
durduran Türgiş Komutanıdır. - Fatih Sultan Mehmet 1451-1481 yılları arası tahtta kaldı. İstanbul Fethedildi. Mora Fethedildi. Karadeniz Türk Gölü haline geldi. Pontus Devleti yıkıldı.
Gökçe Ada, Taşoz, Midilli, Limni, Semendirek, Bozcaada alındı. Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan ticaret yollarını ele geçirdi. Topkapı sarayı ve Rumeli
Hisarını yaptırdı. Kilitbahir Kalesi inşa edildi. Akkoyunlu Devleti-Uzun Hasan ile Otlukbeli Savaşı yapıldı. Sırbistan, Arnavutluk, Bosna-Hersek alındı.
Mora Despotluğuna son verildi. Karada Belgrat (2kez kuşattı) ve denizde Rodos alamadı ve Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Rodos ve Belgrad alındı. - İslamiyet Öncesi Türklerde; Yuğ, cenaze törenlerine verilen isimdir. Şad; vali hüviyetindeki yöneticilere verilen isimdir. Kurgan, oda şeklinde mezarlara
verilen isimdir. Toy, kurultay adı verilen meclislerin bir diğer ismidir. Tigin, hükümdar adayları olarak kabul edilen kağanın erkek çocukları için
kullanılan unvandır. - 1.Haçlı Seferi 1096, Anadolu Selçuklu Devleti Başkentini İznik’ten Konya’ya taşımak zorunda kalmıştır. Haçlılar başarılı olunca Urfa Kontluğu ce Antakya
Prensliği kurulmuştur. - Hazini, Hidrostatik Terazi icat eden ve Zicül Muteber isimli eserini Büyük Selçuklu Sultanı Sencer’e sunan bilim insanıdır.
- Türk-İslam devletlerinde; Ulak, posta ve haber alma örgütü görevlisidir. Silahtar, hükümdar ve vezir gibi devler büyüklerinin silahlarına bakım yapan
görevlidir. İğdişbaşı, esnaf temsilcilerine verilen unvandır. Muhtesip, Pazar fiyatları ve ölçü aletlerini ve satılan malların kalitelerini belirleyen
görevlidir. Camedar, hükümdar elbiselerini muhafaza eden görevlidir. Pervaneci, arazi defterlerinde kayıt altına alınan has ve iktaların
düzenlemesinden sorumlu görevlidir. - Babailik-Baba İlyas, Ekberilik-Muhiddin Arabi.
- TBMM ilk dış siyasi ilişkisini Sovyet Rusya ile kurmuştur. Anadolu işgal altındayken Bolşevik yönetime karşı Beyaz Rus İsyanı çıkarılmış ve bu isyan
Anlaşma Devletleri tarafından desteklenmiştir. Bu durum iki taraf arasında dostluk ilişkilerinin kurulmasına ortam hazırlamıştır. Ancak Rusya
TBMM’nin gerçek gücünü gördükten sonra mali ve askeri yardım yapmayı tercih etmiştir. 1.İnönü zaferinden sonra Rusya ikna olmuş ve yapılan
Moskova Antlaşmasıyla askeri malzeme ve mali yardımda bulunmuştur. - Hendeshane, Batı tarzında eğitim verilen ilk Osmanlı okuludur. 1.Mahmut (1730-1754 tahtta kalma süresi) Döneminde açılmıştır. Kara
Mühendishanesi, kara ordusuna subay yetiştirmek amacıyla açıldı. Sürat Topçu Ocağı 1774 yılında 3.Mustafa Dönemi (1757-1774 tahtta kalma süresi),
Kara ordusu hareket yeteneğini geliştirmek amacıyla açıldı. 1773 Hendese Odası, Baron de Tott’ a (Koca Mehmet Ragıp Paşa) kurdurmuştur. - 1950 ‘li yıllarda Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması amacıyla (Enosis’i gerçekleştirmek) Yorgo Grivas liderliğinde kurulan EOKA adlı örgüt Kıbrıs’ta önemli
tahribatlarda bulunmuştur. IMRO; Makedonya da Bulgarların bağımsızlığını sağlamak amacıyla faaliyet yürüten örgüttür. Mavi Mira, Etniki Eterya ve
Pontus Rum cemiyetleri Anadolu’dan toprak almaya çalışan diğer Rum örgütleridir. Ancak Kurtuluş Savaşının başarıya ulaşması sonucunda başarısız
olmuşlardır. - Millet Mekteplerinin temel misyonu yeni harfleri bütün imkanları kullanarak halka öğretmektir (1929). Türk Ocakları; Türkçülük (Pantürkizm)
düşüncesinin en önemli örgütüdür. 1912 yılında İttihat ve Terakki Partisi üyelerince kuruldu. 1931 yılında kapatılarak yerine Halkevleri kuruldu. 1949
yılında çalışmalarına yeniden başladı. Ankara Hukuk Mektebi (Cumhuriyet Dönemi ilk yüksekokul); Medeni Yasa çalışmalarına başlama sürecinde 1925
yılında kuruldu. - Çeşmi Cihan unvanı Amasra
- Mustafa Kemal askeri öğrenci okulunda ‘kendime örnek aldığım askeri komutan’ dediği kişi Plevne Kahramanı unvanı sahibi Gazi Osman Paşa
- Türkiye ilk güzel sanatlar müzesi Resim Heykel Müzesi.
- Osmanlı Devleti-Amerika arası ilk ilişkiler, Cezayir de gerçekleşmiştir. Cezayirli Gazi Hasan Paşa 1795 3.Selim Döneminde, Amerika gemilerini vergiye
bağlamıştır. Amerikan tarihinde vergi verdiği tek olaydır. - Türkiye ilk kez 1933 yılında planlı kalkınma programını uygulamaya koydu.
- 1.Beylikler, Anadolu Selçuklu Devleti mücadele ettiği beylikler; Danişmentler, Mengücekler, Saltuklular, Artuklular, Çaka Beyliği
- Türklerin Moteskiyösü olarak kabul edilen, 4. Murat döneminde risaleler sunan Koçi Bey.
- Volkan Gazetesi, ittihat ve Terakki Cemiyeti karşıtı bir yayındır. Tanin ve Meşveret ve Mizan Gazeteleri, İttihat ve Terakki Cemiyeti yanlısı yayınlardır.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası, İttihat ve Terakki Cemiyeti en büyük karşıtıdır. Halaskarı Zabıtan askeri kolu ile ittihat ve Terakki Cemiyetine karşı çıkmışlardır.
13 - Mustafa Kemal vefatından sonra 18 Kasım tarihi Hindistan da Kemal Günü olarak ilan edildi.
- Uzun süre tahtta kalabilseydi ikinci Fatih olabilirdi denilen padişah 2. Osman
- Modern kimyanın babası olarak kabul edilen ve atomun parçalanabileceğini ilk kez söyleyen Cabir Bin Hayyan
- Kıbrıs Türk Federe Devleti ilk Başbakanı Necat Konuk
- İlk Türk İslam tarikatı olarak kabul edilen Yesevilik
- Büyük Selçuklu Devleti Oğuzların Kınık Boyuna mensup
- Arasta-Bedesten-Mekkari Taifesi ticaret ile ilgili kavramlar
- Osmanlı Devleti’nde peygamber soyundan gelenlerin işlerine bakmakla görevli kişi Nakibüleşraf
- Osmanlı Devleti 31 Mart Olayı, 2. Meşrutiyete tepki olarak ortaya çıkmış
- Mondros Ateşkes Antlaşması, Ahmet İzzet Paşa hükümeti dönemi imzalandı
- Lale Devri ünlü şairi Nedim ve ünlü minyatürcüsü Levni
- Osmanlı Devleti’nde önceleri Hristiyan tebanın yetenekli çocuklarının alındığı, daha sonra Müslüman çocuklarının da alındığı okul Enderun Mektebi
- Osmanlı Devleti resmi tarih yazarlarına Naima denirdi
- Osmanlı Devleti Libya-Rodos-12 Ada, Uşi Antlaşması ile kaybedildi. Uşi Antlaşması ile son kez Halifelik makamından faydalanılmak istendi.
- Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı galibiyet elde ettiği tek cephe Çanakkale
- Yavuz Sultan Selim döneminde Doğu Anadolu bölgesinin barış yolu ile Osmanlıya bağlanmasında İdrisi Bitlisi etkilidir.
- 1960 Askeri Darbesi ardından kurulan ve genel başkanlığını Ragıp Gümüşpala’nın yaptığı Demokrat Partinin devamı nitelikli parti Adalet Partisi
- Fevzi Çakmak, Hikmet Bayun, Osman Bölükbaşı, Kenan Öner gibi siyasetçiler Millet Partisi kurdular
- İmarethane; yoksul halka yemek dağıtan yerdir. Kalenderhane; şehirlere gelen yabancı ve gezginlerin parasız kaldıkları yerdir. Bedesten; kapalı çarşı,
ticaret yapılan yerdir. - Almanya 1939 yılında Polonya ya “Büyükanne öldü” kod adı ile saldırarak, 2. Dünya Savaşını başlattı
- Osmanlı Devleti Kanuni Sultan Süleyman’dan sonra tahtta en uzun süre kalan padişah 4. Mehmet
- Selçuklu Devleti döneminde darulala, darululema, güzellikler şehri olarak anılan şehir Sivas
- Mustafa Kemal yeni Türk harflerini ilk kez Tekirdağ da tanıttı.
- Osmanlı Devleti’nde 1523 yılında Fransızlar tarafından açılan ve ilk yabancı okul olan Saint Benoit, 1.Süleyman Döneminde açıldı. 1.Süleyman (Kanuni)
Döneminde Fransa’ya kapitülasyonlar da verilmişti. - Akdeniz’in Kilidi Rodos. Avrupa’nın Kilidi Belgrad.
- Osmanlı Devleti kaynaklarında, göçer evler-kara arap olarak geçen Türk göçebe kavmi Karesioğulları
- Cumhuriyetin ilk kamu işletmeciliği kurumu Devlet Demir Yolları
- Mukaddime eseri İbni Haldun. Marifetname eseri Erzurumlu İbrahim Hakkı. 1.Murat Dönemi saray kütüphanesinde görevlidir.
- İslam’ın Roma’sı unvanlı şehir Özbekistan-Buhara şehridir.
- İlk Türk Mutasavvıfı olan Hoca Ahmet Yesevi en önemli eseri olan Divanı Hikmet eserinde, “Dört Kapı İlkeleri” anlatmıştır. Dört Kapı; Tarikat, Şeriat,
Marifet, Hakikat. - 1876 yılında ilk kez OHAL uygulandı, 2.Abdülhamid Döneminde gerçekleşti, 23 Aralık 1876 aynı yıl 2.Meşrutiyet ilan edilmiş ve Kanunu Esasi Anayasası
çıkarılmıştır. - Erzurum Kongresinin toplanmasına Şark Vilayetleri Müdafai Hukuk Cemiyeti karar vermiştir.
- Almanya’nın SSCB’ye düzenlediği harekât Barbarossa Harekatıdır. SSCB’nin Almanya’yı savunması Stalingrad Savunmasıdır.
- Megali İdea -Büyük Ülkü- gerçekleştirmek için İstanbul patriği tarafından kurulan cemiyet Mavi Mira -Kara Gün- cemiyeti
- Mustafa Kemal İzmir işgalinden sonra halkı milli mücadele etrafında birleştirme kararı almıştır.
- Millî mücadele döneminde geçici bir hükümetin kurulması kararı ilk kez Erzurum Kongresinde gündeme geldi
- Kurtuluş savaşında ulusal egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine ilk kez Erzurum Kongresinde karar verilmiştir.
- Kayseri’de bulunan Gevher Nesibe Hatun Darüşşifası Anadolu Selçuklu Devleti Dönemine ait
- Bursa Yeşil Camii, Çelebi Mehmet döneminde inşa edilmiştir.
- Güzelcehisar adı verilen Anadolu Hisarını Yıldırım Beyazid yaptırmıştır.
- Sırpsındığı-1.Kosova savaşları, 1.Murat döneminde yapılmıştır.
- Varna-1.Kosova-2.Kosova-Niğbolu savaşları Osmanlı Devleti’nin Balkanlara yerleşmesinde etkili olmuştur.
- Rumeli Hisarı-Boğaz Kesen- Fatih Sultan Mehmet döneminde yapılmıştır.
- Fatih’in Ortodoks Patrikhanesine imtiyaz verme amacı Hristiyan devletler topluluğunu bölme gayesidir.
- 2. Beyazid Döneminde papalık başta olmak üzere, Rodos Şövalyeleri ve Fransa Devleti, Osmanlı Devleti’nin gücünü kırmak için Cem Sultan Olayından
faydalanmak istemişler - Sırbistan meselesi; Bükreş Antlaşması ile İmtiyaz, Edirne Antlaşması ile Özerklik, Berlin Antlaşması ile Bağımsızlık. Kırım meselesi; Küçük Kaynarca
Antlaşması ile Bağımsızlık, Yaş Antlaşması ile Rusya’ya bırakılması. - Mustafa Kemal 1927 yılında Cumhuriyet Halk Fırkasının Değişmez Başkanı olmuştur.
- 1869 Meclisi Maarifi Umumiye Nizamnamesi Saffet Paşa tarafından hazırlanmıştır. Sultan Abdülmecit zamanında Maarif Nazırı iken hazırlamış.
- Ercümeni Daniş 1851 yılında Mustafa Reşit Paşa tarafından kuruldu. Yine Sultan Abdülmecit Döneminde kurulmuş olan Maarifi Umumiye Nezaretine
bağlı açıldı. Fransız İlimler Akademisi örnek alındı. Ahmet Cevdet Paşanın eseri Tarihi Cevdet yayımlanmıştır. - KYTO Protokolü 1997-2005, ABD imzalamadı, Kanada ilk imzasını çeken ülke oldu ve Türkiye 2009 yılında imzaladı.
- Türkiye Cumhuriyeti ilk kurulan bakanlık Sağlık Bakanlığı, En çok bütçe ile kurulan bakanlık Millî Savunma Bakanlığı.
14 - Mudanya Ateşkes Antlaşması 11 Ekim 1922, İstanbul Hükümeti-Osmanlı İmparatorluğu Hukuken sona ermiştir. İstanbul-Boğazlar-Doğu Trakya
savaşmadan alınmıştır. Mondros Ateşkes Antlaşması ile Filen sona ermiştir. Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Hukuken sona ermiştir. Saltanatın
Kaldırılması ile Resmen sona ermiştir. - Zübeyde Fitnat Hanım, Osmanlı 18.Yüzyılda kadın Divan şairi. Zafer Hanım, Osmanlı 19.Yüzyılda kadın roman yazarı Aşk-ı Vatan. Fatma Aliye Topuz,
Türk Edebiyatı ilk kadın romancısı. Osmanlı Devleti ilk kadın ressam, Mihri Müşfik. - Mandater Yönetim anlayışı ilk kez Paris Barış Konferansında dile getirilmiştir.
- 2.Selin (Sarı Selim) tahta geçtikten sonra veraset sisteminde artık hükümdarın büyük oğlu padişah olur denilmiştir. 1.Ahmet Döneminde Kafes Usulüne
geçildi. Ekber Erşad sistemini, 1. Ahmet getirmiştir. - 16.Yüzyıldan itibaren Divana katılma hakkı alanlar; Yeniçeri Ağası, Şeyhülislam (Müftü) ve Kaptanı Derya
- Mondros Ateşkes Antlaşması 30 Ekim 1918, Ahmet Paşa Hükümeti Bahriye Nazırı Rauf Orbay Agamemnon Zırhlısında imzalamıştır.
- Osmanlı Devleti ilk gazete; 1795 yılında Fransa Elçiliği tarafından Le Bulletin De Nemvell ismiyle çıkarılmıştır. Osmanlı Devleti ilk resmi vilayet gazetesi;
1828 yılında Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından Vakayi Mısıriye adıyla çıkarılmıştır. Osmanlı Devleti’nde ilk Resmî gazete; 2.Mahmut
Döneminde 1831 yılında Takvimi Vekayi adıyla çıkarılmıştır. - Duraklama dönemi ıslahatları daha çok, askeri ve ekonomik alanlarda yoğunlaşmıştır
- 3. Ahmet Çeşmesi Lale Devri döneminde inşa edilmiştir
- Osmanlı Devleti’nde ıslahatlar 3. Selim Döneminde belli bir plan program çerçevesinde yapılmaya çalışılmıştır. İlk radikal değişiklikler yapan ve askeri
okullarda Fransızcayı zorunlu ders kılan yine 3. Selim - 3. Selim döneminde Avrupa’ya gelişmeleri yakından takip etsinler diye sürekli elçilikler açılmıştır. 1773 Londra Yusuf Agah Efendi.
- Osmanlı Devleti’nde ilk elçilik açan ülke 1454 2.Mehmet (Fatih) Döneminde Venedik olmuştur. Elçinin ismi Balyos.
- Fransa, İngiltere’nin Ortadoğu ve Uzakdoğu çıkarlarına engel olmak için 1798 de Mısır’ı işgal etmiştir
- Mısır sorunu -Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Kavalalı İsyanı- sırasında Rusya ile Hünkâr İskelesi Antlaşması imzalanınca Boğazlar sorunu ortaya çıkmasında
etkili oldu - Osmanlı Devleti -Yaş-Bükreş-Edirne Antlaşmalarını Rusya ile imzalamıştır
- Rum ve Sırp İsyanlarında Milliyetçilik Akımı etkili olmuştur.
- Osmanlı Devleti İngiltere ile imzaladığı Balta Limanı Ticaret Antlaşması ile Avrupa’nın pazarı haline gelmiştir ve kendi bağımsız dış ticaret politikasını
izleme hakkından vazgeçmiştir - Kırım Savaşına katılmadığı halde, imzalanan Paris Antlaşmasına katılan devlet Prusya
- Senedi İttifak ile Ayanlar, padişaha bağlı kalacakların ve merkezi otoriteyi korumaya yardımcı olacakları sözünü vermişlerdir. 1808 Senedi İttifak
2.Mahmut Dönemi, burada Osmanlıcılık akımı ve Batı etkisi yoktur. - Osmanlı Devleti’nde, devlet memurlarına setre-pantolon-fes giyme zorunluluğu 2. Mahmut döneminde
- Posta Teşkilatı 2. Mahmut döneminde
- Vakayı Hayriye -Yeniçeri Ocağının Kaldırılması- olayından sonra kurulan Avrupa tarzı ordu Asakiri Mansurei Muhammediye. 2.Mahmut Dönemi 1808-
1839 Askeri Alanda; Sekbanı Cedid, Eşkinci Ocağı, Vakayı Hayriye, Daruşsura-i Askeriye, Mızıkai Hümayun, Asakiri Mansurei Muhammediye. - İlk Osmanlı Devleti resmî gazetesi olan Takvimi Vakayı, 2. Mahmut döneminde
- Osmanlı Devleti’nde, Tanzimat Döneminde eski ve yeni kurumlar işlevlerini bir arada yürütmüşler.
- Müsadere Sistemi; Devletin belli durumlarda, devlet memurlarının özel mülküne el koymasıdır. İlk kez 2.Mehmet Döneminde, Çandarlı Halil Paşa’ya
uygulandı. 2.Mahmut Döneminde Müsadere sınırlandı. Abdülmecit Dönemi, 1839 Tanzimat Fermanı ile Müsadere kaldırıldı. - Osmanlı Devleti’nde Avrupa hukuk kurallarına göre işleyen mahkemeler ilk kez Tanzimat Devrinde kurulmaya başlandı
- 1839 Tanzimat Fermanında; askerlik, maliye, idare, hukuk, vergi gibi konularda düzenlemeler yapılmıştır.
- Tanzimat Fermanının ilanında etkili olan devlet adamı Mustafa Reşit Paşa
- Osmanlı Devleti’nde kız öğrencilerin eğitimi ilk kez Tanzimat Devrinde olmuştur.
- Osmanlı Devleti’nde ilk sokağa çıkma yasağı 4.Murat Döneminde uygulandı.
- Osmanlı Devleti’nde, Tanzimat Devrinde, eğitim ve yargı alanlarında ikili uygulamalar görülmüştür.
- Dörtlü Takrir-Demokrat Parti; Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü, Refik Koraltan Dörtlü Takrir CHP’de kabul edilmeyince 1946 yılında
ayrıldılar. Böylece 1946 yılında ilk kez çok partili seçim oldu. Demokrat Parti 1950 yılında iktidar oldu. - Osmanlı Devleti anayasal düzene 19. Yüzyılda Kanuni Esasi ile geçmiştir.
- Ahırkapı Feneri, ilk Osmanlı feneri, İstanbul da bulunur 3.Osman 1755 yılında yaptırdı. Bugünkü halini Abdülmecid Döneminde 1855 Fenerler İdaresi
kurulması ile 1875 yılında tekrar yapılarak aldı. - Osmanlı Devleti’nde ilk kâğıt para olan kaime 19. Yüzyılda kullanılmaya başlandı. ilk kâğıt para Kaimei Nakdiye Sultan Abdulmecid Dönemi basıldı
- Osmanlı Devleti’nde Şeyhülislam görevden alınması ve göreve getirilmesi yetkisi padişaha aitti
- Osmanlı Devleti temel idare birimi eyalet.
- Bursa Olayı 1 Şubat 1933, Ulucami de ezanın Türkçe okunmasının engellenmesi olayıdır. 6 Şubat 1933 Mustafa Kemal Bursa da akşam yemeğinde
“Bursa Nutku” konuşmasında şunları demiştir “Bu din değil dil meselesidir.” İlk Türkçe Kuran 22 Ocak 1932 İstanbul Yerebatan Camide Hafız Yaşar
Okur tarafından okundu. İlk Türkçe Ezan 30 Ocak 1932 yılında İstanbul Fatih Camide Hafız Rıfat Bey tarafından okundu. İlk Türkçe ezan fetvası 18
Temmuz 1932 yılında Cumhuriyetin 1.Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Rıfat Börekçi tarafından verildi. - Menemen Olayı-Kubilay Olayı 23 Aralık 1930, İzmir’de meydana gelen Şeriat istekli, Laiklik karşıtı grupların eylemidir. Nakşibendi lider Şeyh Esat
kışkırtmaları vardır. Derviş Mehmet tarafından Mustafa Fehmi Kubilay öldürüldü. Failler Divanı Harpte idam edildiler. Ali Fethi Okyar’ın 17 Kasım 1930
yılında kurduğu ikinci Ana Muhalefet Partisi olan Serbest Cumhuriyet Fırkası kapatıldı. - Osmanlı Devleti’nde, Tanzimat Dönemine kadar, kadıların verdikleri kararları gerektiğinde tekrar inceleyen kazasker
- Osmanlı Devleti’nde halk, meşrutiyet döneminde padişahın yanında yönetime ortak olmuştur
- Osmanlı Devleti’nde tımar sahiplerinin sefere göndermekle yükümlü olduğu atlı askerlere cebelü adı verilirdi
- Ankara’nın Başkent ilan edilmesi 1923. Ankara’nın başkent olması ilk kez 1924 Anayasasında yer alır.
15 - 12 Mart 1921 yılında kabul edilen İstiklal Marşını TBMM de Hamdullah Suphi Tanrıöver okumuştur, dönemin Milli Eğitim Bakanı
- Şeker Ahmet Paşa, Osmanlı Devleti dönemindeki ilk sergi ve ilk koleksiyoncu. Paris Loure Müzesine, o hayatta iken eseri kabul edilen Şeker Ahmet
Paşa - Perge Antik Kentinden 1960 yılında kaçırılan ve 50 yıl sonra bulunup Antalya Müzesine getirilen eser Herakles Lahidi
- 1 Ağustos 1571 Kıbrıs, 2. Selim -Sokullu Mehmet Paşa- döneminde Lala Mustafa Paşa komutanlığında alınmıştır
- 1770 yılında Çeşme Donanma yangını olunca, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşmasını Rusya ile imzalamak zorunda kaldı
- 1. Meşrutiyet, 1876 yılında, 93 Harbi 1877-1878 yıllarında yapıldı
- Orta Asya da Avar egemenliği sona erince 552 yılında Göktürk Devleti kuruldu.
- Amiral Bristol Raporu; Yunan işgalinin haksız olduğunu bildirir. İlk uluslararası haklılığı gösteren belge. General Harbord Raporu; Doğu Anadolu’da
Ermenilerin azınlık olduğunu bildirir. Sivas’ta Mustafa Kemal ile 3 saatlik bir görüşme yapmıştır. Hulusi Akar, 2019 yılında Türk Tarih Kurumu
kapsamında “Harbord Askeri Heyeti Raporu” kitabı çıkmıştır. Sandler Raporu; Türkiye’nin Hatay sorununu Milletler Cemiyetine taşıması sonucu
oluşturulan olumlu rapordur. Hatay Devleti kuruldu. Doktor Esat Işık Raporu; Milli Kongre Cemiyeti kurucusudur. Basın yolunu kullanmıştır. Rapor ile
Kuvayı Milliye kavramı ilk kez kullanıldı. - Bürüksel Hattı Raporu; Musul sorunu Milletler Cemiyetinde görüşülmesi sürecinde kurulan komisyon raporda belirlediği Türkiye-Irak sınırıdır. Kofi
Annan Planı; Kıbrıs için devreye konulmuştur. Gabriel Hanotaux Raporu; 2.Abdülhamit Döneminde Ermeni sorunuyla ilgili hazırlandı ve Ermenileri
savunmuştur. Harisantos Raporu; Karadeniz’de Pontus Rum Devleti kurulması için hazırlanıp Paris Barış Konferansına sunulan rapordur. King Crane
Raporu; Kilikya hariç “ABD Mandası” olacak Ermeni Devleti kurulmalıdır. Yunanlılara Anadolu’da toprak verilmelidir. Fikirlerini savunup, Paris Barış
Konferansına sunulan rapordur. Milne Raporu; Milne Hattı çizilmiştir. Kuvayı Milliye’ nin bu hattı geçemeyeceği İstanbul Hükümetine bildirilmiştir.
İtilaf güçlenince amaç Yunanlılara zaman kazandırmaktır. Ama Kuvayı Milliye uymamıştır. - Hem Asya hem de Avrupa kıtalarında devlet kuranlar Avarlar ve Hunlar
- Türk devletlerinde görülen ikili yönetim anlayışı Hunlar ile uygulanmaya başlandı.
- İlk düzenli Türk ordusunu Hunlar kurmuş hükümdar Metehan
- Orhun Abideleri Bilge Kağan-Kültigin-Tonyukuk adına dikilmiştir.
- Orhun Kitabeleri-Ergenekon-Bozkurt destanları Göktürklere aittir
- Türklere ait alfabeler Orhun ve Uygur alfabeleridir.
- Uygur Devletinde tahtadan yapılmış harfler matbaa kullanıldığının kanıtıdır.
- Alper Tunga-Şu; İskitler (Sakalar). Oğuz Kağan; Asya Hun. Altın Kılıç-Sihirli Geyik; Avrupa Hun. Ergenekon-Bozkurt; Köktürkler. Manas; Kırgızlar. TüreyişGöç-Kutludağ; Uygurlar. Şan Kızı; Bulgar. Gılgamış; Sümer. Codex Comanicus; Kıpçaklar. Nibelüngen; Alman. İgor; Rus. Şehname; İran Firdevsi
- Orhun (Bengütaş); 2.Köktürkler. Yenisey; Kırgızlar. Bugut; 1.Köktürkler. Karabalasagun-Moyençur-Sine Uşi- Taryat-Ulaan Gom; Uygurlar.
- Hazar Devleti Musevilik dinini benimsemiştir.
- Göktürkler, Bizans ve Çin devletleri ile ticari ilişkiler içinde bulunmuştur.
- İslam ordularına karşı savaşan Türk devletleri Hazarlar ve Türgişler
- Türklerin İslamiyet’e hizmetleri Abbasiler döneminde önem kazanmıştır.
- Karahanlılar döneminde Yusuf Has Hacip’in yazdığı Türk devlet anlayışını kanun ve siyaset üzerine görüşler ile hükümdara öğütler içeren eser Kutadgu
Bilig ilk siyasetname - 963-1187 yılları arasında Afganistan-Özbekistan-Hindistan gibi bölgelerde hüküm süren Türk devleti Gazneliler
- Türk-Moğol Devletleri=İlhanlılar, Altınorda, Çağatay, Kubilay
- Selçuklu Devletinde Meliklerin hocalarına Atabey denirdi. Atabeylik ilk kez Büyük Selçuklu Devleti döneminde görüldü
- Türk-İslam mimarisinin temellerini atan devlet Karahanlı Devleti
- Leşkeri Bazar Sarayı Gazneli Devletine aittir
- Muallimi Sani=Farabi, Avicenna=İbni Sina
- İlk Türk Mutasavvıfı olan Divanı Hikmet eserini kaleme alan ve Piri Türkistan olarak anılan Hoca Ahmet Yesevi
- Konya Karatay Medresesi, Sırçalı Medrese ve İnce Minareli Medrese Anadolu Selçuklu Devletine aittir.
- Garipname eseri Aşık Paşa’ya aittir.
- İlk Türk İslam Medresesi Karahanlılar, Tamgaç Buğra Han Döneminde Semerkant Medresesi. Anadolu da inşa edilen ilk medrese Tokat Niksar da
Yağabasan (Danişment Beyliği). Büyük Selçuklu ilk medresesi Tuğrul Bey Döneminde İran’da kurulan Nişabur Medresesi. Anadolu Selçuklu Devletine
ait ilk medrese Koca Hasan Paşa medresesi Kayseri-2.Kılıçaslan Döneminde. İlk Türk üniversitesi Nizamiye Medreseleri, İlk Müderrisi Gazali. İlk Osmanlı
Medresesi Orhan Bey Döneminde İznik Orhaniyesi. İstanbul’un ilk medresesi, Fatih Döneminde Sanı Seman Medresesi, Müfredatını Ali Kuşçu hazırladı. - Anadolu Selçuklu Devleti Sinop ve Alanya da tersaneler kurmuştur.
- Risaletün Nushiye eseri Yunus Emre’ye aittir
- 31 Mart Vakası 13-24 Nisan 1909, Şeyh Sait İsyanı 13 Şubat 1925, Menemen Olayı 23 Aralık 1930 ortak yönleri Rejime Karşı olmalarıdır.
- Timur Devleti döneminde yaşamış ve Semerkant’ta kendi adıyla rasathane kuran bilim insanı Uluğ Bey
- Bizans ve Moğol Devletleri ile Anadolu Selçuklu Devleti çağdaştırlar
- Türklerin Anadolu’ya kesin olarak yerleşmesini sağlayan savaş Miryokefelon Savaşı
- 1243 yılında Moğollar ve Anadolu Selçuklu Devleti arasında yapılan ve ikinci Türk beyliklerinin kurulmasında etkili olan savaş Kösedağ Savaşı
- Aydınoğulları- Menteşe Beyliği- Candaroğulları- Saruhan Beyliği- Karesiye Beyliği denizcilik ile uğraşan beyliklerdir
- 1950 yılında Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması için Yorgo Grivas liderliğinde kurulan örgüt EOKA
- 2. Dünya Savaşından sonra ABD’nin Sovyetler Birliğine karşı uyguladığı dış politika stratejisine verilen isim Çevreleme Politikası
- İzmir Suikastı 14 Haziran 1926 yılında Çopur Hilmi, Giritli Şevki ve Ziya Hurşid yani Terakkiperver Cumhuriyet fırkası tarafından gerçekleştirildi. Suikastı
İzmir Valisi Kazım Dirik’e haber verip engel olan kişi Giritli Şevki’dir. Kemal Tahir “Kurt Kanunu” isimli eserinde suikastı anlatıyor. İstiklal Mahkemeleri
1926 yılında bu olay için son kez görev yapmış oluyor. İzmir Suikastı girişimi sonrasında eski İttihatçılar büyük ölçüde tasfiye edildiler.
16 - Serbest Cumhuriyet Fırkası 12 Ağustos – 17 Kasım 1930 Ali Fethi Okyar kurdu. Liberal, Laik, Milliyetçi, Cumhuriyetçi.
- Midway-Leyte-Mercan Denizi Savaşları ABD ile Japonya arasında yapıldı
- Asya Asyalılarındır ve Doğunun ahlakı Batının teknolojisi söylemleri Japonya. Hayat sahası=Almanya, Bizim Deniz=İtalya
- Esham Sistemi 3.Mustafa Dönemi kurulan ancak 1775 yılında 1.Abdülhamid Döneminde “esham” senetlerini piyasaya sürülerek iç borçlanmaların
yaşanmasının sebebi 1774 Küçük Kaynarca Antlaşmasının imzalanmış ağır şartlarıdır. - “Soğuk Savaş” deyimini ilk kez 1947 yılında ABD’li Bernard Brunch tarafından kullanılmıştır. Soğuk Savaşın ilk krizi Berlin Burhanı. Berlin Ablukası 24
Haziran 1948- 12 Mayıs 1949 arasında Sovyetler Birliğinin Berlin’i tamamen kontrol altına alma eylemi. - Bağlantısızlar olarak bilinen üçüncü dünya ülkeleri 1955 yılında Bandung Konferansı ile kuruldu.
- 1.TBMM’deki Gruplar: 1.Grup; Müdafai Hukuk Grubu. 2.Grup; Tenasüh Grubu, İstiklal Grubu, Halk Zümresi Grubu, Islahat Grubu, Yeşil Ordu.
Müdafai Hukuk ve İstiklal Grupları Mustafa Kemal destekçisiydi. Tenasüh Grubu (Yusuf İzzet Paşa) ise İttihat ve Terraki yanlısıydı. Islahat Grubu,
Saltanat taraftarıydı. Halk Zümresi ve Yeşil Ordu Grupları da Bolşevik (Sovyet Rusya) destekçisiydi. - 14-24 Ocak 1943 Kazablanka Konferansı; İngiltere Churchill ve ABD Roosevelt katıldılar. Mihver Devletlerin kayıtsız ve şartsız olarak teslim alınmaları
için toplanan konferanstır. BM teşkilatı 1945 San Francisco Konferansı neticesinde kuruldu. Almanya’nın kayıtsız ve şartsız olarak teslim olduğu ve
Avrupa da savaşı bitiren konferanstır. Konferanstan sonra Mussolini Faşizm Rejimi İtalya da son buldu. - Efkarı İslamiye Müzesi 27 Mayıs 1914 yılında 5.Mehmet Reşat Döneminde kuruldu. Cumhuriyetin ilanından sonra adı Türk ve İslam Eserleri Müzesi
oldu. Efkarı İslamiye Müzesi kurulurken Müzei Hümayun Müdürü olan Osman Hamdi Bey başkanlığınca oluşturulan kurul hazırlık yapmıştır. Müzei
Hümayun 13 Haziran 1891 yılında 2.Abdülhamid Döneminde kurulmuştur. Sonradan adı İstanbul Arkeoloji Müzesi oldu. - Almanya’nın SSCB işgal için başlattığı harekât Barbarossa.
- Kıbrıs Cumhuriyeti 1960, Kıbrıs Barış Harekâtı 1974, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 1983.
- Yatıştırma Politikası İngiltere’ye aittir.
- Almanların İngiltere’ye karşı başlattığı hava harekâtı Kartal Hücumu.
- Nürnberg Mahkemeleri, 2.Dünya Savaşından sonra Alman suçluları cezalandırmak için kuruldu.
- Misakı Milli Tavizler; Batum-Moskova Antlaşması 16 Mart 1921 SSCB, Hatay İskenderun-Ankara Antlaşması 20 Ekim 1921 Fransa, Musul KerkükAnkara Antlaşması 5 Haziran 1926 İngiltere.
- Köy enstitüleri 1940 yılında kurulmasında İsmail Hakkı Tonguç ve Hasan Ali Yücel etkili olmuştur.
- 1995 yılında hayatını kaybeden Batı Trakya Türkleri için mücadele eden Dr. Sadık Ahmet. Batı Trakya Türkleri lideridir.
- Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu 1991-2013 Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı, Siyasetçi Halk Kahramanı.
- Enver Paşa, Basmacı Harekâtı Lideri, SSCB karşı mücadele etmiş Orta Asya Türk Lideri.
- Başkumandanlık (Dumlupınar) Meydan Muharebesinde 26-30 Ağustos 1922, Mustafa Kemal taarruzu 26 Ağustos 1922’de AfyonkarahisarKocatepe’de başlatmıştır. 9 Eylül 1922’de ordunun İzmir’e girmesi ile son bulmuştur.
- İngiltere 1 Aralık 1925 Locarno Antlaşmasını Dünya barışı için düzenlemiştir. Ancak Türkiye 1923 Lozan Konferansında Musul Sorunu
çözülememesinden dolayı Locarno’ ya katılmadı. Locarno Antlaşmasında İngiltere, Almanya, Fransa, Belçika, İtalya, Polonya, Çekoslovakya yer aldılar. - EOKA, Kıbrıs mücadelesi ulusal örgütü. Enosis; Kıbrıs’ı Yunanistan’a katma fikri.
- Glasnost-Mihail Gorbaçov, Açıklık 1985 Ekonomi Politikasıdır. SSCB dağılmasıyla sonuçlandı. Perestroyka-Mihail Gorbaçov ve Leonid Brejnev, Yeniden
Yapılanma 1979 Ekonomi ve Siyasi Sistemdir. - İlk Türk kadın ressam Mihri Müşfik Hanım
- 1965-1966 Kültür İhtilali ile Çin, ABD ile ilişkilerini düzeltip BM’ye üye oldu.
- Çekoslovakya 1967 Aleksandr Dubcek “İnsancıl Komünizm” fikrini savundu. Çekoslovakya’nın Prag Baharı hareketi Varşova Paktı Ordusu tarafından
müdahaleye uğradı. Batı Bloğuna yaklaşıyorlar gerekçesi ile. Kadife Devrimi ise Çekoslovakya Sosyalist yönetimi yıkarak hiçbir çatışma olmadan
Slovakya ve Çek Cumhuriyeti olarak ayrılması durumudur. - Taşkent Deklarasyonu 1966 SSCB aracılığı ile “Keşmir Sorunu” için Pakistan ve Hindistan arasında imzalandı.
- 2. Dünya Savaşı sonrasında Almanya-Kore-Vietnam ikiye ayrılmıştır.
- İlk Türk Topluluğu İskitler. İlk Türk Devleti Asya Hun Devleti. İlk Türk İslam Topluluğu Karluklar. İlk Türk İslam Devleti İtil Bulgarları. Avrupa İlk Türk
Devleti Avrupa Hun Devleti. Orta Asya İlk Türk İslam Devleti Karahanlı Devleti. Mısır’da Kurulan İlk Türk İslam Devleti Tolunoğulları. - Tarihte Yüzdeler Antlaşması olarak bilinen antlaşma Churchill ve Stalin arasında yapıldı
- Berlin Duvarı 1961 de örülmeye başlandı ve 1991 yılında yıkıldı. 30 yıl Almanya’yı ayırdı.
- 1951 Schuman Planı ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (1951 Fransa, Almanya, Belçika, İtalya, Hollanda, Lüksemburg 6 ülke AB kurucusudur.) 1957
Roma Antlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu. 1993 Maastricht Antlaşması ile Avrupa Birliği. Avrupa Birliğinin temeli Avrupa Kömür Çelik
Topluluğudur. - 1975 yılında AGİT-Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı Finlandiya-Helsinki’de kuruldu. 1973 Helsinki Nihai Senedi temelini oluşturur. Amaç sınırları
güvence altına almaktır. Doğu ile Batı arasındaki Yumuşama Politikasına resmiyet kazandırmak amaçlandı. 1975 Helisinki Deklarasyonu; 33 Avrupa
Devleti, ABD, Kanada sınır ve toprak güvencesi ve iş birliği antlaşması. - 30 Ekim 1918 yılında Rauf Orbay, Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzaladıktan sonra; Halkın ilk tepkisi Direniş Cemiyeti kurmak oldu. Ermeniler için
geri dönüş kararnamesi çıkarıldı. İttihat ve Terakki Fırkası ismini değiştirip Teceddüf Fırkası adını aldı. Teceddüf Fırkası ilk başkanı Cavit Bey. - Enderun Okulu, İlmiye için devlet adamı yetiştirilmez, Kalemiye ve Seyfiye için yetiştirilirdi.
- 1.Ulusal Mimarlık Akımı 1909-1930 Mimar Kemaleddin, Mimar Mogeri, Mimar Vedat Bey. 2.Ulusal Mimarlık Akımı 1930-1940.
- SSCB Afganistan işgali sonucu 1980 Moskova Olimpiyatlarını 62 ülke boykot etmiştir.
- İstiklal Madalyası; 1924 İnebolu, 1925 Maraş, 2008 Antep, 2016 Urfa. Unvanlar; 1921 Gaziantep, 1973 Kahramanmaraş, 1984 Şanlıurfa, 2016
Kahramankazan. - Kuzey Afrika İşgalleri; Cezayir 1830 2.Mahmut Dönemi Fransa, Tunus 1881 2.Abdülhamid Dönemi Fransa, Mısır 1882 2.Abdülhamid Dönemi İngiltere,
Trablusgarp 1911 5.Mehmet Reşat Dönemi İtalya. - Atatürk döneminde şekillenen son sınır Irak sınırı.
17 - İmam Hatip Kursları, İmam Hatip Okulları 1948 yılında CHP Dönemi Başbakan Recep Peker zamanında açıldı.
- 2. Dünya savaşına neden olan antlaşma Versay Antlaşması
- Dünya barışını korumak amacıyla 2. Dünya Savaşından sonra kurulan Birleşmiş Milletler Teşkilatı
- 2. Dünya Savaşı önemli Mihver Devletler; Almanya-Japonya-İtalya
- Ferhat Paşa Antlaşması 21 Mart 1590 3.Murat Dönemi, Duraklama Dönemi ilk antlaşmasıdır. Osmanlı ile Safevi (İran) arası imzalandı ve Osmanlı
toprak kazandı. Bu topraklar Nasuh Paşa Antlaşması 20 Kasım 1612 1.Ahmet Dönemi ile geri verilmişti. Topraklar geri verilince Amasya Antlaşması
1555 Kanuni Sultan Süleyman Dönemi toprak sınırına geri dönülmüş oldu. 1555 Amasya Antlaşması, Osmanlı ile Safevi (İran) arası imzalanan ilk
antlaşmadır. - İtalya Devleti Haziran 1920 yılındaki iktidar değişikliğinden sonra Yunanistan ile imzalamış oldukları Tittoni-Venizelos Antlaşmasını tek taraflı fesih
etmiştir. İtalya’nın, Anadolu’daki Millî Mücadeleye bakışı değişmiştir. TBMM Hükümetini Londra Konferansına 23 Şubat 1921 İtalya davet etmiştir.
İstanbul Hükümeti adına Sadrazam Tevfik Paşa, TBMM adına Bekir Sami Bey Londra Konferansına katıldı. İtilaf Devletleri Yunanlılara zaman
kazandırmak istemiş, Mustafa Kemal katılımı sağlayarak barıştan yana olduğunu belli etmiştir. Tevfik Paşa sözü Bekir Sami Beye bırakmıştır. - Doğu-Rusya Bloku; Varşova Paktı-Comecon-Cominform-Molotof Planı. Stalin isteği ile Yugoslavya, 1948 yılında Cominform ‘dan çıkarıldı.
- Dünyada Siyonizm’in kurucusu olarak kabul edilen Teodorel Herlz
- Cumhuriyetin ilk demiryollarını yapan kişi olarak bilinen ve Milli Kalkınma Partisinin de kurucusu Nuri Demirağ
- Kıbrıs’ı Yunanistan’a katma düşüncesi Enosis
- Türkiye de gönüllü ilk dış göç az sayıda işçinin Federal Almanya’ya gitmesi ile başlamıştır.
- 2. Dünya Savaşında Türkiye; Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmiştir.
- 2.Dünya Savaşından sonra ABD’nin Rusya politikası “Çevreleme Politikası” oldu. Truman Doktrininden sonra ABD, Batı Bloğu lideri olacaktır. 1947
yılında Truman Doktrini ile Türkiye ve Yunanistan’a maddi yardım yapıldı. ABD’nin Batı Bloğu liderliği için 1947 yılında attığı ilk adım olan Truman
Doktrini aynı zamanda Soğuk Savaşın başlangıcıdır. - Duyunu Umumiye- Genel Borçlar İdaresi ilk kez 2. Abdulhamid döneminde açılmıştır.
- Osmanlı ve Rusya arasında imzalanan ilk antlaşma Bahçesaray Antlaşmasıdır.
- Türkiye’nin ilk kadın pilotu Bedriye Tahir Gökmen. Türkiye’nin ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen.
- Anschluss, Almanya’nın Avusturya’yı ilhak etmesi 1938 yılında Hitler’in Almanya’yı genişletme çabasıdır. Holokost, Almanya’nın yaptığı Yahudi
(Polonya) katliamıdır. - Lale Devrinin en ünlü şairi Nedim
- Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’da kaybettiği ilk toprak parçası Cezayir, son toprak parçası Trablusgarp
- Osmanlı Devleti için Hasta Adam benzetmesini Rusya yapmıştır.
- Mustafa Kemal, 2.Abdülhamid Dönemi Osmanlı ve Yunanlılar arasında 17-20 Mayıs 1897 Dömeke Meydan Muharebesine gidebilmek için
heyecanlandığı dönemde Manastır Askeri İdadisinde öğrencidir. Dömeke Meydan Savaşı amacı; Rumlar, Girit’i alıp Bizans’ı yeniden diriltmek istemesi
olan Megalo İdeası. Osmanlı savaşı kazanıyor ama 1897 İstanbul Antlaşmasında masada kaybedince Girit Valisi Rum oluyor. Girit 1897 İstanbul
Antlaşması ile özerk oldu, Yunanistan 2.Meşrutiyet 24 Temmuz 1908 ilanından sonra Girit’i işgal etti, 1912-1913 Balkan Savaşları sonucu 14 Kasım
1913 Atina Antlaşması ile Girit, Selanik, Yahya Yunanistan’a ait olduğu kabul ediliyor. Manastır Askeri İdadisinde okurken, Milli Benliğini bulduğunu
söylediği şair, Mehmet Emin Yurdakul “Ben bir Türküm dinim, cinsim uludur” - 2.Dünya Savaşında 3 cephe vardır; Avrupa Cephesi, Pasifik Cephesi, Kuzey Afrika Cephesi.
- Osmanlı Devleti’nde ilk resim sergisi Abdülaziz Döneminde Şeker Ahmet Paşa tarafından açıldı. Osmanlı Devleti’nde ilk müze 2.Abdülhamid
Döneminde Osman Hamdi Bey tarafından 1869 Müzei Hümayun Arkeoloji Müzesi açıldı. Osman Hamdi Bey Lübnan da 1887-1888 yılında “İskender
Lahdini” buldu ve müzeye getirdi. Osmanlı Devleti’nde müzeciliğin kurucusu Osman Hamdi Bey. - Osmanlı Devleti ilk mizah dergisi Diyojen. Osmanlı Devleti’nde ilk kadın dergisi Terraki Muhadderat.
- 1. Balkan savaşını bitiren antlaşma 1913 Londra Antlaşması
- 1. Balkan savaşında Osmanlı Devleti’ne ilk savaş ilan eden devlet Karabağ
- Osmanlı Devletinden ayrılan son Balkan devleti Arnavutluk
- 18 Mart Kahramanı Cevat Çobanlı. Çanakkale Cephesi başarılarından dolayı Mustafa Kemal ve Cevat Çobanlı “İstanbul’u Kurtaran Adam” unvanı
almışlardır. - 1. Dünya Savaşında imzalanan gizli antlaşmaları Sarı Kitap ile dünyaya duyuran Sovyet Rusya
- 1. Dünya Savaşından ayrılan ilk devlet Japonya.
- 1.Dünya Savaşında, İttifak Devletleri tarafında savaşa dahil olsun diye 1915 yılında Bulgaristan’a Dimetoka verildi.
- Yunanlıların “Yaşasın Venizelos” demediği için İzmir de öldürdüğü İzmir Şehidi Albay Süleyman Bey.
- 1. Dünya Savaşında taraf değiştiren ilk devlet İtalya.
- Mondros Ateşkes Antlaşmasında, Ege Adalarından bahsedilmiyor. Çünkü Ege Adaları Balkan Savaşlarında elden çıktı. Bulgaristan’ın Ege ile bağlantısı
da 1919 Nöyyi Antlaşması ile kesildi. 27 Kasım 1919 Nöyyi Antlaşması ile Bulgaristan, Balkan Savaşları sırasında aldığı Batı Trakya topraklarını
Yunanistan’a bıraktı. - 2. Meşrutiyet ilan edilmesinde etkili olan İttihat ve Terakki.
- Mustafa Kemal “Efendi” unvanını yapılan antlaşmalarda arabuluculuk yapan Yahudi Hahambaşı Haim Nahum’a vermiştir.
- Wilson İlkelerine göre yeniden kurulması planlanan devlet Polonya
- Mondros Ateşkes Antlaşmasını Osmanlı Devleti adına Rauf Orbay imzaladı
- Mondros Ateşkes Antlaşmasına göre ilk işgal edilen Osmanlı toprağı Musul.
- 1.TBMM 23 Nisan 1920 ile son oturum 15 Nisan 1923 arası aldığı bazı kararlar; Nisabı Müzakere Kanunu, Hıyaneti Vataniye Kanunu, İstiklal
Mahkemeleri Kurulma Kanunu, Meni İsrafat Kanunu. - İşgallere karşı ilk tepki cemiyetlerin kurulmasıdır.
- Mustafa Kemal Samsun’a 9. Ordu müfettişi rütbesi ile gönderilmiştir.
- 2.Mahmut Dönemi 1826 Yedi Vahit (Tekel) Uygulaması; tahıl, haşhaş, zeytinyağı, ipek, meyan vb. önemli maddelerin satışı ve kontrolü devlet
tarafından yapıldı. Yurtdışına kaçak çıkış engellendi, ama Mısır’da çıkan Kavalalı Olayı için İngiltere’den istenen yardım karşılığında 16 Ağustos 1838
Baltalimanı Ticaret Antlaşması ile Osmanlı tam bir serbest piyasa açık Pazar halini aldı. - Mustafa Kemal Amasya Genelgesinden sonra askerlik mesleğinden istifa etmiştir.
- Erzurum Kongresi 23 Temmuz-4 Ağustos 1919, Kongre Başkanı geçici süreliğine Hoca Raif Bey oldu. Cevat Dursunoğlu ve Kazım Yurdalan istifa edince,
yerlerine Mustafa Kemal ve Rauf Orbay geldi. Mustafa Kemal “Ya ölüm ya başarı ve zafer” demiştir. İngiliz Yarbay Rawlinson kongrenin toplanmasını
engellemeye çalışmıştır. Hadisat ve Albayrak Erzurum Kongresi yayın organıdır. Mustafa Kemal “Ya istiklal ya ölüm” sözünü Sivas Kongresinde söyledi. - Mezopotamya Uygarlıkları; Sümerler, Akadlar, Asurlar, Babiller, Elamlar.
- Doktor Esat Işık tarafından kurulan cemiyet Milli Kongre Cemiyeti.
- Moğolların Harzemşahlar üzerine yürüyüp katliam yaptığı durum Otrar Olayıdır.
- Mustafa Kemal ve Fethi Okyar beraber çıkardığı gazete Minber.
- Anadolu Selçuklular da Kubetül İslam unvanı Ahlat için kullanıldı.
- Son Osmanlı Mebusan Meclisinde Mustafa Kemal Erzurum’dan milletvekili seçilmiştir. 1.TBMM döneminde Ankara’dan milletvekili seçilmiştir.
- Millî mücadelenin doğrudan sözcülüğünü yapan ve Sivas Kongresinde çıkarılan gazete İradei Milliye. Sivas Kongresi 4 -11 Eylül 1919 engellemeye
çalışanlar; Damat Ferit Hükümeti, Elâzığ Valisi Ali Galip, Ankara Valisi Muhittin Paşa, İngiliz Binbaşı Noel, Fransız Binbaşı Bruno. - İstiklal Marşının yayınlandığı ilk gazete Açıksöz Gazetesi Kastamonu
- Latin harfleri ile çıkarılan ilk gazete Mardin Gazetesi
- Milli sınırlardan ilk kez Erzurum Kongresinde bahsedilmiştir
- Galip Hoca-Reşadı Sani- lakaplarıyla Nazilli Kongresini toplayan İş Bankasının ilk müdürü Celal Bayar
- Doğuda Türk nüfusunun Ermenilerden daha fazla olduğunu belirten rapor General Harbord
- 1.TBMM imzaladığı ilk antlaşma Gümrü Antlaşması
- İstiklal Marşı ilk kez 1982 Anayasasında yer aldı
- Misakı Milli den verilen ilk taviz Batum-16 Mart 1921 Moskova Antlaşması ile Sovyet Rusya.
- TBMM Hükümeti ilk elçiliğini Moskova da açmıştır
- Mustafa Kemal “Siz orada yalnızca düşmanı değil milletin makus kaderini de yendiniz” sözünü 2.İnönü savaşından sonra söyledi
- Mustafa Kemal “Rum Sındığı” adını verdiği savaş Büyük Taarruz
- Rusya 1. Dünya Savaşından Brest Litowsk Antlaşması ile çekildi
- Lenin döneminde uygulanan yeni ekonomik politika NEP
- Rusya Ekim Devriminde Sosyalistlere karşı savaşan ordu Beyaz Ordu
- 1918 yılında Milli Hokand Hükümetine Rusya’nın son vermesi üzerine Türklerin başlattığı hareket Basmacı Harekâtı (Orta Asya 1917-1918)
- Japonya’da Menji Restorasyonunu başlatan Mutsuhito
- Briand-Kellog Paktı-1928; Fransa ve ABD önderliğinde imzalandı. “Savunmaya dayanmayan savaşın, kanun dışı sayılması ve devletler arası ilişkilerde
barışçı yollara başvurulması” kabul edilmiştir. - 1936 yılında Modern Zamanlar, 1940 yılında Büyük Diktatör filmlerini yapan Charlie Chaplin
- ABD, Milletler Cemiyetine üye değildir
- Nükleer Protonunu keşfeden fizikçi Chadwick
- Çelik Paktı 1939 yılında Almanya ve İtalya arasında imzalandı
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimini ayıran bölge Yeşil Hat
- Çin’in yarı sömürge haline gelmesine sebep olan savaş Afyon Savaşları
- Milletler Cemiyetinden çıkarılan tek ülke Sovyet Rusya
- Soğuk Savaş döneminde “Barış içinde bir arada yaşama” politikasını ortaya atan devletler Bağlantısızlar Tito-Nehru-Nasır
- 2. Dünya Savaşından sonra Türkiye’nin fiilen katıldığı ilk savaş Kore Savaşı
- 1950-1960 yılları arasında Türkiye’ye en çok yabancı sermaye ABD’den geldi
- Ping-Pong Diplomasisi ABD ve Çin arasında
- Saatli Medrese-Edirne Fatih Sultan Mehmet Müzesi
- Türk adının ilk kez geçtiği devlet Çin, Türkiye adı ilk kez Bizans. Türk adının Çin kaynaklarında anlamı Miğfer. Divanı Lügatti Türk’te ise Türk kelimesinin
anlamı olgunluk çağı. - Orta Asya’nın en eski kültür merkezi Anav, Orta Asyanın en gelişmiş kültür merkezi Tagar
- Tarihte bilinen ilk Türk topluluğu İskitler-Sakalar
- Tarihte bilinen ilk teşkilatlı Türk devleti Asya Hun Devleti
- Asya Hun Devleti en parlak dönemi Mete Han. Vatan sevgisinden ilk kez bahseden Mete Han. İlk düzenli orduyu onluk sisteme göre kuran Mete Han
- İlk Türk milliyetçisi Çi-Çi Han
- İlk serbest ticaret pazarı Asya Hun ile Çin arasında kurulmuştur
- Avrupa’da kurulan ilk Türk devleti Avrupa Hun Devleti. Uldız ilk Türk akınlarını düzenledi Avrupa’ya. “İstersem güneşin battığı yere kadar her yeri zapt
ederim” Uldız - Avrupa Hun Devleti en parlak dönemi Atilla
- 1. Göktürk Devleti en parlak dönemi Mukan Kağan
- Bizans’a ilk kez elçi gönderen hükümdar İstemi Yabgu
- 2. Göktürk Devleti kurucusu Kutluk ilteriş Kağan. 2. Göktürk Devleti en parlak dönem Bilge Kağan
- 652 Belencer Muharebesi, Hz. Osman ile Hazarlar arasında. İlk Türk-Müslüman savaşı
19 - İlk Türk bağımsızlık isyanı Kürşad Ayaklanması
- Uygur Devleti en parlak dönemi Moyen Çor Kağan. Uygurlar Mâni dinini Bögü Kağan döneminde benimsedi.
- Moğolları en çok etkileyen Uygur Devleti. İlk matbaa, ilk kütüphane, ilk minyatür Uygur döneminde
- İstanbul’u kuşatan ilk Türk devleti Avarlar
- Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk devleti Hazarlar
- İlk Türkoloji Enstitüsünü kuran Macarlar
- Rum diyarına yakın oturan Türklerden bir bölük-Peçenekler
- Maarif Nizamnamesi Sultan Abdülaziz Dönemindedir. İptidai-İlkokul, Rüştiye-Orta Okul, İdadi-Lise, Darul Funun-Üniversite.
- 17.Yüzyıl ıslahatçıları; Tarhuncu Ahmet Paşa, 2.Osman, Kuyucu Murat Paşa, 4.Murat, 1.Ahmet, Köprülüler. Bazı kaynaklarda Kuyucu Murat Paşa,
ıslahatçılar arasında sayılmamaktadır. - Ulusal Egemenlik-Cumhuriyetçilik ve Halkçılık, Ulusal Bağımsızlık-Milliyetçilik, Ulusal Birlik ve Beraberlik-Milliyetçilik ve Halkçılık, Yurtta Barış Dünyada
Barış-Milliyetçilik ve Halkçılık, Akılcılık ve Bilimsellik-Laiklik ve İnkılapçılık, Çağdaşlaşma ve Batılılaşma-İnkılapçılık ve Laiklik, İnsan ve İnsanlık SevgisiTüm İlkeler. - Lozan Konferansı “Birkaç yıllık değil; birkaç asırlık hesapların görüleceği yer” “Tapu senedi”
- Milli Uyanış; İzmir’in işgali 15 Mayıs 1919, Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı 19 Mayıs 1919, Samsun Raporu 22 Mayıs 1919, Havza Genelgesi 28 Mayıs
1919, Amasya Genelesi 22 Haziran 1919, Mustafa Kemal’in Askerlik görevinden istifa etmesi 8-9 Temmuz 1919, Erzurum Kongresi 23 Temmuz-7
Ağustos 1919, Balıkesir Kongresi 26-30 Temmuz 1919, Alaşehir Kongresi 16-25 Ağustos 1919, Sivas Kongresi 4-11 Eylül 1919, Damat Ferit Paşa
Hükümeti İstifası ve Ali Rıza Paşa Hükümeti Kurulması 4 Ekim 1919, Amasya Görüşmeleri 20-22 Ekim 1919, Temsil Heyetinin Ankara’ya gelişi 27 Aralık
1919, Son Osmanlı Mebusan Meclisi Açılması 12 Ocak 1920, Misakı Milli Kararları 28 Ocak 1920, İstanbul’un resmen işgali 16 Mart 1920, Son Osmanlı
Mebusan Meclisi Kapatılması 11 Nisan 1920, 1.TBMM’nin açılması 23 Nisan 1920. - Codex Comanicus-sözlük Kıpçaklar’ a aittir.
- Orta Asya’da kurulan son Türk devleti Kırgızlar.
- Kendi adına para bastıran ilk Türk hükümdarı Baga Tarkan
- Yararlı Cemiyetler; Trakya Paşaeli Müdafai Hukuk Cemiyeti, İzmir Müdafai Hukuk Cemiyeti, Reddi İlhak Cemiyeti, Trabzon Müdafai Hukuk Cemiyeti,
Anadolu Kadınları Cemiyeti, Kilikyalılar Cemiyeti, Milli Kongre Cemiyeti, Milli Karakol Cemiyeti, Vilayeti Şarkiye Cemiyeti. Türklerin Kurduğu Zararlı
Cemiyetler; İngiliz Muhipleri, Wilson Prensipleri, Kürt Teali, Osmaniye Fırkası, Hürriyet ve İtilaf Fırkası. Yabancıların Kurduğu Zararlı Cemiyetler; Pontus
Rum, Mavi Mira, Kardos, Makabi, Alyans İsrailt, Etniki Eterya, Hınçak ve Taşnak, Yunan Kızıl Haçı. - İslamiyet’i kabul eden ilk Türk topluluğu Karluklar
- Milli Egemenlik Yolunda Yapılan İnkılaplar; Saltanatın kaldırılması 1922, Ankara’nın Başkent ilan edilmesi 1923, Cumhuriyetin İlanı 1923 Kabine
Sistemine geçilmesi egemenlik artık millete aittir. - Laiklik Yolunda Yapılan İnkılaplar; Halifeliğin kaldırılması 1924, Tevhidi Tedrisat Kanunu 1924, Diyanet İşleri Başkanlığı kurulması 1924, Genelkurmay
Başkanlığı kurulması 1924. - Demokratik Devlet Yolunda Yapılan İnkılaplar; Cumhuriyet Halk Fırkasının kurulması 1923, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurulması 1924 Rejime
karşı ilk isyan olan Şeyh Sait İsyanı 1925 sebebiyle başarısız oldu ve 1926 yılında Mustafa Kemal’e İzmir de Suikast Girişimi oldu 1926, Serbest
Cumhuriyet Fırkası kurulması 1930 ve kapatılması sonrası rejime karşı ikinci isyan çıktı Menemen Olayı 1930, Kadınlara Siyasi Hakların Verilmesi 1930-
1934. - Hukuk Alanında Yapılan İnkılaplar; 1924 Anayasası kabul edildi. Bu sayede 1876 ve 1921 Anayasaları yürürlükten kaldırıldı ve iki başlı anayasal düzene
son verildi. - Eğitim Alanında Yapılan İnkılaplar; Tevhidi Tedrisat Kanunu 1924, Medreselerin kapatılması 1924, Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun 1924 Modern
Eğitim, Harf İnkılabı 1928, Millet Mekteplerinin açılması 1928 okuryazar artışı için, Türk Tarih Kurumu 1931, Türk Dil Kurumu 1932, Üniversite Reformu
yapılması. - Ekonomi Alanında Yapılan İnkılaplar; İzmir İktisat Kongresi 1923 Milli Ekonomi, Tarım alanında gelişmeler, Aşar Vergisi kaldırılması, Atatürk Orman
Çiftliği kurulması, Tarım Kredi Kooperatifleri kurulması. - Ticaret Alanında Yapılan İnkılaplar; İş Bankası-Merkez Bankası-Sanayi ve Maden Bankası-Sümerbank-Eti Bank kurulması, Türk Parası Koruma Kanunu,
Kabotaj Kanunu, Teşviki Sanayi Kanunu, Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. - Toplumsal Alanda Yapılan İnkılaplar; Kılık-Kıyafet ve Şapka Kanunu 1925, Tekke-Zaviye ve Türbelerin kapatılması 1925, Takvim-Saat ve Ölçüde yapılan
değişiklikler 1 Ocak 1926 yılından itibaren Miladi Takvime geçildi, Soyadı Kanunu 1934. - Vakayı Tıbbiye-İlk (meslek) Dergi, Mirat-İlk Resimli Dergi, Diyojen- İlk Mizah Dergisi, Terakki Mukadderat- İlk Kadın Dergisi, Şukufezar-Tüm kadrosu
kadın olan dergi. Mecmuai Funun-İlk Bilim Dergisi, Serveti Funun-İlk Edebi Dergi, Mümeyyiz-İlk Çocuk Dergisi. - Türkiye’nin ilk kadın büyükelçisi; Hollanda Lahey Filiz Dinçmen.
- Klasik Dönem=Büyük Külliyeler Dönemi 2.Beyazit Padişahlığı zamanı; geniş, gösterişli, merkezi kubbeli camiler yapılmıştır.
- Arap Kaynaklarında Uygurlar için Dokuz Oğuzlar ismi kullanılmıştır.
- 1.Dünya Savaşı Gizli Antlaşmalar; Sykes Picot, Boğazlar (İstanbul), Petrograt, Saint Jean de Maurienne, Londra, Mac Mohan.
- Devlet Planlama Teşkilatı-1962, TÜBİTAK-1962, YÖK-1982, Anavatan Partisi-1982, Karayolları ilk bilgisayar-1960, ODTÜ ilk internet-1993, İTÜ ilk
televizyon yayını-1952, TRT ilk yayını 31 Ocak 1968 yılında spiker Nuran Devres tarafından yapıldı. - Özlem Bozkurt-Çankırı ilk kadın kaymakam
- Onuncu Yıl Behçet Kemal Çağlar ve Faruk Nafiz Çamlıbel yazdı, Cemal Reşit Rey besteledi. Cemal Reşit Rey, ilk Batı müziği örneği veren sanatçıdır.
- Türk İslam Tarihinde ilk kez İmparatorluk özelliği taşıyan devlet Gazneliler, Orta Asya’da ilk kez İmparatorluk özelliği taşıyan devlet Karahanlılar.
- Kanal Cephesi Komutanı Cemal Paşa
- Anadolu’da siyasi birliği sağlayan ilk devlet Anadolu Selçuklu Devleti
- İlk Türk İslam medresesi Semerkant Medresesi
- Türk İslam Devletlerinde ekonomiden sorumlu olan divan Divanı İstifa
- Niyabeti Saltanat ilk kez Anadolu Selçuklu Devletinde görüldü
20 - Anadolu da inşa edilen en eski hastane Gevher Nesibe Darüşşifası
- Osman Gazi döneminde ilk kez toplanan Bac Vergisi, Osmanlının ilk kanunu kabul edilir
- İlk Osmanlı Bizans savaşı Osman Bey dönemi Koyunhisar Savaşı
- Osmanlı Devleti’nde atanan ilk kadı, Osman Bey döneminde Dursun Fakih
- İbni Batuta’nın “Türkmen hükümdarlarının en ulusu” olarak nitelendirdiği hükümdar Orhan Bey
- Osmanlının ilk düzenli ordusu Orhan Bey döneminde oluşturulan Yaya ve Müsellem Ordusu
- Osmanlı Devleti’nin Anadolu siyasi birliğini sağlamak için attığı ilk adım Karesiye Beyliği’nin alınmasıdır
- Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda aldığı ilk toprak Çimpe Kalesi
- Osmanlı Devleti’nde Divanı Hümayun ilk kez Orhan Bey döneminde oluşturuldu
- Osmanlı Devleti ile Haçlılar arasındaki ilk savaş 1. Murat döneminde Sırpsındığı Savaşı
- Savaş alanında şehit düşen ilk ve tek Osmanlı Padişahı 1. Murat
- Topun savaşlarda ilk kez kullanılması 1. Murat dönemindeki 1. Kosova Savaşı
- Yeniçeri Ocağı, Rumeli Beylerbeyliği, ilk Kazasker ve defterdar atanması, veraset sistemindeki ilk değişiklikler 1. Murat döneminde oldu
- Anadolu da ilk kez büyük ölçüde siyasi birliği 1. Beyazid sağladı. Anadolu Beylerbeyliğini kuran 1. Beyazid. İlk Anadolu Beylerbeyliği, Kütahya’da.
- Osmanlı da ilk dini sosyal nitelikli isyan 1. Mehmet dönemi çıkan Şeyh Bedreddin İsyanı
- Devşirme Sistemini ilk kez uygulayan 1. Mehmet
- Osmanlı da ilk şair sultan ve “Hayır Babası” olarak anılan 2. Murat
- Varna Savaşı ve 2. Kosova Savaşı 2. Murat dönemindedir
- Balkanların kesin Türk yurdu olduğunu ortaya koyan savaş 2. Murat dönemindeki 2. Kosova Savaşı
- “Sultaül Bahreyn-Hakanül Bahreyn” unvanları Fatih Sultan Mehmet aittir
- Fatih Sultan Mehmet’in karada ve denizde alamadığı yerler Belgrad ve Rodos. Kanuni Sultan Süleyman’ın karada ve denizde alamadığı yerler Viyana ve
Malta. - Bir iç sorun iken dış sorun haline gelen ve 2. Beyazid döneminin sönük geçmesine sebep olan olay Cem Sultan Olayı
- Osmanlı Devleti idari birim olarak; Eyalet-Sancak-Kaza-Köy olarak ayrılırdı. Eyalet; Yönetici Eyalet Beylerbeyi, Asayiş Subaşı, Adalet Kadı. Sancak;
Yönetici Sancak Beyi, Asayiş Subaşı, Adalet Kadı. Kaza; Yönetici Katı, Asayiş Subaşı, Adalet Kadı. Köy; Yönetici Köy Kethüdası, Asayiş Yiğitbaşı, Adalet
Kadı Naibi. Osmanlı devleti Taşra İdaresi temel birimi Sancak’tır. - Berlin Antlaşması 13 Temmuz 1878 (Ayestefanos Antlaşması yerine) Rusya ile yapılan 93 Harbinden sonra imzalanan antlaşma ile Kars, Ardahan ve
Batum kaybedildi. 3 Mart 1918 Brest Litowsk Antlaşması ile bu yerler geri alındı. 16 Mart 1921 Moskova Antlaşması ile Batum (Misakı Milli ilk taviz)
Gürcistan’a verildi. - Osmanlı Devleti ilk altın para Fatih Sultan Mehmet dönemi
- Osmanlı Devleti kara ordusu 3 bölüme ayrılırdı: Kapıkulu Askerleri, Eyalet Askerleri, Yardımcı Kuvvetler. Eyalet Askerleri; Tımarlı Sipahi, Akıncılar,
Azaplar, Yörükler, Sakalar, Deliler. Kapıkulu Askerleri 2 bölüme ayrılırdı. Piyadeler ve Süvariler. Piyadeler; Acemi Oğlanlar, Yeniçeriler, Cebeciler,
Topçular, Top Arabacıları, Humbaracılar, Lağımcılar. Süvariler; Sipahi, Silahtar, Sağ Garipler, Sol Garipler, Sağ Ulufeciler, Sol Ulufeciler. - Anadolu siyasi birliğini kesin olarak sağlayan padişah 1. Selim- Yavuz Sultan Selim. İlk Osmanlı Halifesi 1. Selim
- 2.Dünya Savaşı: Mihver Devletler; Almanya Adolf Hitler, İtalya Benito Mussolini, Japonya İmparator Hirohito. Müttefik Devletler; SSCB Joseph Stalin,
ABD 1945’e kadar Franklin Roosevelt, ABD 1945 sonrası Harry S. Truman, Fransa Vichy Hükümeti Mareşal Petain, Fransa Direniş Hükümeti Charles de
Gaulle, İngiltere 1940’a kadar Neville Chamberlain, İngiltere 1945’e kadar Winston Churchill, İngiltere 1945 sonrası Clement Attlee. - Osmanlı Devleti en uzun süre tahta kalan padişah 1. Süleyman- Kanuni Sultan Süleyman
- Tanzimat Fermanı-Londra Konferansı (Mısır Sorunu), Islahat Fermanı-Paris Antlaşması, 1.Meşrutiyet-Haliç (Tersane) Konferansı, 2.Meştutiyet-Reval
Görüşmesi. - Osmanlı Devleti’nde ordunun başında sefere çıkmayan ilk padişah 2. Selim
- Osmanlı Devleti’nde en çok padişah ve sadrazam değişiklikleri Duraklama Döneminde oldu
- Osmanlı Devleti, Doğuda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma 1590 Fatih Paşa Antlaşması 3.Murat Dönemi Osmanlı Safevi Devleti arasında Duraklama
Dönemi ilk antlaşmasıdır. Bu antlaşma ile elde edilen topraklar 1612 Nasuh Paşa Antlaşması (1.Ahmet Dönemi, Doğuda ilk toprak kaybı) ve 1618 Serav
Antlaşması (2.Osman) ile kaybedildi. - Osmanlı Devleti Batıda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma 18 Ekim 1672 Bucaş Antlaşması 4.Mehmet Dönemi Osmanlı Lehistan (Polonya) Devleti ile
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Sadrazamlığında (Kemanice Seferi) antlaşmasıdır. 27 Ekim 1676 İzvança-Zurawno Antlaşması 4.Mehmet Dönemi, Bucaş
Antlaşması ile aynı maddeler, sadece Piskeş (Altın hediye) vazgeçildi. - Manisa Sancağı, Darul Mülki Kadime. Amasya Sancağı, Tahtgahı Kadim
- Osmanlı Devleti’nde Ekber ve Erşad Sistemini getiren 1. Ahmet
- Osmanlı Devleti’nde sancak sistemini getiren Orhan Bey, sancak sistemini kaldıran 3. Mehmet
- Osmanlı da ilk kez yenilik yapmak istediği için Yeniçeriler tarafından öldürülen padişah 2. Osman
- Osmanlı Devleti’nde şartlar öne sürerek ilk kez sadrazamlığa gelen Köprülü Mehmet Paşa
- Osmanlı da ilk modern denk bütçe düzenlemesi 4.Mehmet Döneminde Tarhuncu Ahmet Paşa tarafından yapıldı. 4.Mehmet Döneminde Köprülüler
Sadrazamlığa başladı. Köprülü Mehmet Paşa, şart ile sadrazam olan ilk kişidir. - Buhurizade Mustafa Efendi (Itri), Türk müziğine Nevakar Makamını kazandırdı. Ayrıca” Tuti Mucizei Guyem” eseri vardır. Segâh Tekbiri yazmıştır
- Fetret Devri 1402-1413 yılları arası. Süleyman Çelebi-Edirne, İsa Çelebi-Balıkesir, Mustafa Çelebi (Düzmece)-Timur Esiri, Musa Çelebi-Bursa ve İstanbul,
Mehmet Çelebi-Amasya kuşatmışlardır. Mehmet Çelebi Fetret Devrini bitirip başa geçti 1.Mehmet. - 2. Viyana Kuşatmasında başarısız olan ve idam edilen sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa
- Osmanlı Devleti Batıda en geniş çapta toprağı ilk kez Karlofça Antlaşması ile kaybetmiştir
21 - Eyaleti Selase; Batum, Ardahan, Kars illeridir. 1877-1878 yıllarındaki 93 Harbinden sonra Harp Tazminatı olarak üç sancak Rusya’ya Ayestefanos
Antlaşması ile bırakıldı. - Vilayeti Sitte; Van, Elâzığ, Erzurum, Sivas, Bitlis, Diyarbakır illeridir. 1878 Berlin Antlaşmasında ve 1918 Mondros Ateşkesinde bu iller bu isimle
antlaşmalarda dile getirilmiştir. - Vilayeti Selase; Kosova, Selanik, Manastır illeri için kullanılan isimdir.
- Hattı Hümayun; Osmanlı da bizzat padişah tarafından kaleme alınan hukuki belgedir. Birun; Topkapı Sarayında devlet işlerinin görüşüldüğü yerdir.
Şeriye Sicilleri; ülke genelinde kadılar tarafından tutulan mahkeme defterleridir. - Lonca Sistemi; Başında bulunan Pir veya Şeyh, esnafı koruyan Yiğitbaşı, esnafı denetleyen Muhtesip, esnaf ile halk arası ilişkilere bakan Kethüda.
Anadolu Selçuklular da ise Ahi Teşkilatı ismindeydi. Ahilikte asıl olan dindi, gayrimüslimler alınmazdı. - Uyvar önünde Türk gibi güçlü Türk gibi kuvvetli Köprülü Fazıl Ahmet Paşa
- Avrupa “Amaca ulaşmak için her yola başvurmuştur” sözü Makyavelizm olarak adlandırılır
- Savcı Bey-Şehzade İsyanı 1.Murat Dönemi, Düzmece Mustafa (Şehzade Mustafa Çelebi) İsyanı 1.Mehmet Dönemi, Küçük Mustafa İsyanı 2.Murat
Dönemi, Cem Sultan İsyanı 2.Beyazid Dönemi, bu isyanların ortak yanı taht değişikliği ve tahta geçme çabası ile çıkmış olmaları. Şeyh Bedrettin İsyanı
1.Mehmet Dönemi ise Osmanlı da ilk dini nitelikli isyandır. - “Büyük Doğu Projesi” olarak adlandırılan Rusya’nın Bizans’ı tekrar diriltme amacı Grek Projesi.
- Duraklamanın İç Nedenleri; Merkezin Bozulması, Eyalet Sisteminin Bozulması, Maliyenin Bozulması, Askeriyenin Bozulması, Toplum Yapısının
Bozulması, İmparatorluk Karakterleri. - Avusturya ve Rusya arasında Osmanlı topraklarını paylaşma projesi Dakya Projesi
- Bugünkü Türk-İran sınırının çizilmesinde etkili olan antlaşma Kasrı Şirin Antlaşması
- Osmanlı Devleti kaybettiği toprakları tekrar alma ümidini doğuran antlaşma 1711 Prut Antlaşması. Lehistan, Prut Savaşında Osmanlı Devleti’nden
yardım istemesi üzerine. 3.Ahmet Döneminde Baltacı Mehmet Paşa komutasında savaşıldı. “Azak Kalesi Osmanlıya bırakılacak” denildi. - Osmanlı Devleti’nin Batının üstünlüğünü kabul ettiği ve Lale Devrine girdiği antlaşma 1718 Pasarofça Antlaşması
- Lale Devrinde İlk geçici elçi Viyana- İbrahim Paşa. Lale Devrinde Avrupa’ya açılan kapı ilk elçilik Paris- 28 Mehmet Çelebi. Lale Devrinde Barok tarzında
yapılan ilk Osmanlı camisi Nuru Osmaniye Cami. Lale Devri ünlü Nakkaşı-Minyatürcüsü Levni. - İlk özel matbaa 3.Ahmet Fermanı, Şeyhülislam Yenişehirli Abdullah Efendi Fetvası ile 1727 yılında İbrahim Müteferrika ve Said Efendi tarafından Lale
Devrinde açılmıştır. Darüt Tıbbatül Amire ismini almıştır. Basılan ilk eser 1729 yılında Sıhah Cevheri’ nin kaleme aldığı Es Sıhah adlı Arapça sözlüğün
Vankulu Mehmet Bin Mustafa Efendi tarafından yapılmış tercümesi olan Vankulu Lügati. - Balkan Savaşlarında kaybedilen yerler; Batı Trakya, Arnavutluk, Doğu Trakya (2.Balkan Savaşı sonrası geri alınan tek yer), Ege Adaları, Makedonya,
Selanik. 2.Meşrutiyet Döneminde kaybedilen yerler; Bosna-Hersek, Bulgaristan, Girit. - 1.Meşrutiyet; Jön Türkler-Genç Osmanlılar, Batıcılık-Osmanlıcılık akımları, Etkili Dış Olay-Tersane Konferansı. 2.Meşrutiyet; İttihat ve Terakki Cemiyeti,
Batıcılık-Osmanlıcılık-Türkçülük akımları, Etkili Dış Olay-Reval Görüşmeleri, Etkili İç olay Enver Paşa-İttihatçılar-Firzovik Olayı. - Türkiye Devleti’nde ilk elçilik açan Gürcistan, Türkiye Devleti’nin ilk elçilik açtığı ülke Rusya-Moskova-Büyükelçi Ali Fuat Cebesoy. Osmanlı Devleti’nde
ilk elçilik açan Fatih Sultan Mehmet Döneminde Venedik, Osmanlı Devleti’nin ilk elçilik açtığı ülke Fransa-28 Mehmet Çelebi-Lale Devri-3.Ahmet. - Berlin Antlaşması 1878 2.Abdülhamit Dönemi, Sırbistan-Karadağ-Romanya bağımsız oldular. Osmanlı ile Rusya arası 93 Harbi (1877-1878 Savaşı)
2.Abdülhamid Dönemi Ayestefanos Antlaşması kabul edilmeyince İngiltere 1878 Berlin Antlaşması imzalanmasını sağladı. 93 Harbinde Süleyman
Hüsnü Paşa Şıpka Geçidi savunması ile Şıpka Kahramanı unvanını aldı. - Osmanlı Devleti’nde Milliyetçilik akımı etkisiyle ilk isyan eden Balkan Ulusu, Sırplardır. Sırplar ilk isyanını 1804 yılında oldu ve 2.Mahmut Dönemi
bastırılmıştı. İlk Bağımsız olan Balkan Ulusu 1829 Edirne Antlaşması ile Yunanlılardır. Son Bağımsız olan 1913 yılında 1.Balkan Savaşı sonrası
Arnavutluk’tur. Sırpların Osmanlı Devleti’nden ayrılması durumu; 1812 Bükreş Antlaşması ile İmtiyaz, 1829 Edirne Antlaşması ile Özerklik, 1878 Berlin
Antlaşması ile Bağımsızlık. - Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa, Osmanlı Devleti’nde Avrupa’yı tanımanın dış politika için önemli olduğuna inanan ve filen adımlar atan ilk
sadrazamdır - Askeri alanda batı üstünlüğü ilk kez 1. Mahmut döneminde kabul edildi.
- Gediz Muharebeleri 12 Kasım 1920 (Kuvayı Milliye yerine Düzenli Ordu gerektiği anlaşıldı.) 1.İnönü Muharebesi 6-11 Ocak 1921, 2.İnönü Muharebesi
23 Mart-1 Nisan 1921, Aslıhanlar ve Dumlupınar Muharebesi 8-15 Nisan 1921 (Refet Bele görevinden alındı Batı Cephesi tek düzenli ordu durumunda
İsmet İnönü Komutasına verildi.) Eskişehir Kütahya Muharebesi 8-25 Temmuz 1921 (Mustafa Kemal acil şekilde cepheye gitti. Meclis kararı ile
Başkomutan olarak seçildi ve Tekalifi Milliye Emirlerini çıkardı.) Sakarya Meydan Muharebesi 23 Ağustos -1 Eylül 1921, Başkomutanlık Meydan
Muharebesi 26-30 Ağustos 1922 (26 Ağustos 1922 Afyon Kocatepe) Türk Ordusu İzmir’e girişi 9 Eylül 1922 - Osmanlı Devleti ilk iç borçlanma 3. Mustafa dönemi
- Mühendishanei Bahri Hümayun 1. Abdulhamid döneminde açıldı
- İlk kez Yeniçeri sayımının yapılması ve istihkam Okulunun açılması 1. Abdulhamid
- 26 Şubat 1925’te Tütün Rejisi lağvedildi. 1 Mart 1925’te Tütün Rejisi Fransızlardan devletçe satın alındı. 26 Kasım 1925’te İdarei Murakatesi ve Sigara
Kâğıdı İnhisarı Hakkında Kanun yürürlüğe girdi. - İlk daimî elçilik 3. Selim döneminde Londra’da açıldı ve atanan Yusuf Agah Efendi
- İlk devlet matbaası olan Matbaai Amire’ nin açılması ve Mühendishanei Berri Hümayun açılması 3. Selim dönemi
- Urfa ve Maraş, Kuvayı Milliye tarafından kurtarıldı. Antep ve Adana, Fransa ile imzalanan 1921 Ankara Antlaşması ile kurtuldu.
- Bazı Kuvayı Milliyeciler; Demirci Mehmet Efe Denizli-Manisa, Parti Pehlivan Manisa, Kara Fatma Erzurum, İpsiz Recep Rize, Topal Osman Giresun,
Şahin Bey Antep, Çerkez Ethem Gediz, Kılavuz Hatice Adana-Pozantı. Kuvayı Milliye en etkili olduğu cephe Güney Cephesidir. - Lale Devrini sona erdiren olay Patrona Halil İsyanı
- 3. Selim ıslahatlarının kesintiye uğramasına sebep olan olay Kabakçı Mustafa İsyanı
- Erzurum ve Sivas Kongresinde, azınlıklara egemenliğimizi bozacak haklar verilemez kararı yer alır. Aynı karar Amasya Görüşmelerinde de
tekrarlanmıştır.
22 - Hürriyet ve İhtilaf Fırkası, Millî Mücadele Döneminde, “Mustafa Kemal ve arkadaşları ittihatçıdır.” Propagandası ile halkın Millî Mücadeleye desteğini
azaltmıştır. - Osmanlıya karşı ilk isyan eden millet Sırplar, ilk bağımsız olan millet Yunanlar
- Osmanlı da ilk dış borç Abdulmecid Döneminde İngiltere’den alındı.
- Osmanlı Devleti ilk kez Avrupa hukukundan yararlandığı ve Avrupa devleti sayıldığı antlaşma 1856 Paris Antlaşması
- Plevne Kahramanı- Gazi Osman Paşa
- Milli egemenlik ve milli bağımsızlığın bir arada yer aldığı gelişmeler; Amasya Genelgesi: Vatanı milletin azmi ve kararı kurtaracaktır. Erzurum Kongresi:
Milli kuvvetleri etkin, milli iradeyi hakım kılmak esastır. Sivas Kongresi; Milli kuvvetleri etkin, milli iradeyi egemen kılmak esastır. - Yeniçeri Ocağını kaldıran padişah 2. Mahmut
- Kutadgu Bilig-Yusuf Has Hacip 1069; Kün-Toğdi Hükümdar temsili Adalet, Ay-Toğdi Vezir temsili Devlet ve Mutluluk, Öğdilmiş Vezirin Oğlu temsili Akıl
ve Bilgi, Odgurmuş Vezirin Kardeşi temsili Akıbet. Kutadgu Bilig; ilk mesnevi, ilk siyasetname, ilk didaktik şiir, ilk kez aruz kullanılan eser. Karahanlı
Türkçesi ile yazıldı. Karahanlı Tabgaç Ulu Buğra Kara Han sunuldu. Kutlu olma bilgisi ve Mutluluk veren bilgi. - Medrese Akademik Kariyer sırası; Softa, Danişment, Muid, Mullazım, Müderris.
- Cumhuriyetçilik; Milli İrade, Halk Egemenliği, Demokrasi, Seçimler, Sandık, Siyasi Partiler, TBMM, Saltanat ve Hanedanlık Kaldırılması, Anayasa,
Kadınların Siyasi Hayata Katılması. - Milliyetçilik; Milli Bilinç, Milli Bağımsızlık, Millî Mücadele, Ulusçuluk, Kongreler, Savaşlar, Misakı Milli, Kapitülasyonların Kaldırılması, TDK ve TTK
kurulması. - Laiklik; Din yerine akıl ve bilim üstünlüğü, Vicdan özgürlüğü, Mecelle, Medeni Kanun, Tevhidi Tedrisat, Tekke-Zaviye-Medrese kapatılması, Halifelik ve
Saltanatın kaldırılması. - Devletçilik; Halkın sermayesi yetersiz ise yatırımların devlet eliyle yapılması, Karma Ekonomi, Misakı İktisadi, Teşviki Sanayi, Kalkınma Planları,
Yatırımlar. - Halkçılık; Sosyal Adalet, Eşitlik, Cumhuriyetçilik + Milliyetçilik, Sosyal Devlet, Soyadı Kanunu, Unvanların kaldırılması, Millet Mektepleri, Aşar Vergisinin
kaldırılması. - İnkılapçılık; Atatürkçülük durağan bir düşünce sistemi değildir. Durmaksızın ileri gider. Çağdaşlaşma, Harf İnkılabı, Şapka Kanunu, Batıya Uyum
Uygulamaları. - Şark meselesi tabiri ilk defa 1815 Viyana Kongresinde Rus Çarı Alexander tarafından kullanılmıştır
- Osmanlı Devleti padişah yetkilerinin ilk kez kısıtlanmasını sağlayan belge Senedi İttifak
- 1.Körfez Savaşları sonucunda BM kararı ile Mayıs 1991’de 36.paralelin kuzeyini kontrol altında tutmak ve Irak’ın ateşkes koşullarına uyup uymadığını
kontrol etmek için merkezi Türkiye’deki İncirlik Üssü olmak üzere Çelik Güç kurulmuştur. - Osmanlı da ilk kez kanun üstünlüğü Tazminat Fermanı ile gelmiştir
- İlk resmî gazete Takvimi Vakayı
- Harisantos Raporu ve King Crane Raporu 18 Ocak 1919’da Paris Barış Konferansına sunulmuştur.
- İlk kez yurtdışı gezilerine katılan padişah Sultan Abdülaziz
- Sultan Abdülaziz devlet adamlarınca görevden alınan ilk padişahtır
- TBMM’nin açılmasından 1924 Anayasası kabul edilinceye kadar; Kanunuesasi, Teşkilatı Esasi ve Hıyaneti Vataniye kanunları yürürlükte kalmıştır.
- Türk tarihinde ilk kez çok partili hayata geçiş 2. Abdülhamid dönemindedir
- Mustafa Kemal “Düşman bizi öldürmek niyetinde değil. Düşmanın niyeti bizi diri diri gömmek” dediği antlaşma Mondros Ateşkes Antlaşması
- Mustafa Kemal tarih sahnesine ilk kez 31 Mart Olayı ile çıkmıştır
- Mustafa Kemal katıldığı ilk savaş Trablusgarp Savaşı. Mustafa Kemal’in başarıları ile ün kazandığı savaş Çanakkale Savaşı.
- Erzurum Kongresi; Osmanlı borçları, Boğazlar, Kapitülasyonlarla ilgili hiçbir karar alınmamıştır. Mustafa Kemal’in ilk sivil faaliyetidir. Milli sınırlardan ilk
kez bahsedildi. Yeni hükümet kurulması ifade edildi. Kayıtsız ve şartsız milli egemenlik vurgulandı. Manda fikri ilk kez reddedildi. Bölgesel amaçlı ulusal
kararlar alındı. - Samsun Raporu; Millî Mücadelenin ilk yazılı belgesidir. Havza Genelgesi; Millî Mücadelenin ilk genelgesidir. İşgallere karşı ilk kez protesto ve miting
kararı alınmıştır. Amasya Genelgesi; Kurtuluş Savaşının Amaç-Gerekçe-Yöntemini bildirir. Temsil heyeti fikri ilk kez ortaya atıldı. Tüm yurdu yansıtacak
bir kongre kurulması gerekliliği belirtildi. Sivas Kongresi; Millî Mücadelenin ilk gazetesi olan İradeyi Milliye’ de kararlar yayınlandı. - Kurtuluş Savaşının ilan edilişi olarak nitelendirilen, Ulusal egemenlik ve tam bağımsız devlet temeli olan belge Amasya Genelgesi 22 Haziran 1919.
Amasya Genelgesi imzası olanlar; Ali Fuat Cebesoy, Hüseyin Rauf Orbay, Refet Bele, Mustafa Kemal, ayrıca Kazım Karabekir ve Cemal Mersinli Paşa
telgraf onayı vardır. Amasya Genelgesi imzası olmayanlar; İsmet Paşa, Ali Fethi Paşa, Fevzi Paşa. Mustafa Kemal, Amasya Genelgesini yaveri Cevat
Abbas Paşaya yazdırdı. Amasya Genelgesi için Ali Fuat Cebesoy “Mukaddes İttifak” demiştir. - “Vatanın parçalanmaz bir bütün olduğu” ilk kez Erzurum Kongresinde dile getirildi.
- Ebubekir Ragıp Efendi 1791 yılında Viyana elçisi iken hazırladığı Sefaretname (Rapor) ile 3.Selim Nizamı Cedit Islahatlarında 1789-1807 etkili olmuştur.
- Mustafa Kemal ilk görev yeri Şam. Şam da Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kuruyor.
- İstanbul işgal edilmesi TBMM’nin açılmasını hızlandırmıştır
- Millî mücadele döneminde Ankara da ilk kez elçilik açan Gürcistan.
- Karahanlılar 840-1212 Bilge Kül Kadir Han tarafından kuruldu. Orta Asya-Doğu Türkmenistan kısımlarında kuruldu. Türk Hakanlığı, Afrasiyaboğulları,
Memleketi Türk, İlekhan Krallığı isimlerini kullandılar. - Saltanatın Kaldırılması teklifi Rıza Nur 1 Kasım 1922. Halifeliğin Kaldırılması teklifi Şeyh Saffet 3 Mart 1924. Ankara’nın Başkent olması teklifi İsmet
İnönü 13 Ekim 1923 (1924 Anayasasında Başkent Ankara yazıldı.) - Batı Anadolu da Türklerin haklılığını ilk kez ortaya koyan uluslararası belge Amiral Bristol Raporu
- TBMM’nin İtilaf Devletlerince hukuksal olarak ilk defa tanınması Londra Konferansı
- Kapitülasyonların kaldırılmasını ilk kez kabul eden devlet Sovyet Rusya, Moskova Antlaşması ile
- Kurtuluş Savaşında ordunun Sakarya Nehri’nin Doğusuna çekilmesi Kütahya Eskişehir Savaşı nedeniyle
23 - Mustafa Kemal Kütahya Eskişehir Savaşı sonucunda askerlik mesleğine geri dönmüştür
- Tekalifi Milliye Emirleri Kütahya Eskişehir Savaşından sonra, Sakarya Savaşından önce çıkarılmıştır
- Mustafa Kemal’e Başkumandanlık yetkisini TBMM verdi. Mustafa Kemal, Gazi unvanını Sakarya Savaşından sonra kazandı.
- 1921 Anayasası Türkiye Cumhuriyeti ilk anayasasıdır. Egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğu Milli Egemenlik ilkesi ilk kez kabul edilmiştir. 1921
Anayasası Kanunuesasi’ yi yürürlükten kaldırmadığı için ikilik yaşanmıştı. Tek yumuşak anayasadır. Tek çerçeve anayasadır (Kısa ve Öz) Kuvvetler birliği
benimsenmiştir. Yasama yetkisi ve yürütme görevinin mecliste toplandığı Meclis Hükümet Sistemi uygulanmıştır. Hükümetin başkanı meclisin
başkanıdır. Meclis Başkanı aynı zamanda İcra Vekilleri Heyetinin de başkanıdır. Devlet Başkanlığı yoktur. Yürütme organı İcra Vekilleri (Bakanlar)
Heyetidir. Tek tek meclis tarafından seçilirler. Anayasa da Yerinden Yönetimler ve Yerel Yönetimler düzenlenmiştir. Türkiye Vilayetlerden (İl),
Kazalardan (İlçe) ve Nahiyelerden (Bucak) oluşmaktadır. Meclis yorumlarına yer vermemiştir. - 1961 Anayasası; Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. Egemenlik kayıtsız şartsız Türk Milletinindir. Millet, Egemenliğini, anayasanın koyduğu esaslara
göre, yetkili organlar eliyle kullanır. (Böylelikle TBMM, egemenliği kullanan tek organ olmaktan çıkmıştır.) ilk kez kuvvetlerin yumuşak ayrılığı olan
parlamenter sistem kabul edilmiştir. Yasama organı Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu olarak çift meclisli düzenlenmiştir. İlk kez “İnsan haklarına
dayanan devlet”, “Demokratik devlet”, “Sosyal devlet”, “Hukuk devleti” ilkeleri benimsenmiştir. Temel hak ve özgürlükler alanında geniş bir
düzenleme yapılmış ve güvenceye alınmıştır. Seçimlerde serbest, eşit, gizli oy, tek dereceli seçim ilkeleri benimsenmiştir. Sosyal haklar ve ödevler ilk
defa sistematik olarak şekillendirilmiştir. Yargı bağımsızlığı bütün güvenceler ile anayasada yer almıştır. Hakimlerin bağımsızlığını sağlamak için Yüksek
Hakimler Kurulu kurulmuştur. Milli Güvenlik Kurulu ve Diyanet İşleri Başkanlığı ilk kez düzenlenmiştir. Anayasanın üstünlüğü ilkesi oldukça açık
biçimde vurgulanmış ve kanunların anayasaya uygunluğunu sağlamak için Anayasa Mahkemesi kurulmuştur. Yüksek mahkemelere yönelik (Yargıtay,
Danıştay, Uyuşmazlık Mahkemesi) düzenlemeler yapılmıştır. Çoğulcu demokrasi benimsenmiş, sivil toplum örgütleri geliştirilmiştir. Halkçılık,
Devletçilik ve İnkılapçılık ilkeleri yer almamıştır. Siyasi partiler, demokratik yaşamın vazgeçilmez unsurları olarak ifade edilmiştir. Anayasada ilk defa
başlangıç kısmı bulunmaktadır. 1961 Anayasası, 1971-1973 ara rejim döneminde iki defa önemli değişikliklere uğramıştır. - 1921 Ankara-Kars antlaşmaları, Sakarya Savaşından sonra imzalandı.
- İlk Türk beylikleri; Dilmaçoğulları, Danişmentler (Danişmentler, Anadolu da ilk uç beyliği teşkilatı kurmuştur.), Saltuklular, Mengücekler, Artuklular,
Çaka Beyliği. - Yunan ordusu Sakarya Savaşından sonra savunmaya geçti.
- Caber Kalesi 1921 Ankara Antlaşması ile Türk toprağı sayıldı. Misakı Milli dışındaki tek toprak parçamız. Suriye Caber Kalesi, Süleyman Şah Türbesi
(Anadolu-Türkiye Selçuklu Devleti Kurucusu Kutanmışoğlu Süleyman Şah) bulunur. Suriye de savaş durumu sebebiyle türbe Eşme Köyüne taşınmıştır. - Yunanların Doğu Trakya’yı boşaltma hükmü Mudanya Ateşkes Antlaşması ile oldu
- “Odular! İlk hedefiniz Akdeniz ileri” Mustafa Kemal bu sözü Büyük Taarruzda söyledi
- Sivas Kongresinde alınan kararların uygulanma görevi Temsil Heyetine verilmiştir. Sivas Kongresinde ilk kez bir hükümet gibi hareket etmiştir. Batı
Cephesi Kuvayı Milliye Komutanlığına Ali Fuat Paşa atandı. Temsil Heyeti ilk kez Amasya Genelgesinde bahsedilmiştir. Temsil Heyetinin ilk kez
kurulması kararı Erzurum Kongresi. Temsil Heyetinin ilk siyasi başarısı Damat Ferit Hükümetinin istifa etmesi. İstanbul Hükümeti, Temsil Heyetinin
hukuksal varlığını ilk kez Amasya Görüşmelerinde tanımıştır. - Temsilciler Kurulunun görevi TBMM’nin açılması ile sona ermiştir.
- Ali Galip Olayı, Sivas Kongresini engellemek için çıkarılmıştır
- Misakı Milli kararlarını alan Mebusan Meclisi. 28 Ocak 1920 tarihinde mecliste kabul edildi ve 17 Şubat 1920’de ilan edildi. Felahı Vatan Grubu meclise
getirdi. Meclise yani Milli egemenliğe saldırı ile 11 Nisan 1920 tarihinde Mebusan Meclisi kapandı. - 1995 Srebrenista Katliamı, Sırp General Ratko Mladiç tarafından Bosna-Hersek Müslümanlarına uygulandı.
- Yeni Türk Devleti TBMM’nin açılması ile kurulmuştur
- 1. TBMM’nin açılmasından sonra ilk düzenleme mali alanda yapılmıştır
- Metininde TBMM Hükümeti adı geçen ilk antlaşma Gümrü Antlaşması
- Londra Konferansı 1. İnönü Savaşından sonra toplanmıştır
- Misakı Milliyi ilk kez tanıyan Avrupa devleti Sovyet Rusya
- TBMM’yi tanıyan ilk devlet Ermenistan. TBMM’yi tanıyan ilk İtilaf Devleti Fransa. TBMM’yi tanıyan ilk Müslüman devlet Afganistan
- Manda ve Himayenin ilk kez gündeme gelmesi Erzurum Kongresi, kesin bir dille reddi Sivas Kongresi
- İzmir işgali sırasında Yunanlılara ilk kurşunu sıkan Hasan Tahsin
- Amasya Görüşmeleri 20 Ekim 1919; Ali Rıza Paşa Hükümeti Adına İstanbul’dan Bahriye Nazırı Salih Paşa katılmıştır. Temsil Heyeti adına Mustafa
Kemal, Rauf Orbay, Bekir Sami Bey katılmıştır. - “Hattı müdafaa yoktur. Sathı müdafaa vardır” sözünü Mustafa Kemal, Sakarya Savaşında söyledi
- Lozan antlaşması gereği Yunanistan ile Nüfus Mübadelesi yapılmıştır. Lozan Antlaşmasında çözüme kavuşturulamayan konu Musul. 24 Temmuz 1923
Lozan Antlaşması İsmet İnönü, Dr. Rıza Nur, Hasan Bey tarafından imzalanmıştır. Lozan Antlaşması ilk kez Düstur Dergisinde yayımlandı. Türkiye, Lozan
Antlaşmasındaki “Ticaret Sözleşmesi” gereğince 1929 yılına kadar gümrük tarifelerini değiştirmemiştir. - Belgrad Kalesi-Darul Cihan, Avrupa’ya açılan kapıdır. 2.Murat, 2.Mehmet (Fatih) kuşattılar ve 1.Süleyman (Kanuni) aldı.
- Osmanlı Devleti Duraklama Döneminde mücadele edilen devletler; Venedik, Avusturya (Habsburg), Rusya, İran, Lehistan (Polonya)
- 2.Meştutiyet Dönemi Aydınları; Hasan Tosun, Abdullah Cevdet, Talat Paşa, İsmail Paşa, Cemal Paşa, Enver Paşa.
- Büyük Kaçgun-Büyük Firar 1603-1610 yılları arasında meydana gelen yatay hareketliliktir. Celali İsyanları sebebiyle olmuştur. 1.Ahmet Dönemi.
- İtilaf Devletleri, Mondros Ateşkes Antlaşmasına dayanarak Anadolu’yu işgal etmiştir
- Terakkiperver Cumhuriyet Halk Fırkasının kapatılmasına sebep Şeyh Said İsyanı.
- Edirne Segedin Antlaşması 1444 yılında 2.Murad Döneminde imzalandı. Osmanlı Devleti aleyhine imzalanan ilk antlaşmadır. Macar Yanuş
komutasındaki Haçlı Ordusuna karşı yenilgi alınınca imzalandı. 2.Murat antlaşmadan sonra tahttan çekilip Manisa’ya gitti. 2.Mehmet 12 yaşında iken
ilk tahta çıkışını gerçekleştirdi. 2.Murat Buçuktepe İsyanı sebebiyle tahta yeniden çıktı. Edirne Segedin antlaşmasından sonra 1444 Varna Savaşı ve
1448 2.Kosova Savaşı ile Haçlı Ordusu yenilgiye uğratıldı. 2.Kosova Savaşı 1448 Balkanlardaki hakimiyet kesinleşti. Avrupa savunmaya geçti. 2.Viyana
Kuşatması 1683 Merzifonlu Koca Mustafa Paşa 4.Mehmet Dönemine kadar üstünlük Osmanlı Devleti’nde oldu. Ancak 2.Viyana Kuşatması 1683 yılında
Osmanlı ağır yenilgi aldı.
24 - 2.Murat, Devşirme Sistemini kamulaştırdı. Edirne de Enderun Mektebi açıldı. (2.Mehmet Enderun Mektebini İstanbul’a taşıdı.) Kuranı Kerim Türkçeye
çevrildi. Germiyanoğulları tamamen alındı. Düzmece Mustafa İsyanı bastırıldı. Edirne Üç Şerefeli Cami, Bursa Muradiye Cami, Ankara Hacı Bektaş Veli
Cami yapıldı. - Safiye Ali, Türk Tıp tarihinde ilk kadın doktordur. Ayrıca tıp eğitimi veren ilk kadın eğitmendir.
- Türkiye Cumhuriyeti’nde rejime karşı çıkan ilk isyan Şeyh Said İsyanı.
- Ölü Doğan Antlaşmalar; 1444 Edirne Segedin Antlaşması (Haçlı Ordusu) 2.Murat Dönemi, 1732 Ahmet Paşa Antlaşması (İran) 1.Mahmud Dönemi
Comte to Bonneval, 1878 Ayestefanos Antlaşması (93 Harbi Rusya) 2.Abdülhamid Dönemi, 1920 Sevr Antlaşması (İtilaf Devletleri) 6.Mehmet
Vahdettin Dönemi, 1920 Gümrü Antlaşması (Ermenistan, antlaşmadan birkaç gün sonra Kızıl Ordu Ermenistan’ı işgal ettiği için.) TBMM Dönemi. - Cebelitarık Boğazı-Serte Boğazı, Afrika’dan Avrupa’ya ulaşım sağlanır.
- Serbest Cumhuriyet Halk Fırkasını kuran Fethi Okyar
- Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Halk Fırkası.
- Bükreş Antlaşması 1812 yılında 2.Mahmut Döneminde 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşını bitirmek için imzalandı. Avrupa’da var olan Fransa Napolyon
Bonapart tehlikesi iki devleti savaşı bırakıp Bükreş Antlaşmasını imzalamaya yöneltti. Sırplar kendi içinde serbest bırakıldı. Sırplara ayrıcalık verildi.
Anapa Kalesi Osmanlı’ya bırakıldı. - Montrö Boğazlar Sözleşmesi 20 Temmuz 1936 yılında imzalandı. Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras imzaladı. Tevfik Rüştü Aras 1937 yılında Milletler
Cemiyeti Başkanlığı yaptı. Milletler Cemiyeti 10 Ocak 1920 yılında kurulmuştu. 2.Dünya Savaşından sonra 1946 yılında dağıldı. - Musul 1926 Ankara Antlaşması ile Irak’a bırakıldı.
- Yalta Konferansı 1945 yılında yapıldı. Kurulması planlanan Birleşmiş Milletler Örgütüne üye olma şartı olarak “Almanya ve Japonya karşı savaş ilan
etmek” belirlendi. SSCB, ABD ve İngiltere (Üç Büyükler; Stalin, Roosevelt, Churchill) arasında yapıldı görüşmeler. SSCB, Belarus ve Ukrayna için iki
koltuk daha talep etti. - Boğazlar Türk egemenliğine Montrö Sözleşmesi ile girmiştir.
- Salt 1, 1972 yılında Richard Nixon (ABD) ve Leonid Brejnev (SSCB) arasında imzalandı. Salt 2, 1979 yılında Jimmy Carter (ABD) ve Leonid Brejnev (SSCB)
arasında imzalandı. Salt 2, Rusya’nın Afganistan İşgali 1979 ile son buldu. - Poltova Savaşı 1709 Rusya ile İsveç arasında yapıldı. Demirbaş Şarl askerleri ile Osmanlı Devleti’ne sığındı.
- 1. Dünya Savaşında ilk savaş ilanı Avusturya Macaristan ve Sırbistan arasında olmuştur.
- 1967 Altı Gün Savaşı, Arap-İsrail Savaşı. Mısır’ın Akabe Körfezini İsrail’e kapatması ve Filistin Kurtuluş Örgütünün kurulup Ürdün’e yerleştirilmesi
üzerine çıktı. - Moğollar, 1243 Kösedağ savaşı ile Anadolu Selçuklularını yenilgiye uğratmışlar ve Anadolu’yu baskı altında tutmuşlardır.
- Osmanlı Devleti 1. Dünya savaşında zafer kazandığı tek cephe Çanakkale Cephesi. Seddülbahir, Çanakkale Boğazını savunmak için yapılan kaledir.
- Sivas’ta milli bir kongre toplanması gereği ilk kez Amasya Genelgesinde bildirilmiştir
- Osmanlı ilk medeni kanunu olarak kabul edilen Mecelle
- Refik Saydan görevi başında vefat eden tek Türkiye Cumhuriyeti Başbakanıdır
- 1929 Dünya Ekonomik Krizi “Kara Perşembe” “Büyük Depresyon” olarak nitelendirildi
- Türkiye Cumhuriyeti ilk kadın cerrah Dr. Rahime Batu
- Olimpiyatlara ilk kez 1924 yılında katılan Türkiye, ilk altın madalyasını 1936 Berlin Olimpiyatında Güreş dalında Yaşar Erkan ile kazanmıştır
- Kamuoyu kavramı ilk kez 1741 yılında “Halkın Düşüncesi” anlamında İngilizler kullandılar
- Eşkal Defterleri, Yeniçeri ve Devşirmeler için tutulurdu
- Fransızların “Bu adam Avrupa’da olsaydı, ağırlığınca altın ederdi” dedikleri büyük matematik mantık alimi İsmail Gelenbevi
- Osmanlı Devleti ilk şeyhülislamı Molla Fenari
- “Medine Müdafi” “Çöl Kaplanı” unvanlarını alan Fahreddin Paşa
- Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kamu işletmeciliği kurumu Devlet Demir Yolları
- “Apa Tarkan” “Türklerin Bismarck’ı” Vezir Tonyukuk
- Toprak ana-kutsal şehir unvanları Ötüken’e aittir. Türk hakanlarının şehri unvanı da Balasagun’a aittir. Şehirlerin şahı- zengin şehir unvanı Semerkant’a
aittir - İlk Türk Devletlerinde Ressamlara verilen isim Bedizci.
- Sultan Abdülmecit Dönemi; Arazi Kanunnamesi çıkarıldı, valilerin yeklisi azaltılıp merkez güçlendirildi. Gedik Usulüne son verildi. İltizam sistemi
kaldırıldı. Gelire göre vergi memurlarca toplandı. İl Genel Meclisi, Posta Nezareti, Umur Zaptiye (Jandarma), Meclisi Maarifi Umumiye, Maarif Nezareti,
Edirne-İstanbul arası telgraf sistemi kuruldu. Yabancı (İngiltere) destekli ilk banka Bankı Osmaniye-Ottoman Bank kuruldu. İlk Osmanlı bankası Bankı
Dersaadet kuruldu. Yabancı ülke paraları yasaklandı ilk kâğıt para Kaimei Nakdiye basıldı. Dolmabahçe Sarayı yapıldı. Tanzimat Fermanı 1839 ve Islahat
Fermanı 1856 çıkarıldı. Encümeni Daniş kuruldu. Heybeli Ada Ruhban okulu açıldı. Şirketi Hayriye (Vapur İşletmesi) kuruldu. Polis Teşkilatı ve Belediye
Örgütü kuruldu. Kırım Savaşı nedeniyle İngiltere’den borç alındı ve ilk kez borç alındı yabancı devletlerden. Rüsumat Emaneti (Gümrük Sistemi)
kuruldu. Mektebi Mülkiye ve ilk kız Rüştiyesi ve Muallim Hanei Nüvab (Kadı Okulu) ve Darul Muallim (Erkek Öğretmen Okulu) açıldı. İlk Özel Gazete
Tercümanı Ahval çıktı. İlk Dergi Vekayi Tıbbiye çıktı. Kanunları halka duyurmak için Düstur Dergisi çıkarıldı. İlk Demir Yolu hattı İzmir-Aydın Hattı
kuruldu. İlk Ticaret Mahkemeleri kuruldu. Rusya tarafından 1853 Sinop Donanma Yangını. - 2.Abdulhamid Dönemi; İstibdat Dönemi 1878-1908 yılları arası uygulandı. Genel Borçlar İdaresi kuruldu. Muharrem Kararnamesi imzalandı. Devletin
idaresi Yıldız Sarayına taşındı. Hafiye Teşkilatı kuruldu ve yasaklar başladı. Tunus 1881 Fransa, Mısır 1882 İngiltere işgal ettiler. Bulgaristan 1908
Bağımsızlığını ilan etti. Bosna Hersek 1908 Avusturya ilhak etti. Girit 1908 Yunanistan ilhak etti. Camiden çok okul yaptığı için Marifperver denildi.
Müzei Hümayun kuruldu. Ermeni isyanları için Hamidiye Alayları kuruldu. 31 Mart İsyanı yaşandı ve Harekât Ordusu Selanik’ten gelip bastırdı. Türk
tarihi ilk yazılı anayasası olan 1876 Kanunuesasi kabul edildi. Mebusan meclisi İlk Başkanı Ahmet Tevfik Paşa oldu. Ayan Meclisi İlk Başkanı Server Paşa
oldu. Yasama yetkisi Mebusan ve Ayan Meclisleri, Yürütme yetkisi Heyeti Vükela ait oldu. Ekberiyet Sistemi resmileşti. Resmi dil Türkçe ve başkent
İstanbul oldu. Mecelle 1876 yılında yürürlüğe girdi. Mecelle hazırlayan Fatma Aliye’nin babası Ahmet Cevdet Paşa. Mithat Paşa’yı 93 Harbine sebep
verdiği için, anayasa yetkisi ile sürgün ediyor. Memleket Sandıkları ve Ziraat Bankası kuruluyor. İlk kez engelli okulu açılıyor. Darülaceze ve Şişli Etfal
açılıyor. - İttihat ve Terakki Cemiyeti: Sivil; Talat Paşa. Askeri; Enver Paşa ve Cemal Paşa
- Töreyi yazılı hale getiren ilk Türk devleti Uygurlar. Din değiştiren Türk devleti Uygurlar.
- İlk Türk Devletlerinde hükümdarın çocuklarına verilen isim Tigin.
- Ergenekon ve Bozkurt Destanları Göktürk Devletine aittir.
- Çinliler, Asya Hun Devleti akınlarını durdurmak için Çin Seddini yapmışlarıdır
- Eski Türk devletlerinde etkili olan ikili yönetim anlayışı Asya Hun Devleti ile uygulanmaya başlamış
- Orhun Yazıtları Göktürk Alfabesi ile yazılmıştır.
- İsmet İnönü Dönemi 1938-1950; Köy Enstitüleri 1940. Milli Koruma Kanunu 1940. Ekmek Karnesi 1942-1946. Varlık Vergisi 1942. Adana Yenice
Görüşmeleri 1943 (İsmet İnönü Winston Churchill). Kahire Görüşmeleri 1943. Birleşmiş Milletler Üyelik 24 Ekim 1945. Çok Partili Hayata Kesintisiz
Geçiş 21 Temmuz 1946. Truman Doktrini 1947. Marshall Planı 1948-1951. - Karahanlılar, Saltuk Buğra Han döneminde ilk kez İslamiyet’i kabul etmişler
- Abbasi Halifesi tarafından hükümdarlığı tanınan ilk Karahanlı hükümdarı Ebu Nasr Ahmed
- Türk İslam mimarisinde ilk eserleri veren ayrıca ilk Türk İslam sentezi yapan devlet Karahanlılar
- Tarihi Yemin eseri Utbi’ye aittir. Gazneli Mahmut’a armağan etmiştir. İbni Rüşt-Averros. Farabi-Muallimi Sani. İbni Sina-Avicenna.
- Karamanoğulları Türkçeyi ilk kez resmi dil olarak ilan edenlerdir.
- Memlukler, Moğolları Ayn Calut Savaşında yenmişlerdir.
- Arap kaynaklarında “El Devletül Türkiye” olarak adlandırılan devlet Memlukler.
- Teşviki Sanayi Kanunu 28 Mayıs 1927 yılında çıkarıldı. Özel girişime yeterince faydalı olamayınca, Devletçilik İlkesi alanı daha da yayıldı.
- Büyük Selçuklu Devleti yıkılma sürecine girdiği savaş Katvan Savaşı.
- Amasya Genelgesi 22 Haziran 1919. Gerekçesi “Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlike altındadır.” Amacı “Milletin bağımsızlığını kurtarmak.”
Yöntemi “Milletin azmi ve kararı.” - Ankara Hükümeti Dönemi; Gümrü Antlaşması Ermenistan 2-3 Aralık 1920. Türkiye Afganistan İttifak Antlaşması 1 Mart 1921. Moskova Antlaşması
Rusya 16 Mart 1921. Kars Antlaşması Azerbaycan Gürcistan ve Ermenistan 13 Ekim 1921. Ankara Antlaşması Fransa 20 Ekim 1921. Türkiye Ukrayna
Dostluk Antlaşması 2 Ocak 1922. Mudanya Mütarekesi Fransa, İngiltere ve İtalya 11 Ekim 1922. Lozan Antlaşması Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya,
Romanya, Yugoslavya ve Yunanistan 24 Temmuz 1923. Cumhuriyet Dönemi; Bulgaristan Türkiye Dostluk Antlaşması 18 Ekim 1925. Türkiye Sovyetler
Birliği Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması 17 Aralık 1925. Ankara Antlaşması İngiltere ve Irak 5 Haziran 1926. ABD Türkiye Nota Verişimi 17 Şubat 1927.
Balkan Antantı Romanya, Yugoslavya, Yunanistan ve Türkiye 9 Şubat 1934. Montrö Boğazlar Sözleşmesi İngiltere, Fransa, Japonya, Bulgaristan,
Yugoslavya, Yunanistan, Romanya ve Sovyetler Birliği 20 Temmuz 1936. Sadabat Paktı Afganistan, Irak, İran ve Türkiye 8 Temmuz 1937. - Bağdat Paktı İngiltere, Irak, İran, Pakistan ve Türkiye 24 Şubat 1955. Zürih Antlaşması ve Londra Antlaşması İngiltere, Kıbrıs Cumhuriyeti, Yunanistan ve
Türkiye 11-19 Şubat 1959. Kalkınma İçin Bölgesel İş Birliği 21 Temmuz 1964. Kıbrıs Barış Harekâtı 20 Temmuz 1974. Cenevre Antlaşması İngiltere,
Yunanistan ve Türkiye 30 Temmuz 1974. Karadeniz Ekonomik İş Birliği-KEİ Boğaziçi Antlaşması Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan,
Moldova, Romanya, Sovyetler Birliği ve Türkiye 25 Haziran 1992. - Hristiyanları, Haçlı seferlerinde Müslümanlara karşı savaşmaları için örgütleyen tarikat Kuluni
- Türk İslam devletlerinde ikta sistemini ilk kez uygulayan Büyük Selçuklu Devleti
- Osmanlı Devleti ile Roma Cermen, Avusturya, Venedik, Malta ve Lehistan arası Kutsal İttifak Savaşları 1683 ile 1699 yılları arası (4.Mehmet,
2.Süleyman, 1.Ahmet ve 2.Mustafa dönemleri) Zenta Muharebesi 11 Eylül 1667, Salankamen Muharebesi 19 Ağustos 1691. Avusturya ile yapılan bu iki
savaşta ağır yenilgi alınca 2.Mustafa Döneminde Kutsal İttifak ile 26 Ocak 1699 Karlofça Antlaşması imzalandı. Karlofça Antlaşması ile gerileme dönemi
başladı. Batıda büyük çapta ilk toprak kaybı oldu. 1703 Edirne Vakası-Feyzullah Efendi Vakası ile 2.Mustafa tahttan indirildi ve yerine 3.Ahmet tahta
çıkarıldı. - İlk büyük Türk hattatı Amasyalı Yakut.
- Türk Kara Kuvvetleri kuruluşu, Metehan’ın tahta çıkışı MÖ 209. Türk Hava Kuvvetleri kuruluşu, Mahmut Şevket Paşa 1911 Yeşilköy Hava Uçuş Okulu
açılışı. Türk Deniz Kuvvetleri Kuruluşu, 1081 Çaka Bey Donanması. Türk Donanma Günü, 27 Eylül 1538 Preveze Deniz Zaferi. Türk Denizcilik Bayramı, 1
Temmuz 1926 Kabotaj Kanunu. - Anadolu Selçuklu Devleti’nde ilk altın parayı 2. Kılıçaslan bastırdı
- Anadolu’da ilk gözlemevi rasathane Anadolu Selçuklu Dönemi 2.Gıyaseddin zamanında Kırşehir de Caca Bey Medresesi.
- Osmanlı Devleti’nde Sultan unvanını ilk kullanan padişah Orhan Bey
- Osmanlı Devleti’nde ilk Yeniçeri isyanı olan Buçuktepe İsyanı 2. Murat döneminde çıkmıştır
- Sancak sistemi-müsadere-kardeş katli-cülus bahşişi yasallaştıran Fatih Sultan Mehmet
- Ridaniye Savaşı ile halifelik Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlıya geçti.
- 18 Eylül 1920 İcra Vekilleri Heyeti, Meclis Genel Kuruluna “Teşkilatı Esasiye Kanunu Layihası” hazırlayıp sundu. Ercümeni Mahsus isimli özel komisyon
layiha ile ilgili komisyon raporu hazırladı. 20 Ocak 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası) 20 Ocak 1921- 20 Nisan 1924. - Muhibbi=1.Süleyman ve Avni=2.Mehmet mahlaslarını kullanmışlardır.
- 3-11 Ekim 1922 Mudanya Ateşkes Antlaşması, İsmet İnönü temsil etti, diplomatik dönem başladı. Osmanlı Hükümeti hukuken sona erdi. Doğu Trakya,
İstanbul, Boğazlar savaş yapılmadan kurtarıldı. - Schlieffen Planı; Almanya’nın 1.Dünya Savaşı sırasında Fransa ve Rusya’yı yenmek için hazırladığı iki cepheli plandır. Fransa’nın Majino Hattının
kuzeyinden saldırma planı ile başladı. 1914 Marne Muharebesi ile bu plan başarısız olmuştur. - Karadeniz Fatih Sultan Mehmet zamanında Kırım alınarak Türk Gölü haline geldi
- Osmanlı ve İran arasında yapılan ilk resmi antlaşma 1555 Amasya Antlaşması.
- Hazarlar 630-968 Kürk yolunu etkili kullandı. Musevi Dinini benimsediler. Dini hoşgörü ile “Hazar Barış Çağı” yaşattı. Ücretli askerlik sistemini
kullandılar. İslamiyet’in, Kafkaslar da yayılmasını önlediler. 7-10.Yüzyıllar arası Doğu Avrupa da hüküm sürdüler. - Osmanlı Devleti’nde ilk rasathaneyi 1575 yılında 3.Murat Döneminde Tophane Tepesinde Takiyuddin Mehmet açmıştır. 1580 yılında 3.Murat
Döneminde, Şeyhülislamın sert mektubundan sonra padişah emri ile Kılıç Ali Paşa rasathaneyi gemiden top atışları ile yıktı.
26 - 1847 Bankı Dersaadet Osmanlının ilk bankası Abdülmecid Dönemi Galata Bankerleri kurdular. Bankı Osmani 1856. Bankı Şahanei Osmani 1863 bu
banka 2001 yılında Garanti Bankasına devredildi. Memleket Sandıkları 1863 Abdülaziz Dönemi. Ziraat Bankası 1888 2.Abdülhamid Dönemi Mithat
Paşa. Osmanlı İtibarı Milli Bank 1917 yerli sermaye ile kurulan ilk bankadır. 1924 İş Bankası. 1925 Sanayi ve Maadin Bank. 1930 Merkez Bankası. 1933
Sümer Bank. 1933 Halk Bank. 1935 Eti Bank. 1938 Deniz Bank. - Osmanlı Devleti 3. Murat döneminde en geniş sınırlarına kavuştu.
- Osmanlı Devleti’nde ilk kâğıt para Abdülmecid döneminde basılmıştır
- Devletin kötü gidişatı hakkında Koçi Bey’e raporlar hazırlatan padişah 4. Murat.
- Orda= hakanın oturduğu şehir. Kaşgarlı Mahmut’un Divanı Lügatti Türk eserinde geçer
- Hendeshane=1.Mahmut, Hendese odası=3.Mustafa, Mühendishanei Bahri Hümayun=1. Abdulhamid, Mühendishanei Berri Hümayun=3.Selim
- Mustafa Kemal “Ben size taarruzu değil ölmeyi emrediyorum.” sözünü Çanakkale Cephesi Conkbayırı’nda söyledi.
- Sevr Antlaşmasını imzalayan Saltanat Şurası içinde yer alanlar Hadi Paşa, Rıza Tevfik Paşa, Reşid Halis, Damat Ferit Paşa Hükümeti.
- İstanbul Hükümeti TBMM’yi ilk kez Bilecik Görüşmelerinde tanımıştır. Bilecik Görüşmeleri; Mustafa Kemal Paşa, İsmet Paşa, Hulusi Salih Paşa, Ahmet
İzzet Paşa. - Petrovaradin Muharebesi 5 Ağustos 1716 3.Ahmet Dönemi Sadrazam Damat Ali Paşa, Sırbistan Bölgesinde Osmanlı ile Avusturya arasında yapılan
savaşı Avusturya kazandı (Habsburg Zaferi). 1715-1718 yılları arası 3.Ahmet Döneminde Osmanlı ile Avusturya ve Venedik Savaşları sonunda 1718
Pasarofça Antlaşması imzalandı. Belgrad ve Temeşvar kaybedildi. Lale Devri başladı. 1.Mahmut Dönemi Humbaracı Ahmet Paşa, 1735-1739 Osmanlı
ile Avusturya ve Rusya arası yapılan savaşı Osmanlı kazanınca 18 Eylül 1739 Belgrad Antlaşması sonucuyla Belgrad geri alındı. Rusların Karedeniz
ilerlemesi durduruldu. - Akşemsettin; Risaletün Nurriye ve Maddetül Hayat
- 1. TBMM çıkardığı yasalar; Nisabı Müzakere, Hıyaneti Vataniye, Firariler Kanunu, Saltanatın Kaldırılması, Meni Müskirat
- İngiltere 1878-Kıbrıs ve 1882-Mısır, Fransa 1830-Cezayir ve 1881-Tunus işgal etmiştir.
- Artvin-Gürcistan-Sarp, Ardahan-Gürcistan-Türkgözü, Ardahan-Gürcistan-Aktaş, Iğdır-Nahcivan-Dilucu, Hakkâri-İran-Esendere, Ağrı-İran-Gürbulak, Vanİran-Kapıköy, Hakkâri-Irak-Üzümlü, Şırnak-Irak-Habur, Kilis-Suriye-Öncüpınar, Şanlıurfa-Suriye-Akçakale, Mardin-Suriye-Nusaybin, Gaziantep-SuriyeKarkamış ve Çobanbey, Hatay-Suriye-Cilvegözü ve Yayladağı ve Kumlu (Zeytindalı), Edirne-Yunanistan-Pazarkule ve İpsala, Edirne-Bulgaristan-Kapıkule
ve Hamzabeli, Kırklareli-Bulgaristan-Dereköy - Büyük Selçuklu Devleti-Alpaslan dönemi Malazgirt Savaşı, Büyük Selçuklu Devleti-Sultan Sencer dönemi Karahitaylar’a karşı Katvan Savaşı yapıldı.
- “Devlet kuran, devlet yıkan” savaş, Gazneli Devleti ve Büyük Selçuklu Devleti arasındaki Dandanakan Savaşı-1040
- “Yurt Tanıyan” savaş Pasinler Savaşı-1048 ve “Yurt Açan” savaş Malazgirt Savaşı-1071 ve “Yurt Tutan” savaşı Miryokefelon Savaşı-1176
- Türkiye tarihini başlatan savaş 1071 Malazgirt Savaşı
- İlk Osmanlı Bizans Savaşı-Koyunhisar Savaşı. İlk Osmanlı Haçlı savaşı-Sırpsındığı Savaşı. Taarruzu Keşif-1.İnönü Savaşı. Melameti Kübra ve Subaylar
Savaşı-Sakarya Meydan Muharebesi. Yurt Kurtaran ve Rumsındığı-Büyük Taarruz. - “Ebul Feth” unvanı Alpaslan
- Kendisini Büyük Selçuklu Devletinin varisi sayan Harzemşah Devleti. Otrar Faciası Moğol Devleti tarafından Harzemşahlar’a karşı oldu. Harzemşahlar,
Anadolu Selçuklu Devleti ile yapılan Yassıçemen Savaşı sonrasında zayıflamıştır. - Mısır’da kurulan ilk Türk devleti Tolunoğulları Devleti. Mısır’da Türk usulü ile yapılan ilk cami Tuluniye Cami. Türk minare geleneğini başlatan ilk cami
Tolunoğlu Ahmet Cami - Hicaz Bölgesine sahip olan ilk Türk devleti Akşitler (İhşitler)
- “Şarkın en sevgili sultanı” “Kudüs Fatihi” “İslam’ın en saf kahramanı” “Hadimül Haremeyn” unvanları Selahaddin Eyyubi
- İslamiyet’i kabul eden ilk Türk Moğol Devleti Altın Orda Devleti
- Hülagü Han tarafından İran’da kurulan ve Abbasi Devletine son veren Türk Moğol Devleti İlhanlılar Devleti
- Türk tarihinin ilk milli yazılı kaynağı 2.Köktürlere (Kutluk) ait olan Orhun Abideleri bir diğer ismiyle Bengütaş Kitabeleri. Orhun Abideleri; 735-Bilge
Kağan, 732-Kültigin,725-Tonyukuk adına dikilmiştir. Orhun Alfabesi kullanıldı ve Yollug Tigin tarafından yazıldı. Danimarkalı Wilhem Thomsen ilk
çözümledi, Türkiye’de tanıtan ise Necip Asım’dır. Necip Asım Yanıksız, Türk Ocakları kurucularındandır. Orhun Abideleri hakkında Türkçe yayın çıkardı.
Wilhem Thomsen eserini esas aldı ve Şemsettin Sami’den esinlendi. Şemsettin Sami’nin Orhun Abideleri eserini tamamlayarak yazdı. “Oğuz” ismi ilk
kez Orhun Kitabelerinde geçmiştir. - İlk Türk devletlerinde ölü ardından yapılan cenaze törenlerine Yuğ adı verilir
- Parayı ticaret hayatında değişim aracı olarak ilk kez kullanan devlet Göktürkler. Göktürk Devletini kuran kabile Aşina
- Orta Asyanın İslamlaşmasını engelleyen Emeviler Döneminde Türgişler ve Kafkasların İslamlaşmasını engelleyen Hz. Osman Döneminde Hazarlar.
- Manas Destanı Kırgızlara aittir. İlk kez milletler arası yarışmalar düzenleyen Türk devleti Kırgızlar. Yenisey Yazıtları’ da Kırgızlar’ a aittir.
- Kurultaya katılanlara verilen isim Toygun,
- Arabulucu olan Fransa’ya kapitülasyonların sürekli hale getirilmesi 2.Mahmut Dönemi, 1740 Belgrad Antlaşması sonrası. “Kapitülasyonlar
hükümdarların ömürleri ile sınırlı kalacaktır” hükmü değişmiş oldu. - Türkleri ilk kez tek çatı altında Asya Hun Devleti toplamıştır.
- 1533 İstanbul Antlaşması ile Kanuni Sultan Süleyman Dönemi elde edilen protokol üstünlüğü, 1606 Zitvatorok Antlaşması ile 1.Ahmet Döneminde
kaybedilmiştir. - Türk-İslam tarihini Talas Savaşı başlatmıştır.
- 21 Aralık 1930 yılında Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kurularak 12-16 Aralık Yerli Malı ve Tasarruf Haftası olarak belirlendi.
- 29 Ekim 1923 Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanmasına iki yıl sonra 1925 yılında başlandı. 1924 Anayasasında Milletvekilleri ve Cumhurbaşkanının
yemin ifadeleri 1928 değişikliği ile yapılan düzenleme ile daha Laik oldu. - Orta Asya da İslamiyet’i ilk kez Karahanlılar kabul etti. Gulam sistemi, İlk kervansaray örnekleri, burslu eğitim ilk kez Karahanlılar tarafından
gerçekleştirilmiştir - “Doğunun ve Batının sultanı” unvanları Tuğrul Bey’e aittir
27 - Türkleşmeyen ve İslamiyet’i kabul etmeyen tek Moğol Devleti Kubilay Hanlığı. İlhanlıların kurucusu Hülagü Handır. İslamiyet’i Gazan Mahmud Han
Döneminde kabul ettiler. - Bizans ile Büyük Selçuklu Devleti arasında yapılan ilk savaş 1048 Pasinler Savaşıdır. Büyük Selçuklu ordu komutanı İbrahim İnal’dır.
- İslam’a yaptığı katkılardan dolayı “El Mücahit, El Gazi” unvanlarını Karahanlı sultanı Saltuk Buğra Han almıştır
- Türk İslam devletlerinde örfi hukukun başında Emiri Dad vardı. Şeri hukukun başında Kadil Kutad vardı
- Türk İslam tarihinin ilk yazılı örneği, ilk siyasetname örneği Kutadgu Bilig. Türk İslam tarihinin ilk Türkçe ansiklopedik eseri, ilk gramer kitabı kabul
edilen ve ilk Türk dünya haritası bulunan eser Divanı Lügatti Türk - Muhakemetül Lügateyn- Ali Şir Nevai eseri, “Piri Türkistan” unvanlı ilk Türk mutasavvıfı Ahmet Yesevi
- Batı da “Abunazar” olarak bilinen, BM fikrini ilk kez ortaya atan, pozitif bilimleri ilk kez sınıflandıran, İslam dünyasında ilk kez siyaset felsefesinden söz
eden kişi Farabi. - İstanbul’un Fethi sırasında, Grandük Notaras “Konstantin’de Latin serpuşu görmektense, Türk sarığı görmeyi yeğlerim” demiştir.
- “Şeyh el Reis” “Avicenna” “Tıbbın Hükümdarı” olarak nitelendirilen İbni Sina.
- Erzurum Kongresine delege gönderen iller; Bitlis, Erzurum, Sivas, Trabzon, Diyarbakır, Van.
- Mustafa Kemal’in katıldığı kongreler; Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi, Afyon Kongresi, Pozantı Kongresi.
- Gazneli Mahmut “Sarayımın en değerlisi” dediği ve Asarül Bakiye eserini kaleme alan Biruni
- Batıda “Averros” olarak bilinen düşünür İbni Rüşt, El Külliyet eseri vardır. İbni Sina “Avicenna” ve “Şeyhül Reis” olarak bilinir, Kitabul Şifa ve El Kanun Fi
Tıp eserleri vardır. Farabi “Abunazar” “2.Öğrtmen” olarak bilinir, El Medinetül Fazıla, İhsanül Ulum ve Kitabul Musuki eserleri vardır. - Anadolu da kurulan ilk Türk Beyliği Saltuklular. Erzurum, Bayburt, Kars çevresinde kurulan; Tepsi Minare, Üç Kümbetler, Kale Mescidi, Ulu Cami, Mama
Hatun Türbesi (Erzincan) gibi eserler veren Saltuklular’ dır. - 1501-1599 yılları arası 16.Yüzyıl Türk Yüzyılı olarak adlandırılır.
- Divan, Su Kasidesi, Kırk Hadis gibi önemli eserleri olan divan sanatçısı Fuzuli’dir.
- Celali Takvim, Büyük Selçuklu Devleti Sultan Melikşah’ a sunuldu. Ömer Hayyam, Vasiti, İsfizari tarafından hazırlandı.
- Casablanca Konferansı 14 Ocak 1943; Mihver Devletlerinin kayıtsız ve şartsız teslim olması konusunda kararlar alındı. Savaşın uzamasına neden oldu.
Adana-Yenice Konferansı 31 Ocak 1943 ve Kahire Konferansı 22 Kasım 1943; Türkiye’nin savaşa girme durumu konuşuldu. Sonuca varılamadı. İsmet
İnönü katılmıştır. Yalta Konferansı 4 Şubat 1945; Birleşmiş Milletler kuruldu ve sözleşmenin ilkeleri belirlendi. 1 Mart 1945 tarihine kadar ortak
düşmana savaş ilan edenler kabul edildi. Türkiye 23 Şubat 1945 yılında Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etti. Potsdam Konferansı 17 Temmuz 1945;
Barışın nasıl sağlanacağı konusunda görüşmek üzere ABD-SSCB-İngiltere arasında yapılan son toplantı oldu. “Big Tree” Almanya’nın 4 işgal bölgesine
ayrılmasına kararı verdi. Japonya’ya karşı “Potsdam Demeci” yayımlandı. - Divriği Ulucami ve Darüşşifası-Mengücekler ve Anadolu da inşa edilen ilk medrese Yağabasan Medresesi-Danişmentler
- Anadolu Selçuklu Devleti en parlak dönem-1.Alaaddin Keykubat ve ilk bakır paranın basılması-1.Mesud.
- Anadolu da resmi dili Türkçe olarak ilk kez ilan eden Karamanoğulları.
- Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan için 1990 yılında TBMM tarafından itibar iadesi yapıldı.
- “Küçük Türk” olarak nitelendirilen Uzun Hasan. Kuranı ilk kez Türkçeye çeviren Akkoyunlular.
- Anadolu’da ilk kümbed; Saltuklular Döneminde Erzurum’da Emir Saltuk Kümbedi. Anadolu’da ilk Külliye; Mengücekler Döneminde Sivas’ta kurulan
Divriği Külliyesi. Anadolu’da ilk Medrese; Danişmentler Döneminde Tokat Niksar’da açılan Yağabasan Medresesi. Anadolu’da ilk Cami Hatay’da Habibi
Neccar Cami ve Diyarbakır’da Ulu Cami. Anadolu Selçuklu Dönemi ilk Kümbed Aksaray’da bulunan 2.Kılıçarslan Kümbedi. Anadolu Selçuklu Dönemi ilk
Külliye Kayseri’de bulunan Hunhad Hatun Külliyesi. Anadolu Selçuklu Dönemi ilk medrese Kayseri’de bulunan Koca Hasan Medresesi. Anadolu Selçuklu
Dönemi ilk kervansaray Aksaray’da bulunan Alay Han Kervansarayı. Anadolu Selçuklu Dönemi Kayseri’de Gevher Nesibe Darüşşifası bulunmaktadır. - Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmasına sebep veren savaş 1243 Kösedağ Savaşı
- Kendilerini Anadolu Selçuklu Devletinin varisi kabul eden Karamanoğulları.
- Türgişler kurucusu Bağa Tarkan. Avarlar kurucusu Bayan Han. Macarlar kurucusu Arpad. Bulgarlar kurucusu Kubrat. İskit -Sakalar-Amazonlar lideri
Tomris Hatun. - Kendi adına para bastıran ilk Türk devleti Türgişler. Kendi adına para bastıran ilk Türk hükümdarı Bağa Tarkan. İlk kez para basan Türk devleti
Köktürkler. İlk Vatan Sevgisi bahsini açan Metehan. İlk milli istiklal ayaklanması 2.Köktürk döneminde Kürşad Ayaklanması. - Tevafi Mülk devletleri; Tolunoğulları ve Akşitler
- Rusya dağılınca Boris Yeltsin Rusya Federasyonu’nu ilk başkanı oldu ve BDT-Bağımsız Devletler Topluluğu- kuruldu
- Zafer Kuleleri-Gazneliler, Semerkant Bibi Hatun Türbesi-Karahanlılar, Diyarbakır Ulucami-Büyük Selçuklu Devleti
- Akritas Planı, Türkleri ani bir darbe ile ortadan kaldırma planıdır ve Yunanlılara aittir
- ASEAN; Güneydoğu Asya Milletler Birliği, SEATO; ABD’nin Uzak Doğu projesi
- Millî Mücadele döneminde cepheler arasında kumanda birliğinin sağlanması Sivas Kongresi ile başladı
- Misakı Milli kararlarını alan Mebusan Meclisi. İtalya ve İngiltere Misakı Milli kararlarına tepki göstermiştir. Kars-Ardahan-Batum halkoyuna sunulması
fikri vardır - Son Osmanlı Mebusan Meclisinde Mustafa Kemal’in kurulmasını istediği Müdafai Hukuk Grubu yerine Felahı Vatan Grubu kuruldu
- İlk TBMM tarafından kurulan Türk Asari Atika Müdürlüğü, Millî Eğitim Bakanlığına bağlanmıştır
- Fransız İhtilali, gündeme getirdiği milliyetçilik akımıdır. Sanayi Devrimi ise sömürge rekabetini arttıran özelliğiyle 1. Dünya Savaşının çıkmasında etkili
olmuştur. 16. Yüzyılda yaşanan ve Katolik Kilisesindeki yobazlaşmaya tepki olarak gündeme gelen Reform Hareketlerinin ise 1. Dünya Savaşının
çıkmasında etkisi olduğu söylenemez. - İki Dünya Savaşı arası dönemde; Almanya da Nazizm, İtalya, İspanya ve Portekiz de ise Faşizm gibi totaliter rejimler iktidara gelmiştir. Özellikle 1929
Dünya Ekonomik Bunalımı sebebiyle, totaliter rejimlerin sayısı dünyada hızla artış göstermiştir. Yine aynı dönemde sömürgecilik, yerini manda ve
himaye politikasında terk etmiştir. Ancak İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ise 2. Dünya Savaşı sonrasında yayınlanmıştır. Savaşlar arası dönem
değildir.
28 - Fahrettin Paşa-Çöl Kaplanı, Medine Müdafi. Cevat Çobanlı Paşa- 18 Mart Kahramanı. Halil Kut Paşa- Kuttül Amare Kahramanı. Rauf Orbay-Hamidiye
Kahramanı. Enver Paşa-Edirne Fatihi. - Südet Bölgesi; Çekoslovakya’ da 3,5 Milyon Alman’ın yaşadığı bu bölgeyi 29 Eylül 1938 yılında Münih Konferansı ile Almanya’ya verdiler. İngiltere
Başbakanı Chamberlain’ in Yatıştırma Politikası sebebiyle. - Romanya; 1. Balkan Savaşına katılmayıp 2. Balkan Savaşına katıldı. Bulgaristan; 1. Balkan Savaşında en çok pay alan devlet olduğu için, 2. Savaşa sebep
oldu. Arnavutluk; Osmanlı Devleti’nden ayrılan en son Balkan Toplumu oldu. Sadece Doğu Trakya 2.Balkan Savaşı 16 Haziran-18 Temmuz 1913
sonrasında geri alınmıştır. Edirne ve Kırklareli aldığı için Enver Paşa Edirne Fatihi unvanını aldı. - Osmanlı Devleti’nde 18. Yüzyılda yapılan ıslahatlarda Avrupa etkisi görülmüştür. Kara Mühendishanesinin açılması, ordunun tekrar bölük-tabur-alay
şeklinde sınıflandırılması ve istihkam Okulunun açılması gibi düzenlemelerde Avrupa etkisinden söz edilebilir. - 18 Ocak 1919 yılında toplanan Paris Barış Konferansında sınırlarını ABD Başkanı Wilson’un çizdiği bir Ermeni Devleti kurulması kararı alınır. Doğu da
kurulacak bir manda Ermenistan’ın ABD ekonomisine etkisini araştırmak için ABD’li General Harbord görevlendirilmiştir. Bu araştırmaları sırasında
Mustafa Kemal ile de Sivas’ta bir görüşme gerçekleştirmiştir. Raporunda Ermeni Manda Devletinin avantajlı olmadığını bildirmiştir. - Ahali Cumhuriyet Fırkası 1930 yılında, Milli Kalkınma Partisi 1945, Millet Partisi 1948, Hürriyet Partisi 1955 yıllarında kurulmuş siyasi partilerdir.
Demokrat Partinin kapatılmasından sonra devamı olarak kabul edilen parti 1961 yılında kurulan Adalet Partisidir. - Ebulfeyz Elçibey-Azerbaycan, Enver Hoca-Arnavutluk, Sıdık Ahmet-Batı Trakya Türkleri, Saparmurad Niyazov-Türkmenistan, Bosna Hersek-Bilge Lider
Aliya İzzet Begoviç - Osmanlı donanmasının dünyanın üçüncü büyük filosu haline gelmesi. Beylerbeyi ve Çırağan Saraylarının yapılması. Bosna, Hersek, Sırbistan, Karadağ
ve Bulgaristan da isyanların çıkması 19. Yüzyılda yaşanan ve Padişah Abdülaziz Dönemi olaylarıdır. - İstiklal Mahkemelerinin kurulması ile TBMM yargı yetkisini de bünyesine katmıştır. Bu mahkemeler sadece milli mücadele döneminde (1919-1923)
değil daha sonra da faaliyet göstermişlerdir. Bu mahkemeler en son İzmir Suikastı-1926 sanıklarını yargılamıştır. - Milliyetçilik ilkesi 1924 Anayasasında yapılan 1937 değişiklikleri ile kabul edilmiştir. 1961 Anayasası milli devlet kavramını, 1982 Anayasası Atatürk
milliyetçiliğine bağlı devlet ilkesini kabul etmiştir. - Muaccele, Osmanlı da devlet hazinesine ait mukataaların malikane şeklinde tevcih olunanlarından sekiz yıldan on iki yıla kadar peşin olarak alınan
varidata verilen isimdir. Bundan başka, her iltizamdan ve esham satışlarından peşin olarak alınan hisselere verilen isimdir. Hecegan, Osmanlı Devlet
teşkilatında yazı işlerinin başında, defterdarlık, nişancılık gibi memuriyetlerde, eminlik ve müdürlüklerde bulunanlar için kullanılan tabirdir. - Otağ hükümdar çadırı anlamına gelen bir kavram olup mimari bir yapı değildir. Ribat adı verilen ilk kervansaraylar Karahanlılar tarafından inşa
edilmiştir. Cami ve şadırvan ise Araplar tarafından İslam mimarisine kazandırılan yapı unsurlarıdır. Kümbet adı verilen anıt mezar yapı türünü İslam
mimarisine kazandıran Selçuklulardır. - Darüleytam; kimsesiz çocuklar için 1914 yılında açılan eğitim kurumudur. Darülelhan; konservatuar. Darülbedayi; tiyatro. Darülmuallimat; kız
öğretmen okulu. Darülaceze; acizlerin, düşkünlerin kaldığı yerdir. - İtalyan yayılmacılığına karşı 1936 yılında İngiltere’nin öncülüğünde oluşturulan Akdeniz Paktındır. Briand-Kellogg Paktı 1928. Sadabat Paktı 1937.
Atlantik Paktı-NATO 1949. Bağdat Paktı 1955 yıllarında kurulmuşlardır. - Batı dünyası ile teknik ve kültürel alanda ilk temas 3. Ahmet saltanatı döneminde yaşanan Lale Devrinde başlamıştır. Bu dönemde matbaa
kurulmuştur. Avrupa’nın barok ve rokoko gibi mimari üsluplarından yararlanılmış, Avrupa başkentlerinde geçici elçilikler açılmıştır. - Mustafa Kemal, 1. Dünya Savaşında en son Suriye-Filistin Cephesinde görev almıştır. Bu cephede de en son Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı yapmış
ve karargâhın merkezini Adana’ya taşımıştır. Daha sonra Yıldırım Orduları dağıtılmış ve Mustafa Kemal İstanbul’a çağrılmıştır. - Amasya Genelgesinde, Sivas Kongresinin toplanması ve burada ülke çapında bir katılımlın sağlanmasından söz edilir. Erzurum Kongresinde de işgallere
karşı ulusal çaplı bir direnişten, Kuvayımilliye’ nin ve milli iradenin hâkim kılınacağından söz edilir. Samsun Raporunda milli güçlerin bir arada
hareketini sağlamaya yönelik madde yoktur. - Marshall Planı’na karşılık SSCB’nin “Demir Perde” olarak tanımlanan ülkelere yapmış olduğu maddi yardım programı Molotov Planı’dır.
- Osmanlı Devleti’nde Osmanlı Bankası-1863 ve Ziraat Bankası-1888 yani 19. Yüzyılda kurulmuştur. Esnaf teşkilatı ise Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan
itibaren faaliyet göstermiştir. Esnaf teşkilatı Selçuklu Dönemindeki Ahi Teşkilatının devamı niteliğindedir. - Osmanlı Devleti 1711 yılında Rusya ile imzaladığı Prut Antlaşmasıyla (3.Ahmet Dönemi) daha önce kaybettiği toprakları geri alma umuduna kapıldıysa
da 1718 yılında Avusturya ve Venedik’le imzaladığı Pasarofça Antlaşmasıyla (3.Ahmet Dönemi) bu umudunu da kaybetmiştir. - “Alçıtepe Kahramanı” unvanı Kazım Karabekir Paşaya aittir. “İstiklal Harbimiz” eseri Kazım Karabekir’e aittir.
- Temsilciler Kurulu, Erzurum Kongresinde kurulup Sivas Kongresinde genişletilmiştir. Bir nevi hükümet olan Temsilciler Kurulu bu yüzden yürütme
yetkisini kullanacaktır. İstanbul Hükümetine alternatif olarak kurulduğundan onun boşluğunu doldurma amacı güdülmüştür. Yasal düzenleme yapmak
meclisin görevi olup Temsilciler Kurulu bu düzenlemeleri uygular. - Islahat Fermanı, 1856 yılında imzalanan Paris Antlaşmasından altı hafta önce 18 Şubat 1956 yılında ilan edilmiştir. Bu ferman Paris Antlaşmasının
kapsamına alınmıştır. Senedi İttifak-1808. Tanzimat Fermanı-1839. Islahat Fermanı-1856. Halepa Fermanı ile Girit-1878 yılında özerklik verildi. Kanunu
Esasi-1876 yıllarında çıkarılmışlardır. - Kuruluş Döneminde Osmanlı ile Haçlı arası savaşlar; Sırpsındığı, 1.Kosova, Niğbolu, Varna, 2.Kosova Savaşları.
- İkta; ülke topraklarının vergi gelirlerine göre sınıflandırılarak askeri ve sivil görevlilere hizmetleri karşılığında maaş olarak ayrılmasına verilen isimdir.
İkta sistemi, devlet adına asker yetiştirilmesini de sağlamıştır. Gulam sistemi, küçük yaştaki erkek çocukların Türk-İslam kültürüyle yetiştirilmesidir.
Ocaklık, yurtluk ve paşmaklık Osmanlı Devleti’nde toprak sistemiyle ilgili kavramlardır. - 1926 yılında Türkiye ile İngiltere arasında imzalanan Ankara Antlaşması ile Musul Türkiye’nin sınırları dışında kalmıştır. Batum; Moskova ve Kars
Antlaşmaları ile Türkiye sınırları dışında kalmıştır. Hatay ise 1939 yılında Türkiye sınırlarına katılmıştır. - İlk Türk Matbaasının kurulması-1727 yılı 3.Ahmet Döneminde gerçekleşmiştir. 3.Ahmet 1703 yılından 1730 yılında kadar tahtta kalmıştır. Lale Devri
1718-1730 3.Ahmet Döneminde yaşanmıştır. Patrona Halil Ayaklanması ile 3.Ahmet tahttan indirilmiş ve yerine 1.Mahmut çıkarılmıştır. - Bayındırlık; şehirleşme, kalkınma anlamlarında kullanılır. Selçuklularda imar faaliyetlerinin artmasında ikta ve ahilik etkilidir. İkta, toprakların kullanıma
açılmasını sağlar. Ahilik ise ekonominin gelişmesini sağlar. Bu sebeple her ikisi de bayındırlaşmayı hızlandırır. Gulam, devşirme sistemidir. - Tanzimat Dönemi, 1839-1876 yılları arasını kapsar. Bu dönemde; bankı Dersaadet-1847, Bankı Osmani-1856, Memleket Sandıkları-1863, İstanbul
Emniyet Sandığı-1868 gibi kurumlar kurulmuştur. Ziraat Bankası ise 1888 yılında 2.Abdülhamid Döneminde kuruldu.
29 - Sebilürreşat Mehmet Akif’in çıkardığı daha önce Sıratı Müstakim adıyla yayınlanan dergidir. Mehmet Akif İslamcı düşüncesinin savunucusu olduğu için
çıkardığı dergide İslamcılık düşüncesini savunmuştur. Ayrıca Sebilürreşat İstiklal Marşı’nın yayımlandığı ilk dergidir. İstiklal Marşının yayımlandığı ilk
gazete ise Açıksöz Gazetesidir. - Halide Edip Adıvar tarafından kaleme alınan Sinekli Bakkal adlı roman 2.Abdülhamit Dönemini anlatır. Millî Mücadele Dönemini anlatan romanlar
Kalpaklılar-Samim Kocagöz, Doludizgin-Samim Kocagöz, Küçük Ağa-Tarık Buğra, Esir Şehrin İnsanları-Kemal Tahir. - Lozan Antlaşmasına göre; İstanbul, Gökçeada ve Bozcaada’da yaşayan Rumlar; Batı Trakya-Gümülcine, İskeçe, Dedeağaç, Sofulu yaşayan Türkler
mübadeleye dahil edilmemiş, bunlar Etabli-Yerleşik sayılmıştır. Bu bölgeler dışında kalan Yunanistan ve Türkiye’deki Rumlar ve Türkler yer
değiştirmiştir. Mübadeleye dahil olmuşlardır. - Yusuf Has Hacip tarafından yazılarak Karahanlı Hükümdarı Tamgaç Buğra Han’a (Ulu Kara Buğra Han) sunulan, Türk-İslam tarihinin ilk eseri “Kutadgu
Bilig” bazı özellikleri; Uygur Alfabesiyle yazılmıştır. Türk-İslam edebiyatının ilk eseridir. Halka ve hükümdara yönelik öğütler içerir. Siyasetname özelliği
taşır. - Kurtuluş Savaşı sırasında TBMM’nin yarı resmi yayın organı Hakimiyeti Milliye Gazetesi
- İzmir İktisat Kongresi 1923, Teşviki Sanayi Kanunu 1927, Aşar Vergisinin Kaldırılması 1925, Tarımda Makineleşme Teşviki 1923-1929, Devlet Planlama
Teşkilatı 1960-2011. - Bakü Fatihi unvanına sahip olan Nuri Paşa, ilk silah sanayi kurmuştur.
- Londra Konferansına, TBMM ve İstanbul Hükümeti birlikte katılmıştır.
- Avrupa Ekonomik İş Birliği Teşkilatı 1947-1948 yılında Marshall Planı ile OEEC adı ile kuruldu. 1960 yılında Paris Sözleşmesi imzalandıktan sonra 1961
yılında adı OECD olarak değişti. Türkiye’nin de içinde olduğu 16 ülke Marshall yardımını düzenli alabilmek için OECD kuruldu. - Lozan Konferansında Türkiye’nin isteklerine en çok direnç gösterenler, İtalya-İngiltere-Fransa.
- Lozan Antlaşması ile Rodos ve On İki Ada İtalya’ya, Kıbrıs ve Mısır ise İngiltere’ye bırakıldı
- Lozan Antlaşması ile çözüme kavuşmayan ve sonraya ertelenen Musul Meselesi.
- Vakıflar Gelen Müdürlüğü, 2 Mayıs 1920 yılında kurulan Şer’iyye ve Evkaf Vekaleti’ nin 3 Mart 1924 yılında kapatılması ile Şer’iyye ve Evkaf Vekaleti
yerine kurulmuştur. - 1.TBMM içinde yer alan Müdafai Hukuk Grubu daha sonra Halk Fırkasına dönüştü.
- Takriri Sükûn Kanunu 4 Mart 1925- 4 Mart 1929 yılları arası uygulandı.
- Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının en belirgin özellikleri; Cumhuriyetçi ve Liberal Ekonomi
- Uygurlarda siyasi boyların reislerine Tutuk denir
- Dünya Haritası (Yavuz Sultan Selim)- Kitabı Bahriye (Kanuni Sultan Süleyman)- Piri Reis
- Osmanlı Devleti; Balkan Savaşları sonunda Girit ve Arnavutluk ile Makedonya ve Batı Trakya’yı (Gümülcine, Dedeağaç, İşkodra, Serez) kaybetmiştir.
Ancak Osmanlı Devleti, Gökçeada ve Bozcaada’yı hiçbir zaman kaybetmemiştir. - Türkiye Milletler Cemiyetine 1932 yılında üye olmuştur. Boğazlar konusu 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesinde tam olarak
çözülmüştür. Bu durum, Türkiye’nin Milletler Cemiyetine üye olmasından sonra gerçekleştiğinden üyelikte etkili olmamıştır. - Kurtuluş Savaşı devam ederken Millî Eğitim Bakanlığınca (Maarif Vekaleti) bağımsızlık isteğini dile getirmek amacıyla bir marş yazılmasına dair yarışma
düzenlemiştir. - Malazgirt Savaşından sonra Anadolu da beylikler kurulmuştur. Bunlardan Mardin, Batman, Diyarbakır ve Hasankeyf çevresinde kurulan beylik
Artuklulardır. Malabadi Köprüsü, Hatuniye Medresesi, Artuklu Sarayı, Hasankeyf Kalıntıları Artuklulara ait eserlerdir. - Osmanlı Devleti, Mısır sorununun çözümünde İngiltere’nin desteğini sağlamak için İngilizlerle Baltalimanı Ticaret Antlaşmasını imzaladı-1838. Bu
antlaşmayla Osmanlı pazarlarına giren yabancı mallar artmış, ticaret gelirlerinin büyük bir bölümü İngilizlerin eline geçmiştir. Bu antlaşma ile önce
İngilizlere daha sonra diğer Avrupa devletlerine tanınan ayrıcalıklar Osmanlı ekonomisini zora sokmuş yerli tüccarın rekabet gücü kalmamıştır. Bu
antlaşma Osmanlı Devleti’nin Avrupalı devletlerin yarı sömürgeci ve açık pazarı haline gelmiştir. - Mustafa Kemal, kendisine TBMM tarafından verilen başkumandanlık yetkisine dayanarak 8 Ağustos 1921 yılında Tekalifi Milliye Emirlerini
yayımlamıştır. Bu olay, Mustafa Kemal’in yasama gücünde emir çıkarma yetkisini kullandığına kanıt olarak gösterebilir. - Lozan Antlaşmasında nüfus mübadelesi konusunda alınan kararlara göre değişim dışında tutulan yerler şöyledir; Batı Trakya da yaşayan Türkler
(Gümülcine, İşkodra, Dedeağaç). İstanbul, Bozcaada ve İmroz da (Gökçeada) yaşayan Rumlar - Teşviki Sanayi Kanununda beklenen sonucun alınamaması üzerine devletçilik modeline geçilmiştir. Devletçilik, politikasında, temel sanayinin kurulması
için 1933 yılında 1.Beş Yıllık Sanayi Planı hazırlanmış ve bu plan “1934” yılında da uygulanmıştır. - 1908 yılında 2.Meşrutiyet’in ilanından sonra rejim karşıtları 4.Avcı Tabur’unun önderliğinde 31 Mart Ayaklanmasını çıkarmışlardır. 31 Mart
Ayaklanması lideri olarak idam edilen Derviş Vahdedi’ dir. Ayaklanmayı Selanik’ten gelen Hareket Ordusu bastırmıştır. Hareket ordusu komutanı
Mahmut Şevket Paşa, Kurmay Başkanı Mustafa Kemal. Bu olay neticesinde 2.Abdülhamit tahttan indirilerek yerine Mehmet Reşat (5.Mehmet)
getirilmiştir. Bu durum, yenilik taraftarlarının güçlendiğini gösterir. - Son Osmanlı Mebusan Meclisi 12 Ocak 1920 yılında toplanmış, 16 Mart 1920 yılında İstanbul’un resmen işgali ile dağıtılmıştır. Bu durumda Misakımilli
kararları Meclis açıldıktan sonra alınmıştır. Erzurum ve Sivas kongrelerinde ise Mebusan Meclisinin derhal toplanmasına dair kararlar alınmıştır. - Osmanlı İmparatorluğunun Tanzimat Döneminde; yargıda şeri mahkemelerin yanında Batı tarzı Nizamiye Mahkemelerinin açılması, eğitimde
medreselerin yanında rüştiye ve idadilerin açılması, maliyede de değişik vergi toplama usullerinin getirilmesi çeşitli alanlarda ikili uygulamaların
olduğuna kanıt olarak gösterilebilir. - Yunan işgalini dünya kamuoyuna haklı göstermek için sahte belgeler düzenleyen Yunanlılar, bölgede Türklerin Rumlara katliam yaptığını, burada Rum
nüfusunun, Türklerden daha çok olduğunu iddia etmişlerdir. Amiral Bristol Raporunda ise durumun tam tersi belirtilmiştir. - Saltanat yöntemi, tek kişi idaresini, yani Monarşik yöntemi ifade etmektedir. 1 Kasım 1922 yılında saltanatın kaldırılması ile yönetimin tek kişiye değil
tüm ulusa ait olduğu vurgulanmıştır. Bu nedenle saltanatın kaldırılmasının temel amacı, “ulusal egemenliği” hayata geçirme çabasıdır. - Menemen Ayaklanması 1930 yılında İzmir’in Menemen ilçesinde Derviş Mehmet önderliğinde çıkarılmıştır. Bu isyanla laik cumhuriyet yönetimine karşı
çıkılmıştır. Menemen Ayaklanması kronolojik olarak incelendiğinde Kurtuluş Savaşından sonra yaşanmıştır. Delibaş Mehmet, Çopur Musa, Şeyh Eşref
ve Ali Batı ayaklanmaları TBMM’nin açılmasına tepki olarak çıkan ayaklanmalardır. - Mustafa Kemal tarafından CHP’nin 2.Büyük Kurultayında okunan Nutuk, 1919-1927 yılları arasındaki olayları kapsar. TBMM’nin 23 Nisan 1920 yılında
açılması. Halifeliğin 3 Mart 1924 yılında kaldırılması Nutuk’ta anlatılır. Ancak Serbest Cumhuriyet Fırkası 12 Ağustos 1930 yılında açılmıştır.
30 - Bursa Yeşil Cami-Edirne Selimiye Cami-Bursa Hüdavendigar Camisi-Edirne Muradiye Cami Osmanlı Devleti. Konya Alâeddin Cami ise Anadolu Selçuklu
Devleti dönemine aittir. - Osmanlı Devleti’nde sanayi küçük işletmelerden oluşan ve loca adı verilen esnaf teşkilatının elindeydi. Localar bir bölgede üretilen malın miktarı,
kalitesi ve fiyatının belirlenmesinde söz sahibi olmuştur. Dükkân açma ve çalışma izni demek olan gedik belgesinin verilmesinden de sorumlu olan
esnaf teşkilatı, usta sayısını sınırlı tutmuştur. Bu durumun nedeni ürün arzının talebe göre ayarlanmasıdır. - 1924 Anayasasında 1928 yılında yapılan bir değişiklikle “Devletin dini İslam’dır” maddesi anayasadan çıkarılmıştır. Laiklik ve diğer Atatürk ilkeleri
anayasaya1937 yılında girmiştir. Kadınlara vekil seçilebilme hakkı 1934 yılında verilmiştir. Kabine Sistemine ise 1923 yılında Cumhuriyetin ilan edilmesi
ile geçilmiştir. - Sultan Osman ve Reşadiye Gemileri, 1.Dünya Savaşından önce İngiltere’den sipariş edilip alınamayan gemilerdir. Goben-Yavuz ve Breslav-Midilli
Gemileri, Almanya’dan alınan ve 1.Dünya Savaşına girilmesine sebebiyet veren gemilerdir. Nusret Mayın Gemisi, 1.Dünya Savaşında Çanakkale
Boğazına mayın döşeyen gemidir. Ertuğrul Firkateyni, 2.Abdüljamid Döneminde Japonya’ya yollanan gemidir. Malaya Gemisi, Sultan Vahdettin’in
ülkeyi terk ettiği gemidir. Hamidiye Kruvazörü, Rauf Bey’in Balkan Savaşlarında Yunanlılara karşı kullandığı gemidir. Agamemnon Zırhlısı, Mondros
Ateşkesinin imzalandığı gemidir. - 1.Meşrutiyetin 1876 yılında ilan edildiği düşünülürse Yeniçeri Ocağının daha önceden kaldırılmış olduğu görülecektir. 2.Mahmut Dönemi-1826 yılında.
Ayrıca, yeni rejime geçişte ulemaların da katkısı olmamıştır. Meşrutiyetin ilanı için çalışan grup ise Genç Osmanlılar (Yeni Osmanlılar) adı verilen
topluluktur. Bu grup Avrupa’da eğitim almış aydın insanlardan oluşmaktadır. - Boğazların Türk egemenliğine geçmesini sağlayan ve 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile 1923 yılında imzalanan Ege Adalarının
silahlandırılması maddesinin yer aldığı Lozan Antlaşması Atatürk Dönemi olaylarındandır. İtalya’nın Rodos ve On iki Adayı Yunanistan’a bırakması olayı, - Dünya Savaşından sonra 1946 Paris Sözleşmesi ile gerçekleştiği için Atatürk vefatından sonra olaylarındandır.
- 10-25 Temmuz 1921 tarihleri arasında yapılan Kütahya-Eskişehir Muharebelerinde düzenli ordu birlikleri yenilgiye uğramış, Yunan kuvvetleri Ankara
yakınlarına kadar gelmiştir. 5 Ağustos 1921 yılında çıkarılan Başkomutanlık Kanunu ile Meclisin tüm yetkileri üç ay için Mustafa Kemal’e verilmiş,
Mustafa Kemal bu kanunla 8-9 Temmuz 1919 gecesi ayrıldığı askerlik mesleğine geri dönmüştür. 8 Temmuz gecesi Harbiye Nazırı ile telgraflaşıp
9.Ordu Müfettişliğinden istifa ederken şu telgrafı çekti “Sine-i Millete Dönüyorum.” - 1908 Tatil-i Eşgal Kanunu, işçi ve grev hakları kanunudur.
- Kabotaj Kanunu 1926 yılında çıkarılmış, halifelik 1924 yılında kaldırılmıştır. Balkan Antantı 1934 yılında imzalanmıştır. Çok partili hayata geçiş amacıyla
1924 yılında Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1930 yılında da Serbest Cumhuriyet Fırkası kurulmuştur. Bu gelişmeler Cumhuriyet Dönemi
gelişmeleridir. Kanunu Esasi 1876 yılında ilan edilmiş ve Meşrutiyet Döneminde başlamıştır. - 627 yılına kadar Baykal Gölü ile Karadeniz arasında Göktürklere bağlı olarak yaşayan Türk Boyları, Tölesler.
- Nüfus Mübadelesi Sorunu 1930 yılında Atatürk zamanında Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanmıştır. Kardak Kayalıkları 1996. Kara sularının 6 milden
12 mile çıkarılması olayı 1983’ten sonra. Kıbrıs’a Barış Harekatının düzenlenmesi 1974 yılında olmuştur. - Türk-İslam mimarisinin temelleri Orta Asya’daki ilk Müslüman-Türk devleti olan Karahanlılar Döneminde atılmıştır. Karahanlılar, Türk-İslam sentezi
oluşturmuşlardır. Karahanlılar Döneminde cami, mescit, türbe, medrese, han, hamam, kervansaray ve hastane (Darüşşifa, Bimarhane) inşa etmişlerdir. - 1876 yılında Osmanlı Devleti’nin ilk anayasası olan Kanunu Esasi yürürlüğe girmiş ve halka temsil hakkı verilmiştir. Bu anayasada yer alan “Padişah
gerekli gördüğünde Meclisi açıp kapatabilecek” maddesinde 1909 yılında bazı değişiklikler yapılmış ve padişahın Mebusan Meclisini kapatma yetkisine
sınırlar getirilmiştir. Bu uygulama anayasanın daha demokratik bir hale getirilmesine yönelik bir uygulamadır. - Osmanlı Devleti zamanında Osman Hamdi Bey tarafından açılan Sanayi Nefise Mektebinin, Güzel Sanatlar Akademisine; Milli Musiki ve Temsil
Akademisinin, Ankara Konservatuvarına dönüştürülmesi Atatürk Döneminde yaşanmıştır. Türkiye’de müzecilik faaliyetinin başlaması ilk kez
2.Abdülhamit Döneminde Arkeoloji Müzesinin açılması ile gerçekleşmiştir. - Demokrat Parti, Atatürk ölümünden sonra, 1946 yılında kuruldu. Demokrat Partinin kurulmasıyla Türkiye de çok partili hayata kesintisiz geçiş
sağlanmıştır. Serbest Cumhuriyet-1930, Ahali Cumhuriyet-1930, Terakkiperver Cumhuriyet-1924, Amele ve Çiftçi-1930 Atatürk Döneminde
kurulmuşlardır. - Lozan Antlaşmasında karara bağlanmasına rağmen Türkiye ve Yunanistan arasında yenişen soruna yol açan gelişme, nüfus değişimi konusudur. Bu
mesele, 1930 yılında tam çözülmüştür. Savaş tazminatı olarak Yunanistan’ın Karaağaç’ı Türkiye’ye vermesi ile Patrikhanenin evrensel olmaktan
çıkarılması Lozan Antlaşmasıyla çözümlenmiş ve bir daha gündeme gelmemiştir. - Yapılacak inkılapların önünde büyük bir engel olan halifelik kurumu 3 Mart 1924 yılında kaldırılmıştır. Özellikle saltanat yanlılarının güç aldığı bir
makam haline gelen bu kurumun kaldırılmasında 1922 yılında saltanatın kaldırılması ve 1923 yılında Cumhuriyetin ilanı etkili olmuştur. Ancak 1930
yılında mevcut düzene karşı ortaya çıkan Menemen Olayı, halifeliğin kaldırılması ile ilgili herhangi bir durumda değildir. - 1921 yılında kabul edilen Teşkilatı Esasiye de yer alan bazı maddeler 1924 yılında değişikliğe uğramıştır. Cumhurbaşkanının Meclis tarafından, Bakanlar
Kurulunun başbakan tarafından, Başbakanın Cumhurbaşkanı tarafından seçilmesi ve Cumhurbaşkanının görev süresinin bir seçim dönemini kapsaması,
bu değişiklikler içerisinde yer alır. Ancak “Devletin dini İslam’dır” hükmünün anayasadan çıkarılması 1928 yılında yapılan bir değişikliktir. - 28 Ocak 1920 yılında son Osmanlı Mebusan Meclisinde kabul edilen Misakımilli, Türk Kurtuluş Savaşının siyasi programından ve Cumhuriyet
Türkiye’sinin dış politikada dayandığı temel esaslardan oluşmaktadır. Misakımilli maddeleri içinde yer alan “Azınlıklara, komşu ülkelerdeki Türk ve
Müslümanlara verilen haklar kadar hak verilecektir” maddesi, azınlık haklarında hiçbir ayrımcılık yapılmadan eşitliğin gözetileceği konusunda kararlı bir
yol izleneceğine kanıt olarak gösterilebilir. - 2.Abdülhamit’in İstibdat Döneminde, Makedonya bölgesinde örgütlenen İttihat ve Terakkiciler 2.Meşrutiyetin ilanında etkili olan gruptur. Babıali
Baskınının ardından yönetim üzerinde etkisini artıran bu cemiyet Osmanlı Devleti’nin 1.Dünya Savaşına girmesinde etkileri görülmüştür. - Türkiye Milletler Cemiyetine 1932 yılında üye olmuştur. Boğazlar konusu 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesinde tam olarak
çözülmüştür. Bu durum, Türkiye’nin Milletler Cemiyetine üye olmasından sonra gerçekleştiğinden üyelikte etkisi olmamıştır. - Kurtuluş Savaşında yapılanan kongrelerde, ulusal güçleri etkin kılmak üzere milis güçler desteklenmiş, bölgelerin Türklüğü kanıtlanmaya çalışılmış, işgal
güçlerine karşı direnişi sürdürme amaçlanmıştır. Ancak, İstanbul Hükümetine açıkça karşı çıkılması kongrelerin ortak özelliği değildir. Balıkesir
Kongresinde padişaha bağlılık dile getirilmiştir. - Boğazlar sorunu 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile çözülmüş. Borçlar Sorunu 1923 yılında Lozan Antlaşmasında çözülmüş. Nüfus
Değişimi Sorunu 1930 yılında Türk-Yunan Dostluk Antlaşması ile çözümlenmiştir. - Millî Mücadelenin halka ve dünyaya tanıtılabilmesi için Halide Edip Adıvar ve Yunus Nadi’nin katkıları ile kurulan Anadolu Ajansı, İstanbul da kurulan
Yenigün ve 10 Ocak 1920 yılında Ankara da çıkarılmaya başlanan Hakimiyeti Milliye gazeteleri ulusal hareketi destekleyen basın organlarıdır.
31 - Teşviki Sanayi Kanunu 1927 yılında kabul edilmiştir. Bu kanunla; çeşitli sanayi kuruluşlarına devlet arazisi tahsis edilmiştir. Sanayi ile uğraşanlara
taşıma hizmetlerinde indirim sağlanmıştır. Gelir vergisinde muafiyet olanakları sağlanmıştır. Devlet daireleri için yerli ürün kullanma zorunluluğu
getirilmiştir. Türkiye İş Bankasının kurulması (ilk özel banka) 1924 yılındadır. - Anlaşma Devletleri 1.İnönü Savaşının ardından Lozan Konferansını toplayarak Sevr Antlaşmasında bazı değişiklikler yapıp bunu Türk tarafında kabul
ettirmek istemişleridir. TBMM konferansa katılmakla hukuki varlığını İtilaf Devletlerine ve İstanbul Hükümetine de kabul ettirmiştir. Sakarya
Savaşındın ardından ise Yunan ordusuna zaman kazandırmak amacıyla TBMM’ye barış teklifi edilmiş fakat bu teklif TBMM tarafından kabul
edilmemiştir. - 24 Temmuz 1923 yılında imzalanan Lozan Barış Antlaşmasında Türkiye’yi temsil eden delegasyonda yer alan kişiler; Heyet Başkanı Dışişleri Bakanı
İsmet İnönü. Sağlık Bakanı Dr. Rıza Nur. Eski Maliye Bakanı Hasan Saka temsil heyetine daha sonra yardımcı olarak çeşitli dallarda uzman olan 21
müşavir, 2 basın müşaviri, 1 genel sekreter ve müşavir, 1 tercüman ve 8 kâtip katılmıştır. - Mondros Ateşkes Antlaşmasının 24. Maddesinde yer alan “Vilayeti Sitte’de karışıklık çıkarsa işgal edilecektir” maddesi ile Doğu Anadolu ‘nun
Ermenilere verilmesine gerekçe sağlanmıştır. Bunu engellemek amacıyla düzenlenen Erzurum Kongresinde “Azınlıklara, siyasal egemenliği ve sosyal
dengeyi bozmayacak şekilde yeni birtakım özel haklar verilmesi kabul edilmeyecektir” kararı alınarak her türlü işgal ve ayrıcalığa karşı çıkılmıştır. - Karamanoğulları Beyliğinin kurucusu Mehmet Bey, birlikte yaşamanın ilk şartı olarak dil birliğinin sağlanmasının gerekliliğine inanmış ve 1277 yılında
Türkçeyi resmi dil olarak kabul etmiştir. Gazneliler, Arapça ve Farsça. Büyük Selçuklular Farsça. - Halkevleri 1932 yılında, Köy Enstitüleri 1940 yılında, Millet Mektepleri 1928 yılında açılmışlardır. Halkevleri çeşitli sanatsal, kültürel faaliyetlerin
sergilendiği, Köy Enstitüleri daha çok öğretmenlerin yetiştirtildiği, Millet Mektepleri de yeni alfabenin halka öğretildiği kurumlardır. - Sakarya Meydan Muharebesinin kazanılmasından sonra Rusya aracılığı ile Gürcistan ve Ermenistan hükümetleriyle yapılan Kars Antlaşması 13 Ekim
1921 Türkiye’nin doğu sınırının kesin şeklini almasını sağlamıştır. Antlaşmada ayrıca Ardahan’ın Türkiye’de, Batum’un Gürcistan’da kalması,
Türkiye’nin Balta Limanından gümrük vergisi ödemeden yararlanabilmesi teyit edilmiş, Nahcivan Bölgesine muhtariyet verilmiştir. - 2.Mahmut, resmi dairelerde düzeni sağlayabilmek amacıyla memurlara tek tip elbise uygulaması getirmiştir. Ayrıca yine bu dönemde memurlar maaşa
bağlanmış, rüşvet yasaklanmış, devlet dairelerine de padişah portreleri asılmıştır. 2.Mahmut yapmış olduğu bu uygulamalarla merkezi otoriteyi
artırmayı amaçlamıştır. Bu dönemde devlet memuru yetiştirmek amacıyla Mektebi Maarifi Adliye adı verilen bir eğitim kurumu da hizmete girmiştir. - Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya arasında 1934 yılında imzalanan Balkan Paktının kurulmasında İtalya’nın Doğu Akdeniz’i yayılma alanı
seçmesi etkili olmuştur. Hatay’ın Türk topraklarına katılması 1939 yılı. Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Teşkilatına üye olması 1945 yılında. - Almanya’nın 2.Dünya Savaşı öncesinde izlediği saldırgan ve yayılmacı politika Boğaların güvenliğini tehdit eder hale gelince Türkiye Cumhuriyeti
Boğazlar konusun görüşülmesi için Milletler Cemiyetine başvurmuştur. Başvurusunun neticesinde de 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar
Sözleşmesi ile Boğazların kullanım hakkı Türkiye Cumhuriyet’ine verilmiştir. - Çok partili yaşam, demokrasinin temel koşuludur. Fakat görüşlerin Mecliste yer almasını sağlamak amacıyla 1924 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk
muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, ardından 1930 yılında Serbest Cumhuriyet Fırkası kurulmuştur. Demokrat parti ise Atatürk’ün
vefatından sonra 1946 yılında kurulmuştur. 1950 yılında seçimle iktidar olmuştur. - 1933 yılından sonra dünyada silahlanma yarışı başlamıştır. İtalya Habeşistan’ı işgal etmiş, Japonya Mançurya’ya saldırmış, Almanya Ren Bölgesini
silahlandırmıştır. Bu durum karşısında Türkiye uluslararası barış ve güvenliğin korunması yolundaki güçlükleri ileri sürerek Boğazların statüsünün
değiştirilmesi için Milletler Cemiyetine başvurmuştur. 20 Temmuz 1936 yılında Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalanmıştır. - Osmanlı padişahları 1571 Ridaniye Savaşından sonra Yavuz Sultan Selim ile beraber halifelik unvanını kullanamaya başlamışlardır. Harzemşahlar da
halifeliğin Saltanat Sistemi içerisinde (aynı kişinin hem hükümdar hem halife olması) kullandığı söylenemez. Memlukler ise Abbasi halifesini sarayda
kapalı tutmuşlar ancak halifenin yetkilerini kullanmamışlardır. Halifelik makamını saltanat makamı içinde kullanan devlet Osmanlı Devletidir. - Atatürk İlkelerinin anayasal güvence altına alınması amacıyla anayasaya eklenmesi 1937 yılında. 1924 Anayasasında 1928 yılı çıkarılan bir kanunla
yapılan değişiklik sonucunda milletvekilleri, başbakan ve cumhurbaşkanının yemin metinleri değiştirilmiştir. - Osmanlı Devleti’nde Kitabı Bahriye eseri ve haritacılık çalışmalarıyla ünlenen bilim adamı Piri Reis’tir. Piri Reis ikinci haritasında Kuzey Amerika’yı
çizmiştir. Ali Kuşçu, matematik alanında yaptığı çalışmalar ile tanınır. Seydi Ali Reis, 16. Yüzyıl da Miratül Memalik ve Kitabul Muhit adlı eserleriyle
tanınır. Kanuni Sultan Süleyman Döneminde yazdığı bu eserde Hindistan çevresi ve Hint Okyanusu anlatılır. Levni, Minyatür alanında yaptığı
çalışmalarla tanınır. Sabuncuoğlu Şerafeddin, Fatih Döneminde Tıp alanında yaptığı çalışmalarla tanınır. Matrakçı Nasuh, nakkaştır ve Osmanlı
ordusunun konaklama yerlerini ayrıntılı gösteren minyatürler yapmıştır. - Osmanlı Devleti’nde resmi tarih yazarlarına Vakanüvis adı verilmiştir. Önemli Osmanlı Vakanüvisleri arasında; Lütfi Paşa, Tırsın Bey, Naima, Ahmet
Cevdet Paşa bulunmaktadır. Reisülküttap; Dış işlerinden sorumlu kişidir. Defterdar; Mali işlere bakan kişidir. Mültezim; İltizam sisteminde vergi
toplayan kişidir. Mütevelli; Vakıf yöneticisidir. - Söylev-Nutuk, Atatürk’ün 1927 yılında Cumhuriyet Halk Partisinin ikinci kongresinde okuduğu eserdir. Söylevin konusu ise 1919-1927 yılları arasında
yaşanan olaylardır. Buna göre Kuvayımilliye 1919-1920, TBMM Hükümeti 1920-1923, Türkiye Cumhuriyeti 1923-1927 dönemleri söylevde
anlatılmıştır. 1927-1938 yılları arası söylevde anlatılmamıştır. - 1 Ağustos 1923 yılında açılan TBMM Döneminde yaşanan kabine bunalımının sebebi 1921 Anayasasının (Teşkilatı Esasiye) Meclis Hükümeti Sistemini
benimsemiş olmasıdır. Bu sistemde devlet başkanının ve rejimin adının henüz belli olmaması, daha sonra sorunlar yaşanmasına neden olmuştur.
Meclis Hükümet Sisteminde bakanlar tek tek oylanarak Meclis içinden seçilmekteydi ve bu çeşitli sorunlara neden oluyordu. - Sivas Kongresinden sonra Millî Mücadele için maddi kaynak arama çalışmaları başlamış ve bu çerçevede Sovyet Rusya’dan para, silah ve cephane
yardımı alınmıştır. Bu yardım 1921 yılında da devam etmiştir. Sovyet Rusya’nın bu yardımlarında TBMM ordularının askeri başarıları etkili olmuştur.
Sovyet Rusya, ortak düşmana karşı kendi sınır güvenliğini de sağlamak için TBMM Hükümetine destek vermiştir. - 1876 yılında Birinci Meşrutiyet Döneminin başlamasıyla açılan Mebusan Meclisini açma ve kapama yetkisi padişaha verilmiştir. İki kanatlı olan bu
meclis Ayan Meclisi üyelerini padişah, Mebusan Meclisi üyelerini ise halk 4 yıllığına seçmiştir. Yine Mebusan Meclisi üyeleri padişahın izniyle kanun
teklifi hazırlamışlardır. Ancak 1.Meşrutiyet Döneminde siyasi partiler yoktur. Türk tarihinde çok partili hayata ilk kez 2.Meşrutiyet Döneminde 1908
yılında geçilmiştir. - Amasya Görüşmeleri İstanbul Hükümeti adına Salih Paşa ile Temsil Heyeti Başkanı Mustafa Kemal arasında gerçekleşmiş görüşmelerdir. Bu
görüşmelerde Salih Paşa, İstanbul Hükümetinin kabul etmeyeceği endişesi ile kararların resmi nitelikte olmadığını dile getirmiştir. Tüm bu durumlara
rağmen Osmanlı Mebusan Meclisi toplanması Amasya Görüşmelerinde kabul edilmiş ve İstanbul Hükümeti, Temsil Heyetinin hukuki varlığını resmen
ilk tanıması olmuştur.
32 - 23 Nisan 1920 yılında TBMM’nin açılması ile birlikte, Kuvayımilliye birliklerinin ihtiyaçlarının Millî Savunma Bakanlığınca karşılanması ile Batı ve Güney
Cephelerinin Genelkurmay Başkanlığına bağlanması gelişmeleri yaşanmış, böylece askeri gücün belli bir otoriteye bağlı olmasının gerekliği görüşü
uygulamaya konmuştur. Yeni kurulan Mecliste Fevzi Çakmak Paşa Milli Savunma Bakanı, İsmet İnönü Paşa Genelkurmay Başkanı olarak görev almıştır. - Devletçilik ilkesi Atatürk tarafından uygulanmaya konulan ekonomi politikasıdır. Yabancıların elindeki işletmelerin satın alınması, demir yollarının
yapımına hız verilmesi bu politikanın uygulamaları olmuştur. Ancak Türkiye İş Bankası özel sektöre kredi sağlamak için kurulan ilk özel banka olup 1924
yılında kurulmuştur. Oysa devletçilik politikası 1929’lardan itibaren uygulanmaya başlanan bir politikadır. 1929 yılında ortaya çıkan Dünya Ekonomik
Bunalımı bütün ulusları olumsuz etkilemiştir. Ham madde ihtiyacı artmıştır. Halkın alım gücü azalmıştır. Para değer kaybetmiştir. İşsizlik artmıştır.
Türkiye Devleti ekonomisine yeni bir yön vermiştir. Devlet ekonomiye müdahale ederek çeşitli yatırımları gerçekleştirmiştir. 1931 yılında devletçilik
ilkesi resmen uygulanarak bu ilke doğrultusunda 1933 yılında Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı hazırlanmıştır. Ancak Teşviki Sanayi Kanunu ise 1927 yılında
yani 1929 Dünya Ekonomik Bunalımından önceki bir gelişmedir. Özel sektörü sanayi alanına çekmek için çıkarılmış ama sektör ve ülke hazır olmadığı
için başarısız olmuştur. - İtalya’nın Asya ve Afrika’ya doğru yayılma siyaseti, Türkiye ve diğer Orta Doğu ülkelerini telaşlandırmıştır. İtalya’nın 1936 Habeşistan’a (Etiyopya,
Körler Ülkesi) saldırısı ile bu tedirginlik daha da artmış, bunun üzerine 8 Temmuz 1937 yılında Türkiye, İran, Irak ve Afganistan bir araya gelerek
Sadabad Paktını oluşturmuşlardır. Asya ve Afrika güvenliğini sağlamak amacıyla dünya barışına katkıda bulunmayı kabullenmişlerdir. - Osmanlı Devleti, 2.Viyana Kuşatmasından sonra 1699 yılında imzalanan Karlofça Antlaşması ile Gerileme Dönemine girmiştir. Gerileme Döneminde,
duraklamaya oranla daha fazla toprak kayıpları sonucunda Osmanlı Devleti’nin sınırlarında ve nüfus yapısında değişmeler meydana gelmiştir.
Teokratik yapı ise devlet yönetiminde din kurallarının etkili olmasıdır. Osmanlı Devleti Teokratik yapısında herhangi bir değişme olmamıştır. - Serbest Cumhuriyet Fırkası, çok partili hayata geçmeyi isteyen Mustafa Kemal’in teşviki ve desteği ile kurulmuştur. Bu parti programında
cumhuriyetçilik ve laiklik ilkelerine yer verirken ekonomide devletçilik yerine liberalizmi savunmuştur. Zamanla rejim karşıtı insanların dolması üzerine
parti kurucusu Ali Fethi Okyar partiyi feshetmiştir. Kısa süre sonra Menemen Olayı yaşanmış ve çok partili hayata geçişe uzun bir süre ara verilmiştir
İlk yorum yapan olun